ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กลุ่มภาษากะเหรี่ยง"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
บรรทัด 34: | บรรทัด 34: | ||
* อักษรไก่เขี่ย (Chicken-scratch; ภาษากะเหรี่ยง: lix hsau waiv ''หลิ ชอ แหว'')เป็นอักษรพื้นเมืองที่ประดิษฐ์โดยชาวกะเหรี่ยงเอง ไม่ได้คัดลอกจากอักษรของชนชาติใด ใช้บันทึกประวัติศาสตร์และบทเพลงภาษากะเหรี่ยง ไม่เคยมีการใช้ในประเทศไทย |
* อักษรไก่เขี่ย (Chicken-scratch; ภาษากะเหรี่ยง: lix hsau waiv ''หลิ ชอ แหว'')เป็นอักษรพื้นเมืองที่ประดิษฐ์โดยชาวกะเหรี่ยงเอง ไม่ได้คัดลอกจากอักษรของชนชาติใด ใช้บันทึกประวัติศาสตร์และบทเพลงภาษากะเหรี่ยง ไม่เคยมีการใช้ในประเทศไทย |
||
* อักษรที่มาจาก[[อักษรพม่า]]หรือ[[อักษรมอญ]] (ภาษากะเหรี่ยง: lix wa ''หลิ วา'')หรืออักษรขาว เป็นอักษรที่ใช้มากในพม่าและไทยทั้งกะเหรี่ยงพุทธและกะเหรี่ยงคริสต์ แต่เริ่มเป็นที่เข้าใจยากในหมู่เยาวชน ตัวอย่างเช่น [[อักษรกะยา]] |
* อักษรที่มาจาก[[อักษรพม่า]]หรือ[[อักษรมอญ]] (ภาษากะเหรี่ยง: lix wa ''หลิ วา'')หรืออักษรขาว เป็นอักษรที่ใช้มากในพม่าและไทยทั้งกะเหรี่ยงพุทธและกะเหรี่ยงคริสต์ แต่เริ่มเป็นที่เข้าใจยากในหมู่เยาวชน ตัวอย่างเช่น [[อักษรกะยา]] |
||
* [[อักษรโรมัน]] (Romei ''โรเม'')ประดิษฐ์โดยบาทหลวงเอ็ดเวิร์ด กาลมอง มิชชันนารี[[นิกายโปรแตสแตนท์]] ที่เข้าไปเผยแพร่[[ศาสนาคริสต์]]ในพม่าเมื่อราว พ.ศ. 2473 และแพร่หลายเข้าสู่[[ประเทศไทย]] บาทหลวงเซกีนอตมิชชันนารี[[นิกายโรมันคาทอลิก]]จากฝรั่งเศส นำมาเผยแพร่ต่อในประเทศไทย และเขียนแบบเรียนภาษากะเหรี่ยงด้วยอักษรนี้ ใน พ.ศ. 2497 มีการเรียนการสอนภาษากะเหรี่ยงด้วยอักษรโรมันครั้งแรกใน[[โรงเรียนบ้านแม่ปอน]] [[อำเภอจอมทอง]] [[จังหวัดเชียงใหม่]] และมีการเผยแพร่ไปในหมู่กะเหรี่ยงคริสต์ในเขตภาคเหนือตอนบน |
* [[อักษรโรมัน]] (Romei ''โรเม'')ประดิษฐ์โดยบาทหลวงเอ็ดเวิร์ด กาลมอง มิชชันนารี[[นิกายโปรแตสแตนท์]] ที่เข้าไปเผยแพร่[[ศาสนาคริสต์]]ในพม่าเมื่อราว พ.ศ. 2473 และแพร่หลายเข้าสู่[[ประเทศไทย]] บาทหลวงเซกีนอต มิชชันนารี[[นิกายโรมันคาทอลิก]]จากฝรั่งเศส นำมาเผยแพร่ต่อในประเทศไทย และเขียนแบบเรียนภาษากะเหรี่ยงด้วยอักษรนี้ ใน พ.ศ. 2497 มีการเรียนการสอนภาษากะเหรี่ยงด้วยอักษรโรมันครั้งแรกใน[[โรงเรียนบ้านแม่ปอน]] [[อำเภอจอมทอง]] [[จังหวัดเชียงใหม่]] และมีการเผยแพร่ไปในหมู่ชาวกะเหรี่ยงคริสต์ในเขตภาคเหนือตอนบน |
||
* [[อักษรไทย]] มีการนำอักษรไทยไปใช้เขียนภาษากะเหรี่ยงโปสำหรับชาวกะเหรี่ยงโปในประเทศไทย |
