ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กฎการอนุรักษ์"
ล robot Adding: sv |
|||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
'''กฎการอนุรักษ์''' (conservative laws) ในเชิง[[ฟิสิกส์]]กล่าวถึงปริมาณบางอย่างในระบบปิด ซึ่งมีค่าคงที่ไม่ว่าระบบจะเกิดการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ตัวอย่างของกฎการอนุรักษ์ซึ่งเป็นจริงเสมอได้แก่ |
'''กฎการอนุรักษ์''' (conservative laws) ในเชิง[[ฟิสิกส์]]กล่าวถึงปริมาณบางอย่างในระบบปิด ซึ่งมีค่าคงที่ไม่ว่าระบบจะเกิดการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ตัวอย่างของกฎการอนุรักษ์ซึ่งเป็นจริงเสมอได้แก่ |
||
* [[การอนุรักษ์พลังงาน]] |
* [[การอนุรักษ์พลังงาน]] หรือ [[กฎข้อที่หนึ่งของอุณหพลศาสตร์]] |
||
* การอนุรักษ์[[โมเมนตัม]] |
* การอนุรักษ์[[โมเมนตัม]] |
||
* การอนุรักษ์[[โมเมนตัมเชิงมุม]] |
* การอนุรักษ์[[โมเมนตัมเชิงมุม]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:44, 26 กันยายน 2548
กฎการอนุรักษ์ (conservative laws) ในเชิงฟิสิกส์กล่าวถึงปริมาณบางอย่างในระบบปิด ซึ่งมีค่าคงที่ไม่ว่าระบบจะเกิดการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ตัวอย่างของกฎการอนุรักษ์ซึ่งเป็นจริงเสมอได้แก่
- การอนุรักษ์พลังงาน หรือ กฎข้อที่หนึ่งของอุณหพลศาสตร์
- การอนุรักษ์โมเมนตัม
- การอนุรักษ์โมเมนตัมเชิงมุม
- การอนุรักษ์ประจุไฟฟ้า
นอกจากนี้ ยังมีกฎการอนุรักษ์ซึ่งเป็นจริงในกรณีพิเศษบางกรณี เช่น กรณีที่ความเร็วที่เกี่ยวข้องมีค่าต่ำ หรือ เป็นจริงในช่วงเวลาสั้น ๆ หรือ เป็นจริงเฉพาะกับบางอันตรกิริยาเท่านั้น ตัวอย่างเช่น
- การอนุรักษ์เลขบาริออน
- การอนุรักษ์เฟลเวอร์ (flavor) หรือ ตัวเลขควอนตัมของอนุภาคพื้นฐาน (ไม่เป็นจริงในอันตรกิริยานิวเคลียร์แบบอ่อน)
- การอนุรักษ์มวล (เป็นจริงเฉพาะกรณีที่ไม่เกี่ยวข้องกับทฤษฎีสัมพัทธภาพ
ทฤษฎีของนอยเธอร์ (Noether's theorem) แสดงให้เห็นว่า ในระบบที่อธิบายได้ด้วยหลักการเปลี่ยนแปลงที่น้อยที่สุด (principle of least action) (นั่นคือ ระบบมีสมการการเคลื่อนที่แบบลากรองช์และสมการการเคลื่อนที่แบบแฮลมิโตเนียน) กฎการอนุรักษ์นั้นมีความสัมพันธ์กับคุณสมบัติไม่แปรเปลี่ยน (invariance) ของกฎทางฟิสิกส์ (ในการแปลง (transformation) อย่างหนึ่ง) ตัวอย่างเช่น การที่กฎทางฟิสิกส์ไม่เปลี่ยนแปลงตามเวลานำไปสู่การอนุรักษ์ของพลังงานในระบบ และการที่กฎทางฟิสิกส์ไม่เปลียนแปลงตามตำแหน่งนำไปสู่การอนุรักษ์โมเมนตัม เป็นต้น
หลักปรัชญาที่เกี่ยวข้องกับกฎการอนุรักษ์
- สิ่งที่ไม่เปลียนท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงทั้งหลาย
แนวความคิดที่ว่าบางสิ่งนั้นไม่เคยเปลี่ยนแปลงไม่ว่าโลกหรือจักรวาลจะเปลี่ยนไปอย่างไร เป็นแรงบันดาลใจของนักคิดและนักวิทยาศาสตร์มาเป็นเวลานาน
ปริมาณที่คงที่เหล่านี้ ดูจะมีความหมายสำคัญมากกว่าปริมาณทางฟิสิกส์อื่น ๆ จนบางคนอาจเรียกว่าเป็นปริมาณซึ่งบ่งบอก 'ความเป็นจริงทางฟิสิกส์' ทีเดียว กฎการอนุรักษ์ทั้งหลายเพิ่มความเรียบง่ายให้โครงสร้างของทฤษฎีทางฟิสิกส์ และเป็นพื้นฐานสำคัญของการแก้สมการทางฟิสิกส์จำนวนมาก