วิกิพีเดีย:นโยบายการป้องกัน

ดูเพิ่ม: วิกิพีเดีย:รายการหน้าที่ถูกล็อก

วิกิพีเดียตั้งอยู่บนหลักการที่ว่า ทุกคนสามารถแก้ไขได้ ฉะนั้น จึงมุ่งเป้าให้สาธารณะสามารถแก้ไขได้มากหน้าเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อให้ทุกคนสามารถเพิ่มสาระและแก้ไขข้อผิดพลาดให้ถูก อย่างไรก็ดี บางหน้าอาจอยู่ภายใต้การจำกัดทางเทคนิค (มักเพียงชั่วคราว) ว่าผู้ใดจะได้รับอนุญาตให้แก้ไขหน้าเหล่านั้นในบางพฤติการณ์ เพราะมีความเป็นไปได้ซึ่งระบุจำเพาะว่าจะเกิดความเสียหายหากยังปล่อยให้สาธารณะแก้ไขได้ การวางข้อจำกัดเช่นนี้ เรียกว่า การป้องกัน หรือ การล็อก

ผู้ดูแลระบบวิกิพีเดียเป็นผู้ล็อกและปลดล็อกหน้า แต่ผู้ใช้ทุกคนสามารถขอให้ดำเนินมาตรการเหล่านี้ได้ การล็อกอาจไม่มีกำหนด หรือหมดอายุหลังช่วงเวลาหนึ่ง ๆ ที่ระบุก็ได้

การล็อกประเภทที่พบเห็นมากที่สุด คือ การล็อกสมบูรณ์ ซึ่งหมายความว่า มีเฉพาะผู้ดูแลระบบที่สามารถแก้ไขหน้านั้นได้ และการกึ่งล็อก ซึ่งหมายความว่า เฉพาะผู้ใช้ล็อกอินและที่บัญชีได้รับการยืนยัน (คือ บัญชีที่มีอายุอย่างน้อยสี่วัน และแก้ไขหรือโพสต์อย่างน้อยสิบครั้ง) ที่สามารถแก้ไขหน้านั้นได้ การล็อกรูปแบบอื่นมีรายละเอียดด้านล่าง ตามปกติหน้าที่ถูกล็อกจะติดเครื่องหมายสัญลักษณ์แม่กุญแจขนาดเล็กไว้มุมบนขวา สีของแม่กุญแจที่ต่างกันหมายถึงประเภทการล็อกที่ต่างกัน คุณสามารถเลื่อนเมาส์ไปเหนือสัญลักษณ์แม่กุญแจเพื่อดูว่าหน้านั้นถูกล็อกด้วยเหตุใดและนานเท่าไร

นโยบายนี้อธิบายประเภทและวิธีดำเนินการล็อกและปลดล็อก ตลอดจนเหตุผลที่ควรหรือไม่ควรใช้การล็อก ในรายละเอียด

ประเภทการล็อก

ผู้ดูแลระบบมีตัวเลือกทางเทคนิคในการล็อกหน้าดังต่อไปนี้

• ล็อกสมบูรณ์ กีดกันมิให้ผู้อื่นนอกจากผู้ดูแลระบบแก้ไข ไฟล์สื่อที่ล็อกสมบูรณ์ไม่สามารถถูกเขียนทับโดยการอัปโหลดใหม่
• กึ่งล็อก กีดกันมิให้ผู้เขียนที่มิได้ลงทะเบียนและผู้เขียนที่บัญชียังไม่ได้รับการยืนยันแก้ไข
• ล็อกสร้างหน้า กีดกันมิให้หน้าถูกสร้างใหม่ (ตามปกติเป็นหน้าที่เคยถูกลบไปแล้ว)
• ล็อกย้าย กีดกันมิให้มีการย้ายหน้า

การล็อกหรือปลดล็อกทุกประเภทสามารถขอได้ที่ วิกิพีเดีย:แจ้งผู้ดูแลระบบ การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ล็อกสมบูรณ์ควรเสนอในหน้าอภิปรายของหน้านั้น และให้ผู้ดูแลระบบคนหนึ่งดำเนินการหากคำขอนั้นไม่เป็นที่ถกเถียงหรือมีการเห็นพ้องต้องกันแล้ว

