ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การฟื้นฟูเมจิ"

{{issues|ปรับภาษา=yes|ต้องการอ้างอิง=yes}}

{{ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น|MeijiJoukyou.jpg|200px|[[จักรพรรดิเมจิ]] ทรงย้ายที่ประทับจาก [[เกียวโต]] มายัง [[โตเกียว]] ในปี [[ค.ศ. 1868]]}}

'''การคืนสู่พระราชอำนาจราชบัลลังก์ของจักรพรรดิเมจิ''' ({{ญี่ปุ่น|明治維新|Meiji Ishin}}; {{lang-en|Meiji Restoration}}), หรือ '''การปฏิวัติเมจิ''' (Meiji Revolution), '''การปฏิรูปเมจิ''' (Meiji Reform) หรือ '''การปรับปรุงเมจิ''' (Meiji Renewal) ก็ว่า, เป็นเหตุการณ์การปฏิรูปประเทศ[[ญี่ปุ่น]]ใน [[ค.ศ. 1868]] เพื่อรวบอำนาจจาก[[รัฐบาลโชกุนโทะกุงะวะ]] (徳川幕府 ''Tokugawa bakufu'') กลับคืนสมเด็จพระสู่จักรพรรดิอีกครั้งหนึ่ง การปฏิรูปครั้งนี้ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อระบบการปกครองและโครงสร้างทางสังคมของญี่ปุ่นอย่างมหาศาล การปฏิรูปครั้งนี้ได้เริ่มดำเนินมาตั้งแต่ช่วงปลาย[[ยุคเอะโดะ]] (江戸時代 ''Edo jidai'') หรือมักเรียกว่าช่วง[[บะกุมะสึ]] (幕末 ''Bakumatsu'') (หรือช่วงปลายรัฐบาลโชกุนโทะกุงะวะ) จนถึงช่วงต้นของ[[ยุคเมจิ]] (明治時代 ''Meiji-jidai'')

ใน [[ค.ศ. 1866]] [[แคว้นซะสึมะ]] (薩摩藩 ''Satsuma han'') อันเป็นแคว้นที่ทรงอำนาจบน[[เกาะคีวชู]]ของ[[ญี่ปุ่น]] ภายใต้การนำของ[[ไซโก ทาคาโมริ]] (西郷 隆盛 ''Saigō Takamori'') ได้ร่วมมือกับ[[แคว้นโชชู]] (長州藩 ''Chōshū han'') อันเป็นแคว้นใหญ่ในภูมิภาค[[ชูโงะกุ]] ภายใต้การนำของ[[คิโดะ ทะกะโยะชิ]] (木戸 孝允 ''Kido Takayoshi'') ก่อตั้งกลุ่ม[[พันธมิตรซัทโช]] (薩長同盟 ''Satchō dōmei'') ขึ้นเพื่อริเริ่มการปฏิรูปสมัยเมจิ โดยได้รับการสนับสนุนจาก[[สมเด็จพระจักรพรรดิโคเม]] (孝明天皇 ''Kōmei-tennō'') พระราชบิดาใน[[สมเด็จพระจักรพรรดิเมจิ]] (明治天皇 ''Meiji-tennō'') และการชักนำจาก[[เรียวมะ ซะกะโมะโตะ|ซะกะโมะโตะ เรียวมะ]] (坂本 龍馬 ''Sakamoto Ryōma'') เพื่อที่จะท้าทายอำนาจของ[[รัฐบาลโชกุนโทะกุงะวะ]] (徳川幕府 ''Tokugawa bakufu'') และรวบอำนาจคืนแด่สมเด็จพระจักรพรรดิ

ในวันที่ [[30 มกราคม]] [[ค.ศ. 1867]] สมเด็จพระจักรพรรดิโคเมเสด็จสวรรคต สมเด็จพระจักรพรรดิเมจิขึ้นสืบราชสมบัติต่อจากพระราชบิดาในวันที่ [[3 กุมภาพันธ์]] ของปีเดียวกัน เริ่มรัชศก[[ยุคเมจิ]] อันเป็นยุคที่ประเทศญี่ปุ่นเปลี่ยนแปลงจากสังคม[[ศักดินา]]ไปสู่สังคม[[ทุนนิยม]]โดยได้รับอิทธิพลจากตะวันตกอย่างช้า ๆ

วันที่ [[9 พฤศจิกายน]] [[ค.ศ. 1867]] [[โทะกุงะวะ โยะชิโนะบุ]] (徳川 慶喜 ''Tokugawa Yoshinobu'') [[โชกุน]]คนที่ 15 ของ[[ตระกูลโทะกุงะวะ]] ยอมสวามิภักดิ์ต่อสมเด็จพระจักรพรรดิเมจิ และลงจากตำแหน่งในอีก 10 วันต่อมา ถือเป็นวันที่สิ้นสุดการปกครองระบอบโชกุนอย่างเป็นทางการ และเป็นการฟื้นฟูอำนาจของสถาบันกษัตริย์ (''Taisei Hōkan'') อย่างไรก็ตาม โทะกุงะวะ โยะชิโนะบุ ซึ่งถือเป็นโชกุนคนสุดท้ายของญี่ปุ่นยังคงมีอิทธิพลอย่างเป็นสาระสำคัญอยู่