* [[อักษรไทย]] มีการนำอักษรไทยไปใช้เขียนภาษากะเหรี่ยงโปสำหรับชาวกะเหรี่ยงโปในประเทศไทย โดยใช้รูปพยัญชนะไทยทั้งสิ้น 24 ตัว คือ ก ค ฆ ง จ ช ซ ย ฌ ด ต ท น บ ป พ ม ซย ย ร ล ว อ ฮ<ref>ผันพยัญชนะไทยเป็นภาษากะเหรี่ยงจุดเริ่มต้นแห่งการเรียนรู้ภาษาไทย. ผู้จัดการรายวัน. (1 ตุลาคม,2547) หน้า 43</ref> |
||
==อ้างอิง== |
==อ้างอิง== |
||
{{รายการอ้างอิง}} |
{{รายการอ้างอิง}} |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 12:14, 5 มีนาคม 2556
ภาษากะเหรี่ยง | |
---|---|
ประเทศที่มีการพูด | รัฐกะเหรี่ยงและรัฐกะยา ประเทศพม่า, ภาคเหนือและภาคตะวันตกของประเทศไทย |
ตระกูลภาษา | จีน-ทิเบต
|
ระบบการเขียน | อักษรพม่าและอักษรละตินในพม่า อักษรละตินและอักษรไทยในไทย |
สถานภาพทางการ | |
ภาษาทางการ | รัฐกะเหรี่ยง ประเทศพม่า |
รหัสภาษา | |
ISO 639-2 | sit (B) [[ISO639-3:|]] (T) |
ISO 639-3 | kar |
ภาษากะเหรี่ยงเป็นภาษาในตระกูลจีน-ทิเบต สาขาทิเบต-พม่า มีผู้พูดภาษากะเหรี่ยงอยู่ในไทยและพม่า แบ่งเป็นภาษาย่อยได้ 8 ภาษา คือ [1]
- ภาษากะเหรี่ยงสะกอ
- ภาษากะเหรี่ยงโป
- ภาษากะยา หรือภาษากะเหรี่ยงบาเว ยังแบ่งย่อยได้อีกหลายภาษา
- ภาษากะเหรี่ยงเฆโก
- ภาษากะเหรี่ยงมอบวา แบ่งเป็นภาษาถิ่นได้อีก 2 ภาษา คือ ภาษากะเหรี่ยงบิลีจีและภาษากะเหรี่ยงเดอมูฮา
- ภาษากะเหรี่ยงปาไลชิ
- ภาษากะเหรี่ยงต้องสู้หรือตองทู
- ภาษากะเหรี่ยงเวเวา
นอกจากนี้ยังมีภาษากะเหรี่ยงสำเนียงอื่นๆอีกเช่น
- ภาษากะเหรี่ยงปะโอ
- ภาษากะยัน มีเสียงพยัญชนะต้น 22 เสียง เป็นตัวสะกดได้ 7 เสียง เสียงควบกล้ำมี 3 เสียง คือ l r w สระมี 13 เสียง และวรรณยุกต์ 4 เสียง [2]
- ภาษากะเหรี่ยงปากู (Paku Karen; ISO 639-3: kpp) มีผู้พูดในพม่า 5,300 คน (พ.ศ. 2526) ในบริเวณเนินเขาทางตะวันนอกเฉียงใต้ของรัฐกะเหรี่ยง เขียนด้วยอักษรพม่า เรียประโยคแบบประธาน-กริยา-กรรม
- ภาษากะเหรี่ยงมานูมาเนา (Manumanaw Karen; ISO 639-3: kxf) มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในบริเวณกเยโบคยีตะวันตกในรัฐกะยา
- ภาษากะเหรี่ยงยินตาเล (Yintale Karen; ISO 639-3: kvy) หรือภาษาตาเลียก ภาษายางาตาเลต มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในรัฐกะยา ประเทศพม่า
- ภาษากะเหรี่ยงยินเบา (Yinbaw Karen; ISO 639-3: kvu) มีผู้พูดทั้งหมด 7,300 คน (พ.ศ. 2546) ในบริเวณที่ราบสูงทางตะวันออกของรัฐฉาน ประเทศพม่า
- ภาษากะเหรี่ยงเบรก (Brek Karen; ISO 639-3: kvl) มีผู้พูดทั้งหมด 16,600 คน (พ.ศ. 2526) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของรัฐกะยา เขียนด้วยอักษรละติน
