ผลต่างระหว่างรุ่นของ "วิกิพีเดีย:คู่มือการเขียน/การทับศัพท์ภาษาฮินดี"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) |
ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{เก็บกวาด}} |
|||
การเขียนคำทับศัพท์[[ภาษาฮินดี]]นี้เป็นหลักการที่กำหนดโดย[[ราชบัณฑิตยสถาน]] |
การเขียนคำทับศัพท์[[ภาษาฮินดี]]นี้เป็นหลักการที่กำหนดโดย[[ราชบัณฑิตยสถาน]] |
||
== หลักทั่วไป == |
== หลักทั่วไป == |
||
1. |
1. หลักเกณฑ์นี้ใช้ถ่ายเสียง[[ภาษาฮินดี]]ที่เขียนด้วย[[อักษรโรมัน]]ตามระบบการเทียบคำอักษรโรมันที่นิยมใช้กันมากที่สุดในการเขียนตำราและเอกสารทางวิชาการ ซึ่งมีการใช้[[เครื่องหมายเสริมสัทอักษร]] (diacritical mark) กำกับตัวอักษรเพื่อจำแนกความแตกต่างของอักษรแต่ละตัวได้ชัดเจน เป็นหลักในการจัดทำ |
||
2. |
2. การเทียบเสียงสระและพยัญชนะตามหลักเกณฑ์นี้ยึดภาษาฮินดีที่มีรากศัพท์มาจาก[[ภาษาบาลี]]และ[[ภาษาสันสกฤต|สันสกฤต]]เป็นหลัก ซึ่งเรียกว่าเป็น "สระและพยัญชนะในระบบ" แต่เนื่องจากภาษาฮินดีซึ่งใช้กันอยู่ในปัจจุบันได้รับอิทธิพลจาก[[ภาษาอาหรับ]] [[ภาษาเปอร์เซีย|เปอร์เซีย]] และภาษาอื่น ๆ ด้วย หลักเกณฑ์นี้จึงได้เทียบเสียงสระและพยัญชนะที่มาจากภาษาอื่น ๆ นั้นไว้ด้วย และเรียกว่าเป็น "สระหรือพยัญชนะนอกระบบ" แต่เทียบไว้เฉพาะที่พบบ่อยเท่านั้น |
||
3. |
3. ภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมันมีทั้งที่เขียนตามระบบที่ใช้ตัวอักษรโรมันตามหลักเกณฑ์ข้อ 1. และที่ไม่ใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษรกำกับตัวอักษรเนื่องจากไม่สะดวกในการพิมพ์หรือเขียน การทับศัพท์จากอักษรโรมันที่ไม่มีเครื่องหมายเสริมสัทอักษรจึงอาจคลาดเคลื่อนจากศัพท์ในภาษาฮินดีไปบ้าง |
||
4. |
4. คำบางคำในภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมันเป็นคำที่เขียนตามการออกเสียงของชาวยุโรปและเป็นคำที่ใช้กันทั่วไป เช่น Delhi, Bangalore, Shillong การทับศัพท์คำเหล่านี้ให้ใช้หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอังกฤษแทนหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาฮินดี |
||
5. |
5. การทับศัพท์ภาษาฮินดีตามหลักเกณฑ์นี้ได้แสดงไว้ 3 รูปแบบ คือ |
||
:::''5.1 ทับศัพท์แบบคงรูป'' หมายถึงการทับศัพท์แบบตรงตามรูปศัพท์เดิม |
:::''5.1 ทับศัพท์แบบคงรูป'' หมายถึงการทับศัพท์แบบตรงตามรูปศัพท์เดิมโดยใช้เครื่องหมาย[[พินทุ]]ด้วย เพื่อให้ถอดกลับเป็นอักษรโรมันหรือ[[อักษรเทวนาครี]]ได้ถูกต้องและออกเสียงได้ใกล้เคียงกับคำเดิม การทับศัพท์รูปแบบนี้เหมาะสำหรับใช้ในหนังสือหรือเอกสารทางวิชาการ |
||
:::''5.2 ทับศัพท์แบบปรับรูป'' หมายถึงการทับศัพท์โดยปรับให้เข้ากับอักขรวิธีไทย เช่น มีการประวิสรรชนีย์ท้ายคำหรือใส่เครื่องหมายทัณฑฆาต เพื่อให้ออกเสียงได้ง่ายและรูปคำกลมกลืนกับ[[ภาษาไทย]] |
:::''5.2 ทับศัพท์แบบปรับรูป'' หมายถึงการทับศัพท์โดยปรับให้เข้ากับอักขรวิธีไทย เช่น มีการประวิสรรชนีย์ท้ายคำหรือใส่เครื่องหมายทัณฑฆาต เพื่อให้ออกเสียงได้ง่ายและรูปคำกลมกลืนกับ[[ภาษาไทย]] |
||
| บรรทัด 19: | บรรทัด 18: | ||
::::5.3.1 แผลงพยัญชนะ ฏ เป็น "ฎ", ต เป็น "ด", ป เป็น "บ" และ ว เป็น "พ" เช่น |
::::5.3.1 แผลงพยัญชนะ ฏ เป็น "ฎ", ต เป็น "ด", ป เป็น "บ" และ ว เป็น "พ" เช่น |
||
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
|||
:::::::{|class="wikitable" |
|||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>{{unicode|ṭ{{unicode|ī}}}}ka<br/>tej<br/>p{{unicode|ā}}t{{unicode|ā}}l<br/>V{{unicode|ā}}r{{unicode|āṇ}}as{{unicode|ī}}||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>'''ฏี'''กา<br/>เ'''ต'''ช<br/>'''ป'''าตาล<br/>'''ว'''าราณสี|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>'''ฏี'''กา<br/>เ'''ต'''ชะ<br/>'''ป'''าตาละ<br/>'''ว'''าราณสี||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>'''ฎี'''กา<br/>เ'''ด'''ชะ, เ'''ด'''ช<br/>'''บ'''าดาล<br/>'''พ'''าราณสี |
|||
|{{Unicode|ṭ}}īka||ฏีกา || ฏีกา || ฎีกา |
|||
|- |
|||
| tej || เตช || เตชะ|| เดชะ, เดช |
|||
|- |
|||
| pātāl || ปาตาล || ปาตาละ||บาดาล |
|||
|- |
|||
| Vārā{{Unicode|ṇ}}asī || วาราณสี || วาราณสี || พาราณสี |
|||
|} |
|} |
||
::::5.3.2 แผลงสระเสียงสั้นเป็นเสียงยาว หรือเสียงยาวเป็นเสียงสั้น เช่น |
::::5.3.2 แผลงสระเสียงสั้นเป็นเสียงยาว หรือเสียงยาวเป็นเสียงสั้น เช่น |
||
:::::::{| |
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>bahu<br/>dev<br/>muni<br/>v{{unicode|ī}}thi||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>พ'''หุ'''<br/>เทว<br/>มุ'''นิ'''<br/>'''วีถิ'''|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>พ'''หุ'''<br/>เทว'''ะ'''<br/>มุ'''นิ'''<br/>'''วีถิ'''||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>พ'''หู'''<br/>เทว'''า'''<br/>มุ'''นี'''<br/>'''วิถี''' |
|||
|bahu||พหุ||พหุ||พหู |
|||
|- |
|||
| dev|| เทว||เทวะ||เทวา |
|||
|- |
|||
| muni || มุนิ||มุนิ||มุนี |
|||
|- |
|||
| vīthi || วีถิ||วีถิ|| วิถี |
|||
|} |
|} |
||
::::5.3.3 ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตเพื่อให้ออกเสียงคำนั้นได้ง่ายขึ้นและกลมกลืนกับภาษาไทย เช่น |
::::5.3.3 ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตเพื่อให้ออกเสียงคำนั้นได้ง่ายขึ้นและกลมกลืนกับภาษาไทย เช่น |
||
:::::::{| |
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|||
|madhyasth||มธฺยสฺถ||มัธยัสถะ||มัธยัสถ์ |
|||
|- |
|||
| Nārāya{{Unicode|ṇ}}||นารายณ|| นารายณะ||นารายณ์ |
|||
|- |
|||
| pūr{{Unicode|ṇ}}||ปูรฺณ|| ปูรณะ||บูรณ์ |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>madhyasth<br/>N{{unicode|ā}}r{{unicode|ā}}ya{{unicode|ṇ}}<br/>p{{unicode|ū}}r{{unicode|ṇ}}<br/>{{unicode|ś}}abd||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>มธฺยสฺถ<br/>นารายณ<br/>ปูรฺณ<br/>ศพฺท|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>มัธยัสถะ<br/>นารายณะ<br/>ปูรณะ<br/>ศัพทะ||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>มัธยัส'''ถ์'''<br/>นาราย'''ณ์'''<br/>บูร'''ณ์'''<br/>ศัพ'''ท์''' |
|||
| śabd||ศพฺท||ศัพทะ||ศัพท์ |
|||
|} |
|} |
||
6. |
6. การเทียบเสียงสระและพยัญชนะให้ถือตามตารางเทียบเสียงสระภาษาฮินดีและตารางเทียบเสียงพยัญชนะภาษาฮินดี |
||
7. |
7. การเรียงสระและพยัญชนะในภาษาฮินดีที่ใช้ในตารางเทียบเสียงตามหลักเกณฑ์นี้ เรียงตามลำดับอักษรโรมัน |
||
'''8. |
'''8. สระและพยัญชนะภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมัน''' มีดังนี้ |
||
::::<u>สระและพยัญชนะในระบบ</u> |
::::<u>สระและพยัญชนะในระบบ</u> |
||
::::: |
:::::''สระในระบบ:'' |
||
:::::::{|class="wikitable" |
::::::::{|class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
|a |
| a = –ะ, –ั || {{unicode|ā}} = –า || i = –ิ || {{unicode|ī}} = –ี|| u = –ุ |
||
|- |
|- |
||
||ū |
|| {{unicode|ū}} = –ู ||colspan = 4| {{unicode|ṛ}} (เมื่ออยู่ต้นคำหรือตามหลังพยัญชนะ) = ฤ |
||
|- |
|- |
||
|e |
| e = เ–|| ai = ไ–|| o = โ–|| o (ตามหลังสระ) = ว|| au = เ–า |
||
|} |
|} |
||
::::: |
:::::''พยัญชนะในระบบ:'' |
||
:::::::{|class="wikitable" |
::::::::{|class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
|'''วรรค ก (กะ) |
| '''วรรค ก (กะ):'''|| k = ก (กะ)|| kh = ข (ขะ) || g = ค (คะ)|| gh = ฆ (ฆะ)|| {{unicode|ṅ}} = ง (งะ) |
||
|- |
|- |
||
|'''วรรค จ (จะ) |
| '''วรรค จ (จะ):'''|| c = จ (จะ)|| ch = ฉ (ฉะ)|| j = ช (ชะ)|| jh = ฌ (ฌะ)|| ñ = ญ (ญะ) |
||
|- |
|- |
||
|'''วรรค ฎ (ฎะ) |
| '''วรรค ฎ (ฎะ):'''|| {{unicode|ṭ}} = ฏ (ฏะ)|| {{unicode|ṭh}} = ฐ (ฐะ)|| {{unicode|ḍ}} = ฑ (ฑะ)|| {{unicode|ḍh}}= ฒ (ฒะ)|| {{unicode|ṇ}} = ณ (ณะ) |
||
|- |
|- |
||
|'''วรรค ต (ตะ) |
| '''วรรค ต (ตะ):'''|| t = ต (ตะ)|| th = ถ (ถะ)|| d = ท (ทะ) || dh = ธ (ธะ)|| n = น (นะ) |
||
|- |
|- |
||
|'''วรรค ป (ปะ) |
| '''วรรค ป (ปะ):'''|| p = ป (ปะ)|| ph = ผ (ผะ)|| b = พ (พะ)|| bh = ภ (ภะ)|| m = ม (มะ) |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|'''อวรรค (เศษวรรค) |
|rowspan=2| '''อวรรค (เศษวรรค):'''|| y = ย (ยะ) || r = ร (ระ) || l = ล (ละ) || v = ว (วะ) || {{unicode|ś}} = ศ (ศะ) |
||
|- |
|- |
||
| |
| {{unicode|ṣ}} = ษ (ษะ)|| s = ส (สะ)|| h = ห (หะ) |
||
|} |
|} |
||
::::: |
:::::''สัญลักษณ์พิเศษ:'' |
||
:::::::{|class="wikitable" |
::::::::{|class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
