ผลต่างระหว่างรุ่นของ "นางสนองพระโอษฐ์"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เทพกร (คุย | ส่วนร่วม)
เทพกร (คุย | ส่วนร่วม)
บรรทัด 56: บรรทัด 56:
==รายพระนาม รายนาม นางสนองพระโอษฐ์==
==รายพระนาม รายนาม นางสนองพระโอษฐ์==
==นางสนองพระโอษฐ์ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ==
==นางสนองพระโอษฐ์ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ==
* [[ทองทิพย์ รัตนะรัต|คุณหญิงทองทิพย์ รัตนะรัต]]<ref>[[ราชกิจจานุเบกษา]], [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2516/D/100/2331.PDF ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางทองทิพย์ รัตนะรัต เป็นนางสนองพระโอษฐ์] เล่ม 90, ตอนที่ 100, 7 สิงหาคม 2516, หน้า 2331.</ref> ตั้งแต่วันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2516 เป็นต้นไป
* [[สมสุข ศรีวิสารวาจา|ท่านผู้หญิงสมสุข ศรีวิสารวาจา]]<ref>[[ราชกิจจานุเบกษา]], [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2516/D/153/3906.PDF ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางสนองพระโอษฐ์รับราชการสนองพระเดชพระคุณ] เล่ม 90, ตอนที่ 153, 27 พฤศจิกายน 2516, หน้า 3906.</ref> ตั้งแต่วันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2516 เป็นต้นไป
* [[สมสุข ศรีวิสารวาจา|ท่านผู้หญิงสมสุข ศรีวิสารวาจา]]<ref>[[ราชกิจจานุเบกษา]], [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2516/D/153/3906.PDF ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางสนองพระโอษฐ์รับราชการสนองพระเดชพระคุณ] เล่ม 90, ตอนที่ 153, 27 พฤศจิกายน 2516, หน้า 3906.</ref> ตั้งแต่วันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2516 เป็นต้นไป
* [[สุวรี เทพาคำ|ท่านผู้หญิงสุวรี เทพาคำ]]<ref>[[ราชกิจจานุเบกษา]], [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2517/D/204/4313.PDF ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คุณหญิงสุวรี เทพาคำ เป็นนางสนองพระโอษฐ์] เล่ม 91, ตอนที่ 204, 3 ธันวาคม 2517, หน้า 4313.</ref> ตั้งแต่วันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2517 เป็นต้นไป
* [[สุวรี เทพาคำ|ท่านผู้หญิงสุวรี เทพาคำ]]<ref>[[ราชกิจจานุเบกษา]], [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2517/D/204/4313.PDF ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คุณหญิงสุวรี เทพาคำ เป็นนางสนองพระโอษฐ์] เล่ม 91, ตอนที่ 204, 3 ธันวาคม 2517, หน้า 4313.</ref> ตั้งแต่วันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2517 เป็นต้นไป

รุ่นแก้ไขเมื่อ 05:45, 14 เมษายน 2557

เลตติก โนลส์ เคาน์เตสแห่งเอสเซกซ์และไลเชสเตอร์ นางสนองพระโอษฐ์ในราชสำนักอังกฤษ

นางสนองพระโอษฐ์ (อังกฤษ: lady-in-waiting) หมายถึงสตรีผู้ช่วยส่วนพระองค์ในราชสำนัก ซึ่งถวายการรับใช้แด่สมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี เจ้าฟ้าหญิง หรือสตรีสูงศักดิ์ นางสนองพระโอษฐ์มักจะมีพื้นหลังมากจากครอบครัวที่มีฐานะทางสังคมสูงแต่มีฐานันดรต่ำกว่าสตรีที่ตนรับใช้ ซึ่งแม้ว่านางสนองพระโอษฐ์คนใดจะรับค่าตอบแทนหรือไม่ก็ตาม มักจะไม่ถูกพิจารณาว่าเป็นคนรับใช้หรือข้าราชบริพาร

นางสนองพระโอษฐ์ ยังหมายถึงกลุ่มของสตรีผู้มีฐานะครอบครัว บรรดาศักดิ์ และตำแหน่งหน้าที่ทางการที่หลากหลาย ซึ่งความแตกต่างกันในฐานะ บรรดาศักดิ์ และตำแหน่งหน้าที่เหล่านี้มักจะมีเกียรติศักดิ์สูง พระบรมวงศานุวงศ์หญิงหรือสตรีผู้สูงศักดิ์อาจทรงสามารถเลือกนางสนองพระโอษฐ์ได้ด้วยพระองค์เองหรือไม่ก็ได้ แต่แม้ว่าจะทรงมีสิทธิในการเลือกนางสนองพระโอษฐ์ได้อย่างเสรี หากตามประวัติศาสตร์แล้ว การตัดสินใจดังกล่าวมักจะได้รับอิทธิพลจากองค์พระมหากษัตริย์ พระราชบิดา-พระราชมารดา พระราชสวามี หรือเหล่าเสนาบดีของพระมหากษัตริย์