- ภาษากะเหรี่ยงเฆบา (Geba Karen; ISO 639-3: kvq) หรือภาษากะเหรี่ยงขาว มีผู้พูดทั้งหมด 10,000 คน (พ.ศ. 2543) ในทางตอนเหนือของรัฐกะเหรี่ยงและทางใต้ของรัฐฉาน เขียนด้วยอักษรละตินหรืออักษรพม่า
- ภาษากะเหรี่ยงซายีน (Zayein Karen; ISO 639-3: kxk) มีผู้พูดทั้งหมด 9,300 คน (พ.ศ. 2526) ทางใต้ของรัฐฉาน
- ภาษากะเหรี่ยงบเว (Bwe Karen ISO 639-3: bwe) มีผู้พูดในพม่า 15,700 คนเมื่อ พ.ศ. 2526 ในรัฐกะเหรี่ยง เขียนด้วยอักษรละตินและอักษรพม่า
การเขียน
อักษรที่ใช้เขียนภาษากะเหรี่ยงมี 3 แบบด้วยกันดังนี้[3]
- อักษรไก่เขี่ย (Chicken-scratch; ภาษากะเหรี่ยง: lix hsau waiv หลิ ชอ แหว)เป็นอักษรพื้นเมืองที่ประดิษฐ์โดยชาวกะเหรี่ยงเอง ไม่ได้คัดลอกจากอักษรของชนชาติใด ใช้บันทึกประวัติศาสตร์และบทเพลงภาษากะเหรี่ยง ไม่เคยมีการใช้ในประเทศไทย
- อักษรที่มาจากอักษรพม่าหรืออักษรมอญ (ภาษากะเหรี่ยง: lix wa หลิ วา)หรืออักษรขาว เป็นอักษรที่ใช้มากในพม่าและไทยทั้งกะเหรี่ยงพุทธและกะเหรี่ยงคริสต์ แต่เริ่มเป็นที่เข้าใจยากในหมู่เยาวชน ตัวอย่างเช่น อักษรกะยา
- อักษรโรมัน (Romei โรเม)ประดิษฐ์โดยบาทหลวงเอ็ดเวิร์ด กาลมอง มิชชันนารีนิกายโปรแตสแตนท์ ที่เข้าไปเผยแพร่ศาสนาคริสต์ในพม่าเมื่อราว พ.ศ. 2473 และแพร่หลายเข้าสู่ประเทศไทย บาทหลวงเซกีนอต มิชชันนารีนิกายโรมันคาทอลิกจากฝรั่งเศส นำมาเผยแพร่ต่อในประเทศไทย และเขียนแบบเรียนภาษากะเหรี่ยงด้วยอักษรนี้ ใน พ.ศ. 2497 มีการเรียนการสอนภาษากะเหรี่ยงด้วยอักษรโรมันครั้งแรกในโรงเรียนบ้านแม่ปอน อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ และมีการเผยแพร่ไปในหมู่ชาวกะเหรี่ยงคริสต์ในเขตภาคเหนือตอนบน
- อักษรไทย มีการนำอักษรไทยไปใช้เขียนภาษากะเหรี่ยงโปสำหรับชาวกะเหรี่ยงโปในประเทศไทย โดยใช้รูปพยัญชนะไทยทั้งสิ้น 24 ตัว คือ ก ค ฆ ง จ ช ซ ย ฌ ด ต ท น บ ป พ ม ซย ย ร ล ว อ ฮ[4]
อ้างอิง
- ↑ เรืองเดช ปันเขื่อนขัติย์. ภาษาถิ่นตระกูลไทย. กทม. สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อการพัฒนาชนบทมหาวิทยาลัยมหิดล. 2531.
- ↑ สมทรง บุรุษพัฒน์และสรินยา คำเมือง. สารานุกรมกลุ่มชาติพันธุ์: กะเหรี่ยงกะยัน. สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท. มหาวิทยาลัยมหิดล. 2542
- ↑ โยเซฟ เซกีมอต. พจนานุกรมปกาเกอะญอ-ไทย-ฝรั่งเศส-อังกฤษ. กทม. หน้าต่างสู่โลกกว้าง. 2549
- ↑ ผันพยัญชนะไทยเป็นภาษากะเหรี่ยงจุดเริ่มต้นแห่งการเรียนรู้ภาษาไทย. ผู้จัดการรายวัน. (1 ตุลาคม,2547) หน้า 43