ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ศาสนา"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
บรรทัด 18: | บรรทัด 18: | ||
* ศาสนาเกิดจากความต้องการที่จะพ้นจากความทุกข์ เช่นความอดอยาก โรคระบาด ความแก่ ความตาย การสูญเสีย |
* ศาสนาเกิดจากความต้องการที่จะพ้นจากความทุกข์ เช่นความอดอยาก โรคระบาด ความแก่ ความตาย การสูญเสีย |
||
== กลุ่มศาสนา == |
|||
== องค์ประกอบ == |
|||
# [[พระเป็นเจ้า]] (กรณีเป็นเทวนิยม) |
|||
# [[ศาสดา]] |
|||
# [[คัมภีร์]] |
|||
# [[เคลอจี|นักบวช]] |
|||
# [[ศาสนสถาน]] |
|||
# [[สัญลักษณ์]] |
|||
# [[พิธีกรรม]] |
|||
== ประเภท == |
|||
ศาสนาในโลกถึงแม้จะมีมาก แต่ถ้าจัดเป็นประเภทก็ได้เป็น 2 ประเภท คือ |
|||
=== เทวนิยม === |
|||
{{บทความหลัก|เทวนิยม}} |
|||
เชื่อว่ามีเทพเจ้าผู้ยิ่งใหญ่เหนือกว่าเทพเจ้าทั้งหลาย หรือเรียกกันว่า[[พระเป็นเจ้า]] มีเพียงพระองค์เดียว เป็น[[พระผู้สร้าง]]โลกและสรรพสิ่งและเชื่อกันว่าพระเจ้าอาจติดต่อมนุษย์โดยผ่าน[[ผู้เผยพระวจนะ]]หลายคน เช่น [[อัลลอฮ์]]ทรงติดต่อกับนบี[[มุฮัมหมัด]] [[พระยาห์เวห์]]ทรงติดต่อกับ[[โมเสส]]และ[[พระเยซู]] ส่วนบางศาสนาก็นับถือพระเจ้าหรือเทพเจ้าหลายองค์ อย่างศาสนาฮินดู เชื่อว่าพระเจ้าอวตารแยกเป็น 3 องค์เรียกว่า[[ตรีมูรติ]] เป็นต้น |
|||
==== เอกเทวนิยม ==== |
|||
{{บทความหลัก|เอกเทวนิยม}} |
|||
* [[ศาสนาพราหมณ์]] (ก่อนที่จะพัฒนาเป็น[[ศาสนาฮินดู]]ในปัจจุบัน)<ref name="พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน">ราชบัณฑิตยสถาน, ''พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน'', พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 365</ref> |
|||
* [[ศาสนายูดาห์]] |
|||
* [[ศาสนาคริสต์]] |
|||
* [[ศาสนาอิสลาม]] |
|||
* [[ศาสนาซิกข์]] |
|||
* [[ศาสนาบาไฮ]] |
|||
==== ทวิเทวนิยม ==== |
|||
{{บทความหลัก|ทวิเทวนิยม}} |
|||
* [[ศาสนาโซโรอัสเตอร์]] |
|||
==== พหุเทวนิยม ==== |
|||
{{บทความหลัก|พหุเทวนิยม}} |
|||
* [[ศาสนาฮินดู]] |
|||
* ลัทธิ[[ชินโต]] |
|||
=== อเทวนิยม === |
|||
{{บทความหลัก|อเทวนิยม}} |
|||
ศาสนาประเภทนี้ ไม่เชื่อในการมีอยู่จริงของพระเป็นเจ้า โดยเชื่อว่าโลกและสรรพสิ่งเกิดขึ้นเองตามกฎของธรรมชาติ เชื่อว่ามนุษย์เป็นผู้กำหนดชะตาชีวิตของตนเอง ทุกสิ่งเป็นไปตามเหตุปัจจัย ศาสนาประเภทนี้ ได้แก่ |
|||
* [[ศาสนาพุทธ]] |
|||
* [[ศาสนาเชน]] |
|||
== กลุ่มของศาสนา == |
|||
=== [[ศาสนาอับราฮัม]] === |
=== [[ศาสนาอับราฮัม]] === |
||
