ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม)
โรบอต: เปลี่ยนจาก หมวดหมู่:ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน) ไปยัง หมวดหมู่:ราชวงศ์ทิพย...
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 2: บรรทัด 2:
| สีพิเศษ = #ffcc00
| สีพิเศษ = #ffcc00
| สีอักษร = #8f5f12
| สีอักษร = #8f5f12
| ภาพ = ไฟล์:เจ้าอุปราชบุญทวงศ์.jpg
| ภาพ = ไฟล์:เจ้าอุปราชบุญทวงษ์.jpg
| พระนามาภิไธย = บุญทวงศ์
| พระนามาภิไธย = บุญทวงษ์
| พระปรมาภิไธย =
| พระปรมาภิไธย =
| ราชสมภพ =
| ราชสมภพ =
บรรทัด 19: บรรทัด 19:
| รัชกาลถัดมา =
| รัชกาลถัดมา =
}}
}}
'''เจ้าอุปราชบุญทวงศ์''' หรือ '''เจ้าอุปราชบุญทวงศ์ ณ เชียงใหม่'''<ref>สกุล ณ เชียงใหม่ ได้รับพระราชทานในรัชสมัยของเจ้าแก้วนวรัฐ แต่เพื่อความเข้าใจและชัดเจน จึงมีการเติมต่อท้ายนามในภายหลัง</ref> ({{lang-nod|[[ไฟล์:LN-Chao Upparatbunthawong.png|150px]]}}) เจ้าอุปราชแห่งนครเชียงใหม่ ในรัชสมัยของ[[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 และเป็นเจ้าอุปราชที่มีบทบาทในการปกครองมาก เปรียบเทียบได้กับเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เพราะสามารถยกเลิกคำสั่งของ[[เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่]]ได้<ref>คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. '''เจ้านายฝ่ายเหนือ'''. [http://www.globalgroup.in.th/encyclopedia_lanna.html]</ref> จนมีการกล่าวว่าหากเจ้าอุปราชบุญทวงศ์ ยังมีพระชนม์อยู่ การแทรกแซงจาก[[สยาม]]จะกระทำได้ยากยิ่ง<ref>[http://chiangmai-thailand.net/Lanna%20people%20in%20history/Intawong/Boontawong.html เจ้าอุปราชบุญทวงศ์]</ref>
'''เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)'''<ref>สรัสวดี อ๋องสกุล. ''ประวัติศาสตร์ล้านนา.'' พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2552. หน้า 350-351</ref> หรือ '''เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์ ณ เชียงใหม่)'''<ref>สกุล ณ เชียงใหม่ ได้รับพระราชทานในรัชสมัยของเจ้าแก้วนวรัฐ แต่เพื่อความเข้าใจและชัดเจน จึงมีการเติมต่อท้ายนามในภายหลัง</ref> ({{lang-nod|[[ไฟล์:LN-Chao Upparatbunthawong.png|150px]]}}) เจ้าอุปราชแห่งนครเชียงใหม่ ในรัชสมัยของ[[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 และเป็นเจ้าอุปราชที่มีบทบาทในการปกครองมาก เปรียบเทียบได้กับเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เพราะสามารถยกเลิกคำสั่งของ[[เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่]]ได้<ref>คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. '''เจ้านายฝ่ายเหนือ'''. [http://www.globalgroup.in.th/encyclopedia_lanna.html]</ref> จนมีการกล่าวว่าหากเจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ยังมีพระชนม์อยู่ การแทรกแซงจาก[[สยาม]]จะกระทำได้ยากยิ่ง<ref>[http://chiangmai-thailand.net/Lanna%20people%20in%20history/Intawong/Boontawong.html เจ้าอุปราชบุญทวงษ์]</ref>