|{{ |
| {{unicode|ṁ}} (ใช้แทนจันทรพินทุ) = ง || {{unicode|ṃ}} (ใช้แทนอนุสวาร) = ง|| {{unicode|ḥ}} = ห์ |
||
|} |
|} |
||
::::<u>สระและพยัญชนะนอกระบบ</u> |
::::<u>สระและพยัญชนะนอกระบบ</u> |
||
::::: |
:::::''สระนอกระบบ:'' |
||
:::::::{|class="wikitable" |
::::::::{|class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
|āī = |
| {{unicode|āī}} = –าย, –าอี || i{{unicode|ā}} = เ–ีย, –ยา|| u = –ุ |
||
|} |
|} |
||
::::: |
:::::''พยัญชนะนอกระบบ:'' |
||
:::::::{|class="wikitable" |
::::::::{|class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
|q = ก || |
| q = ก || <u>kh</u> = ข || g̱ = ค || z = ซ || d = ด |
||
|- |
|- |
||
|b = บ ||f = ฟ || |
| b = บ || f = ฟ || {{unicode|ṛ}} = ร || {{unicode|ṛh}} = รฺห || h = ห, ฮ |
||
|} |
|} |
||
'''9. |
'''9. การใช้เครื่องหมายพินทุ''' ใช้ในการทับศัพท์แบบคงรูป โดยใส่ไว้ใต้พยัญชนะไทยที่ถอดมาจากพยัญชนะโรมันที่ไม่มีสระกำกับ เช่น |
||
:::::::{| |
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>ca'''nd'''ra<br/>jh{{unicode|ā}}'''n'''s{{unicode|ī}}||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>จ'''นฺทฺ'''ระ<br/>ฌา'''นฺ'''สี|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>จันทระ<br/>ฌานสี||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>จันทร์, จันทรา<br/><center>–</center> |
|||
|ca'''nd'''ra||จนฺทฺระ||จันทระ||จันทร์, จันทรา |
|||
|- |
|||
| jhā'''n'''sī||ฌานฺสี||ฌานสี||- |
|||
|} |
|} |
||
:::ยกเว้นพยัญชนะท้ายคำซึ่งเดิม (ในภาษาบาลีและสันสกฤต) มี a กำกับ แต่ในภาษาฮินดีตัดออกไป ไม่ต้องใส่พินทุใต้พยัญชนะนั้น เช่น |
|||
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
|||
:::::::{|class="wikitable" |
|||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>kar'''m'''<br/>p{{unicode|ā}}t{{unicode|ā}}'''l'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>กรฺ'''ม'''<br/>ปาตา'''ล'''|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>กรรมะ<br/>ปาตาละ||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>กรร'''ม'''<br/>บาดา'''ล''' |
|||
|kar'''m'''||กรฺม||กรรมะ||กรรม |
|||
|- |
|||
| pātā'''l'''||ปาตาล||ปาตาละ||บาดาล |
|||
|} |
|} |
||
แต่ถ้าพยัญชนะท้ายคำไม่มี a กำกับมาแต่เดิม ก็ใส่พินทุกำกับไว้ด้วย เช่น |
:::แต่ถ้าพยัญชนะท้ายคำไม่มี a กำกับมาแต่เดิม ก็ใส่พินทุกำกับไว้ด้วย เช่น |
||
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
|||
:::::::{|class="wikitable" |
|||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>brahmac{{unicode|ā}}ri'''n'''<br/>samr{{unicode|ā}}'''{{unicode|ṭ}}'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>พฺรหฺมจาริ'''นฺ'''<br/>สมฺรา'''ฏฺ'''|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>พรหมจาริน<br/>สัมราฏ||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/><center>–</center><center>–</center> |
|||
|brahmacāri'''n'''||พฺรหฺมจารินฺ||พรหมจาริน||- |
|||
|- |
|||
| samrā'''{{Unicode|ṭ}}'''||สมฺราฏฺ||สัมราฏ||- |
|||
|} |
|} |
||
'''10. |
'''10. การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต''' ใช้ในการทับศัพท์แบบปรับรูปในคำที่เป็นคำนอกระบบ (ไม่ได้มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต) โดยใส่บนพยัญชนะที่ไม่ต้องการให้ออกเสียง เช่น |
||
:::::::{| |
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|||
|bādshā'''h'''||บาดฺชาหฺ||บาดชาห์||- |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>b{{unicode|ā}}dsh{{unicode|ā}}'''h'''<br/>Kutubmin{{unicode|ā}}'''r'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>บาดฺชาหฺ<br/>กุตุบฺมินารฺ|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>บาดชา'''ห์'''<br/>กุตุบมินา'''ร์'''||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/><center>–</center><center>–</center> |
|||
| Kutubminā'''r'''||กุตุบฺมินารฺ||กุตุบมินาร์||- |
|||
|} |
|} |
||
'''11. |
'''11. การประวิสรรชนีย์ท้ายคำ''' ใช้ในการทับศัพท์แบบคงรูปและปรับรูป ดังนี้ |
||
:::11.1 ใช้ทับศัพท์สระ a เมื่ออยู่ท้ายคำทั้งแบบคงรูปและปรับรูป เช่น |
:::11.1 ใช้ทับศัพท์สระ a เมื่ออยู่ท้ายคำทั้งแบบคงรูปและปรับรูป เช่น |
||
:::::::{| |
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>mantr'''a'''<br/>{{unicode|ś}}i{{unicode|ṣ}}y'''a'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>มนฺตฺร'''ะ'''<br/>ศิษฺย'''ะ'''|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>มันตร'''ะ'''<br/>ศิษย'''ะ'''||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>มนตร์<br/>ศิษย์ |
|||
|mantr'''a''' || มนฺตฺระ|| มันตระ ||มนตร์ |
|||
|- |
|||
| śi{{Unicode|ṣ}}y'''a''' || ศิษฺยะ || ศิษยะ ||ศิษย์ |
|||
|} |
|} |
||
:::11.2 ถ้าพยัญชนะท้ายคำมี a มาแต่เดิม (ในภาษาบาลีและสันสกฤต) แต่ในภาษาฮินดีได้ตัดออก ในการทับศัพท์แบบปรับรูปให้ประวิสรรชนีย์ด้วย เช่น |
:::11.2 ถ้าพยัญชนะท้ายคำมี a มาแต่เดิม (ในภาษาบาลีและสันสกฤต) แต่ในภาษาฮินดีได้ตัดออก ในการทับศัพท์แบบปรับรูปให้ประวิสรรชนีย์ด้วย เช่น |
||
:::::::{| |
:::::::::{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6 |
||
! อักษรโรมัน|| ทับศัพท์ (แบบคงรูป)|| ทับศัพท์ (แบบปรับรูป)|| ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>p{{unicode|ū}}r'''{{unicode|ṇ}}'''<br/>sa{{unicode|ṃ}}s{{unicode|ā}}'''r'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>ปูรฺณ<br/>สงฺสาร|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>ปูรณ'''ะ'''<br/>สังสาร'''ะ''' ||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>บูรณ์<br/>สงสาร, สังสาร (วัฏ) |
|||
|pūr'''{{Unicode|ṇ}}''' || ปูรฺณ|| ปูรณะ|| บูรณ์ |
|||
|- |
|||
| sa{{Unicode|ṃ}}sā'''r''' || สงฺสาร|| สังสาระ || สงสาร, สังสาร (วัฏ) |
|||
|} |
|} |
||
== ตารางเทียบเสียงสระ |
== ตารางเทียบเสียงสระ == |
||
{|class="wikitable" width=" |
{|class="wikitable" width="100%" |
||
! rowspan=2 | อักษรโรมัน || rowspan=2 | อักษรไทย|| rowspan=2 | |
! rowspan=2 | อักษรโรมัน || rowspan=2 width="11%"| อักษรไทย|| rowspan=2 width="11%"|อักษรเทวนาครี ||colspan = 4 | ตัวอย่าง |
||
|- |
|- |
||
!อักษรโรมัน||ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) ||ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป)||ภาษาไทยใช้ |
! width="15%"|อักษรโรมัน||width="15%"|ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) ||width="15%"|ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป)||width="15%"|ภาษาไทยใช้ |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | A |
!colspan = 7 | A |
||
|- |
|- |
||
|a (ที่มิได้อยู่ท้ายคำ)|| |
| a (ที่มิได้อยู่ท้ายคำ)||<center>–</center>|| अ || n'''a'''r|| นร|| นระ|| นร, นระ, นรา |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2 |a (ตามด้วยพยัญชนะที่ |
|rowspan=2 | a (ตามด้วยพยัญชนะที่ไม่มีสระตาม<br> และไม่ใช่พยางค์สุดท้าย)|| –ฺ <br> แบบคงรูป<ref>เครื่องหมายพินทุใส่ใต้พยัญชนะหลังสระ a ในคำทับศัพท์แบบคงรูป</ref>||rowspan=2| ไม่ปรากฏรูป||rowspan=2| s'''a'''mr{{unicode|āṭ}}||rowspan=2| ส'''มฺ'''ราฏฺ||rowspan=2| '''สั'''มราฏ||rowspan=2|<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| –ั <br> แบบปรับรูป<ref>ยกเว้นพยัญชนะที่ตามมาเป็น h, v ไม่ต้องเปลี่ยนเป็นไม้หันอากาศ เช่น br'''ah'''m = พรหมะ gaur'''av''' = เคารวะ N'''av'''aya = นวยะ และถ้าพยัญชนะที่ตามมาเป็น r ให้ใช้ "รร" เช่น k'''ar'''m = ก'''รร'''มะ gandh'''ar'''v = คันธ'''รร'''วะ</ref> |
|||
| ** —ั <br>แบบปรับรูป |
|||
|- |
|- |
||
|a (อยู่ท้ายคำ)|| |
| a (อยู่ท้ายคำ)|| –ะ|| ไม่ปรากฏรูป|| pu{{unicode|ṇ}}y'''a'''|| ปุณฺย'''ะ''' || ปุณย'''ะ''' || บุณย์ |
||
|- |
|- |
||
| |
| {{unicode|ā}}|| –า|| आ || N'''{{unicode|ā}}'''r'''{{unicode|ā}}'''ya{{unicode|ṇ}}|| น'''า'''ร'''า'''ยณ|| น'''า'''ร'''า'''ยณะ || น'''า'''ร'''า'''ยณ์ |
||
|- |
|- |
||
|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ y แทน ai เช่น |
| ai<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ y แทน ai เช่น F'''ai'''z{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d = ไฟซาบาด ใช้เป็น F'''y'''z{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d, H'''ai'''der{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d = ไฮเดอราบาด ใช้เป็น H'''y'''der{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d และบางครั้งก็ใช้ ai แทน ay เช่น j'''ay''' = ชยะ ใช้เป็น j'''ai'''</ref>|| ไ– || ऐ || k'''ai'''l{{unicode|ā}}s || '''ไ'''กลาส|| '''ไ'''กลาสะ|| '''ไ'''กรลาส, '''ไ'''กลาส |
||
|- |
|- |
||
| {{unicode|āī}}<ref group=# name="#">สระนอกระบบ</ref>|| –าย, –าอี || आई || kasturb'''{{unicode|āī}}'''|| กสฺตุรฺบ'''าย''', กสฺตุรฺบ'''าอี'''|| กัสตุรบ'''าย''', กัสตุรบ'''าอี'''||<center>–</center> |
|||
|<sup>#</sup>āī|| —าย, —าอี ||आई ||kasturb'''āī'''||กสฺตุรฺบาย, กสฺตุรฺบาอี||กัสตุรบาย, กัสตุรบาอี||- |
|||
|- |
|||
|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ow แทน au เช่น cauk = ''เจาก์'' ใช้เป็น ch'''ow'''k</ref>au|| เ—า||औ ||g'''au'''rav ||เคารว ||เคารวะ|| เคารพ |
|||
|} |
|||
<p>* เครื่องหมายพินทุใส่ใต้พยัญชนะหลังสระ a ในคำทับศัพท์แบบคงรูป |
|||
<p>** ยกเว้นพยัญชนะที่ตามมาเป็น h, v ไม่ต้องเปลี่ยนเป็นไม้หันอากาศ เช่น br'''ah'''m = ''พรหมะ'' gaur'''av''' = ''เคารวะ'' N'''av'''aya = ''นวยะ'' และถ้าพยัญชนะที่ตามมาเป็น r ให้ใช้ "รร" เช่น k'''ar'''m = ''กรรมะ'' gandh'''ar'''v = ''คันธรรวะ'' |
|||
{|class="wikitable" width="97%" |
|||
! rowspan=2 | อักษรโรมัน || rowspan=2 | อักษรไทย|| rowspan=2 | อักษรเทวนาครี ||colspan = 4 | ตัวอย่าง |
|||
|- |
|- |
||
| au<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ow แทน au เช่น c'''au'''k = เจาก์ ใช้เป็น ch'''ow'''k</ref>|| เ–า|| औ || g'''au'''rav || '''เ'''ค'''า'''รว || '''เ'''ค'''า'''รวะ|| '''เ'''ค'''า'''รพ |
|||
!อักษรโรมัน||ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) ||ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป)||ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | E |
!colspan = 7 | E |
||
|- |
|- |
||
| |
| e|| เ– || ए || d'''e'''v || '''เ'''ทว || '''เ'''ทวะ|| '''เ'''ทวะ, '''เ'''ทวา, '''เ'''ทพ |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | I |
!colspan = 7 | I |
||
|- |
|- |
||
| |
| i || –ิ || इ|| {{unicode|Ś}}'''i'''v || '''ศิ'''ว|| '''ศิ'''วะ || '''ศิ'''วะ |
||
|- |
|- |
||
|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ee แทน ī เช่น |
| {{unicode|ī}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ee แทน {{unicode|ī}} เช่น M{{unicode|'''ī'''}}ra = มีรา ใช้เป็น M'''ee'''r{{unicode|ā}}, N{{unicode|'''ī'''}}ra = นีรา ใช้เป็น N'''ee'''r{{unicode|ā}}</ref> || –ี || ई|| n{{unicode|ā}}r'''{{unicode|ī}}'''|| นา'''รี'''|| นา'''รี''' || นา'''รี''' |
||
|- |
|- |
||
|< |
| i{{unicode|ā}}<ref group=# name="#"/>|| เ–ีย, –ยา || इआ || K{{unicode|āṭ}}h'''i{{unicode|ā}}'''v{{unicode|āṛ}}|| กา'''เฐีย'''วารฺ, กาฐ'''ยา'''วารฺ|| กา'''เฐีย'''วาร, กาฐ'''ยา'''วาร||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | O |
!colspan = 7 | O |
||
|- |
|- |
||
| |
| o || โ– || ओ || l'''o'''k || '''โ'''ลก || '''โ'''ลกะ|| '''โ'''ลก, '''โ'''ลกา |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|o (ตามหลังสระ) ||rowspan=2|ว ||rowspan=2| |
|rowspan=2| o (ตามหลังสระ) ||rowspan=2| ว ||rowspan=2| व|| de'''o''' || เท'''ว''' || เท'''ว'''ะ || เท'''ว'''ะ, เท'''ว'''า, เทพ |
||
|- |
|- |
||
|Ra'''o''', |
| Ra'''o''', R{{unicode|ā}}'''o'''|| รา'''วฺ'''|| รา'''ว'''||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | U |
!colspan = 7 | U |
||
|- |
|- |
||
| |
| u|| –ุ|| उ || g'''u'''r'''u'''|| '''คุรุ'''|| '''คุรุ''' || '''คุรุ''', ครู |
||
|- |
|- |
||
|< |
| u<ref group=# name="#"/>|| –ุ<ref>มีบางคำออกเสียง "อะ" เช่น Mog̱'''u'''l = โมคัล Trivandr'''u'''m = ตริวันดรัม</ref> || उ|| K'''u'''t'''u'''bmin{{unicode|ā}}r || '''กุตุ'''บฺมินารฺ || '''กุตุ'''บมินาร์ ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ oo แทน ū เช่น |
| {{unicode|ū}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ oo แทน {{unicode|ū}} เช่น M{{unicode|'''ū'''}}l = มูล ใช้เป็น M'''oo'''l, P{{unicode|'''ū'''}}na = ปูนา ใช้เป็น P'''oo'''n{{unicode|ā}}</ref>|| –ู || ऊ|| p'''{{unicode|ū}}'''r || '''ปู'''รฺณ|| '''ปู'''รณะ|| '''บู'''รณ์ |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | R |
!colspan = 7 | R |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ri แทน {{ |
|rowspan=2| {{unicode|ṛ}} (เมื่ออยู่ต้นคำหรือตามหลังพยัญชนะ)<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ri แทน {{unicode|ṛ}} เช่น pit{{unicode|'''ṛ'''}} = ปิตฤ ใช้เป็น pit'''ri'''</ref> ||rowspan=2| ฤ ||rowspan=2| ॠ || pit'''{{unicode|ṛ}}'''|| ปิตฺ'''ฤ'''|| ปิต'''ฤ'''||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| {{unicode|'''ṛ'''ṣ}}i|| '''ฤ'''ษิ|| '''ฤ'''ษิ|| '''ฤ'''ษี, ฤๅษี |
||
|} |
|} |
||
;หมายเหตุ |
|||
<p>* มีบางคำออกเสียง "อะ" เช่น Mo<u>g</u>'''u'''l = ''โมคัล'' Trivandr'''u'''m = ''ตริวันดรัม'' |
|||
<references group=#/> |
|||
<references/> |
|||
== ตารางเทียบเสียงพยัญชนะ |
== ตารางเทียบเสียงพยัญชนะ == |
||
{|class="wikitable" width=" |
{|class="wikitable" width="100%" |
||
! rowspan=2 | อักษรโรมัน || rowspan=2 | อักษรไทย|| rowspan=2 | |
! rowspan=2 | อักษรโรมัน || rowspan=2 width="11%"| อักษรไทย|| rowspan=2 width="11%"|อักษรเทวนาครี ||colspan = 4 | ตัวอย่าง |
||
|- |
|- |
||
!อักษรโรมัน||ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) ||ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป)||ภาษาไทยใช้ |
! width="15%"|อักษรโรมัน||width="15%"|ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) ||width="15%"|ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป)||width="15%"|ภาษาไทยใช้ |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | B |
!colspan = 7 | B |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=3|b||rowspan=3|พ ||rowspan=3|ब ||'''B'''uddh||พุทฺธ|| |
|rowspan=3| b||rowspan=3| พ ||rowspan=3| ब || '''B'''uddh|| '''พุ'''ทฺธ|| '''พุ'''ทธะ|| '''พุ'''ทธะ, '''พุ'''ทธ |
||
|- |
|- |
||
| {{unicode|ś}}a'''b'''d|| ศ'''พฺ'''ท|| ศั'''พ'''ทะ|| ศั'''พ'''ท์ |
|||
|śa'''b'''d||ศพฺท||ศัพทะ||ศัพท์ |
|||
|- |
|- |
||
| {{unicode|Ś}}at{{unicode|ā}}'''b'''di|| ศตา'''พฺ'''ทิ|| ศตา'''พ'''ทิ||<center>–</center> |
|||
|Śatā'''b'''di||ศตาพฺทิ||ศตาพทิ||- |
|||
|- |
|- |
||
|rowspan=3|< |
|rowspan=3| b<ref group=# name="#">พยัญชนะนอกระบบ</ref>||rowspan=3| บ ||rowspan=3| ब || '''b'''a{{unicode|ṛā}} || '''บ'''รา || '''บ'''รา||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| kit{{unicode|ā}}'''b'''|| กิตา'''บฺ'''|| กิตา'''บ'''||<center>–</center> |
|||
|kitā'''b'''||กิตาบฺ||กิตาบ||- |
|||
|- |
|- |
||
|Kutu'''b''' |
| Kutu'''b'''min{{unicode|ā}}r|| กุตุ'''บฺ'''มินารฺ|| กุตุ'''บ'''มินาร์||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|bh ||rowspan=2|ภ ||rowspan=2|भ ||a'''bh''' |
|rowspan=2| bh ||rowspan=2| ภ ||rowspan=2| भ || a'''bh'''y{{unicode|ā}}s|| อ'''ภฺ'''ยาส || อั'''ภ'''ยาสะ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| '''Bh'''{{unicode|ī}}m|| '''ภี'''ม || '''ภี'''มะ || '''ภี'''มะ, '''ภี'''ม |
|||
|'''Bh'''īm|| ภีม ||ภีมะ ||ภีมะ, ภีม |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | C |
!colspan = 7 | C |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ch แทน c เช่น |
|rowspan=2| c<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ch แทน c เช่น '''c'''andra = จันทระ ใช้เป็น '''ch'''andra</ref>||rowspan=2| จ ||rowspan=2| च || ba'''cc'''{{unicode|ā}} || บ'''จฺจ'''า|| บั'''จจ'''า ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| '''c'''andra|| '''จ'''นฺทฺระ || '''จั'''นทระ || '''จั'''นทร์ |
|||
| '''c'''andra||จนฺทฺระ ||จันทระ ||จันทร์ |
|||
|- |
|- |
||
|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ chh แทน ch เช่น |