เป็นคำที่ใช้เรียกศาสนาสำคัญ 4 ศาสนาที่เป็นลัทธิเทวนิยมที่มึความเชื่อในพระเจ้าองค์เดียว |
เป็นคำที่ใช้เรียกศาสนาสำคัญ 4 ศาสนาที่เป็นลัทธิเทวนิยมที่มึความเชื่อในพระเจ้าองค์เดียว |
||
บรรทัด 86: | บรรทัด 46: | ||
* [[ศาสนาบาไฮ]] |
* [[ศาสนาบาไฮ]] |
||
== ศาสนาญี่ปุ่น == |
=== ศาสนาญี่ปุ่น === |
||
* ลัทธิ[[ชินโต]] |
* ลัทธิ[[ชินโต]] |
||
* [[ลัทธิโอมชินริเกียว]] |
* [[ลัทธิโอมชินริเกียว]] |
||
* [[ลัทธิชอนโดเกียว]] |
* [[ลัทธิชอนโดเกียว]] |
||
== |
== อ้างอิง == |
||
{{รายการอ้างอิง}} |
|||
ศาสนาของโลกถ้าแบ่งตามลักษณะปรัชญาที่คล้ายคลึงกัน แบ่งได้ 2 ลักษณะ |
|||
'''ศาสนาที่ยึดถือพระเจ้าเป็นสิ่งสูงสุด''' |
|||
กลุ่นศาสนาที่นิยมเรียกว่า ปรัชญาตะวันตก โดยถือตามอิทธิพลในการรับอารยธรรม ได้แก่[[ศาสนาโซโรอัสเตอร์]] [[ศาสนายูดาห์]] [[ศาสนาคริสต์]] [[ศาสนาอิสลาม]] [[ศาสนาซิกข์]] [[ศาสนาบาไฮ]] [[ศาสนาฮินดู]] |
|||
ศาสนากลุ่มนี้มีลักษณะที่คล้ายกันคือ |
|||
* พระเจ้าคือสิ่งที่ทรงปัญญาสูงสุด และมีอำนาจสูงสุด ที่ไม่อาจเข้าถึงได้ ถ้าพระองค์ไม่ประสงค์ |
|||
* ศาสนิกต้องแสดงความรักหรือภักดีต่อพระเจ้าด้วยการสรรเสริญ ปฏิบัติตามที่พระองค์ประสงค์ที่ได้ตรัสผ่านศาสนทูตของพระเจ้า |
|||
* อาจขอให้ทรงไถ่บาป อ้อนวอนให้ทรงประทานสิ่งที่ดีแก่ชีวิต |
|||
* เชื่อว่าเป็นพระผู้สร้าง สร้างสรรพสิ่ง กำหนดสภาวการณ์ที่เป็นไปของโลก แต่ทรงปล่อยให้มนุษย์เลือกทางแห่งตนเอง โดยจะทรงช่วยเมื่อมนุษย์ลงมือกระทำ |
|||
* ก่อนที่จะเชื่อให้ไตร่ตรองอย่างรอบคอบ เมื่อเชื่อแล้วอย่าสงสัย เพราะพระเจ้าจะทรงทดสอบจิตใจในศรัทธา |
|||
* เมื่อถึงวันสิ้นโลกพระเจ้าจะทำลายทุกสิ่ง ที่พระองค์สร้างขึ้น และจะชุบชีวิตทุกคนให้ฟื้นคืนชีพมารับฟังคำพิพากษา ผู้เชื่อจะรอด และอยู่กับพระองค์ชั่วนิรันดร์ ผู้ไม่เชื่อ จะถูกลงทัณฑ์ให้ตกนรกชั่วกาล |
|||
* ให้วางใจในพระเจ้า รับพระองค์เข้าไว้ในใจจะพบแต่สันติสุข |
|||
'''ศาสนาที่มุ่งเข้าถึงความจริงสูงสุด''' |
|||
กลุ่มศาสนาที่นิยมเรียกว่าปรัชญาตะวันออก โดยถือตามอิทธิพลในการรับอารยธรรม |
|||
ได้แก่[[ศาสนาพุทธ]]ทั้ง[[เถรวาท]]และนิกาย[[เซน]] [[ศาสนาเชน]] [[ลัทธิเต๋า]] และ[[ลัทธิขงจื๊อ]] |
|||
ศาสนากลุ่มนี้มีลักษณะที่คล้ายกันคือ |
|||
* เชื่อว่าโลกนี้เกิดขึ้นเองตามกฎธรรมชาติ สรรพสิ่งแท้จริงเป็นเพียงความว่างเปล่า |
|||
* ความจริงแท้ไม่อาจอธิบายได้ด้วยคำพูด และไม่อาจเข้าถึงได้ด้วยหลักตรรกะและอนุมาน |
|||
* การเข้าถึงความจริงแท้ทำได้ด้วยการบรรลุปัญญาญาณ จากการไม่ติดอยู่ในมายาของตรรกะและอนุมาน |
|||