== พระประวัติ ==
== พระประวัติ ==
'''เจ้าบุญทวงศ์''' เป็นโอรสในเจ้าราชวงศ์มหาพรหมคำคง กับแม่เจ้าคำหล้า และมีศักดิ์เป็นหลานของ[[เจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 3 ทรงมีราชอนุชาและราชขนิษฐา ร่วมราชบิดา 16 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
'''เจ้าบุญทวงษ์''' เป็นโอรสในเจ้าราชวงศ์มหาพรหมคำคง กับแม่เจ้าคำหล้า และมีศักดิ์เป็นหลานของ[[เจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 3 ทรงมีราชอนุชาและราชขนิษฐา ร่วมราชบิดา 16 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้


* [[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7
* [[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7
* เจ้าอุปราชบุญทวงศ์ เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ -
* เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ -
* เจ้าราชภาติกวงศ์ น้อยเทพวัง เจ้าราชภาติกวงศ์นครเชียงใหม่
* เจ้าราชภาติกวงศ์ น้อยเทพวัง เจ้าราชภาติกวงศ์นครเชียงใหม่
* เจ้าน้อยไชยลังกา
* เจ้าน้อยไชยลังกา
บรรทัด 42: บรรทัด 42:


=== โอรส ===
=== โอรส ===
เจ้าบุญทวงศ์ สมรสกับเจ้าฟองแก้ว มีโอรส 4 พระองค์ คือ
เจ้าบุญทวงษ์ สมรสกับเจ้าฟองแก้ว มีโอรส 4 พระองค์ คือ
* เจ้าสิงห์โต
* เจ้าสิงห์โต
* เจ้าโสรส
* เจ้าโสรส
บรรทัด 49: บรรทัด 49:


== กรณียกิจ ==
== กรณียกิจ ==
เจ้าบุญทวงศ์ มีบทบาทในการช่วยพระเชษฐาปฏิบัติพระภารกิจเมื่อครั้งยังมิได้ดำรงตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ กระทั่งในปี พ.ศ. 2416 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ต่อมาเจ้าหลวงได้มอบหมาให้เจ้าบุญทวงศ์ นำเครื่องบรรณาการไปถวายที่สยาม จึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น "เจ้าอุปราช" ในปี [[พ.ศ. 2416]] ภายหลังจากที่พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ เป็นเจ้าหลวงแล้ว 6 เดือน<ref>[http://www.chiangmainews.co.th/chaingmai/intara.html พระเจ้าอินทวิชยานนท์]</ref>
เจ้าบุญทวงษ์ มีบทบาทในการช่วยพระเชษฐาปฏิบัติพระภารกิจเมื่อครั้งยังมิได้ดำรงตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ กระทั่งในปี พ.ศ. 2416 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ต่อมาเจ้าหลวงได้มอบหมาให้เจ้าบุญทวงษ์ นำเครื่องบรรณาการไปถวายที่สยาม จึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น "เจ้าอุปราช" ในปี [[พ.ศ. 2416]] ภายหลังจากที่พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ เป็นเจ้าหลวงแล้ว 6 เดือน<ref>[http://www.chiangmainews.co.th/chaingmai/intara.html พระเจ้าอินทวิชยานนท์]</ref>


ในตำแหน่งเจ้าอุปราชนั้น เจ้าบุญทวงศ์ ได้ปกิบัติหน้าที่เสมือนเป็นเจ้าหลวงองค์ที่ 2 ปฏิบัติหน้าที่แม่ทัพในยามสงคราม เป็นผู้อำนวยการรักษาความสงบในอาณาจักรยามสงบ และเป็นหัวหน้าคณะลูกขุนตุลาการพิจารณาโทษ<ref>วงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่. 2539. '''เจ้าหลวงเชียงใหม่ : คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่</ref>
ในตำแหน่งเจ้าอุปราชนั้น เจ้าบุญทวงษ์ ได้ปกิบัติหน้าที่เสมือนเป็นเจ้าหลวงองค์ที่ 2 ปฏิบัติหน้าที่แม่ทัพในยามสงคราม เป็นผู้อำนวยการรักษาความสงบในอาณาจักรยามสงบ และเป็นหัวหน้าคณะลูกขุนตุลาการพิจารณาโทษ<ref>วงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่. 2539. '''เจ้าหลวงเชียงใหม่ : คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่</ref>