ยกเว้นในกรณีหน้าในเนมสเปซมีเดียวิกิ ผู้ดูแลระบบสามารถปลดล็อกหน้าได้ หากเหตุผลที่ต้องล็อกไม่สามารถใช้ได้อีกต่อไป เวลาล่วงผ่านไปพอสมควรแล้ว หรือไม่มีการเห็นพ้องต้องกันว่ามีความจำเป็นต้องล็อกต่อไป แนะนำให้ติดต่อผู้ดูแลระบบที่ล็อกหน้านั้นในพฤติการณ์ที่ไม่ชัดเจน ปูมการล็อกและปลดล็อกมีที่หน้านี้

ตารางเปรียบเทียบ

ตารางด้านล่างนี้ แสดงผลการล็อกแบบต่าง ๆ ที่เกิดกับผู้เขียน

ผู้ใช้วิกิพีเดีย การล็อกหน้าและการแก้ไขหน้า

	ผู้ไม่ลงทะเบียน ผู้ใช้ใหม่	ผู้ใช้ยืนยันอัตโนมัติ ผู้ใช้ยืนยันแล้ว	ผู้ดูแลระบบ	เหมาะแก่
ปกติ	สามารถแก้ไข
กึ่งล็อก	ไม่สามารถแก้ไข	สามารถแก้ไข		บทความที่ประสบการก่อกวนหรือสงครามแก้ไขจากผู้ไม่ลงทะเบียนและผู้ใช้ใหม่
ล็อกสมบูรณ์	ไม่สามารถแก้ไข		สามารถแก้ไข	บทความที่ประสบการก่อกวนหรือสงครามแก้ไขอย่างต่อเนื่องจากบัญชียืนยันอัตโนมัติหรือยืนยันแล้ว และสำหรับแม่แบบที่สำคัญ

การล็อกสมบูรณ์

เฉพาะผู้ดูแลระบบสามารถแก้ไขหน้าที่ถูกล็อกสมบูรณ์ได้ การล็อกประเภทนี้อาจมีกำหนดระยะเวลาหนึ่ง ๆ หรืออาจไม่มีกำหนดก็ได้

การแก้ไขหน้าที่ถูกล็อกสมบูรณ์สามารถเสนอได้ในหน้าพูดคุย (หรือในฟอรัมอื่นที่เหมาะสม) เพื่ออภิปราย ผู้ดูแลระบบสามารถแก้ไขบทความที่ถูกล็อกซึ่งสะท้อนการเห็นพ้องต้องกัน

ข้อพิพาทเนื้อหา

ในหน้าที่ประสบสงครามแก้ไข การล็อกสมบูรณ์ชั่วคราวสามารถบีบให้ภาคีทุกฝ่ายอภิปรายการแก้ไขของตนในหน้าพูดคุย ที่ซึ่งพวกเขาสามารถบรรลุการเห็นพ้องต้องกัน กรณีสงครามแก้ไขเอกเทศ และสงครามแก้ไขต่อเนื่องโดยผู้เขียนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง อาจจัดการโดยการบล็อก เพื่อมิให้ไปกีดกันการแก้ไขหน้าตามปกติของผู้อื่น

ในการล็อกหน้าเพราะข้อพิพาทเนื้อหา ปกติผู้ดูแลระบบจะล็อกรุ่นปัจจุบัน ยกเว้นเมื่อรุ่นปัจจุบันมีเนื้อหาที่ละเมิดนโยบายด้านเนื้อหาอย่างชัดเจน เช่น การก่อกวน การละเมิดลิขสิทธิ์ หรือการหมิ่นประมาทบุคคลที่ยังมีชีวิตอยู่ เพราะการล็อกรุ่นล่าสุดบางครั้งสนองสงครามแก้ไขโดยสร้างรุ่นที่มีข้อพิพาท ฉะนั้น ผู้ดูแลระบบอาจย้อนไปรุ่นเก่าของหน้าก่อนสงครามแก้ไขหากมีจุดชัดเจนก็ได้ หน้าที่ถูกล็อกเพราะข้อพิพาทเนื้อหาไม่ควรถูกแก้ไข ยกเว้นเพื่อทำการแก้ไขที่ไม่เป็นที่พิพาทหรือมีการเห็นพ้องต้องกันชัดเจน