* เชื่อในการเวียนว่ายตายเกิด เชื่อในกฎแห่งกรรม |
|||
* มีหลักคุณธรรม ศีลธรรม จริยธรรม ที่มักน้อยสันโดษพอเพียง ยึดถือหน้าที่ มีวันัยสูงไม่เห็นแก่ตัว แต่ไม่ยึดติดในสิ่งทั้งปวง มุ่งละกิเลส |
|||
* เชื่อในตัวมนุษย์ว่าเข้าถึงความจริงได้ ทุกสิ่งเกิดจากการกระทำของตนเอง เชื่อในศาสตร์ลี้ลับ (เวทมนตร์ โหราศาสตร์ ไสยศาสตร์) ว่ามีจริง |
|||
* เชื่อว่าถ้าจิตวิญญาณเข้าถึงความจริงสูงสุดจะหลุดพ้นจากการเวียนว่ายตายเกิด |
|||
ทั้งสองกลุ่มมีความเชื่อที่ไม่เหมือนกันคือกลุ่มแรกยอมรับว่าองค์สูงสุดมีอยู่จริง เช่น ศาสนาคริสต์และ[[อิสลาม]]เรียกองค์สูงสุดว่าพระเจ้า ผู้นับถือมีเป้าหมายเพื่อการเข้าไปรวมอยู่ในอาณาจักรของพระเจ้า ส่วนกลุ่มหลังเช่นศาสนาพุทธเป็นศาสนาที่ไม่ยอมรับการมีอยู่ของพระเจ้าหรือองค์สูงสุด แต่เชื่อในการมีอยู่ของเทพเจ้า (พรหมา) ซึ่งเป็นเทวดาชั้นสูงสุดเรียกว่าพรหม แต่ต่างกันตรงที่ผู้ที่นับถือ[[ศาสนาพุทธ]]ไม่มีเป้าหมายเพื่อการไปรวมอยู่กับพรหม แต่สามารถไปเกิดเป็นพรหมได้ เพราะการรวมอยู่หรือไปเกิดเป็นพรหม เมื่อหมดเหตุปัจจัยก็ยังต้องเวียนว่ายอยู่ในสังสารวัฏ อันมีต่ำสุดคือนรก สูงสุดคือพรหม อย่างไม่มีที่สิ้นสุด ทางที่จะหลุดพ้นจากสังสารวัฏได้จึงมีทางเดียวเท่านั้นคือ [[นิพพาน]] |
|||
== ศาสนาในอดีตและปัจจุบัน == |
|||
ศาสนาในโลกอาจแบ่งเป็นศาสนาที่ยังมีชีวิตอยู่ ศาสนาที่ตายแล้ว และศาสนาที่สาบสูญ |
|||
# ศาสนาที่ยังมีชีวิตอยู่ คือศาสนาที่มีความเป็นสถาบันมีองค์กร มีผู้นับถือเป็นจำนวนมากพอประมาณ มีระบบคำสอน ได้แก่ศาสนาในโลกปัจจุบัน |
|||
# ศาสนาที่ตายแล้ว คือศาสนาที่เคยมีผู้นับถือ แต่ปัจจุบันแทบไม่มีคนนับถืออีกแล้ว แต่ยังมีหลักฐานให้เรารู้ว่าเคยมีศาสนานี้อยู่ในโลกมาก่อน |
|||
# ศาสนาที่สาบสูญ คือศาสนาที่เราไม่มีข้อมูลให้รู้ว่าเคยมีศาสนานี้อยู่ในโลกมาก่อน |
|||
=== อดีต === |
|||
'''ศาสนาที่ตายแล้ว''' |
|||
* [[ศาสนาอียิปต์โบราณ]] |
|||
* [[ศาสนาเปรูโบราณ]] |
|||
* [[ศาสนาเม็กซิโกโบราณ]] |
|||
* [[ศาสนามิถรา]] |
|||
* [[ศาสนามาณีกี]] |
|||
* [[ศาสนาบาบิโลเนียน]] |
|||
* [[ศาสนาสุเมอเลี่ยน-อัคคาเดียน]] |
|||
* [[ศาสนาฮิตไทต์]] |
|||
* [[ศาสนากรีก]] |
|||
* [[ศาสนาโรมัน]] |
|||
* [[ศาสนาเซลติก]] |
|||
* [[ศาสนาสแกนดิเนเวีย-ติวตันโบราณ]] |
|||
=== ปัจจุบัน === |
|||
'''ศาสนาที่ยังมีชีวิตอยู่''' |
|||
* '''[[ศาสนาคริสต์]]''' |
|||
** [[โรมันคาทอลิก]] |
|||
** [[โปรเตสแตนต์]] |
|||
** [[ออร์ทอดอกซ์]] |
|||
* '''[[ศาสนาอิสลาม]]''' |
|||
** [[ซุนนีย์]] |
|||
** [[ชีอะห์]] |
|||
* '''[[ศาสนาฮินดู]]''' |
|||
** [[ลัทธิไศวะ]] |
|||
** [[ลัทธิไวษณพ]] |
|||
** [[ลัทธิศักติ]] |
|||
* '''[[ศาสนาพุทธ]]''' |
|||
** [[เถรวาท]] |
|||
** [[มหายาน]] |
|||
* '''[[ศาสนาซิกข์]]''' |
|||
** [[นานักปันถิ]] |
|||
** [[ขาลฺสา]] |
|||
** [[นิลิมเล]] |
|||
* '''[[ศาสนายูดาห์]]''' |
|||
** [[ออร์ทอดอกซ์ (ฟาริซี)]] |
|||
** [[โปรเกรสซีฟ (ซัดดูคูส)]] |
|||
** [[นักพรต (เอสเซเนส)]] |
|||
* '''[[ศาสนาเชน]]''' |
|||
** [[ทิคัมพร]] |
|||
** [[เศวตัมพร]] |
|||
* '''[[ศาสนาโซโรอัสเตอร์]]''' |
|||
** [[กัทมิส]] |
|||
** [[ชหันชหิส]] |
|||
* '''[[ศาสนาบาไฮ]]''' |
|||
* '''[[ศาสนาเต๋า]]''' |
|||
* '''[[ลัทธิอนุตตรธรรม]]''' |
|||
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
|||
=== จำนวนผู้นับถือศาสนา<ref name=number>http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html</ref> === |
|||
{{สถานีย่อย2}} |
|||
# [[ศาสนาคริสต์]]: 2.1 พันล้านคน – 2.2 พันล้านคน |
|||
# [[ศาสนาอิสลาม]]: 1.5 พันล้านคน – 1.6 พันล้านคน <ref>http://www.pewforum.org/Mapping-the-Global-Muslim-Population.aspx</ref> |
|||
# ไม่นับถือศาสนา/เชื่อในวิทยาศาสตร์แบบตายแล้วสูญ/[[อศาสนา]]: 1.1 พันล้านคน |
|||
# [[ศาสนาฮินดู]]: 1.0 พันล้านคน – 1.1 พันล้านคน |
|||
# [[ศาสนาพุทธ]]: 376 ล้านคน<ref name=number/> |
|||
# [[ศาสนาซิกข์]]: 23 ล้านคน |
|||
# [[ลัทธิจูเช]] (นับถือคิมอิลซุง) : 19 ล้านคน |
|||
# นับถือผี: 15 ล้านคน |
|||
# [[ศาสนายูดาห์]]: 14 ล้านคน |
|||
# [[ศาสนาบาไฮ]]: 7 ล้านคน |
|||
# [[ศาสนาโซโรอัสเตอร์]]: 2.6 ล้านคน |
|||
# [[ลัทธิเพกัน|ลัทธิเพแกนใหม่]]: 1 ล้านคน |
|||
# [[ขบวนการราสตาฟาเรียน]]: 6 แสนคน |
|||
[[หมวดหมู่:ศาสนา| ]] |
|||
} |
|||
{{Link FA|ca}} |
|||
{{Link FA|nah}} |
|||
{{Link FA|sco}} |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 15:58, 2 ธันวาคม 2557
ศาสนา (อังกฤษ: religion) ลัทธิความเชื่อของมนุษย์ เกี่ยวกับการกำเนิดและสิ้นสุดของโลก หลักศีลธรรม ตลอดจนลัทธิพิธีที่กระทำตามความเชื่อนั้น ๆ[1] หลายศาสนามีการบรรยาย สัญลักษณ์และประวัติศาสตร์ศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเจตนาอธิบายความหมายของชีวิต และ/หรืออธิบายกำเนิดชีวิตหรือเอกภพ จากความเชื่อของศาสนาเกี่ยวกับจักรวาลและธรรมชาติมนุษย์ คนได้รับศีลธรรม จริยศาสตร์ กฎหมายศาสนาหรือวิถีชีวิตลำดับก่อน บางการประมาณว่า มีศาสนาราว 4,200 ศาสนาในโลก[2]