| ch<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ chh แทน ch เช่น '''ch'''atr = ฉัตระ ใช้เป็น '''chh'''atr</ref> || ฉ || छ || '''ch'''atr|| '''ฉ'''ตฺร || '''ฉั'''ตระ || '''ฉั'''ตร, '''ฉั'''ตรา |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | D |
!colspan = 7 | D |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|d||rowspan=2|ท||rowspan=2|द ||Bu'''d'''dh ||พุ |
|rowspan=2| d||rowspan=2| ท||rowspan=2| द || Bu'''d'''dh || พุ'''ทฺ'''ธ || พุ'''ท'''ธะ || พุ'''ท'''ธะ, พุ'''ท'''ธ |
||
|- |
|- |
||
| '''d'''{{unicode|ā}}s|| '''ท'''าส || '''ท'''าสะ|| '''ท'''าส, '''ท'''าสา |
|||
|'''d'''ās||ทาส ||ทาสะ|| ทาส, ทาสา |
|||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|< |
|rowspan=2| d<ref group=# name="#"/>||rowspan=2| ด ||rowspan=2| द || b{{unicode|ā}}'''d'''sh{{unicode|ā}}h || บา'''ดฺ'''ชาหฺ|| บา'''ด'''ชาห์||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
|'''D''' |
| '''D'''elh{{unicode|ī}} || เ'''ด'''ลฺฮี|| เ'''ด'''ลฮี || เ'''ด'''ลี |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=3|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ |
|rowspan=3| {{unicode|ḍ}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ḏ}} แทน {{unicode|ḍ}} เช่น kr{{unicode|ī'''ḍ'''ā}} = กรีฑา ใช้เป็น kr{{unicode|ī'''ḏ'''ā}}</ref>||rowspan=3| ฑ<ref>พยัญชนะ ฑ ในภาษาฮินดีออกเสียงใกล้เคียงเสียง ด ในภาษาไทย</ref>||rowspan=3| ड || {{unicode|'''ḍ'''}}amaru || '''ฑ'''มรุ || '''ฑ'''มรุ ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| kr{{unicode|ī'''ḍ'''ā}}|| กฺรี'''ฑ'''า || กรี'''ฑ'''า|| กรี'''ฑ'''า |
|||
|krī'''{{Unicode|ḍ}}'''ā|| กฺรีฑา ||กรีฑา|| กรีฑา |
|||
|- |
|- |
||
| la{{unicode|'''ḍḍ'''ū}}|| ล'''ฑฺฑู''' || ลั'''ฑฑู''' ||<center>–</center> |
|||
|la'''{{Unicode|ḍ}}{{Unicode|ḍ}}'''ū|| ลฑฺฑู ||ลัฑฑู ||- |
|||
|- |
|- |
||
|rowspan=3|dh||rowspan=3| |
|rowspan=3| dh||rowspan=3| ธ||rowspan=3| ध || '''dh'''arm|| '''ธ'''รฺม|| '''ธ'''รรมะ || '''ธ'''รรม |
||
|- |
|- |
||
| |
| Ma'''dh'''ya Prade{{unicode|ś}} || ม'''ธฺ'''ยะ ปฺรเทศ || มั'''ธ'''ยะ ปรเทศะ || มั'''ธ'''ยประเทศ |
||
|- |
|- |
||
| ni'''dh'''i|| นิ'''ธิ''' || นิ'''ธิ'''|| นิ'''ธิ''' |
|||
| ni'''dh'''i|| นิธิ ||นิธิ|| นิธิ |
|||
|- |
|- |
||
| |
| {{unicode|ḍh}} || ฒ|| ढ || {{unicode|'''ḍh'''}}ol|| โ'''ฒ'''ลฺ || โ'''ฒ'''ละ||<center>–</center> |
||
|} |
|||
<p>* พยัญชนะ ฑ ในภาษาฮินดีออกเสียงใกล้เคียงเสียง ด ในภาษาไทย |
|||
{|class="wikitable" width="97%" |
|||
! rowspan=2 | อักษรโรมัน || rowspan=2 | อักษรไทย|| rowspan=2 | อักษรเทวนาครี ||colspan = 4 | ตัวอย่าง |
|||
|- |
|||
!อักษรโรมัน||ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) ||ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป)||ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | F |
!colspan = 7 | F |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|< |
|rowspan=2| f<ref group=# name="#"/> ||rowspan=2| ฟ ||rowspan=2| फ़|| '''f'''aq{{unicode|ī}}r|| '''ฟ'''กีรฺ || '''ฟ'''กีร์||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| ga'''ff'''{{unicode|ā}}r || ก'''ฟฺฟ'''ารฺ || กั'''ฟฟ'''าร์||<center>–</center> |
|||
| ga'''ff'''ār ||กฟฺฟารฺ ||กัฟฟาร์||- |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | G |
!colspan = 7 | G |
||
|- |
|- |
||
| rowspan=2| |
| rowspan=2| g||rowspan=2| ค ||rowspan=2| ग || a'''g'''ni || อ'''คฺ'''นิ || อั'''ค'''นิ|| อั'''ค'''นี |
||
|- |
|- |
||
| '''g'''o|| โ'''ค'''|| โ'''ค'''|| โ'''ค''' |
|||
| '''g'''o|| โค|| โค||โค |
|||
|- |
|- |
||
|rowspan=6|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ g, |
|rowspan=6| g̱<ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ g, g̣, gh แทน g̱ เช่น b{{unicode|ā}}'''g̱''' = บาค ใช้เป็น b{{unicode|ā}}'''g''', b{{unicode|ā}}'''g̣''', b{{unicode|ā}}'''gh''' </ref>||rowspan=6| ค|| rowspan=6| ग़ || b{{unicode|ā}}'''g̱''' || บา'''คฺ''' || บา'''ค'''||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| '''G̱'''aznavid|| '''ค'''ซฺนวิดฺ|| '''คั'''ซนวิด||<center>–</center> |
|||
| '''<u>G</u>'''aznavid|| คซฺนวิดฺ|| คัซนวิด||- |
|||
|- |
|- |
||
| '''G̱'''azn{{unicode|ī}} || '''ค'''ซฺนี || '''คั'''ซนี||<center>–</center> |
|||
| '''<u>G</u>'''aznī ||คซฺนี ||คัซนี||- |
|||
|- |
|- |
||
| |
| '''G̱'''iyas-ud-d{{unicode|ī}}n || '''คิ'''ยสฺอุดฺดีนฺ|| '''คิ'''ยัส-อุด-ดีน||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| Mo'''g̱'''ul, Mu'''g̱'''al || โม'''ค'''ลฺ, มุ'''ค'''ลฺ || โม'''คั'''ล, มุ'''คั'''ล|| โมกุล, มุ'''คั'''ล |
||
|- |
|- |
||
| |
| Tu'''g̱'''l{{unicode|ā}}k{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d|| ตุ'''คฺ'''ลากาบาด || ตุ'''ค'''ลากาบาด||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|gh||rowspan=2|ฆ |
|rowspan=2| gh||rowspan=2| ฆ ||rowspan=2| घ|| b{{unicode|ā}}'''gh''' || พา'''ฆฺ''' || พา'''ฆ'''||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| '''gh'''o{{unicode|ṣ}}|| โ'''ฆ'''ษ || โ'''ฆ'''ษะ|| โ'''ฆ'''ษะ, โ'''ฆ'''ษ |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | H |
!colspan = 7 | H |
||
|- |
|- |
||
| rowspan=2|h||rowspan=2|ห ||rowspan=2|ह ||bra'''h'''m|| |
| rowspan=2| h||rowspan=2| ห ||rowspan=2| ह || bra'''h'''m|| พฺร'''หฺ'''ม|| พร'''ห'''มะ|| พร'''ห'''ม |
||
|- |
|- |
||
| '''H'''im{{unicode|ā}}lay|| '''หิ'''มาลย|| '''หิ'''มาลยะ|| '''หิ'''มาลัย |
|||
| '''H'''imālay|| หิมาลย|| หิมาลยะ||หิมาลัย |
|||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|< |
|rowspan=2| h<ref group=# name="#"/>||rowspan=2| ห, ฮ||rowspan=2| ह || A'''h'''mad{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d|| อ'''หฺ'''มดาบาดฺ || อั'''ห์'''มดาบาด||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
|'''H''' |
| '''H'''ind{{unicode|ū}}|| '''ฮิ'''นฺดู|| '''ฮิ'''นดู|| '''ฮิ'''นดู |
||
|- |
|- |
||
| |
| {{unicode|ḥ}} || ห์ || ः|| du'''{{unicode|ḥ}}'''kh || ทุ'''ห์'''ข|| ทุ'''ห์'''ขะ|| ทุกข์ |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | J |
!colspan = 7 | J |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2| |
|rowspan=2| j ||rowspan=2| ช||rowspan=2| ज || '''j'''ay || '''ช'''ย|| '''ช'''ยะ|| '''ชั'''ย, '''ชั'''ยโย |
||
|- |
|- |
||
| |
| vi'''j'''ñ{{unicode|ā}}n || วิ'''ชฺ'''ญาน || วิ'''ช'''ญานะ|| วิญญาณ |
||
|- |
|- |
||
| jh|| ฌ|| झ || '''jh'''{{unicode|ā}}ns{{unicode|ī}}|| '''ฌ'''านฺสี|| '''ฌ'''านสี||<center>–</center> |
|||
| jh|| ฌ||झ ||'''jh'''ānsī|| ฌานฺสี|| ฌานสี||- |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | K |
!colspan = 7 | K |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2| |
|rowspan=2| k ||rowspan=2| ก||rowspan=2| क|| '''K'''uru || '''กุ'''รุ|| '''กุ'''รุ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| ya'''k'''{{unicode|ṣ}} || ย'''กฺ'''ษ|| ยั'''ก'''ษะ || ยั'''ก'''ษ์, ยั'''ก'''ษา |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=3| |
|rowspan=3| kh||rowspan=3| ข||rowspan=3| ख || '''Kh'''aro{{unicode|ṣṭ}}h{{unicode|ī}}|| '''ข'''โรษฺฐี || '''ข'''โรษฐี||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| Si'''kh''' || สิ'''ข''' || สิ'''ข'''ะ|| สิ'''ข''', สิก'''ข์''' |
||
|- |
|- |
||
| {{unicode|ś}}i'''kh'''ar || ศิ'''ข'''ร || ศิ'''ข'''ระ || ศิ'''ข'''ร |
|||
| śi'''kh'''ar ||ศิขร ||ศิขระ ||ศิขร |
|||
|- |
|- |
||
|rowspan=3| <ref>บางครั้งมีผู้ใช้ |
|rowspan=3| <u>kh</u><ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ḳḥ}}, {{unicode|ḳh}} แทน <u>kh</u> เช่น <u>'''kh'''</u>il{{unicode|ā}}fat = ขิลาฟัต ใช้เป็น {{unicode|'''ḳḥ'''}}il{{unicode|ā}}fat, {{unicode|'''ḳh'''}}il{{unicode|ā}}fat</ref>||rowspan=3| ข||rowspan=3| ख़|| {{unicode|Ā}}l{{unicode|ī}} '''<u>Kh</u>'''{{unicode|ā}}n|| อาลี '''ข'''านฺ || อาลี '''ข'''าน|| อาลี '''ข่'''าน |
||
|- |
|- |
||
| |
| Ba'''<u>kh</u>'''t '''<u>Kh</u>'''{{unicode|ā}}n|| บ'''ขฺ'''ตฺ '''ข'''าน|| บั'''ข'''ต์ '''ข'''าน ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| '''<u>kh</u>'''il{{unicode|ā}}fat|| '''ขิ'''ลาฟตฺ || '''ขิ'''ลาฟัต ||<center>–</center> |
|||
| '''<u>kh</u>'''ilāfat|| ขิลาฟตฺ ||ขิลาฟัต ||- |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | L |
!colspan = 7 | L |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|l||rowspan=2| |
|rowspan=2| l||rowspan=2| ล ||rowspan=2| ल || '''L'''ak{{unicode|ṣ}}ma{{unicode|ṇ}} || '''ล'''กฺษฺมณ || '''ลั'''กษมณะ|| '''ลั'''กษมัณ, '''ลั'''กษมณ์ |
||
|- |
|- |
||
| va'''ll'''abh|| ว'''ลฺล'''ภ|| วั'''ลล'''ภะ || วั'''ลล'''ภ, วั'''ลล'''ภา |
|||
| va'''ll'''abh|| วลฺลภ|| วัลลภะ ||วัลลภ, วัลลภา |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | M |
!colspan = 7 | M |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2|m||rowspan=2|ม||rowspan=2| |
|rowspan=2| m||rowspan=2| ม||rowspan=2| म || '''M'''ah{{unicode|ā}}dev || '''ม'''หาเทว|| '''ม'''หาเทว || '''ม'''หาเทพ |
||
|- |
|- |
||
| sa'''m'''r{{unicode|āṭ}} || ส'''มฺ'''ราฏฺ || สั'''ม'''ราฏ ||<center>–</center> |
|||
| sa'''m'''rā{{Unicode|ṭ}} ||สมฺราฏฺ ||สัมราฏ ||- |
|||
|- |
|- |
||
| {{unicode|ṁ}}<ref>{{unicode|ṁ}} ใช้แทน[[จันทรพินทุ]] ({{lang|hi|candrabindu}}) เป็นเครื่องหมายกำกับสระเพื่อให้ออกเสียงขึ้นจมูกคล้ายเสียง "ง" จึงใช้ "ง" แทน</ref>|| ง || ँ || h{{unicode|ū}}'''{{unicode|ṁ}}''' || ฮู'''ง'''|| ฮู'''ง'''||<center>–</center> |
|||
| *{{Unicode|ṁ}}||ง ||ँ ||hū'''{{Unicode|ṁ}}''' ||ฮูง|| ฮูง|| - |
|||
|- |
|- |
||
| rowspan=4| {{unicode|ṃ}}<ref>{{unicode|ṃ}} ใช้แทน[[อนุสวาร]] ({{lang|hi|anusv{{unicode|ā}}ra}}) เป็นเครื่องหมายกำกับสระ เมื่ออยู่หน้าพยัญชนะเศษวรรคจะออกเสียงขึ้นจมูกฟังคล้ายเสียง "ง" จึงใช้ "ง" แทน</ref> ||rowspan=4| ง||rowspan=4| ং|| da{{unicode|'''ṃ'''ṣṭ}}r{{unicode|ā}} || ท'''งฺ'''ษฺฏฺรา || ทั'''ง'''ษฏรา ||<center>–</center> |
|||
| rowspan=4|**{{Unicode|ṃ}} ||rowspan=4|ง||rowspan=4| ं|| {{Unicode|da'''ṃ'''ṣṭrā}} ||ทงฺษฺฏฺรา ||ทังษฏรา ||- |
|||
|- |
|- |
||
| sa'''{{unicode|ṃ}}'''hit{{unicode|ā}} || ส'''งฺ'''หิตา|| สั'''ง'''หิตา||<center>–</center> |
|||
| sa'''{{Unicode|ṃ}}'''hitā ||สงฺหิตา|| สังหิตา|| - |
|||
|- |
|- |
||
| |
| sa'''{{unicode|ṃ}}'''s{{unicode|ā}}r|| ส'''งฺ'''สาร|| สั'''ง'''สาระ || ส'''ง'''สาร, สั'''ง'''สาร (วัฏ) |
||
|- |
|- |
||
| |
| sa'''{{unicode|ṃ}}'''yog || ส'''งฺ'''โยค|| สั'''ง'''โยคะ || สั'''ง'''โยค |
||
|} |
|||
<p>* {{Unicode|ṁ}} ใช้แทน[[จันทรพินทุ]] (candrabindu) เป็นเครื่องหมายกำกับสระเพื่อให้ออกเสียงขึ้นจมูกคล้ายเสียง "ง" จึงใช้ "ง" แทน |
|||
<p>** {{Unicode|ṃ}} ใช้แทน[[อนุสวาร]] (anusvāra) เป็นเครื่องหมายกำกับสระ เมื่ออยู่หน้าพยัญชนะเศษวรรคจะออกเสียงขึ้นจมูกฟังคล้ายเสียง "ง" จึงใช้ "ง" แทน |
|||
{|class="wikitable" width="97%" |
|||
! rowspan=2 | อักษรโรมัน || rowspan=2 | อักษรไทย|| rowspan=2 | อักษรเทวนาครี ||colspan = 4 | ตัวอย่าง |
|||
|- |
|||
!อักษรโรมัน||ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) ||ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป)||ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | N |
!colspan = 7 | N |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2| |
|rowspan=2| n||rowspan=2| น ||rowspan=2| न || ma'''n'''tra|| ม'''นฺ'''ตฺระ || มั'''น'''ตระ|| ม'''น'''ตร์ |
||
|- |
|- |
||
| '''n'''{{unicode|ī}}ti || '''นี'''ติ || '''นี'''ติ|| '''นี'''ติ, '''นิ'''ติ |
|||
|'''n'''īti ||นีติ ||นีติ|| นีติ, นิติ |
|||
|- |
|- |
||
|<ref>ṅ |
| {{unicode|ṅ}}<ref>{{unicode|ṅ}} ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค ก (k, kh, g, gh, {{unicode|ṅ}}) จะออกเสียงเป็น "ง" และบางทีก็ใช้ n, ng แทน ṅ เช่น a'''ṅ'''g = อังคะ ใช้เป็น a'''n'''g, a'''ng'''g</ref> || ง|| ङ || a'''ṅ'''g|| อ'''งฺ'''ค|| อั'''ง'''คะ|| อ'''ง'''ค์ |
||
และบางทีก็ใช้ n, ng แทน ṅ เช่น aṅg = ''อังคะ'' ใช้เป็น a'''n'''g, a'''ng'''g</ref>ṅ ||ง||ङ ||a'''ṅ'''g|| องฺค|| อังคะ|| องค์ |
|||
|- |
|- |
||
|<ref>ñ ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค จ (c, ch, j, jh, ñ) จะออกเสียงเป็น "ญ"< |
| ñ<ref>ñ ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค จ (c, ch, j, jh, ñ) จะออกเสียงเป็น "ญ" และบางทีก็ใช้ n แทน ñ เช่น Sa'''ñ'''jay = สัญชยะ ใช้เป็น Sa'''n'''jay</ref>|| ญ|| ञ || Sa'''ñ'''jay || ส'''ญฺ'''ชย|| สัญชยะ|| ส'''ญ'''ชัย, สั'''ญ'''ชัย |
||
และบางทีก็ใช้ n แทน ñ เช่น Sañjay = ''สัญชยะ'' ใช้เป็น Sa'''n'''jay</ref>ñ|| ญ||ञ ||Sa'''ñ'''jay ||สญฺชย|| สัญชยะ|| สญชัย, สัญชัย |
|||
|- |
|- |
||
|<ref> ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค ฎ ({{ |
| {{unicode|ṇ}}<ref> {{unicode|ṇ}} ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค ฎ ({{unicode|ṭ}}, {{unicode|ṭh}}, {{unicode|ḍ}}, {{unicode|ḍh}}, {{unicode|ṇ}}) จะออกเสียงเป็น "ณ" และบางทีก็ใช้ n, {{unicode|ṉ}} แทน {{unicode|ṇ}} เช่น ma{{unicode|'''ṇ'''ḍ}}an = มัณฑนะ ใช้เป็น ma'''n'''{{unicode|ḍ}}an, ma{{unicode|'''ṉ'''ḍ}}an</ref> || ณ|| ण || ma{{unicode|'''ṇ'''ḍ}}an || ม'''ณฺ'''ฑน|| มั'''ณ'''ฑนะ || มั'''ณ'''ฑนา |
||
และบางทีก็ใช้ n, <u>n</u> แทน {{Unicode|ṇ}} เช่น ma{{Unicode|ṇ}}{{Unicode|ḍ}}an = ''มัณฑนะ'' ใช้เป็น ma'''n'''{{Unicode|ḍ}}an, ma'''<u>n</u>'''{{Unicode|ḍ}}an</ref>{{Unicode|ṇ}} || ณ||ण ||ma'''{{Unicode|ṇ}}'''{{Unicode|ḍ}}an ||มณฺฑน|| มัณฑนะ ||มัณฑนา |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | P |
!colspan = 7 | P |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=4|p||rowspan=4| |
|rowspan=4| p||rowspan=4| ป||rowspan=4| प || '''P'''{{unicode|āṭ}}ali'''p'''utra|| '''ป'''าฏลิ'''ปุ'''ตฺระ|| '''ป'''าฏลิ'''ปุ'''ตระ|| '''ป'''าฏลีบุตร |
||
|- |
|- |
||
| '''p'''it{{unicode|ā}}|| '''ปิ'''ตา|| '''ปิ'''ตา|| บิ'''ดา |
|||
| '''p'''itā|| ปิตา|| ปิตา|| บิดา |
|||
|- |
|- |
||
| |
| '''p'''r{{unicode|ā}}'''p'''t || '''ปฺ'''รา'''ปฺ'''ต|| '''ป'''รา'''ป'''ตะ || '''ป'''ราบดา (ภิเษก) |
||
|- |
|- |
||
| |
| sam{{unicode|ā}}'''p'''t|| สมา'''ปฺ'''ต|| สมา'''ป'''ตะ ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| ph|| ผ || फ || '''ph'''al|| '''ผ'''ล [ผะ-ละ]|| '''ผ'''ละ [ผะ-ละ] || '''ผ'''ล [ผน] |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | Q |
!colspan = 7 | Q |
||
|- |
|- |
||
|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{ |
| q<ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ḳ}} แทน q เช่น '''q'''il{{unicode|ā}} = กิลา ใช้เป็น {{unicode|'''ḳ'''}}il{{unicode|ā}}</ref> || ก || क़|| '''q'''il{{unicode|ā}}|| '''กิ'''ลา || '''กิ'''ลา||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | R |
!colspan = 7 | R |
||
|- |
|- |
||
| r|| ร || र || '''r'''{{unicode|ā}}jadh{{unicode|ā}}n{{unicode|ī}} || '''ร'''าชธานี|| '''ร'''าชธานี || '''ร'''าชธานี |
|||
|r|| ร ||र ||'''r'''ājadhānī ||ราชธานี|| ราชธานี ||ราชธานี |
|||
|- |
|- |
||
|rowspan=4|<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ |
|rowspan=4| {{unicode|ṛ}}<ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ṟ}} แทน {{unicode|ṛ}} เช่น ba{{unicode|'''ṛ'''ā}} = บรา ใช้เป็น ba{{unicode|'''ṟ'''ā}}</ref>||rowspan=4| ร ||rowspan=4 | ड़ || ba{{unicode|'''ṛ'''ā}} || บ'''ร'''า || บ'''ร'''า||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| ba'''{{unicode|ṛ}}'''ba'''{{unicode|ṛ}}'''|| บ'''รฺ'''บ'''รฺ''' || บ'''ร'''บ'''ร''' ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| b{{unicode|ī'''ṛ'''ī}}|| บี'''รี''' || บี'''รี'''||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| |
| K{{unicode|āṭ}}hi{{unicode|ā}}v{{unicode|ā'''ṛ'''}} || กาเฐียวา'''รฺ''', กาฐยาวา'''รฺ'''|| กาเฐียวา'''ร''', กาฐยาวา'''ร''' ||<center>–</center> |
||
|- |
|||
| <ref>บางครั้งมีผู้ใช้ <u>rh</u> แทน {{Unicode|ṛh}} เช่น Ca{{Unicode|ṇ}}{{Unicode|ḍ}}īga{{Unicode|ṛh}} = ''จัณฑีครห์'' ใช้เป็น Ca{{Unicode|ṇ}}{{Unicode|ḍ}}īga'''<u>rh</u>''' {{Unicode|ṛ}}</ref><sup>#</sup>{{Unicode|ṛh}} || *รฺห||ढ़ ||Ca{{Unicode|ṇ}}{{Unicode|ḍ}}īga'''{{Unicode|ṛh}}'''|| จณฺฑีครฺห ||จัณฑีครห์|| - |
