ปฏิทรรศน์

ปฏิทรรศน์ หรือ พาราด็อกซ์ (Paradox) คือ ปัญหา จากคำกล่าวอ้างที่ขัดกัน

อย่างไรก็ตาม พาราด็อกซ์บางอย่าง มีคำอธิบายรองรับแล้วในปัจจุบัน

พาราด็อกซ์ ในทาง ปรัชญา และ ตรรกะ

• ปัญหาเรื่องเจตจำนงเสรีและการหยั่งรู้ (Free will and omniscience paradox) ถ้ามีผู้หยั่งรู้และรู้ว่าจะเกิดอะไรอยู่ก่อนแล้ว(ผู้กำหนดโชคชะตาคน) ก็แสดงว่า เราไม่มีเจตจำนงที่เป็นอิสระ

พาราด็อกซ์ ในทาง คณิตศาสตร์

• ปัญหาว่า เราไม่สามารถวิ่งแข่งแซงเต่าได้ โดยต่อให่เต่าอยู่ในตำแหน่งข้างหน้า พิจารณาเมื่อเราเดินทางไปอยู่ที่ตำแหน่งเดิมของเต่า เต่าก็เปลี่ยนตำแหน่งไปข้างงหน้าเสียแล้ว

พาราด็อกซ์ ในทาง เศรษฐศาสตร์

• Leontief Paradox ปัญหาว่าทำไม ประเทศที่อุดมด้วยปัจจัยทุนจึงมีการส่งออกสินค้าที่ใช้แรงงานเป็นหลัก
• Giffen paradox ปัญหาว่าทำไมบางสินค้า ยิ่งขึ้นราคา คนยิ่งซื้อ (เช่น ขนมปัง ในยามสงคราม)
• Diamond-water paradox (paradox of value) ปัญหาว่าทำไมน้ำจึงถูกกว่าเพชร ทั้งๆที่คนต้องการน้ำมากกว่า
• Bertrand Paradox