นอกจากการนับถือศาสนาแล้ว ยังมีความเชื่อไม่นับถือศาสนาด้วย เรียก "อศาสนา" (อังกฤษ: irreligion) และผู้ไม่นับถือศาสนาเรียก "อศาสนิกชน" (อังกฤษ: irreligious person)
ความหมายเชิงนิรุกติศาสตร์
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
สำหรับบางภาษา มีการใช้คำว่าศาสนาแตกต่างกันออกไป และบางภาษาไม่มีคำว่าศาสนาโดยสิ้นเชิง เช่นภาษาสันสกฤต คำว่า ธรรมะ (dharma) อาจใช้เทียบเคียงกับศาสนาได้ แต่มีความหมายโดยทั่วไปว่ากฎหมาย
ประวัติ
มีความเชื่อว่าศาสนานั้นเกิดมาจากความต้องการเข้าใจในธรรมชาติของมนุษย์ นับแต่อดีตมนุษย์จะสงสัยว่าสิ่งต่าง ๆ เกิดขึ้นมาได้อย่างไร ทำไมต้องเกิดขึ้น จะเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่ เปลี่ยนแปลงแล้วจะเกิดผลอะไรต่อมาอีก จนนำมาสู่การค้นหาแนวทางต่างๆเพื่อตอบปัญหาเหล่านี้ จนนำมาเป็นความเชื่อและเลื่อมใส ตัวอย่างเช่นศาสนาพุทธ เกิดจากเจ้าชายสิทธัตถะทรงเห็นความทุกข์ จึงทรงหาแนวทางให้หลุดพ้นจากความทุกข์ ด้วยวิธีการต่าง ๆ นา ๆ จนทรงค้นพบอริยสัจ 4 ด้วยวิธีที่ เป็นการฝึกจิตด้วยสติจนถึงซึ่งความรู้แจ้ง ในสรรพสิ่ง และความดับความทุกข์ ทรงตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าดับสิ้นซึ่งกิเลส ทรงสอนให้มนุษย์ ให้ทำบุญ รักษาศีล และภาวนา เพื่อจะได้เป็นแนวทางในการพ้นทุกข์ของมหาชน อย่างไรก็ตาม ในการศึกษาในปัจจุบัน คำอธิบายของการเกิดขึ้นและพัฒนาการของศาสนา สามารถแบ่งได้เป็นสี่กลุ่ม[ต้องการอ้างอิง]
- ศาสนาเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นจากความกลัว ในธรรมชาติที่ตนเองไม่รู้ จนต้องวิงวอนและร้องขอในสิ่งที่อยากได้
- ศาสนาเกิดจากความไม่รู้สงสัย ในอภิปรัชญาว่าโลกเกิดขึ้นมาได้อย่างไร และจะเป็นเช่นไรต่อไป
- ศาสนาเกิดจากความต้องการที่จะสร้างความเชื่อขึ้นมา เพื่อช่วยควบคุมความประพฤติของคนในสังคม ให้สังคมสงบสุข
- ศาสนาเกิดจากความต้องการที่จะพ้นจากความทุกข์ เช่นความอดอยาก โรคระบาด ความแก่ ความตาย การสูญเสีย
กลุ่มศาสนา
ศาสนาอับราฮัม
เป็นคำที่ใช้เรียกศาสนาสำคัญ 4 ศาสนาที่เป็นลัทธิเทวนิยมที่มึความเชื่อในพระเจ้าองค์เดียว —ซึ่งทั้งสี่ศาสนานับอับราฮัมเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสนา
ศาสนาแบบอินเดีย
ศาสนาแบบจีน
ศาสนาแบบอิหร่าน
ศาสนาญี่ปุ่น
อ้างอิง
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว, กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า 1142
- ↑ The Everything World's Religions Book: Explore the Beliefs, Traditions and Cultures of Ancient and Modern Religions, page 1 Kenneth Shouler - 2010