ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระไวโรจนพุทธะ"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 25: | บรรทัด 25: | ||
}} |
}} |
||
[[ไฟล์:Shakyamuni-Thangka.jpg|thumb|250px|พระไวโรจนพุทธะ และโพธิสัตวอัครสาวก พุทธศิลป์ธิเบต]] |
|||
'''พระไวโรจนพุทธะ'''<ref name="พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน">ราชบัณฑิตยสถาน, ''พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน'', พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 219</ref>เป็น[[พระธยานิพุทธะ]] 1 ใน 5 องค์ ของนิกาย[[วัชรยาน]] ทรงเป็นประธานของพระพุทธะทั้ง 5 หมายถึงปัญญาอันสูงสุด ตราประจำพระองค์เป็น[[ธรรมจักร]] หมายถึง ความเป็นหนึ่ง พระกายเป็นแสงสว่าง มักแทนด้วยสีขาว ตำแหน่งในพุทธมณฑลจะอยู่ตรงกลางโดยมีพุทธะอีก 4 องค์ห้อมล้อม พระโพธิสัตว์ในกลุ่มของท่านที่สำคัญมี 2 องค์ คือ [[พระสมันตภัทรโพธิสัตว์]] และ[[พระมัญชุศรีโพธิสัตว์]] |
'''พระไวโรจนพุทธะ'''<ref name="พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน">ราชบัณฑิตยสถาน, ''พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน'', พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 219</ref>เป็น[[พระธยานิพุทธะ]] 1 ใน 5 องค์ ของนิกาย[[วัชรยาน]] ทรงเป็นประธานของพระพุทธะทั้ง 5 หมายถึงปัญญาอันสูงสุด ตราประจำพระองค์เป็น[[ธรรมจักร]] หมายถึง ความเป็นหนึ่ง พระกายเป็นแสงสว่าง มักแทนด้วยสีขาว ตำแหน่งในพุทธมณฑลจะอยู่ตรงกลางโดยมีพุทธะอีก 4 องค์ห้อมล้อม พระโพธิสัตว์ในกลุ่มของท่านที่สำคัญมี 2 องค์ คือ [[พระสมันตภัทรโพธิสัตว์]] และ[[พระมัญชุศรีโพธิสัตว์]] |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:44, 6 ตุลาคม 2555
| พระไวโรจนพุทธะ | |
|---|---|
 | |
| สันสกฤต | वैरोचन (ไวโรจฺน) |
| จีน | 大日如來 (Dàrì Rúlái) 毘盧遮那佛 (Pílúzhēnàfó) |
| ญี่ปุ่น | 大日如来 (Dainichi Nyorai) 毘盧遮那仏 (Birushana-butsu) |
| เกาหลี | 비로자나불 毘盧遮那佛 (Birojanabul) 대일여래 大日如來 (Daeil Yeorae) |
| มองโกเลีย | ᠮᠠᠰᠢᠳᠠ ᠋᠋ᠭᠡᠢᠢᠭᠦᠯᠦᠨ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠭᠴᠢ Машид гийгүүлэн зохиогч Masida geyigülün zohiyaghci |
| ทิเบต | རྣམ་པར་སྣང་མཛད། rNam-par-snang mdzad |
| เวียดนาม | Đại Nhật Như Lai |
| ข้อมูล | |
| นับถือใน | วัชรยาน |
| พระลักษณะ | สุญญตา |
| ศักติ | วัชรธาตุวิศวรี, อากาศธาตุวิศวรี |
 สถานีย่อยพระพุทธศาสนา | |
พระไวโรจนพุทธะ[1]เป็นพระธยานิพุทธะ 1 ใน 5 องค์ ของนิกายวัชรยาน ทรงเป็นประธานของพระพุทธะทั้ง 5 หมายถึงปัญญาอันสูงสุด ตราประจำพระองค์เป็นธรรมจักร หมายถึง ความเป็นหนึ่ง พระกายเป็นแสงสว่าง มักแทนด้วยสีขาว ตำแหน่งในพุทธมณฑลจะอยู่ตรงกลางโดยมีพุทธะอีก 4 องค์ห้อมล้อม พระโพธิสัตว์ในกลุ่มของท่านที่สำคัญมี 2 องค์ คือ พระสมันตภัทรโพธิสัตว์ และพระมัญชุศรีโพธิสัตว์
ความเชื่อ
พระองค์ได้รับการเคารพนับถือจากชาวพุทธทั้งในตะวันออกไกล เนปาล ทิเบต และชวา ชาวพุทธจำนวนมากยกย่องให้เป็นอาทิพุทธะหรือพระพุทธเจ้าองค์ปฐม ความเชื่อเกี่ยวกับพระไวโรนะพุทธะปรากฏตั้งแต่ครั้งยุคมหายานและจรยาตันตระ พระสูตรที่กล่าวถึงพระองค์มีหลายฉบับเช่น
- มหาไวโรจนสูตร ยกให้พระองค์เป็นศูนย์กลางมณฑล เป็นตัวแทนของความจริงสากล
- อวตังสกสูตร ที่มีรากฐานมาจากคัณวยูหสูตรและทศภูมิกสูตร กล่าว่าพระไวโรจนะพุทธะเป็นพระพุทธเจ้าในโลกแห่งแสงสว่าง เหมาะกับผู้ที่ต้องการความหลุดพ้นในปัจจุบัน