ผู้ดูแลระบบไม่ควรล็อกหรือปลดล็อกหน้าเพื่อผลักดันมุมมองของตนในข้อพิพาทเนื้อหานั้น

การก่อกวน

การชิงล็อกบทความอย่างสมบูรณ์ก่อนขัดต่อสภาพเปิดอิสระของวิกิพีเดีย การล็อกสมบูรณ์ช่วงสั้น ๆ ใช้ในกรณีพบน้อยเมื่อบัญชียืนยันอัตโนมัติจำนวนมากถูกใช้เพื่อโจมตีเชิงก่อกวนต่อบทความหนึ่งอย่างต่อเนื่อง การก่อกวนต่อเนื่อง หรือความเป็นไปได้ของการก่อกวนในอนาคตสำหรับหน้าที่มีผู้เข้าชมสูง เป็นพื้นฐานของการล็อกสมบูรณ์ไม่บ่อยครั้งนัก

ชื่อภาพทั่วไปที่ถูกล็อก

ภาพอย่าง ไฟล์:Example.jpg ถูกล็อกสมบูรณ์เพื่อกันมิให้อัปโหลดรุ่นใหม่

การกึ่งล็อก

การกึ่งล็อกกีดกันมิให้ผู้ใช้ไม่ลงทะเบียน (เลขที่อยู่ไอพี) เช่นเดียวกับทุกบัญชีที่ยังไม่ได้รับการยืนยันอัตโนมัติหรือยืนยันแล้ว แก้ไข

ผู้ใช้ดังกล่าวสามารถขอแก้ไขหน้าที่กึ่งล็อกได้โดยเสนอในหน้าพูดคุย หากหน้าที่กล่าวถึงและหน้าพูดคุยถูกล็อกทั้งคู่ โปรดส่งคำขอแก้ไขของคุณไปยัง วิกิพีเดีย:เลขาชาววิกิพีเดีย แทน

คำแนะนำแก่ผู้ดูแลระบบ

ผู้ดูแลระบบอาจกึ่งล็อกหน้าที่อยู่ภายใต้การก่อกวนอย่างหนักและต่อเนื่อง หรือละเมิดนโยบายด้านเนื้อหา (เช่น ชีวประวัติของบุคคลที่มีชีวิตอยู่และมุมมองที่เป็นกลาง) อย่างไม่มีกำหนด การกึ่งล็อกไม่ควรใช้เป็นมาตรการต่อต้านการก่อกวนที่ยังไม่เกิดขึ้น และไม่ควรใช้เพื่อให้สิทธิพิเศษแก่ผู้ใช้ลงทะเบียนเหนือผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนในข้อพิพาทเนื้อหา (ที่สมเหตุผล)

นอกเหนือจากนี้ ผู้ดูแลระบบยังอาจกึ่งล็อกหน้าชั่วคราว ที่:

• อยู่ภายใต้การก่อกวนหรือรบกวนสำคัญ แต่เกิดเพียงชั่วคราวเท่านั้น (เช่น เพราะสื่อให้ความสนใจ) เมื่อการบล็อกผู้ใช้ปัจเจกมิใช่ทางเลือกที่ปฏิบัติได้
• อยู่ภายใต้สงครามแก้ไข ซึ่งภาคีทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องเป็นผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนหรือผู้ใช้ใหม่ (หาไม่แล้วควรใช้การล็อกสมบูรณ์แทน) ใช้วิธีนี้ไม่ได้หากมีผู้ใช้ยืนยันอัตโนมัติเข้ามาเกี่ยวข้อง
• อยู่ภายใต้การก่อกวนหรือสงครามแก้ไข ซึ่งผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนใช้เล่ห์เปลี่ยนเครื่องคอมพิวเตอร์ ให้ได้มาซึ่งที่อยู่ใหม่ (IP-hopping) โดยการใช้การจัดสรรเลขที่อยู่ไอพีไม่คงที่ (dynamic IP adress) หรือที่อยู่อื่นโดยการเปลี่ยนแปลงระบบโดยใช้การปลอมเลขที่อยู่ไอพี (IP address spoofing)
• หน้าอภิปรายบทความ เมื่อหน้าเหล่านี้อยู่ภายใต้การรบกวนอย่างต่อเนื่อง การล็อกเช่นนี้ควรใช้น้อยครั้ง เพราะมีผลกีดกันมิให้ผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนหรือผู้ใช้ที่เพิ่งลงทะเบียนเข้ามามีส่วนในการอภิปราย ตามปกติหน้าและหน้าพูดคุยของหน้านั้นไม่ควรถูกล็อกพร้อมกัน หากหน้าและหน้าพูดคุยของหน้านั้นถูกล็อกทั้งคู่ หน้าพูดคุยควรนำผู้เขียนที่ได้รับผลกระทบไปยัง วิกิพีเดีย:เลขาชาววิกิพีเดีย เพื่อประกันว่า ไม่มีผู้เขียนคนใดถูกกีดกันมิให้เข้ามามีส่วนทั้งหมด
• ควรใช้การล็อกหน้าพูดคุยกับผู้ใช้ที่ถูกบล็อก รวมถึงเลขที่อยู่ไอพี น้อยครั้ง แต่ควรบล็อกอีกครั้งโดยไม่อนุญาตให้แก้ไขหน้าอภิปรายแทน เมื่อจำเป็น หรือเมื่อการบล็อกอีกครั้งโดยไม่อนุญาตการแก้ไขหน้าพูดคุยกับผู้ใช้ไม่สำเร็จ การล็อกควรกินเวลาสั้น ๆ และไม่ควรเกินระยะเวลาการบล็อก

