ผลต่างระหว่างรุ่นของ "รัฐฮาวาย"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Túrelio (คุย | ส่วนร่วม)
image replaced by duplicate
Amirobot (คุย | ส่วนร่วม)
r2.7.1) (โรบอต เพิ่ม: ckb:ھاوایی
บรรทัด 94: บรรทัด 94:
[[ca:Hawaii]]
[[ca:Hawaii]]
[[ceb:Hawaii]]
[[ceb:Hawaii]]
[[ckb:ھاوایی]]
[[cs:Havaj]]
[[cs:Havaj]]
[[cv:Гавайи]]
[[cv:Гавайи]]

รุ่นแก้ไขเมื่อ 10:00, 24 เมษายน 2554

รัฐรัฐฮาวาย
State of Hawaii
Mokuʻāina o Hawaiʻi
สมญา: 
The Aloha State
คำขวัญ: 
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono
แผนที่สหรัฐเน้นรัฐรัฐฮาวาย
แผนที่สหรัฐเน้นรัฐรัฐฮาวาย
ประเทศสหรัฐ
สถานะก่อนเป็นรัฐTerritory of Hawaii
เข้าร่วมสหรัฐ21 สิงหาคม พ.ศ. 2502 (50)
เมืองหลวงโฮโนลูลู
เมืองใหญ่สุดโฮโนลูลู
การปกครอง
 • ผู้ว่าการลินดา ลิงเกิล (R)
สมาชิกวุฒิสภาเดเนียล อิโนอุเอะ (D)
เดเนียล อกากา (D)
พื้นที่
 • ทั้งหมด10,931 ตร.ไมล์ (29,311 ตร.กม.)
 • พื้นดิน6,423 ตร.ไมล์ (16,638. ตร.กม.)
 • พื้นน้ำ4,507 ตร.ไมล์ (11,672 ตร.กม.)  41.2%
อันดับพื้นที่43
ประชากร
 • ทั้งหมด1,211,537[1] คน
 • อันดับ42
 • ความหนาแน่น110.7 คน/ตร.ไมล์ (42.75 คน/ตร.กม.)
 • ค่ามัธยฐานรายได้ครัวเรือน$53,123
ภาษา
 • ภาษาทางการภาษาอังกฤษ, ภาษาฮาวาย
เขตเวลาHawaii: UTC-10
อักษรย่อไปรษณีย์HI
รหัส ISO 3166US-HI
เว็บไซต์www.hawaii.gov

รัฐฮาวาย[2] (อังกฤษ: Hawaii, ภาษาฮาวาย: Hawaiʻi) เป็นรัฐในสหรัฐอเมริกาตั้งอยู่ในหมู่เกาะฮาวายในมหาสมุทรแปซิฟิก ฮาวายได้รวมเข้ากับสหรัฐอเมริกา เป็นลำดับสุดท้าย ลำดับที่ 50 ในวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2502 (ค.ศ. 1959) โดยฮาวายตั้งห่างจากชายฝั่งสหรัฐอเมริกาประมาณ 3,700 กม. (2,300 ไมล์) แต่เดิมฮาวายถูกเรียกว่า "หมู่เกาะแซนด์วิช"(Sandwich Islands) ตั้งโดย เจมส์ คุก เมื่อล่องเรือมาพบเกาะ ในปี พ.ศ. 2321 (ค.ศ. 1778)

ฮาวายมีจำนวนประชากร 1,211,537 คน (พ.ศ. 2543) โดยมีโฮโนลูลู เป็นเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของรัฐ ภาษาทางการของรัฐคือ ภาษาอังกฤษ และ ภาษาฮาวาย ฮาวายได้มีชื่อเล่นของรัฐว่า "รัฐอะโลฮา" (Aloha State) ซึ่งคำว่า อโลฮา เป็นคำทักทายในภาษาฮาวาย มีความหมายถึง "สวัสดี" และ "ลาก่อน"

เนื่องจากลักษณะทางภูมิศาสตร์ของฮาวาย ฮาวายได้เป็นจุดที่มีการถ่ายทำภาพยนตร์หรืออ้างอิงหลายแห่ง ปรากฏในภาพยนตร์ดังต่อไปนี้ ได้แก่ Sexy auquarium,Indiana johnes,Jurassic Park, Waterworld, From Here to Eternity, George of the Jungle, 50 First Dates, Pearl Harbor, Blue Crush และ Lilo & Stitch