ในคัมภีร์มรณศาสตร์ของทิเบตกล่าวว่าพระองค์จะปรากฏตัวในวันแรกของบาร์โดพร้อมกับแสงสีคราม[2]
ลักษณะ
สีประจำพระองค์
พระไวโรจนะมีพระกายสีขาว รัศมีธรรมเป็นสีน้ำเงินอ่อน ในทางวัชรยานถือว่าสีน้ำเงินเป็นสีของความจริงปรมัตถ์ ส่วนสีขาวเป็นที่รวมของสีทั้งหมด เหมือนแสงขาวจากดวงอาทิตย์ที่มองผ่านแท่งแก้วปริซึมจะเห็นเป็นสีต่างๆ 7 สี ซึ่งแทนความหมายของการเป็นประมุขแห่งพระธยานิพุทธะ
ธาตุประจำพระองค์
พระไวโรจนะเป็นตัวแทนของอากาศธาตุ ซึ่งเป็นช่องว่างในจักรวาลที่ต่างจากธาตุลม เป็นตัวแทนของเอกภาพที่รวมทุกสิ่งทุกอย่างเข้าด้วยกัน
ศักติหรืออิตถีภาวะ
อิตถีภาวะของพระไวโรจนะพุทธะคือวัชรธาตุวิศวรี (ท่านหญิงแห่งปัญญาธาตุ) หรืออากาศธาตุวิศวรี (ท่านหญิงผู้ยิ่งใหญ่แห่งอากาศอันไร้ขอบเขต) เป็นบุคลาธิษฐานของปัญญาญาณ ที่สะท้อนให้เห็นจักรวาลภายใต้พระบารมีธรรมของพระไวโรจนะมีสัญลักษณ์เป็นรูปสามเหลี่ยมหรือเปลวไฟ กายสีขาว อยู่ในท่าแสดงธรรม
ท่าทาง
ท่าทางประจำพระองค์คือธรรมจักรมุทรา เป็นสัญลักษณ์ที่สื่อถึงการหมุนกงล้อธรรมครั้งแรกต่อหน้าปัญจวัคคีย์ทั้งห้า รูปแบบอื่นๆของพระไวโรจนะคือทำท่าสมาธิคล้ายพระอมิตาภะพุทธะแต่จะถือธรรมจักรแทนดอกบัว
เสียง
เสียงประจำพระองค์คือเสียง “โอม” ซึ่งเกิดจากศูนย์ลมบริเวณศีรษะ ในศาสนาพุทธ เสียงนี้หมายถึงความว่าง ในศาสนาฮินดู ใช้เป็นเสียงที่ดึงจิตให้เกิดสมาธิ เพื่อประสานเป็นหนึ่งเดียวกับจักรวาล
พาหนะ
พาหนะของพระไวโรจนพุทธะคือสิงโตเผือก ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของอำนาจ ความกล้าหาญและความยิ่งใหญ่ สิงโตเผือกยังสื่อถึงสิงโตหิมะซึ่งเป็นสัตว์หายากในตำนานของทิเบต จึงเป็นตัวแทนของธรรมะขั้นสูงสุด
ความเกี่ยวข้องกับพระอักโษภยะ
ลักษณะของพระไวโรจนพุทธะกับพระอักโษภยะพุทธะถือเป็นสิ่งตรงกันข้ามกัน พระไวโรจนะกายขาว รัศมีสีน้ำเงิน พระอักโษภยะ กายสีน้ำเงิน รัศมีสีขาว พระไวโรจนะเป็นตัวแทนของวิญญาณขันธ์ ส่วนพระอักโษภยะเป็นตัวแทนของรูปขันธ์ ตำแหน่งในมณฑลของพระไวโจนะพุทธะทั้งสององค์นี้อาจสลับกันได้ โดยทั่วไปจะใช้พระไวโรจนะเป็นสัญลักษณ์แทนจุดเริ่มต้นและหลักการ ส่วนพระอักโษภยะเป็นสัญลักษณ์ของภาพสะท้อนและการเคลื่อนไหว
อ้างอิง
- ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์ ษัฏเสน. พระพุทธศาสนาแบบทิเบต. ศูนย์ไทยทิเบต. 2538
- สุมาลี มหณรงค์ชัย. พระชินพุทธะห้าพระองค์. กทม.ศูนย์ไทยทิเบต.2547
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 219
- ↑ เชอเกียม ตรุงปะ รินโปเช. คัมภีร์มรณศาสตร์แห่งทิเบต แปลโย อนุสรณ์ ติปยานนท์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กทม. มูลนิธิโกมลคีมทอง. 2536
| ประเภท |  | |
|---|---|---|
| พระพุทธเจ้าในอดีต (ตามคัมภีร์พุทธวงศ์) |
| |
| พระพุทธเจ้าในปัจจุบัน | ||
| พระพุทธเจ้าในอนาคต (ตามคัมภีร์อนาคตวงศ์) | ||
| พระธยานิพุทธะตามคติมหายาน | ||
| พระพุทธเจ้าองค์อื่น ๆ ตามคติมหายาน | ||
บุคคลศักดิ์สิทธิ์ในคติพุทธศาสนาแบบจีน | ||
|---|---|---|
| พระพุทธเจ้า |  | |
| พระโพธิสัตว์ | ||
| เทพเจ้า | ||
| ภิกษุ | ||
บุคคลศักดิ์สิทธิ์ในคติพุทธศาสนาแบบญี่ปุ่น | ||
|---|---|---|
| พระพุทธเจ้า (เนียวไร-บุ) |  | |
| พระโพธิสัตว์ (โบซัตสึ-บุ) |
| |
| วิทยาราช (เมียวโอ-บุ) | ||
| เทวดา (เท็น-บุ) | ||
| อวตาร (ซุยจะคุชิน-บุ) | ||
| พุทธศาสนิกชน (โคโซ・โซะชิ-บุ) | ||
| บทความศาสนาพุทธนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |