วิกิพีเดีย:นโยบายการป้องกัน

ดูเพิ่ม: วิกิพีเดีย:รายการหน้าที่ถูกล็อก

วิกิพีเดียสร้างขึ้นจากหลักการที่ว่า ทุกคนสามารถแก้ไขได้ ฉะนั้น จึงมีเป้าหมายให้สาธารณะสามารถแก้ไขได้มากหน้าเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อที่ทุกคนจะได้เพิ่มสาระและแก้ไขข้อผิดพลาดให้ถูก อย่างไรก็ดี ในบางกรณีแวดล้อม บางหน้าอาจอยู่ภายใต้การจำกัดทางเทคนิค (มักชั่วคราว) ว่าผู้ใดจะได้รับอนุญาตให้แก้ไขหน้าเหล่านั้น เพราะมีความเป็นไปได้ซึ่งระบุอย่างเจาะจงว่าจะเกิดความเสียหายหากยังปล่อยให้สาธารณะแก้ไขได้ การวางข้อจำกัดเช่นนี้ เรียกว่า การป้องกัน หรือ การล็อก

ผู้ดูแลระบบวิกิพีเดียเป็นผู้ล็อกและปลดล็อกหน้า แม้ผู้ใช้คนใดก็ตามอาจขอให้ดำเนินมาตรการเหล่านี้ได้ การล็อกอาจไม่มีกำหนด หรือหมดอายุหลังช่วงเวลาหนึ่ง ๆ ที่ระบุก็ได้

การล็อกประเภทที่พบเห็นมากที่สุด คือ การล็อกสมบูรณ์ ซึ่งหมายความว่า เฉพาะผู้ดูแลระบบที่สามารถแก้ไขหน้านั้นได้ และการกึ่งล็อก ซึ่งหมายความว่า เฉพาะผู้ใช้ที่ล็อกอินและที่บัญชีได้รับการยืนยัน (คือ บัญชีที่มีอายุอย่างน้อยสี่วัน และแก้ไขหรือโพสต์อย่างน้อยสิบครั้ง) การล็อกรูปแบบอื่นมีรายละเอียดด้านล่าง หน้าที่ถูกล็อกตามปกติจะทำเครื่องหมายแม่กุญแจขนาดเล็กในมุมบนขวา สีของแม่กุญแจที่ต่างกันหมายถึงประเภทการล็อกที่ต่างกัน คุณสามารถเลื่อนเมาส์ไปเหนือสัญลักษณ์แม่กุญแจเพื่อดูว่าหน้านั้นถูกล็อกด้วยเหตุใดและนานเพียงไร

นโยบายนี้อธิบายประเภทและวิธีดำเนินการสำหรับการล็อกและปลดล็อก ตลอดจนเหตุผลที่ควรหรือไม่ควรใช้การล็อก ในรายละเอียด

ประเภทการล็อก

ผู้ดูแลระบบมีตัวเลือกทางเทคนิคต่อไปนี้ในการล็อกหน้า:

• ล็อกสมบูรณ์ ป้องกันมิให้ผู้อื่นนอกจากผู้ดูแลระบบแก้ไข ไฟล์สื่อที่ล็อกสมบูรณ์ไม่สามารถถูกเขียนทับโดยการอัปโหลดใหม่
• กึ่งล็อก ป้องกันมิให้ผู้เขียนที่มิได้ลงทะเบียนและผู้เขียนที่บัญชียังไม่ได้รับการยืนยันแก้ไข
• ล็อกสร้างหน้า ป้องกันมิให้หน้าถูกสร้างใหม่ (ตามปกติเป็นหน้าที่เคยถูกลบไปแล้ว)
• ล็อกย้าย ป้องกันมิให้มีการย้ายหน้า

การล็อกหรือปลดล็อกทุกประเภทสามารถขอได้ที่ วิกิพีเดีย:แจ้งผู้ดูแลระบบ การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ล็อกสมบูรณ์ควรเสนอในหน้าอภิปรายของหน้านั้น และให้ผู้ดูแลระบบคนหนึ่งดำเนินการหากคำขอนั้นไม่เป็นที่ถกเถียงหรือมีการเห็นพ้องต้องกันแล้ว