เจ้าอุปราชบุญทวงศ์ ถึงแก่กรรในปี [[พ.ศ. 2425]]
เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ถึงแก่กรรในปี [[พ.ศ. 2425]]


== ราชตระกูล ==
== ราชตระกูล ==
บรรทัด 66: บรรทัด 66:
| boxstyle_4=background-color: #bfc;
| boxstyle_4=background-color: #bfc;
| boxstyle_5=background-color: #9fe;
| boxstyle_5=background-color: #9fe;
| 1= 1. '''เจ้าอุปราชบุญทวงศ์ ณ เชียงใหม่'''
| 1= 1. '''เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ณ เชียงใหม่'''
| 2= 2. เจ้าราชวงศ์ มหาพรหมคำคง
| 2= 2. เจ้าราชวงศ์ มหาพรหมคำคง
| 3= 3. แม่เจ้าคำหล้า
| 3= 3. แม่เจ้าคำหล้า
บรรทัด 108: บรรทัด 108:
* นงเยาว์ กาญจนจารี. '''ดารารัศมี : พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี'''. เชียงใหม่ :สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์, 2539.
* นงเยาว์ กาญจนจารี. '''ดารารัศมี : พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี'''. เชียงใหม่ :สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์, 2539.


{{เรียงลำดับ|บุญทวงศ์ ณ เชียงใหม่}}
{{เรียงลำดับ|บุญทวงษ์ ณ เชียงใหม่}}
{{เกิดปี|}}
{{เกิดปี|}}
{{ตายปี|2425}}
{{ตายปี|2425}}

รุ่นแก้ไขเมื่อ 01:10, 24 ธันวาคม 2556

เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)

บุญทวงษ์
ไฟล์:เจ้าอุปราชบุญทวงษ์.jpg
เจ้าอุปราชแห่งนครเชียงใหม่
ราชวงศ์ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์
พระบิดาเจ้าราชวงศ์มหาพรหมคำคง
พระมารดาแม่เจ้าคำหล้า

เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์)[1] หรือ เจ้าอุปราช (บุญทวงษ์ ณ เชียงใหม่)[2] (ไทยถิ่นเหนือ: ) เจ้าอุปราชแห่งนครเชียงใหม่ ในรัชสมัยของพระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 และเป็นเจ้าอุปราชที่มีบทบาทในการปกครองมาก เปรียบเทียบได้กับเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เพราะสามารถยกเลิกคำสั่งของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ได้[3] จนมีการกล่าวว่าหากเจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ยังมีพระชนม์อยู่ การแทรกแซงจากสยามจะกระทำได้ยากยิ่ง[4]

พระประวัติ

เจ้าบุญทวงษ์ เป็นโอรสในเจ้าราชวงศ์มหาพรหมคำคง กับแม่เจ้าคำหล้า และมีศักดิ์เป็นหลานของเจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 3 ทรงมีราชอนุชาและราชขนิษฐา ร่วมราชบิดา 16 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้

  • พระเจ้าอินทวิชยานนท์ พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7
  • เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่ -
  • เจ้าราชภาติกวงศ์ น้อยเทพวัง เจ้าราชภาติกวงศ์นครเชียงใหม่
  • เจ้าน้อยไชยลังกา
  • เจ้าหญิงฟองนวล
  • เจ้าหญิงดวงเทพ
  • เจ้าหญิงบุญฝ้าย
  • เจ้าหญิงคำทิพย์
  • เจ้าน้อยไชยวงศ์
  • เจ้าดวงทิพย์ - เจ้าปู่ใน "เจ้าทิพย์สมาตย์ ณ เชียงใหม่" "คุณหญิง เจ้าฉมชบา (ณ เชียงใหม่) วรรณรัตน์" "เจ้าวัฒนา (ณ เชียงใหม่) โชตนา"
  • เจ้าบุญสม
  • เจ้าหญิงบัวใส
  • เจ้าหญิงบัวเที่ยง
  • เจ้าหญิงกาบเมือง
  • เจ้าน้อยอ๋อ
  • เจ้าหญิงแว่นคำ