|||
|} |
|||
<p>* รฺห แทนพยัญชนะตัวเดียวในภาษาฮินดีที่ออกเสียงเหมือน ร ตามด้วยกลุ่มลม |
|||
{|class="wikitable" width="97%" |
|||
! rowspan=2 | อักษรโรมัน || rowspan=2 | อักษรไทย|| rowspan=2 | อักษรเทวนาครี ||colspan = 4 | ตัวอย่าง |
|||
|- |
|- |
||
| {{unicode|ṛh}}<ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ <u>rh</u> แทน {{unicode|ṛh}} เช่น Ca{{unicode|ṇḍī}}ga{{unicode|'''ṛh'''}} = จัณฑีครห์ ใช้เป็น Ca{{unicode|ṇḍī}}ga'''<u>rh</u>'''</ref>|| รฺห<ref>รฺห แทนพยัญชนะตัวเดียวในภาษาฮินดีที่ออกเสียงเหมือน ร ตามด้วยกลุ่มลม</ref>|| ढ़ || Ca{{unicode|ṇḍī}}ga'''{{unicode|ṛh}}'''|| จณฺฑีค'''รฺห''' || จัณฑีค'''รห์'''||<center>–</center> |
|||
!อักษรโรมัน||ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) ||ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป)||ภาษาไทยใช้ |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | S |
!colspan = 7 | S |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2 |s||rowspan=2 | |
|rowspan=2 | s||rowspan=2 | ส|| rowspan=2 | स || '''S'''omadev || โ'''ส'''มเทว|| โ'''ส'''มเทวะ || โ'''ส'''มเทพ |
||
|- |
|- |
||
| va'''s'''tu || ว'''สฺ'''ตุ || วั'''ส'''ตุ|| วั'''ส'''ดุ, พั'''ส'''ดุ |
|||
| va'''s'''tu|| วสฺตุ ||วัสตุ|| วัสดุ, พัสดุ |
|||
|- |
|- |
||
| rowspan=2 |<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ sh แทน ś เช่น |
| rowspan=2 | {{unicode|ś}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ sh แทน {{unicode|ś}} เช่น {{unicode|'''ś'''ā}}stra = ศาสตระ ใช้เป็น '''sh'''{{unicode|ā}}stra</ref>|| rowspan=2 | ศ || rowspan=2 | श || Ka{{unicode|'''ś'''}}yap || ก'''ศฺ'''ยป || กั'''ศ'''ยปะ|| กั'''ศ'''ยป |
||
|- |
|- |
||
| {{unicode|'''ś'''ā}}stra|| '''ศ'''าสฺตฺร|| '''ศ'''าสตระ || '''ศ'''าสตร์ |
|||
| '''ś'''āstra|| ศาสฺตฺร|| ศาสตระ ||ศาสตร์ |
|||
|- |
|- |
||
|rowspan=2 | |
|rowspan=2 | {{unicode|ṣ}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ <u>s</u>, sh แทน {{unicode|ṣ}} เช่น {{unicode|'''Ṣ'''}}a{{unicode|ḍā}}nan = ษฑานนะ ใช้เป็น '''<u>S</u>'''a{{unicode|ḍā}}nan, '''Sh'''a{{unicode|ḍā}}nan</ref>||rowspan=2 | ษ ||rowspan=2 | ष || {{unicode|'''Ṣ'''}}a{{unicode|ḍā}}nan || '''ษ'''ฑานน || '''ษ'''ฑานนะ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| {{unicode|ś}}i{{unicode|'''ṣ'''}}ya || ศิ'''ษฺ'''ย || ศิ'''ษ'''ยะ|| ศิ'''ษ'''ย์ |
|||
| śi'''{{Unicode|ṣ}}'''ya ||ศิษฺย ||ศิษยะ|| ศิษย์ |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | T |
!colspan = 7 | T |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=3 |t||rowspan=3 |ต|| rowspan=3 |त || |
|rowspan=3 | t||rowspan=3 | ต|| rowspan=3 | त || p{{unicode|ā}}'''t'''{{unicode|ā}}l || ปา'''ต'''าล || ปา'''ต'''าละ || บาดาล |
||
|- |
|- |
||
| |
| p{{unicode|ā}}'''t'''ra || ปา'''ตฺ'''ระ || ปา'''ต'''ระ || บา'''ต'''ร |
||
|- |
|- |
||
| |
| '''t'''apas || '''ต'''ปสฺ || '''ต'''ปัส || '''ต'''บะ |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2 |<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ |
|rowspan=2 | {{unicode|ṭ}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ṯ}} แทน {{unicode|ṭ}} เช่น {{unicode|'''ṭ'''ī}}k{{unicode|ā}} = ฏีกา ใช้เป็น {{unicode|'''ṯ'''ī}}k{{unicode|ā}}</ref> ||rowspan=2 | ฏ || rowspan=2 | ट || Bha{{unicode|'''ṭṭ'''ā}}c{{unicode|ā}}rya|| ภ'''ฏฺฏ'''าจารฺยะ || ภั'''ฎฎ'''าจารยะ|| ภั'''ฏฏ'''าจารย์ |
||
|- |
|- |
||
| {{unicode|'''ṭ'''ī}}k{{unicode|ā}}|| '''ฏี'''กา || '''ฏี'''กา|| '''ฎี'''กา |
|||
| '''{{Unicode|ṭ}}'''īkā|| ฏีกา ||ฏีกา|| ฎีกา |
|||
|- |
|- |
||
| rowspan=3 | |
| rowspan=3 | th||rowspan=3 | ถ||rowspan=3 | थ|| pa'''th'''|| ป'''ถ'''|| ป'''ถ'''ะ|| บ'''ถ''' |
||
|- |
|- |
||
| s'''th'''{{unicode|ā}}n || สฺ'''ถ'''าน || ส'''ถ'''านะ|| ส'''ถ'''าน, ส'''ถ'''านะ |
|||
| s'''th'''ān ||สฺถาน ||สถานะ|| สถาน, สถานะ |
|||
|- |
|- |
||
| |
| '''th'''ambh || '''ถ'''มฺภ || '''ถั'''มภะ ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=3 | |
|rowspan=3 | {{unicode|ṭh}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ <u>th</u> แทน {{unicode|ṭh}} เช่น p{{unicode|ī'''ṭh'''}} = ปีฐะ ใช้เป็น p{{unicode|ī}}<u>'''th'''</u></ref>||rowspan=3 | ฐ||rowspan=3 | ठ || jhu'''{{unicode|ṭh}}''' || ฌู{{unicode|'''ฐฺ'''}}|| ฌู'''ฐ''' ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| p{{unicode|ī'''ṭh'''}} || ปี'''ฐ'''ะ || ปี'''ฐ'''ะ || บิ'''ฐ''' |
|||
| pī'''{{Unicode|ṭh}}''' ||ปีฐะ ||ปีฐะ ||บิฐ |
|||
|- |
|- |
||
| {{unicode|'''ṭh'''ā}}kur || '''ฐ'''ากุรฺ || '''ฐ'''ากุรฺ|| '''ฐ'''ากูร |
|||
| '''{{Unicode|ṭh}}'''ākur ||ฐากุรฺ ||ฐากุรฺ|| ฐากูร |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | V |
!colspan = 7 | V |
||
|- |
|- |
||
| rowspan=2 |<ref>- บางครั้งมีผู้ใช้ w แทน v เช่น |
| rowspan=2 | v<ref>- บางครั้งมีผู้ใช้ w แทน v เช่น di'''v'''ya = ทิวยะ ใช้เป็น di'''w'''ya<br> - v ที่มี a ตามหลัง และเป็นพยางค์ท้ายของคำ บางครั้งจะตัด a ที่ตามมาออก แล้วเปลี่ยน v เป็น o เช่น de'''v'''a ตัด a ท้ายคำออก เป็น "de'''v'''" แล้วเปลี่ยน v เป็น o เป็น de'''o'''</ref>||rowspan=2 | ว||rowspan=2 | व || di'''v'''ya || ทิ'''วฺ'''ยะ|| ทิ'''ว'''ยะ|| ทิพย์ |
||
- v ที่มี a ตามหลัง และเป็นพยางค์ท้ายของคำ บางครั้งจะตัด a ที่ตามมาออก แล้วเปลี่ยน v เป็น o เช่น deva ตัด a ท้ายคำออก เป็น "dev" แล้วเปลี่ยน v เป็น o เป็น de'''o''' |
|||
{{Unicode|ṭh}}</ref>v||rowspan=2 | ว||rowspan=2 |व ||di'''v'''ya ||ทิวฺยะ|| ทิวยะ|| ทิพย์ |
|||
|- |
|- |
||
| |
| '''V'''i{{unicode|ś}}'''v'''an{{unicode|ā}}th || '''วิ'''ศฺ'''ว'''นาถ|| '''วิ'''ศ'''ว'''นาถะ || '''วิ'''ศ'''ว'''นาถ |
||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | Y |
!colspan = 7 | Y |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2 | |
|rowspan=2 | y ||rowspan=2 | ย ||rowspan=2 | य || pe'''y'''|| เป'''ย''' || เป'''ย'''ะ ||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| '''Y'''amun{{unicode|ā}} || '''ย'''มุนา || '''ย'''มุนา || '''ย'''มนา, '''ย'''มุนา |
|||
| '''Y'''amunā ||ยมุนา|| ยมุนา|| ยมนา, ยมุนา |
|||
|- |
|- |
||
!colspan = 7 | Z |
!colspan = 7 | Z |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=3 |< |
|rowspan=3 | z<ref group=# name="#"/> ||rowspan=3 | ซ||rowspan=3 | ज़ || {{unicode|ā}}'''z'''{{unicode|ā}}d || อา'''ซ'''าดฺ || อา'''ซ'''าด||<center>–</center> |
||
|- |
|- |
||
| G̱a'''z'''n{{unicode|ī}} || ค'''ซฺ'''นี || คั'''ซ'''นี ||<center>–</center> |
|||
| Ga'''z'''nī|| คซฺนี|| คัซนี|| - |
|||
|- |
|- |
||
| '''z'''ang̱{{unicode|ā}}r{{unicode|ī}} || '''ซ'''งฺคารี || '''ซั'''งคารี||<center>–</center> |
|||
| '''z'''angārī ||ซงฺคารี ||ซังคารี|| - |
|||
|} |
|} |
||
;หมายเหตุ |
|||
<references group=#/> |
|||
'''<sup>#</sup> สระและพยัญชนะนอกระบบ''' |
|||
{{รายการอ้างอิง}} |
{{รายการอ้างอิง}} |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 23:50, 16 เมษายน 2555
การเขียนคำทับศัพท์ภาษาฮินดีนี้เป็นหลักการที่กำหนดโดยราชบัณฑิตยสถาน
หลักทั่วไป
1. หลักเกณฑ์นี้ใช้ถ่ายเสียงภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมันตามระบบการเทียบคำอักษรโรมันที่นิยมใช้กันมากที่สุดในการเขียนตำราและเอกสารทางวิชาการ ซึ่งมีการใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษร (diacritical mark) กำกับตัวอักษรเพื่อจำแนกความแตกต่างของอักษรแต่ละตัวได้ชัดเจน เป็นหลักในการจัดทำ
2. การเทียบเสียงสระและพยัญชนะตามหลักเกณฑ์นี้ยึดภาษาฮินดีที่มีรากศัพท์มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเป็นหลัก ซึ่งเรียกว่าเป็น "สระและพยัญชนะในระบบ" แต่เนื่องจากภาษาฮินดีซึ่งใช้กันอยู่ในปัจจุบันได้รับอิทธิพลจากภาษาอาหรับ เปอร์เซีย และภาษาอื่น ๆ ด้วย หลักเกณฑ์นี้จึงได้เทียบเสียงสระและพยัญชนะที่มาจากภาษาอื่น ๆ นั้นไว้ด้วย และเรียกว่าเป็น "สระหรือพยัญชนะนอกระบบ" แต่เทียบไว้เฉพาะที่พบบ่อยเท่านั้น
3. ภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมันมีทั้งที่เขียนตามระบบที่ใช้ตัวอักษรโรมันตามหลักเกณฑ์ข้อ 1. และที่ไม่ใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษรกำกับตัวอักษรเนื่องจากไม่สะดวกในการพิมพ์หรือเขียน การทับศัพท์จากอักษรโรมันที่ไม่มีเครื่องหมายเสริมสัทอักษรจึงอาจคลาดเคลื่อนจากศัพท์ในภาษาฮินดีไปบ้าง
4. คำบางคำในภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมันเป็นคำที่เขียนตามการออกเสียงของชาวยุโรปและเป็นคำที่ใช้กันทั่วไป เช่น Delhi, Bangalore, Shillong การทับศัพท์คำเหล่านี้ให้ใช้หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอังกฤษแทนหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาฮินดี
5. การทับศัพท์ภาษาฮินดีตามหลักเกณฑ์นี้ได้แสดงไว้ 3 รูปแบบ คือ
- 5.1 ทับศัพท์แบบคงรูป หมายถึงการทับศัพท์แบบตรงตามรูปศัพท์เดิมโดยใช้เครื่องหมายพินทุด้วย เพื่อให้ถอดกลับเป็นอักษรโรมันหรืออักษรเทวนาครีได้ถูกต้องและออกเสียงได้ใกล้เคียงกับคำเดิม การทับศัพท์รูปแบบนี้เหมาะสำหรับใช้ในหนังสือหรือเอกสารทางวิชาการ
- 5.2 ทับศัพท์แบบปรับรูป หมายถึงการทับศัพท์โดยปรับให้เข้ากับอักขรวิธีไทย เช่น มีการประวิสรรชนีย์ท้ายคำหรือใส่เครื่องหมายทัณฑฆาต เพื่อให้ออกเสียงได้ง่ายและรูปคำกลมกลืนกับภาษาไทย
- 5.3 ภาษาไทยใช้ หมายถึงคำที่มีใช้อยู่ในภาษาไทยแล้ว ซึ่งส่วนใหญ่เป็นคำที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤต คำเหล่านี้ควรใช้ต่อไปตามเดิม คำบาลีสันสกฤตที่ไทยนำมาใช้ในภาษาไทยได้มีการเปลี่ยนแปลงหลายลักษณะ เช่น
- 5.3.1 แผลงพยัญชนะ ฏ เป็น "ฎ", ต เป็น "ด", ป เป็น "บ" และ ว เป็น "พ" เช่น
อักษรโรมัน
ṭīka
tej
pātāl
Vārāṇasīทับศัพท์
(แบบคงรูป)
ฏีกา
เตช
ปาตาล
วาราณสีทับศัพท์
(แบบปรับรูป)
ฏีกา
เตชะ
ปาตาละ
วาราณสีภาษาไทยใช้
ฎีกา
เดชะ, เดช
บาดาล
พาราณสี
- 5.3.2 แผลงสระเสียงสั้นเป็นเสียงยาว หรือเสียงยาวเป็นเสียงสั้น เช่น
อักษรโรมัน
bahu
dev
muni
vīthiทับศัพท์
(แบบคงรูป)
พหุ
เทว
มุนิ
วีถิทับศัพท์
(แบบปรับรูป)
พหุ
เทวะ
มุนิ
วีถิภาษาไทยใช้
พหู
เทวา
มุนี
วิถี
- 5.3.3 ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตเพื่อให้ออกเสียงคำนั้นได้ง่ายขึ้นและกลมกลืนกับภาษาไทย เช่น
อักษรโรมัน
madhyasth
Nārāyaṇ
pūrṇ
śabdทับศัพท์
(แบบคงรูป)
มธฺยสฺถ
นารายณ
ปูรฺณ
ศพฺททับศัพท์
(แบบปรับรูป)
มัธยัสถะ
นารายณะ
ปูรณะ
ศัพทะภาษาไทยใช้
มัธยัสถ์
นารายณ์
บูรณ์
ศัพท์
6. การเทียบเสียงสระและพยัญชนะให้ถือตามตารางเทียบเสียงสระภาษาฮินดีและตารางเทียบเสียงพยัญชนะภาษาฮินดี
7. การเรียงสระและพยัญชนะในภาษาฮินดีที่ใช้ในตารางเทียบเสียงตามหลักเกณฑ์นี้ เรียงตามลำดับอักษรโรมัน
8. สระและพยัญชนะภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมัน มีดังนี้
- สระและพยัญชนะในระบบ
- สระในระบบ:
- สระและพยัญชนะในระบบ
a = –ะ, –ั ā = –า i = –ิ ī = –ี u = –ุ ū = –ู ṛ (เมื่ออยู่ต้นคำหรือตามหลังพยัญชนะ) = ฤ e = เ– ai = ไ– o = โ– o (ตามหลังสระ) = ว au = เ–า
- พยัญชนะในระบบ:
วรรค ก (กะ): k = ก (กะ) kh = ข (ขะ) g = ค (คะ) gh = ฆ (ฆะ) ṅ = ง (งะ) วรรค จ (จะ): c = จ (จะ) ch = ฉ (ฉะ) j = ช (ชะ) jh = ฌ (ฌะ) ñ = ญ (ญะ) วรรค ฎ (ฎะ): ṭ = ฏ (ฏะ) ṭh = ฐ (ฐะ) ḍ = ฑ (ฑะ) ḍh= ฒ (ฒะ) ṇ = ณ (ณะ) วรรค ต (ตะ): t = ต (ตะ) th = ถ (ถะ) d = ท (ทะ) dh = ธ (ธะ) n = น (นะ) วรรค ป (ปะ): p = ป (ปะ) ph = ผ (ผะ) b = พ (พะ) bh = ภ (ภะ) m = ม (มะ) อวรรค (เศษวรรค): y = ย (ยะ) r = ร (ระ) l = ล (ละ) v = ว (วะ) ś = ศ (ศะ) ṣ = ษ (ษะ) s = ส (สะ) h = ห (หะ)
- สัญลักษณ์พิเศษ:
ṁ (ใช้แทนจันทรพินทุ) = ง ṃ (ใช้แทนอนุสวาร) = ง ḥ = ห์
- สระและพยัญชนะนอกระบบ
- สระนอกระบบ:
- สระและพยัญชนะนอกระบบ
āī = –าย, –าอี iā = เ–ีย, –ยา u = –ุ
- พยัญชนะนอกระบบ:
q = ก kh = ข g̱ = ค z = ซ d = ด b = บ f = ฟ ṛ = ร ṛh = รฺห h = ห, ฮ
9. การใช้เครื่องหมายพินทุ ใช้ในการทับศัพท์แบบคงรูป โดยใส่ไว้ใต้พยัญชนะไทยที่ถอดมาจากพยัญชนะโรมันที่ไม่มีสระกำกับ เช่น
อักษรโรมัน
candra
jhānsīทับศัพท์
(แบบคงรูป)
จนฺทฺระ
ฌานฺสีทับศัพท์
(แบบปรับรูป)
จันทระ
ฌานสีภาษาไทยใช้
จันทร์, จันทรา–
- ยกเว้นพยัญชนะท้ายคำซึ่งเดิม (ในภาษาบาลีและสันสกฤต) มี a กำกับ แต่ในภาษาฮินดีตัดออกไป ไม่ต้องใส่พินทุใต้พยัญชนะนั้น เช่น
อักษรโรมัน
karm
pātālทับศัพท์
(แบบคงรูป)
กรฺม
ปาตาลทับศัพท์
(แบบปรับรูป)
กรรมะ
ปาตาละภาษาไทยใช้
กรรม
บาดาล
- แต่ถ้าพยัญชนะท้ายคำไม่มี a กำกับมาแต่เดิม ก็ใส่พินทุกำกับไว้ด้วย เช่น
อักษรโรมัน
brahmacārin
samrāṭทับศัพท์
(แบบคงรูป)
พฺรหฺมจารินฺ
สมฺราฏฺทับศัพท์
(แบบปรับรูป)
พรหมจาริน
สัมราฏภาษาไทยใช้ – –
10. การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต ใช้ในการทับศัพท์แบบปรับรูปในคำที่เป็นคำนอกระบบ (ไม่ได้มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต) โดยใส่บนพยัญชนะที่ไม่ต้องการให้ออกเสียง เช่น
อักษรโรมัน
bādshāh
Kutubminārทับศัพท์
(แบบคงรูป)
บาดฺชาหฺ
กุตุบฺมินารฺทับศัพท์
(แบบปรับรูป)
บาดชาห์
กุตุบมินาร์ภาษาไทยใช้ – –
11. การประวิสรรชนีย์ท้ายคำ ใช้ในการทับศัพท์แบบคงรูปและปรับรูป ดังนี้
- 11.1 ใช้ทับศัพท์สระ a เมื่ออยู่ท้ายคำทั้งแบบคงรูปและปรับรูป เช่น
อักษรโรมัน
mantra
śiṣyaทับศัพท์
(แบบคงรูป)
มนฺตฺระ
ศิษฺยะทับศัพท์
(แบบปรับรูป)
มันตระ
ศิษยะภาษาไทยใช้
มนตร์
ศิษย์
- 11.2 ถ้าพยัญชนะท้ายคำมี a มาแต่เดิม (ในภาษาบาลีและสันสกฤต) แต่ในภาษาฮินดีได้ตัดออก ในการทับศัพท์แบบปรับรูปให้ประวิสรรชนีย์ด้วย เช่น
อักษรโรมัน
pūrṇ
saṃsārทับศัพท์
(แบบคงรูป)
ปูรฺณ
สงฺสารทับศัพท์
(แบบปรับรูป)
ปูรณะ
สังสาระภาษาไทยใช้
บูรณ์
สงสาร, สังสาร (วัฏ)
ตารางเทียบเสียงสระ
| อักษรโรมัน | อักษรไทย | อักษรเทวนาครี | ตัวอย่าง | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษรโรมัน | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) |
ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) |
ภาษาไทยใช้ | |||
| A | ||||||
| a (ที่มิได้อยู่ท้ายคำ) | अ | nar | นร | นระ | นร, นระ, นรา | |
| a (ตามด้วยพยัญชนะที่ไม่มีสระตาม และไม่ใช่พยางค์สุดท้าย) |
–ฺ แบบคงรูป[1] |
ไม่ปรากฏรูป | samrāṭ | สมฺราฏฺ | สัมราฏ | |
| –ั แบบปรับรูป[2] | ||||||
| a (อยู่ท้ายคำ) | –ะ | ไม่ปรากฏรูป | puṇya | ปุณฺยะ | ปุณยะ | บุณย์ |
| ā | –า | आ | Nārāyaṇ | นารายณ | นารายณะ | นารายณ์ |
| ai[3] | ไ– | ऐ | kailās | ไกลาส | ไกลาสะ | ไกรลาส, ไกลาส |
| āī[# 1] | –าย, –าอี | आई | kasturbāī | กสฺตุรฺบาย, กสฺตุรฺบาอี | กัสตุรบาย, กัสตุรบาอี | |
| au[4] | เ–า | औ | gaurav | เคารว | เคารวะ | เคารพ |
| E | ||||||
| e | เ– | ए | dev | เทว | เทวะ | เทวะ, เทวา, เทพ |
| I | ||||||
| i | –ิ | इ | Śiv | ศิว | ศิวะ | ศิวะ |
| ī[5] | –ี | ई | nārī | นารี | นารี | นารี |
| iā[# 1] | เ–ีย, –ยา | इआ | Kāṭhiāvāṛ | กาเฐียวารฺ, กาฐยาวารฺ | กาเฐียวาร, กาฐยาวาร | |
| O | ||||||
| o | โ– | ओ | lok | โลก | โลกะ | โลก, โลกา |
| o (ตามหลังสระ) | ว | व | deo | เทว | เทวะ | เทวะ, เทวา, เทพ |
| Rao, Rāo | ราวฺ | ราว | ||||
| U | ||||||
| u | –ุ | उ | guru | คุรุ | คุรุ | คุรุ, ครู |
| u[# 1] | –ุ[6] | उ | Kutubminār | กุตุบฺมินารฺ | กุตุบมินาร์ | |
| ū[7] | –ู | ऊ | pūr | ปูรฺณ | ปูรณะ | บูรณ์ |
| R | ||||||
| ṛ (เมื่ออยู่ต้นคำหรือตามหลังพยัญชนะ)[8] | ฤ | ॠ | pitṛ | ปิตฺฤ | ปิตฤ | |
| ṛṣi | ฤษิ | ฤษิ | ฤษี, ฤๅษี | |||
- หมายเหตุ
- ↑ เครื่องหมายพินทุใส่ใต้พยัญชนะหลังสระ a ในคำทับศัพท์แบบคงรูป
- ↑ ยกเว้นพยัญชนะที่ตามมาเป็น h, v ไม่ต้องเปลี่ยนเป็นไม้หันอากาศ เช่น brahm = พรหมะ gaurav = เคารวะ Navaya = นวยะ และถ้าพยัญชนะที่ตามมาเป็น r ให้ใช้ "รร" เช่น karm = กรรมะ gandharv = คันธรรวะ
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ y แทน ai เช่น Faizābād = ไฟซาบาด ใช้เป็น Fyzābād, Haiderābād = ไฮเดอราบาด ใช้เป็น Hyderābād และบางครั้งก็ใช้ ai แทน ay เช่น jay = ชยะ ใช้เป็น jai
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ow แทน au เช่น cauk = เจาก์ ใช้เป็น chowk
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ee แทน ī เช่น Mīra = มีรา ใช้เป็น Meerā, Nīra = นีรา ใช้เป็น Neerā
- ↑ มีบางคำออกเสียง "อะ" เช่น Mog̱ul = โมคัล Trivandrum = ตริวันดรัม
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ oo แทน ū เช่น Mūl = มูล ใช้เป็น Mool, Pūna = ปูนา ใช้เป็น Poonā
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ri แทน ṛ เช่น pitṛ = ปิตฤ ใช้เป็น pitri
ตารางเทียบเสียงพยัญชนะ