ยกเว้นในกรณีหน้าในเนมสเปซมีเดียวิกิ ผู้ดูแลระบบสามารถปลดล็อกหน้าได้ หากเหตุผลที่ต้องล็อกไม่สามารถใช้ได้อีกต่อไป เวลาล่วงผ่านไปพอสมควรแล้ว หรือไม่มีการเห็นพ้องต้องกันว่าจำเป็นต้องล็อกต่อไป แนะนำให้ติดต่อผู้ดูแลระบบที่เป็นผู้ล็อกหน้านั้นในกรณีแวดล้อมที่ไม่ชัดเจน ปูมการล็อกและปลดล็อกมีที่ หน้านี้

ตารางเปรียบเทียบ

ตารางด้านล่างนี้ แสดงผลของการล็อกแบบต่าง ๆ ที่เกิดกับผู้เขียน

ผู้ใช้วิกิพีเดีย การล็อกหน้าและการแก้ไขหน้า

	ผู้ไม่ลงทะเบียน ผู้ใช้ใหม่	ผู้ใช้ยืนยันอัตโนมัติ ผู้ใช้ยืนยันแล้ว	ผู้ดูแลระบบ	เหมาะแก่
ปกติ	สามารถแก้ไข
กึ่งล็อก	ไม่สามารถแก้ไข	สามารถแก้ไข		บทความที่ประสบการก่อกวนหรือสงครามแก้ไขจากผู้ไม่ลงทะเบียนและผู้ใช้ใหม่
ล็อกสมบูรณ์	ไม่สามารถแก้ไข		สามารถแก้ไข	บทความที่ประสบการก่อกวนหรือสงครามแก้ไขอย่างต่อเนื่องจากบัญชียืนยันอัตโนมัติหรือยืนยันแล้ว และสำหรับแม่แบบที่สำคัญ

การล็อกสมบูรณ์

เฉพาะผู้ดูแลระบบสามารถแก้ไขหน้าที่ถูกล็อกสมบูรณ์ได้ การล็อกประเภทนี้อาจมีกำหนดระยะเวลาหนึ่ง ๆ หรืออาจไม่มีกำหนดก็ได้

การแก้ไขหน้าที่ถูกล็อกสมบูรณ์สามารถเสนอได้ในหน้าพูดคุย (หรือในฟอรัมอื่นที่เหมาะสม) เพื่ออภิปราย ผู้ดูแลระบบสามารถแก้ไขบทความที่ถูกล็อกซึ่งสะท้อนการเห็นพ้องต้องกัน

ข้อพิพาทเนื้อหา

ในหน้าที่ประสบสงครามแก้ไข การล็อกสมบูรณ์ชั่วคราวสามารถบีบให้ภาคีทุกฝ่ายอภิปรายการแก้ไขของตนในหน้าพูดคุย ที่ซึ่งพวกเขาสามารถบรรลุการเห็นพ้องต้องกัน กรณีสงครามแก้ไขเอกเทศ และสงครามแก้ไขต่อเนื่องโดยผู้เขียนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง อาจจัดการโดยการบล็อก เพื่อที่จะไม่ไปกีดกันการแก้ไขหน้าปกติโดยผู้อื่น

ในการล็อกหน้าเพราะข้อพิพาทเนื้อหา ปกติผู้ดูแลระบบจะล็อกรุ่นปัจจุบัน ยกเว้นเมื่อรุ่นปัจจุบันมีเนื้อหาที่ละเมิดนโยบายด้านเนื้อหาอย่างชัดเจน เช่น การก่อกวน การละเมิดลิขสิทธิ์ หรือการกล่าวหาบุคคลที่ยังมีชีวิตอยู่ เพราะการล็อกรุ่นล่าสุดบางครั้งสนองสงครามแก้ไขโดยสร้างรุ่นที่มีข้อพิพาท ฉะนั้น ผู้ดูแลระบบยังอาจย้อนไปยังรุ่นเก่าของหน้าก่อนสงครามแก้ไขหากมีจุดชัดเจน หน้าที่ถูกล็อกเพราะข้อพิพาทเนื้อหาไม่ควรถูกแก้ไขยกเว้นเพื่อทำการแก้ไขที่ไม่เป็นที่พิพาทหรือมีการเห็นพ้องต้องกันชัดเจน