หลังจากนั้นไม่นาน ในเดือนมกราคม [[ค.ศ. 1868]] ก็เกิด[[สงครามโบะชิน]] (戊辰戦争 ''Boshin Sensō'') โดยเริ่มด้วย[[ศึกโทะบะ-ฟุชิมิ]] (鳥羽・伏見の戦い ''Toba-Fushimi no Tatakai'') ระหว่าง[[พันธมิตรซัทโช]] และกองทัพของอดีตโชกุน ในที่สุด กองทัพของโชกุนก็พ่ายแพ้ ส่งผลให้สมเด็จพระจักรพรรดิมีพระราชอำนาจเต็มเหนืออดีตโชกุนโยะชิโนะบุอย่างสมบูรณ์ ในวันที่ [[3 มกราคม]] [[ค.ศ. 1869]] สมเด็จพระจักรพรรดิเมจิมีพระบรมราชโองการประกาศฟื้นฟูพระราชอำนาจอย่างเป็นทางการ

กองกำลังของโชกุนส่วนหนึ่งได้หลบหนีไปยัง[[เกาะฮกไกโด]] และพยายามแบ่งแยกดินแดนตั้งเป็นรัฐอิสระชื่อ [[สาธารณรัฐเอะโสะ]] (蝦夷共和国 ''Ezo Kyōwakoku'') อย่างไรก็ตาม กองกำลังผู้จงรักภักดีต่อสมเด็จพระจักรพรรดิได้เข้ายุติการแบ่งแยกดินแดนนี้ใน[[ศึกฮะโกะดะเตะ]] (函館戦争 ''Hakodate Sensō'') ณ เกาะฮกไกโด ในเดือนพฤษภาคม [[ค.ศ. 1869]] การพ่ายแพ้ของกองกำลังฝ่ายโชกุน อันนำโดย[[เอะโนะโมะโตะ ทะเกะอะกิ]] (榎本 武揚 ''Enomoto Takeaki'') และ[[ฮิจิคะตะ โทะชิโซ]] (土方 歳三 ''Hijikata Toshizō'') โดยในศึกครั้งนี้ถือเป็นจุดสิ้นสุดของ[[รัฐบาลโชกุนโทะกุงะวะ]] และเป็นการฟื้นฟูพระราชอำนาจในสมเด็จพระจักรพรรดิอย่างสมบูรณ์

การปฏิรูปสมัยเมจิทำให้ประเทศ[[ญี่ปุ่น]][[การปรับให้เป็นอุตสาหกรรม|ก้าวสู่ระบบอุตสาหกรรม]]อย่างรวดเร็ว นำไปสู่การเพิ่มอำนาจทางการทหารใน[[ ค.ศ. 1905]] ภายใต้คำขวัญว่า "[[ฟุโกโกะกุ เคียวเฮ|ประเทศมั่งคั่ง กองทัพแข็งแกร่ง]]" (富国強兵 ''fukoku kyōhei'')

กลุ่ม[[คณาธิปไตยเมจิ]] (Meiji oligarchy) ซึ่งเป็นกลุ่มผู้มีอำนาจจากแคว้นพันธมิตรได้ร่วมกันจัดตั้งรัฐบาลภายใต้พระราชอำนาจในสมเด็จพระจักรพรรดิขึ้น เพื่อรวบรวมอำนาจของตนให้เข้มแข็งและสามารถต่อกรกับรัฐบาล[[สมัยเอะโดะ]] [[โชกุน]] [[ไดเมียว]] และชนชั้น[[ซามูไร]] ที่ยังคงเหลืออิทธิพลอยู่ได้

ใน[[ค.ศ. 1868]] ที่ดินของ[[ตระกูลโทะกุงะวะ]]ทั้งหมดได้ตกไปอยู่ในความครอบครองของสมเด็จพระจักรพรรดิ และถือเป็นการเพิ่มอภิสิทธิ์ให้รัฐบาลเมจิใหม่ด้วย ใน[[ค.ศ. 1869]] ไดเมียวของ[[แคว้นโทะซะ]] (土佐藩 ''Tosa han'') [[แคว้นซะงะ]] (佐賀藩 ''Saga-han'') [[แคว้นโชซู]] (長州藩 ''Chōshū han'') และ[[แคว้นซะสึมะ]] (薩摩藩 ''Satsuma han'') ซึ่งเคยต่อต้านระบอบโชกุนอย่างหนัก ได้ถูกรับการชักชวนให้ถวายดินแดนของแคว้นคืนแด่สมเด็จพระจักรพรรดิ ตามด้วยไดเมียวของแคว้นอื่น ๆ เพื่อให้รัฐบาลกลางโดยสมเด็จพระจักรพรรดิมีอำนาจเหนือดินแดนทั่วราชอาณาจักร (天下 ''tenka'') ได้ แต่ก็ได้มีการต่อต้านในช่วงแรก

ในขณะนั้น มีซามูไร 1.9 ล้านคนทั่วประเทศญี่ปุ่น หรือมากกว่าชนชั้นปกครองของฝรั่งเศสสมัย[[การปฏิวัติฝรั่งเศส]]เมื่อ[[ ค.ศ. 1789]] 10 เท่า นอกจากนั้น ซามูไรของญี่ปุ่นไม่ได้อยู่ภายใต้มีผู้อำนาจปกครอง แต่จะจงรักภักดีต่อผู้ที่เป็นนายเท่านั้น รัฐบาลกลางต้องจ่ายเงินเดือนให้แก่ซามูไรแต่ละคน ซึ่งถือเป็นภาระทางการเงินอย่างมหาศาล และอาจเป็นแรงจูงใจหนึ่งให้กลุ่มคณาธิปไตยยกเลิกชนชั้นซามูไร