ภาระหน้าที่

ภาระหน้าที่ของนางสนองพระโอษฐ์มีความหลากหลาย แต่ภาระหน้าที่ตามประวัติศาสตร์ของนางสนองพระโอษฐ์มักถูกมอบหมายตามความชำนาญส่วนตัว เช่น ความชำนาญในการวางตนเหมาะสมกับมารยาท ภาษา การเต้นรำซึ่งเป็นที่นิยมในราชสำนักขณะนั้น การรับผิดชอบงานด้านเลขานุการ การมอบหมายงานตามกระแสรับสั่งแก่ข้าราชบริพารคนอื่นๆ และการร่างกระแสพระราชเสาว์นีย์ การเย็บปักถักร้อย การวาดภาพ การขี่ม้า การเล่นดนตรี การดูแลงานด้านฉลองพระองค์ (เสื้อผ้า) การควบคุมเหล่าข้าราชบริพารผู้มีตำแหน่งต่ำกว่า การดูแลพระชายาหรือพระสนมพระองค์อื่น เป็นต้น

ประเทศไทย

นางสนองพระโอษฐ์เป็นตำแหน่งของสุภาพสตรีสูงศักดิ์ที่เกี่ยวข้องกับราชสำนัก จากความหมายของพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ระบุว่า คุณพนักงานหญิงที่แต่งงานแล้ว มีหน้าที่รับพระราชเสาวนีย์ ไปปฏิบัติหรือเชิญพระราชเสาวนีย์ไปติดต่อข้อราชการตามพระราชประสงค์ของพระราชินี[1]

ในรัชกาลปัจจุบัน นางสนองพระโอษฐ์โดยมากจะเป็นราชสกุล เป็นบุคคลที่มีทรัพย์สินและความรู้อยู่พอสมควร แต่เดิมมีความผาสุขและมีผู้รับใช้ช่วยเหลือให้สะดวกสบาย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถจะทรงนำบุคคลเหล่านี้มาทรงอบรมและให้มารู้จักความยากลำบาก ทรงนำนางสนองพระโอษฐ์ตามการเสด็จพระราชดำเนินไปยังพื้นที่ห่างไกลความเจริญ เพื่อให้ได้พบเห็นชีวิตประจำวันที่แท้จริงของประชาชนทั่วไป[2]


รายพระนาม รายนาม นางสนองพระโอษฐ์

นางสนองพระโอษฐ์ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

อ้างอิง

  1. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542
  2. ท่านผู้หญิง เกนหลง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา, รำลึกถึง ข้าราชบริพารผู้ภักดี เพื่อระลึกถึงเหตุการณ์อุบัติเหตุเฮลิคอปเตอร์ในขบวนตามเสด็จตกเมื่อวันที่ 19 กันยายน 2540
  3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางทองทิพย์ รัตนะรัต เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 90, ตอนที่ 100, 7 สิงหาคม 2516, หน้า 2331.
  4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางสนองพระโอษฐ์รับราชการสนองพระเดชพระคุณ เล่ม 90, ตอนที่ 153, 27 พฤศจิกายน 2516, หน้า 3906.
  5. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คุณหญิงสุวรี เทพาคำ เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 91, ตอนที่ 204, 3 ธันวาคม 2517, หน้า 4313.
  6. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หม่อมราชวงศ์ดัชรีรัช รัชนี เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 92, ตอนที่ 66, 25 มีนาคม 2518, หน้า 814.
  7. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางพรรณวดี จุฑารัตนกุล เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 93, ตอนที่ 100, 5 สิงหาคม 2519, ฉบับพิเศษ หน้า 37.
  8. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คุณหญิงเปรมจิตต์ จามรจันทร์ เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 95, ตอนที่ 130, 21 พฤศจิกายน 2521, หน้า 4099.
  9. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางอินทิรา พลธร เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 96, ตอนที่ 106, 3 กรกฎาคม 2522, หน้า 2483.
  10. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หม่อมหลวงเพ็ญศรี วัชโรทัย เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 96, ตอนที่ 134, 7 สิงหาคม 2522, หน้า 2822.
  11. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางจีรนันทน์ ลัดพลี เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 97, ตอนที่ 15, 4 กุมภาพันธ์ 2523, ฉบับพิเศษ หน้า 1.
  12. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คุณหญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 97, ตอนที่ 69, 30 เมษายน 2523, ฉบับพิเศษ หน้า 4.
  13. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นางบุษยา ไกรฤกษ์ เป็นนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 97, ตอนที่ 142, 11 กันยายน 2523, ฉบับพิเศษ หน้า 6.
  14. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 98, ตอนที่ 75, 19 พฤษภาคม 2524, หน้า 1506.
  15. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 98, ตอนที่ 99, 20 มิถุนายน 2524, ฉบับพิเศษ หน้า 17.
  16. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 99, ตอนที่ 3, 12 มกราคม 2525, หน้า 104.
  17. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 99, ตอนที่ 14, 2 กุมภาพันธ์ 2525, หน้า 313.
  18. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 99, ตอนที่ 195, 29 ธันวาคม 2525, ฉบับพิเศษ หน้า 19.
  19. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 99, ตอนที่ 195, 29 ธันวาคม 2525, ฉบับพิเศษ หน้า 19.
  20. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 100, ตอนที่ 125, 27 กรกฎาคม 2526, ฉบับพิเศษ หน้า 14.
  21. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 100, ตอนที่ 130, 5 สิงหาคม 2526, ฉบับพิเศษ หน้า 12.
  22. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนางสนองพระโอษฐ์ เล่ม 119, ตอนพิเศษ 38 ง, 1 พฤษภาคม 2545, หน้า 56.

แหล่งข้อมูลอื่น