ผู้ดูแลระบบไม่ควรล็อกหรือปลดล็อกหน้าเพื่อสนับสนุนท่าทีของตนในข้อพิพาทเนื้อหานั้น

การก่อกวน

การชิงล็อกบทความอย่างสมบูรณ์ก่อนขัดต่อธรรมชาติที่เปิดของวิกิพีเดีย การล็อกสมบูรณ์ระยะเวลาสั้น ๆ ใช้ในกรณีพบน้อยเมื่อบัญชียืนยันอัตโนมัติจำนวนมากถูกใช้เพื่อโจมตีเชิงก่อกวนอย่างต่อเนื่องต่อบทความหนึ่ง การก่อกวนต่อเนื่อง หรือความเป็นไปได้ของการก่อกวนในอนาคตสำหรับหน้าที่มีผู้เข้าชมสูง เป็นพื้นฐานของการล็อกสมบูรณ์ไม่บ่อยครั้งนัก

ชื่อภาพทั่วไปที่ถูกล็อก

ภาพอย่าง ไฟล์:Example.jpg ถูกล็อกสมบูรณ์เพื่อกันมิให้อัปโหลดรุ่นใหม่

การกึ่งล็อก

การกึ่งล็อกป้องกันมิให้ผู้ใช้ไม่ลงทะเบียน (ที่อยู่ไอพี) เช่นเดียวกับทุกบัญชีที่ยังไม่ได้รับการยืนยันอัตโนมัติ หรือยืนยันแล้วแก้ไข

ผู้ใช้ดังกล่าวสามารถขอแก้ไขหน้าที่กึ่งล็อกได้โดยเสนอในหน้าพูดคุย หากหน้าที่กล่าวถึงและหน้าพูดคุยถูกล็อกทั้งคู่ โปรดส่งคำขอแก้ไขของคุณไปยัง วิกิพีเดีย:เลขาชาววิกิพีเดีย แทน

คำแนะนำแก่ผู้ดูแลระบบ

ผู้ดูแลระบบอาจกึ่งล็อกหน้าที่อยู่ภายใต้การก่อกวนอย่างหนักและต่อเนื่อง หรือละเมิดนโยบายด้านเนื้อหา (เช่น ชีวประวัติของบุคคลที่มีชีวิตอยู่และมุมมองที่เป็นกลาง) อย่างไม่มีกำหนด การกึ่งล็อกไม่ควรใช้เป็นมาตรการป้องกันการก่อกวนที่ยังไม่เกิดขึ้น และไม่ควรใช้เพื่อให้สิทธิพิเศษแก่ผู้ใช้ลงทะเบียนเหนือผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนในข้อพิพาทเนื้อหา (ที่สมเหตุผล)

นอกเหนือจากนี้ ผู้ดูแลระบบยังอาจกึ่งล็อกหน้าชั่วคราว ที่:

• อยู่ภายใต้การก่อกวนหรือรบกวนสำคัญแต่ชั่วคราว (เช่น เนื่องจากสื่อให้ความสนใจ) เมื่อการบล็อกผู้ใช้ปัจเจกมิใช่ทางเลือกที่ปฏิบัติได้
• อยู่ภายใต้สงครามแก้ไข ซึ่งภาคีทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องเป็นผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนหรือผู้ใช้ใหม่ (หาไม่แล้วควรใช้การล็อกสมบูรณ์แทน) ใช้วิธีนี้ไม่ได้หากมีผู้ใช้ยืนยันอัตโนมัติเข้ามาเกี่ยวข้อง
• อยู่ภายใต้การก่อกวนหรือสงครามแก้ไข ซึ่งผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนใช้เล่ห์เปลี่ยนเครื่องคอมพิวเตอร์ ให้ได้มาซึ่งที่อยู่ใหม่ (IP-hopping) โดยการใช้การจัดสรร dynamic IP หรือที่อยู่อื่นโดยการเปลี่ยนแปลงระบบโดยใช้การปลอมที่อยู่ไอพี (IP address spoofing)
• หน้าอภิปรายบทความ เมื่อหน้าเหล่านี้อยู่ภายใต้การรบกวนอย่างต่อเนื่อง การล็อกเช่นนี้ควรใช้น้อยครั้ง เพราะมีผลกีดกันมิให้ผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนหรือผู้ใช้ที่เพิ่งลงทะเบียนเข้ามามีส่วนในการอภิปราย ตามปกติหน้าและหน้าพูดคุยของหน้านั้นไม่ควรถูกล็อกพร้อมกัน หากหน้าและหน้าพูดคุยของหน้านั้นถูกล็อกทั้งคู่ หน้าพูดคุยควรนำผู้เขียนที่ได้รับผลกระทบไปยัง วิกิพีเดีย:เลขาชาววิกิพีเดีย เพื่อประกันว่า ไม่มีผู้เขียนคนใดถูกป้องกันมิให้เข้ามามีส่วนทั้งหมด
• การล็อกหน้าพูดคุยกับผู้ใช้ที่ถูกบล็อก รวมถึงที่อยู่ไอพี ควรถูกใช้น้อยครั้ง แต่ควรบล็อกอีกครั้งโดยไม่อนุญาตให้แก้ไขหน้าอภิปรายแทน เมื่อจำเป็น หรือเมื่อการบล็อกอีกครั้งโดยไม่อนุญาตการแก้ไขหน้าพูดคุยกับผู้ใช้ไม่สำเร็จ การล็อกควรกินเวลาสั้น ๆ และไม่ควรเกินระยะเวลาการบล็อก

การล็อกสร้างหน้า

แม่กุญแจสีฟ้า

ผู้ดูแลระบบสามารถล็อกการสร้างหน้าได้ผ่านอินเตอร์เฟซการล็อก ซึ่งการล็อกแบบนี้มีประโยชน์แก่บทความที่ถูกลบแต่มีการสร้างใหม่ซ้ำซาก การล็อกแบบนี้ไวต่ออักษรใหญ่เล็ก รายการชื่อเรื่องที่ถูกล็อกดูได้ที่ ปูมชื่อเรื่องที่ถูกล็อก

การจำกัดชื่อเรื่องบทความใหม่เป็นการป้องกันไว้ก่อนใช้ผ่านระบบบัญชีดำชื่อเรื่อง ซึ่งให้การป้องกันที่ยืดหยุ่นกว่าด้วยการสนับสนุนสายอักขระย่อยและนิพจน์ทั่วไป

ผู้ร่วมเขียนที่ปรารถนาจะสร้างหน้าภายใต้ชื่อเรื่องที่ถูกล็อกโดยมีเนื้อหาที่เหมาะสมกว่า ควรติดต่อผู้ดูแลระบบ (มองหาผู้ที่เคยเกี่ยวข้อง)

การล็อกย้าย

การล็อกย้ายเป็นการป้องกันไม่ให้ผู้ใช้ทั่วไปเปลี่ยนชื่อบทความไปยังชื่อใหม่ได้ โดยปกติแล้ว การล็อกย้ายมักใช้ในกรณีต่อไปนี้ เพื่อหยุดสงครามเปลี่ยนทาง กล่าวคือในกรณีที่บทความนั้นยังไม่สามารถสรุปชื่อใหม่ได้ หรือ เป็นชื่อที่เหมาะสมอยู่แล้ว ไม่จำเป็นแก่การเปลี่ยนทางแต่อย่างใด เป็นหน้าสำคัญที่ไม่มีความจำเป็นต้องเปลี่ยนชื่อ เช่น วิกิพีเดีย หรือบุคคลสำคัญต่าง ๆ มีการก่อกวนจากผู้ใช้ทั่วไป โดยการเปลี่ยนชื่อหน้าเป็นชื่ออื่นที่ไม่มีความเกี่ยวข้องกับบทความหลายครั้ง เป็นผลสืบเนื่องจากการล็อกการแก้ไขเต็มที่ (ดูด้านบน) ซึ่งจะล็อกการย้ายหน้าโดยอัตโนมัติ บทความที่ถูกล็อกย้ายจะมีแม่แบบ {{ล็อกย้าย}} อยู่เหนือบทความและจะไม่มีคำสั่ง "เปลี่ยนชื่อ" อยู่บนแถบแก้ไขด้านบนของหน้านั้น ทั้งนี้การล็อกย้ายในกรณีสงครามเปลี่ยนทางมิได้หมายความว่าเป็นการเห็นด้วยกับชื่อเรื่องปัจจุบันแต่อย่างใด แต่การล็อกย้ายในกรณีการก่อกวนเปลี่ยนชื่อไม่ถือว่าเป็นการไม่เห็นด้วยกับชื่อเรื่องปัจจุบัน