การล็อกสร้างหน้า

แม่กุญแจสีฟ้า

ผู้ดูแลระบบสามารถล็อกการสร้างหน้าได้ผ่านอินเตอร์เฟซการล็อก ซึ่งการล็อกแบบนี้มีประโยชน์แก่บทความที่ถูกลบแต่มีการสร้างใหม่ซ้ำซาก การล็อกแบบนี้ไวต่ออักษรใหญ่เล็ก รายการชื่อเรื่องที่ถูกล็อกดูได้ที่ ปูมชื่อเรื่องที่ถูกล็อก

การจำกัดชื่อเรื่องบทความใหม่เป็นการป้องกันไว้ก่อนใช้ผ่านระบบบัญชีดำชื่อเรื่อง ซึ่งให้การป้องกันที่ยืดหยุ่นกว่าด้วยการสนับสนุนสายอักขระย่อยและนิพจน์ทั่วไป

ผู้ร่วมเขียนที่ปรารถนาจะสร้างหน้าภายใต้ชื่อเรื่องที่ถูกล็อกโดยมีเนื้อหาที่เหมาะสมกว่า ควรติดต่อผู้ดูแลระบบ (มองหาผู้ที่เคยเกี่ยวข้อง)

การล็อกย้าย

แม่กุญแจสีเขียวมะกอก

การล็อกย้ายกีดกันมิให้ผู้ใดเปลี่ยนชื่อหน้าไปยังชื่อเรื่องใหม่ ยกเว้นผู้ดูแลระบบ การล็อกย้ายมักใช้ในกรณีต่อไปนี้

• หน้าที่อยู่ภายใต้การก่อกวนเปลี่ยนชื่อหน้าต่อเนื่อง
• หน้าที่มีข้อพิพาทเกี่ยวกับชื่อหน้า
• หน้าที่มีผู้เข้าชมมากซึ่งไม่มีเหตุต้องเปลี่ยนชื่อ

หน้าที่ถูกล็อกสมบูรณ์จะถูกล็อกย้ายเช่นกัน

เช่นเดียวกับการล็อกสมบูรณ์ การล็อกเพราะสงครามแก้ไขไม่ควรถูกมองว่าเป็นการสนับสนุนชื่อปัจจุบัน เมื่อการล็อกย้ายมีผลระหว่างการอภิปรายขอย้าย หน้านั้นควรถูกล็อกที่ชื่อเรื่องก่อนหน้าคำขอย้ายเริ่มต้น

การล็อกถาวร

บางบริเวณของวิกิพีเดียถูกซอฟต์แวร์มีเดียวิกิล็อกถาวร เนมสเปซมีเดียวิกิ ซึ่งกำหนดบางส่วนของอินเตอร์เฟซเว็บไซต์ ถูกล็อกสมบูรณ์ ผู้ดูแลระบบไม่สามารถนำการป้องกันนี้ออกได้ ยิ่งไปกว่านั้น หน้าซีเอสเอสและจาวาสคริปต์ของผู้ใช้ เช่น ผู้ใช้:Example/common.css ถูกล็อกสมบูรณ์โดยอัตโนมัติ มีเพียงบัญชีซึ่งเป็นเจ้าของหน้าเหล่านี้และผู้ดูลแระบบเท่านั้นที่สามารถแก้ไขได้ การป้องกันนี้บังคับใช้กับหน้าย่อยของผู้ใช้ใด ๆ ที่ต่อท้ายด้วย ".css" หรือ ".js" ไม่ว่าจะมีหน้าตามีเดียวิกิที่เทียบเท่ากันหรือไม่ก็ตาม ผู้ดูแลระบบสามารถดัดแปรหน้าเหล่านี้ ยกตัวอย่างเช่น เพื่อนำสคริปต์ผู้ใช้ที่ถูกใช้ในทางที่ไม่เหมาะสมออก