โอรส

เจ้าบุญทวงษ์ สมรสกับเจ้าฟองแก้ว มีโอรส 4 พระองค์ คือ

  • เจ้าสิงห์โต
  • เจ้าโสรส
  • เจ้าราชบุตร (คำตื้อ)
  • เจ้าแสงเมือง

กรณียกิจ

เจ้าบุญทวงษ์ มีบทบาทในการช่วยพระเชษฐาปฏิบัติพระภารกิจเมื่อครั้งยังมิได้ดำรงตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ กระทั่งในปี พ.ศ. 2416 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ต่อมาเจ้าหลวงได้มอบหมาให้เจ้าบุญทวงษ์ นำเครื่องบรรณาการไปถวายที่สยาม จึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น "เจ้าอุปราช" ในปี พ.ศ. 2416 ภายหลังจากที่พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ได้รับโปรดเกล้าฯ เป็นเจ้าหลวงแล้ว 6 เดือน[5]

ในตำแหน่งเจ้าอุปราชนั้น เจ้าบุญทวงษ์ ได้ปกิบัติหน้าที่เสมือนเป็นเจ้าหลวงองค์ที่ 2 ปฏิบัติหน้าที่แม่ทัพในยามสงคราม เป็นผู้อำนวยการรักษาความสงบในอาณาจักรยามสงบ และเป็นหัวหน้าคณะลูกขุนตุลาการพิจารณาโทษ[6]

เจ้าอุปราชบุญทวงษ์ ถึงแก่กรรในปี พ.ศ. 2425

ราชตระกูล

อ้างอิง

  1. สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2552. หน้า 350-351
  2. สกุล ณ เชียงใหม่ ได้รับพระราชทานในรัชสมัยของเจ้าแก้วนวรัฐ แต่เพื่อความเข้าใจและชัดเจน จึงมีการเติมต่อท้ายนามในภายหลัง
  3. คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1]
  4. เจ้าอุปราชบุญทวงษ์
  5. พระเจ้าอินทวิชยานนท์
  6. วงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่. 2539. เจ้าหลวงเชียงใหม่ : คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่

แหล่งข้อมูลอื่น

  • ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. เพ็ชร์ล้านนา. (ครั้งที่ 2) เชียงใหม่ :ผู้จัดการ ศูนย์ภาคเหนือ, 2538.
  • สมหมาย เปรมจิตต์, สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ตำนานสิบห้าราชวงศ์ (ฉบับสอบชำระ) . เชียงใหม่: มิ่งเมือง, 2540.
  • ศักดิ์ รัตนชัย. พงศาวดารสุวรรณหอคำนครลำปาง (ตำนานเจ้าเจ็ดพระองค์กับหอคำมงคล ฉบับสอบทานกับเอกสารสืบค้น สรสว.ลำปาง) .
  • เจ้าวงศ์สัก ณ เชียงใหม่, คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่. เจ้าหลวงเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 2539.
  • คณะทายาทสายสกุล เจ้าหลวงเมืองพะเยา, สถาบันศิลปวัฒนธรรมโยนก. ครบรอบ 100 ปี แม่เจ้าทรายมูล (มหาวงศ์) ไชยเมือง และประวัติสายสกุลเจ้าหลวงเมืองพะเยา พุทธศักราช 2387 - 2456. พะเยา :บ.ฮาซัน พริ้นติ้ง จก., 2546
  • นงเยาว์ กาญจนจารี. ดารารัศมี : พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี. เชียงใหม่ :สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์, 2539.