การล็อกแม่แบบและการกึ่งล็อกแม่แบบ

	จะขึ้นอยู่กับความสำคัญหรือระดับการก่อกวนของแม่แบบ หากมีคนก่อกวนจำนวนมากหรือสำคัญมากก็จะล็อกแม่แบบเอาไว้ หากโดนก่อกวนหรือสำคัญน้อยลงก็อาจจะกึ่งล็อกแม่แบบไว้

การล็อกแบบสืบทอด

การล็อกแบบสืบทอดเป็นการล็อกการแก้ไขและการย้ายหน้าของหน้าที่ล็อก และแม่แบบ/หน้า/ไฟล์รูปภาพหรือสื่อใด ๆ ที่ถูกอัพโหลดขึ้นมายังวิกิพีเดียไทย ที่ถูกเรียกใช้ในหน้าดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นการเรียกใช้โดยตรงหรือการเรียกใช้ผ่านแม่แบบอื่นก็ตามอย่างเต็มที่ (แก้ไขและย้ายได้เฉพาะผู้ดูแลระบบเท่านั้น) อย่างไรก็ดีไฟล์ที่ถูกอัพโหลดขึ้นไปยังวิกิมีเดียคอมมอนส์ที่ถูกเรียกใช้ในหน้าที่ล็อกจะไม่ถูกล็อกแต่อย่างใด

การล็อกแบบสืบทอดควรใช้ในหน้าที่มีการเรียกดูสูงเพื่อป้องกันการก่อกวน เช่น หน้าหลัก ทั้งนี้เนื่องด้วยข้อจำกัดทางเทคนิคของระบบ การล็อกหน้าแบบสืบทอดจะไม่ส่งผลโดยทันที แต่อาจใช้เวลาหลายชั่วโมงก่อนที่หน้าจะถูกล็อก (บั๊กของระบบหมายเลข 18483) และไม่รองรับการกึ่งล็อกแบบสืบทอดเนื่องจากการกึ่งล็อกแบบสืบทอดจะทำให้เกิดช่องว่างของระบบรักษาความปลอดภัย (บั๊กของระบบหมายเลข 8796)

การใส่แม่แบบ

บทความที่ถูกล็อก จะมี {{ล็อก}} อยู่ หรือมีปุ่มดูโค้ดแทนปุ่มแก้ไข ส่วนบทความที่กึ่งล็อกจะมี {{กึ่งล็อก}} หรือ {{กึ่งล็อก2}} อย่างไรก็ตามหากผู้ใช้ทั่วไปใส่แม่แบบ ล็อกเข้าไปที่หน้าบทความ บทความจะไม่ถูกล็อกแต่อย่างใด เนื่องจากต้องให้ผู้ดูแลระบบมาล็อกเท่านั้น ส่วนการล็อกโต้เถียงจะมี {{ล็อกโต้เถียง}} การล็อกย้ายจะมี {{ล็อกย้าย}} การล็อกแม่แบบให้ใช้ {{ล็อกแม่แบบ}} และการกึ่งล็อกแม่แบบให้ใช้ {{กึ่งล็อกแม่แบบ}}

การใส่แม่แบบล็อกเหล่านี้โดยผู้เขียน จะไม่ส่งผลให้บทความถูกล็อก เป็นเพียงการแจ้งให้ผู้อ่านทราบ การล็อกบทความจะกระทำได้โดยกลุ่มผู้ใช้ที่มีสิทธิในการล็อกเท่านั้น อาทิ ผู้ดูแลระบบ เป็นต้น

การระบุเหตุผลในการล็อก

• กรุณาเขียนเหตุผล(เฉพาะผู้ดูแลระบบ) อย่าใช้คำสั้น ๆ เช่น ตลอดกาล เป็นต้น

ดูเพิ่ม

• หน้าที่ถูกล็อก
• หน้าที่ถูกป้องกันการสร้างใหม่ และ ชื่อเรื่องที่ถูกป้องกันการสร้างใหม่

แม่แบบที่ใช้ในการป้องกัน
	{{pp-meta}}	ล็อก	กึ่งล็อก
	โต้เถียง:	{{ล็อกโต้เถียง}}	—
	ก่อกวน/ล็อกทั่วไป:	{{ล็อก}}	{{กึ่งล็อก}}
	แม่แบบสำคัญ:	{{ล็อกแม่แบบ}}	{{กึ่งล็อกแม่แบบ}}
	ย้าย:	{{ล็อกย้าย}}
	สร้างบทความ:	{{ล็อกสร้างบทความ}}