นอกเหนือจากการป้องกันที่เข้ารหัสตายตัวแล้ว โดยปกติหน้าต่อไปนี้ถูกล็อกถาวร

• หน้าที่มีผู้พบเห็นมาก เช่น หน้าหลัก หรือ ไฟล์:Wiki.png
• หน้าที่ไม่ควรถูกดัดแปรด้วยเหตุผลด้านลิขสิทธิ์หรือกฎหมาย เช่น ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบหรือสำเนาท้องถิ่นของสัญญาอนุญาตลิขสิทธิ์ของเว็บ
• หน้าที่ถูกรวมผ่าน (transclude) บ่อยครั้ง เช่น {{!-}} เพื่อกีดกันการก่อกวนหรือทำให้ระบบไม่สามารถใช้การได้ตามปกติ (denial of service attack) ซึ่งรวมถึงภาพหรือแม่แบบที่ถูกใช้ในหน้าที่มีผู้พบเห็นมากหรือรวมผ่านบ่อยครั้งด้วย

การล็อกแบบสืบทอด

การล็อกแบบสืบทอดเป็นการล็อกหน้าอย่างสมบูรณ์ และยังขยายการล็อกสมบูรณ์นั้นไปยังหน้าใด ๆ ที่รวมผ่านมายังหน้าที่ถูกล็อกนั้นโดยอัตโนมัติ ไม่ว่าจะโดยตรงหรือโดยอ้อม ซึ่งรวมถึงแม่แบบ ภาพและสื่ออื่นที่อยู่ในวิกิพีเดียภาษาไทย ไฟล์ที่เก็บบนคอมมอนส์จะไม่ถูกล็อกจากการล็อกแบบสืบทอด ซึ่งจะต้องถูกอัปโหลดขึ้นมาไว้ในวิกิพีเดียภาษาไทยเป็นการชั่วคราว หรือถูกล็อกที่คอมมอนส์เอง

การล็อกแบบสืบทอด

• ควรใช้เฉพาะเพื่อกีดกันการก่อกวนในหน้าที่พบเห็นมาก
• ใช้ได้เฉพาะกับหน้าที่ล็อกสมบูรณ์เท่านั้น ไม่สามารถใช้กับหน้าที่ถูกกึ่งล็อก เพราะจะทำให้เกิดช่องว่างของระบบรักษาความปลอดภัย ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ บั๊กของระบบหมายเลข 8796
• การล็อกหน้าแบบสืบทอดจะยังไม่มีผลทันที อาจใช้เวลาหลายชั่วโมงก่อนจะมีผล ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ บั๊กของระบบหมายเลข 18483
• โดยทั่วไปไม่ควรใช้กับแม่แบบโดยตรง เพราะจะไม่ล็อกการรวมผ่านในป้ายระบุ <includeonly> หรือการรวมผ่านที่ขึ้นอยู่กับพารามิเตอร์แม่แบบ แต่จะล็อกหน้าย่อยเอกสารกำกับของแม่แบบ

การใส่แม่แบบ

แม่แบบด้านล่างนี้อาจถูกเพิ่มไว้บนสุดของหน้าเพื่อชี้ว่าหน้านั้นถูกล็อก

แม่แบบที่ใช้ในการป้องกัน
	{{pp-meta}}	ล็อก	กึ่งล็อก
	โต้เถียง:	{{ล็อกโต้เถียง}}	—
	ก่อกวน/ล็อกทั่วไป:	{{ล็อก}}	{{กึ่งล็อก}}
	แม่แบบสำคัญ:	{{ล็อกแม่แบบ}}	{{กึ่งล็อกแม่แบบ}}
	ย้าย:	{{ล็อกย้าย}}
	สร้างบทความ:	{{ล็อกสร้างบทความ}}

การระบุเหตุผลในการล็อก

ผู้ดูแลระบบพึงระบุเหตุผลในการบล็อก อย่าใช้คำสั้น ๆ เช่น ตลอดกาล เป็นต้น