| อักษรโรมัน | อักษรไทย | อักษรเทวนาครี | ตัวอย่าง | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษรโรมัน | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) |
ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) |
ภาษาไทยใช้ | |||
| B | ||||||
| b | พ | ब | Buddh | พุทฺธ | พุทธะ | พุทธะ, พุทธ |
| śabd | ศพฺท | ศัพทะ | ศัพท์ | |||
| Śatābdi | ศตาพฺทิ | ศตาพทิ | ||||
| b[# 1] | บ | ब | baṛā | บรา | บรา | |
| kitāb | กิตาบฺ | กิตาบ | ||||
| Kutubminār | กุตุบฺมินารฺ | กุตุบมินาร์ | ||||
| bh | ภ | भ | abhyās | อภฺยาส | อัภยาสะ | |
| Bhīm | ภีม | ภีมะ | ภีมะ, ภีม | |||
| C | ||||||
| c[1] | จ | च | baccā | บจฺจา | บัจจา | |
| candra | จนฺทฺระ | จันทระ | จันทร์ | |||
| ch[2] | ฉ | छ | chatr | ฉตฺร | ฉัตระ | ฉัตร, ฉัตรา |
| D | ||||||
| d | ท | द | Buddh | พุทฺธ | พุทธะ | พุทธะ, พุทธ |
| dās | ทาส | ทาสะ | ทาส, ทาสา | |||
| d[# 1] | ด | द | bādshāh | บาดฺชาหฺ | บาดชาห์ | |
| Delhī | เดลฺฮี | เดลฮี | เดลี | |||
| ḍ[3] | ฑ[4] | ड | ḍamaru | ฑมรุ | ฑมรุ | |
| krīḍā | กฺรีฑา | กรีฑา | กรีฑา | |||
| laḍḍū | ลฑฺฑู | ลัฑฑู | ||||
| dh | ธ | ध | dharm | ธรฺม | ธรรมะ | ธรรม |
| Madhya Pradeś | มธฺยะ ปฺรเทศ | มัธยะ ปรเทศะ | มัธยประเทศ | |||
| nidhi | นิธิ | นิธิ | นิธิ | |||
| ḍh | ฒ | ढ | ḍhol | โฒลฺ | โฒละ | |
| F | ||||||
| f[# 1] | ฟ | फ़ | faqīr | ฟกีรฺ | ฟกีร์ | |
| gaffār | กฟฺฟารฺ | กัฟฟาร์ | ||||
| G | ||||||
| g | ค | ग | agni | อคฺนิ | อัคนิ | อัคนี |
| go | โค | โค | โค | |||
| g̱[# 1][5] | ค | ग़ | bāg̱ | บาคฺ | บาค | |
| G̱aznavid | คซฺนวิดฺ | คัซนวิด | ||||
| G̱aznī | คซฺนี | คัซนี | ||||
| G̱iyas-ud-dīn | คิยสฺอุดฺดีนฺ | คิยัส-อุด-ดีน | ||||
| Mog̱ul, Mug̱al | โมคลฺ, มุคลฺ | โมคัล, มุคัล | โมกุล, มุคัล | |||
| Tug̱lākābād | ตุคฺลากาบาด | ตุคลากาบาด | ||||
| gh | ฆ | घ | bāgh | พาฆฺ | พาฆ | |
| ghoṣ | โฆษ | โฆษะ | โฆษะ, โฆษ | |||
| H | ||||||
| h | ห | ह | brahm | พฺรหฺม | พรหมะ | พรหม |
| Himālay | หิมาลย | หิมาลยะ | หิมาลัย | |||
| h[# 1] | ห, ฮ | ह | Ahmadābād | อหฺมดาบาดฺ | อัห์มดาบาด | |
| Hindū | ฮินฺดู | ฮินดู | ฮินดู | |||
| ḥ | ห์ | ः | duḥkh | ทุห์ข | ทุห์ขะ | ทุกข์ |
| J | ||||||
| j | ช | ज | jay | ชย | ชยะ | ชัย, ชัยโย |
| vijñān | วิชฺญาน | วิชญานะ | วิญญาณ | |||
| jh | ฌ | झ | jhānsī | ฌานฺสี | ฌานสี | |
| K | ||||||
| k | ก | क | Kuru | กุรุ | กุรุ | |
| yakṣ | ยกฺษ | ยักษะ | ยักษ์, ยักษา | |||
| kh | ข | ख | Kharoṣṭhī | ขโรษฺฐี | ขโรษฐี | |
| Sikh | สิข | สิขะ | สิข, สิกข์ | |||
| śikhar | ศิขร | ศิขระ | ศิขร | |||
| kh[# 1][6] | ข | ख़ | Ālī Khān | อาลี ขานฺ | อาลี ขาน | อาลี ข่าน |
| Bakht Khān | บขฺตฺ ขาน | บัขต์ ขาน | ||||
| khilāfat | ขิลาฟตฺ | ขิลาฟัต | ||||
| L | ||||||
| l | ล | ल | Lakṣmaṇ | ลกฺษฺมณ | ลักษมณะ | ลักษมัณ, ลักษมณ์ |
| vallabh | วลฺลภ | วัลลภะ | วัลลภ, วัลลภา | |||
| M | ||||||
| m | ม | म | Mahādev | มหาเทว | มหาเทว | มหาเทพ |
| samrāṭ | สมฺราฏฺ | สัมราฏ | ||||
| ṁ[7] | ง | ँ | hūṁ | ฮูง | ฮูง | |
| ṃ[8] | ง | ং | daṃṣṭrā | ทงฺษฺฏฺรา | ทังษฏรา | |
| saṃhitā | สงฺหิตา | สังหิตา | ||||
| saṃsār | สงฺสาร | สังสาระ | สงสาร, สังสาร (วัฏ) | |||
| saṃyog | สงฺโยค | สังโยคะ | สังโยค | |||
| N | ||||||
| n | น | न | mantra | มนฺตฺระ | มันตระ | มนตร์ |
| nīti | นีติ | นีติ | นีติ, นิติ | |||
| ṅ[9] | ง | ङ | aṅg | องฺค | อังคะ | องค์ |
| ñ[10] | ญ | ञ | Sañjay | สญฺชย | สัญชยะ | สญชัย, สัญชัย |
| ṇ[11] | ณ | ण | maṇḍan | มณฺฑน | มัณฑนะ | มัณฑนา |
| P | ||||||
| p | ป | प | Pāṭaliputra | ปาฏลิปุตฺระ | ปาฏลิปุตระ | ปาฏลีบุตร |
| pitā | ปิตา | ปิตา | บิดา | |||
| prāpt | ปฺราปฺต | ปราปตะ | ปราบดา (ภิเษก) | |||
| samāpt | สมาปฺต | สมาปตะ | ||||
| ph | ผ | फ | phal | ผล [ผะ-ละ] | ผละ [ผะ-ละ] | ผล [ผน] |
| Q | ||||||
| q[# 1][12] | ก | क़ | qilā | กิลา | กิลา | |
| R | ||||||
| r | ร | र | rājadhānī | ราชธานี | ราชธานี | ราชธานี |
| ṛ[# 1][13] | ร | ड़ | baṛā | บรา | บรา | |
| baṛbaṛ | บรฺบรฺ | บรบร | ||||
| bīṛī | บีรี | บีรี | ||||
| Kāṭhiāvāṛ | กาเฐียวารฺ, กาฐยาวารฺ | กาเฐียวาร, กาฐยาวาร | ||||
| ṛh[# 1][14] | รฺห[15] | ढ़ | Caṇḍīgaṛh | จณฺฑีครฺห | จัณฑีครห์ | |
| S | ||||||
| s | ส | स | Somadev | โสมเทว | โสมเทวะ | โสมเทพ |
| vastu | วสฺตุ | วัสตุ | วัสดุ, พัสดุ | |||
| ś[16] | ศ | श | Kaśyap | กศฺยป | กัศยปะ | กัศยป |
| śāstra | ศาสฺตฺร | ศาสตระ | ศาสตร์ | |||
| ṣ[17] | ษ | ष | Ṣaḍānan | ษฑานน | ษฑานนะ | |
| śiṣya | ศิษฺย | ศิษยะ | ศิษย์ | |||
| T | ||||||
| t | ต | त | pātāl | ปาตาล | ปาตาละ | บาดาล |
| pātra | ปาตฺระ | ปาตระ | บาตร | |||
| tapas | ตปสฺ | ตปัส | ตบะ | |||
| ṭ[18] | ฏ | ट | Bhaṭṭācārya | ภฏฺฏาจารฺยะ | ภัฎฎาจารยะ | ภัฏฏาจารย์ |
| ṭīkā | ฏีกา | ฏีกา | ฎีกา | |||
| th | ถ | थ | path | ปถ | ปถะ | บถ |
| sthān | สฺถาน | สถานะ | สถาน, สถานะ | |||
| thambh | ถมฺภ | ถัมภะ | ||||
| ṭh[19] | ฐ | ठ | jhuṭh | ฌูฐฺ | ฌูฐ | |
| pīṭh | ปีฐะ | ปีฐะ | บิฐ | |||
| ṭhākur | ฐากุรฺ | ฐากุรฺ | ฐากูร | |||
| V | ||||||
| v[20] | ว | व | divya | ทิวฺยะ | ทิวยะ | ทิพย์ |
| Viśvanāth | วิศฺวนาถ | วิศวนาถะ | วิศวนาถ | |||
| Y | ||||||
| y | ย | य | pey | เปย | เปยะ | |
| Yamunā | ยมุนา | ยมุนา | ยมนา, ยมุนา | |||
| Z | ||||||
| z[# 1] | ซ | ज़ | āzād | อาซาดฺ | อาซาด | |
| G̱aznī | คซฺนี | คัซนี | ||||
| zang̱ārī | ซงฺคารี | ซังคารี | ||||
- หมายเหตุ
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ch แทน c เช่น candra = จันทระ ใช้เป็น chandra
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ chh แทน ch เช่น chatr = ฉัตระ ใช้เป็น chhatr
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ḏ แทน ḍ เช่น krīḍā = กรีฑา ใช้เป็น krīḏā
- ↑ พยัญชนะ ฑ ในภาษาฮินดีออกเสียงใกล้เคียงเสียง ด ในภาษาไทย
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ g, g̣, gh แทน g̱ เช่น bāg̱ = บาค ใช้เป็น bāg, bāg̣, bāgh
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ḳḥ, ḳh แทน kh เช่น khilāfat = ขิลาฟัต ใช้เป็น ḳḥilāfat, ḳhilāfat
- ↑ ṁ ใช้แทนจันทรพินทุ (candrabindu) เป็นเครื่องหมายกำกับสระเพื่อให้ออกเสียงขึ้นจมูกคล้ายเสียง "ง" จึงใช้ "ง" แทน
- ↑ ṃ ใช้แทนอนุสวาร (anusvāra) เป็นเครื่องหมายกำกับสระ เมื่ออยู่หน้าพยัญชนะเศษวรรคจะออกเสียงขึ้นจมูกฟังคล้ายเสียง "ง" จึงใช้ "ง" แทน
- ↑ ṅ ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค ก (k, kh, g, gh, ṅ) จะออกเสียงเป็น "ง" และบางทีก็ใช้ n, ng แทน ṅ เช่น aṅg = อังคะ ใช้เป็น ang, angg
- ↑ ñ ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค จ (c, ch, j, jh, ñ) จะออกเสียงเป็น "ญ" และบางทีก็ใช้ n แทน ñ เช่น Sañjay = สัญชยะ ใช้เป็น Sanjay
- ↑ ṇ ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค ฎ (ṭ, ṭh, ḍ, ḍh, ṇ) จะออกเสียงเป็น "ณ" และบางทีก็ใช้ n, ṉ แทน ṇ เช่น maṇḍan = มัณฑนะ ใช้เป็น manḍan, maṉḍan
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ḳ แทน q เช่น qilā = กิลา ใช้เป็น ḳilā
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ṟ แทน ṛ เช่น baṛā = บรา ใช้เป็น baṟā
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ rh แทน ṛh เช่น Caṇḍīgaṛh = จัณฑีครห์ ใช้เป็น Caṇḍīgarh
- ↑ รฺห แทนพยัญชนะตัวเดียวในภาษาฮินดีที่ออกเสียงเหมือน ร ตามด้วยกลุ่มลม
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ sh แทน ś เช่น śāstra = ศาสตระ ใช้เป็น shāstra
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ s, sh แทน ṣ เช่น Ṣaḍānan = ษฑานนะ ใช้เป็น Saḍānan, Shaḍānan
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ ṯ แทน ṭ เช่น ṭīkā = ฏีกา ใช้เป็น ṯīkā
- ↑ บางครั้งมีผู้ใช้ th แทน ṭh เช่น pīṭh = ปีฐะ ใช้เป็น pīth
- ↑ - บางครั้งมีผู้ใช้ w แทน v เช่น divya = ทิวยะ ใช้เป็น diwya
- v ที่มี a ตามหลัง และเป็นพยางค์ท้ายของคำ บางครั้งจะตัด a ที่ตามมาออก แล้วเปลี่ยน v เป็น o เช่น deva ตัด a ท้ายคำออก เป็น "dev" แล้วเปลี่ยน v เป็น o เป็น deo
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาจีนและภาษาฮินดี, ลงวันที่ 22 ธันวาคม 2549. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนพิเศษ 2 ง. 8 มกราคม 2550. หน้า 1