ฮาวายในอดีต

หมู่เกาะฮาวายเกิดจากแนวภูเขาไฟโผล่ขึ้นกลางมหาสมุทรแปซิฟิกทอดยาวต่อเนื่องกันเป็นลูกโซ่ ประกอบด้วยเกาะขนาดใหญ่ที่ปรากฏให้เห็นตามแผนที่ทางภูมิศาสตร์ 8 เกาะและเกาะเล็กเกาะน้อยอีก 124 เกาะ แรกเริ่มเดิมทีเป็นถิ่นอาศัยของชาวพื้นเมืองโปลินีเชียนที่อพยพถ่ายเทข้ามไปมาระหว่างเกาะแก่งต่างๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิก หมู่เกาะฮาวายแต่เก่าก่อนแยกกันปกครอง ต่อมาภายหลังพระเจ้าคาเมฮาเมฮามหาราช (King Kamehameha the Great) ได้รวบรวมหมู่เกาะเหล่านี้เข้าเป็นอาณาจักรเดียวกันเรียกว่า ราชอาณาจักรฮาวาย (The Kingdom of Hawaii) ปกครองต่อเนื่องสืบมาจนสิ้นรัชกาลในปี ค.ศ.1872 หรือ พ.ศ. 2415 อันตรงกับรัชสมัยของพระปิยมหาราชของกรุงสยาม

เรื่องราวของดินแดนแถบนี้เริ่มเป็นที่รู้จักในสังคมชาวตะวันตก เมื่อปี ค.ศ.1778 หรือ พ.ศ. 2321 อันตรงกับสมัยกรุงธนบุรีของไทย โดยกัปตันเจมส์ คุก (James Cook) นักสำรวจชาวอังกฤษได้ล่องเรือไปถึงหมู่เกาะฮาวายเป็นคนแรกและได้ตั้งชื่อหมู่เกาะเหล่านี้ว่าหมู่เกาะแซนด์วิช ในปีถัดมาเขาได้พยายามลักพาตัวหัวหน้าชนพื้นเมือง ถูกชาวท้องถิ่นต่อต้านและทำร้ายจนเสียชีวิต หลังจากนั้น ฮาวายได้เป็นที่รู้จักของโลกตะวันตกมีการทำมาค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้า เป็นแหล่งโอเอซิสที่พักพิงกลางมหาสมุทรของเหล่าพ่อค้านักล่าปลาวาฬ มีชาวต่างถิ่นทั้งจากเอเชีย อเมริกาและยุโรปอพยพเข้ามาอาศัยเพิ่มมากขึ้น

ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของชาวฝรั่งตะวันตกบันทึกไว้ว่า คณะมิชชั่นนารีได้เข้าไปเผยแผ่พระคริสต์ศาสนาตั้งแต่ต้นศตวรรษที่ 18 ส่งผลให้พระเจ้าคาเมฮาเมฮา ที่ 2 ยกเลิกการนับถือผีสางนางไม้และการบูชายัญมนุษย์ อีกทั้งพระเจ้าคาเมฮาเมฮา ที่ 3 เปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์อีกด้วย

ในยุคปลายศตวรรษที่18 นี้ ฮาวายตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของชาวอเมริกันและผองเพื่อนนักธุรกิจชาวยุโรปที่เข้ามากอบโกยเอาความมั่งคั่งจากเกาะมหาสมบัติแห่งนี้ กษัตริย์ที่ปกครองฮาวายในยุคหลังมาจากการเลือกตั้ง อีกทั้งยังไม่มีอำนาจในการปกครองอย่างแท้จริง เนื่องจากมีสภาของคนผิวขาวที่ทรงอิทธิพลกำกับดูแลอีกชั้นหนึ่ง ในท้ายที่สุดเมื่อปี ค.ศ.1893 หรือ พ.ศ. 2436 ในรัชสมัยของพระนางลิลีอูกาลานี (Queen Liliuokalani) ตรงกับยุคสมัยของพระปิยมหาราช รัชกาลที่ 5 ของไทย กองกำลังนาวิกโยธินของสหรัฐก็ยกพลขึ้นบกเข้าควบคุมการปกครองและกักขังสมเด็จพระบรมราชินีชาวฮาวายไว้ในพระราชวังโลลานี (Lolani Palace) หลังที่เห็นอยู่ในภาพยาวนานเกือบปี ทำนองเดียวกับนางอองซาน ซูจี หญิงเหล็กชาวพม่าถูกกักบริเวณให้อยู่แต่ในบ้านพักในปัจจุบัน ท้ายที่สุดฮาวายได้ควบรวมเข้าเป็นมลรัฐหนึ่งของสหรัฐอเมริกา ในปี พ.ศ. 2502 รวมเวลาถึงปัจจุบันนับได้ครึ่งศตวรรษพอดี

ต่อมาภายหลังในปี ค.ศ. 1993 (พ.ศ. 2536) สภาคองเกรสของรัฐบาลอเมริกันได้ตรากฎหมายมหาชน (United States Public Law 103-150) ลงนามโดยท่านอดีตประธานาธิบดีบิล คลินตัน แถลงการณ์ขออภัยโทษต่อราชอาณาจักรฮาวายที่ร่วมกันล้มล้างการปกครองในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ กรณีเช่นนี้คงไม่มีทางเกิดขึ้นในสยามประเทศ เนื่องเพราะรัฐธรรมนูญที่เปลี่ยนแล้วเปลี่ยนอีก แต่ยังคงมีมาตราเดิมที่มิได้เปลี่ยนแปลงได้บัญญัติไว้ว่า ประเทศไทยเป็นราชอาณาจักรอันเดียวกัน จะแบ่งแยกมิได้

ฮาวายเป็น 1 ใน 4 มลรัฐของสหรัฐอเมริกาที่เคยเป็นเอกราชมาก่อนที่จะรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสหรัฐ อันได้แก่ สาธารณรัฐเวอร์มอนท์ (Vermont Republic) สาธารณรัฐเท็กซัส (Texas Republic) สาธารณรัฐแคลิฟอร์เนีย (California Republic) และราชอาณาจักรฮาวาย (Kingdom of Hawaii - ชาวท้องถิ่นออกเสียงเรียกชื่อบ้านเมืองเขาว่า Hawai'i เฮา-วาย-อิ ) หมู่เกาะฮาวายถึงแม้ว่าจะนับเป็นมลรัฐหนึ่งของสหรัฐ แต่วิถีชีวิตตามแบบอย่างของชาวพื้นเมืองและความที่เคยเป็นประเทศราชน้อยคนนักที่จะรู้ แม้แต่ชาวอเมริกันด้วยกันเองก็ยังต้องศึกษาเรียนรู้ชีวิตความเป็นอยู่ของเพื่อนร่วมชาติ

เจ้าหญิงคาอิวลานี มกุฎราชกุมารีแห่งราชอาณาจักรฮาวาย (Ka’iulani Crown Princess of Hawaii) ทรงมีพระชนมชีพอยู่ระหว่างปี พ.ศ. 2418 - 2442 เจ้าหญิงพระองค์นี้เป็นพระราชนัดดาของพระนางลิลีอูกาลานี (Queen Liliuokalani) บุรพกษัตรีย์องค์สุดท้ายที่ได้ขึ้นครองราชบัลลังก์ก่อนที่จะถูกสหรัฐอเมริกายึดครอง เจ้าหญิงพระองค์น้อยทรงได้รับการฟูมฟักให้ได้รับการศึกษาตามแบบอย่างของยุโรป เพื่อทรงเตรียมที่จะขึ้นครองราชย์บัลลังก์ ในช่วงเปลี่ยนผ่านการปกครองถึงแม้เจ้าหญิงจะทรงใช้ประปรีชาสามารถที่ทรงร่ำเรียนมาเรียกร้องความเป็นธรรมแห่งราชบัลลังก์และบูรณภาพแห่งดินแดนฮาวายไปทั่วยุโรปและสหรัฐอเมริกา แต่กลับต้องทรงประสพกับความรวดร้าวพระราชหฤทัย ได้แต่ทอดพระเนตรดูการเปลี่ยนผ่านการปกครองของแผ่นดินจากราชอาณาจักรฮาวาย เปลี่ยนไปเป็นเขตยึดครองและท้ายที่สุดฮาวายถูกควบรวมเข้าเป็นมลรัฐสุดท้ายของสหรัฐอเมริกา ชาวท้องถิ่นเชื่อกันว่าเจ้าหญิงทรงตรอมพระราชหฤทัยทัยอันเป็นมูลเหตุให้ทรงพระประชวรและสิ้นพระชนม์ตั้งแต่ทรงมีพระชนมายุได้เพียง 24 พระชันษาเท่านั้นเอง

อ้างอิง

  1. จำนวนประชากรในสหรัฐอเมริกา แบ่งตามรัฐ
  2. คำว่า ฮาวาย สะกดตามประกาศสำนักนายกฯ โดยรัฐนี้เรียกว่า "ฮาวายอี" ทั้งในภาษาอังกฤษและภาษาฮาวาย

แหล่งข้อมูลอื่น