ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กลุ่มภาษาทิเบต"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 15:56, 26 สิงหาคม 2553

กลุ่มภาษาทิเบต (Tibetan languages) เป็นกลุ่มย่อยของภาษาที่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ ของตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า ที่พูดโดยชาวทิเบตที่อยู่ในบริเวณเอเชียกลางติดต่อกับเอเชียใต้ ได้แก่ ที่ราบสูงทิเบต ภาคเหนือของอินเดียในบัลติสถาน ลาดัก เนปาล สิกขิม และภูฏาน ส่วนใหญ่ใช้ในการเขียนงานทางศาสนาโดยเฉพาะศาสนาพุทธ

ด้วยเหตุผลทางการเมือง สำเนียงของภาษาทิเบตกลาง (รวมทั้งลาซา) คาม และอัมโดในจีน ถือเป็นภาษาทิเบตเพียงภาษาเดียว ในขณะที่ภาษาซองคา ภาษาสิกขิม ภาษาเศรปาและภาษาลาดัก ถือเป็นภาษาเอกเทศต่างหาก แม้ว่าผู้พูดภาษาดังกล่าวจะถือตนว่าเป็นชาวทิเบตด้วย ในทางภาษาศาสตร์ ภาษาซองคาและภาษาเศรปามีความใกล้เคียงกับภาษาทิเบตสำเนียงลาซามากกว่าสำเนียงคามและอัมโด

มีผู้พูดกลุ่มภาษาทิเบตทั้งหมดราว 6 ล้านคน ภาษาทิเบตสำเนียงลาซามีผู้พูดประมาณ 150,000 คนที่เป็นผู้ลี้ภัยในอินเดียและประเทศอื่นๆ ภาษาทิเบตใช้พูดโดยชนกลุ่มน้อยในทิเบตที่อยู่ใกล้เคียงกับชาวทิเบตมากว่าศตวรรษ แต่ไม่สามารถรักษาภาษาและวัฒนธรรมของตนไว้ได้ ชาวเกวียงในคามนั้น รัฐบาลจีจัดให้เป็นชาวทิเบต แต่ภาษาเกวียงอิกไม่ใช่กลุ่มภาษาทิเบต แม้จะอยู่ในตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า

ภาษาทิเบตคลาสสิกไม่ใช่ภาษาที่มีวรรรยุกต์ แต่บางสำเนียง เช่น ทิเบตกลางและคาม ได้พัฒนาเสียงวรรณยุกต์ขึ้น ส่วนสำเนียงอัมโดและลาดัก และภาษาบัลติไม่มีวรรณยุกต์ ลักษณะของภาษาทิเบตในปัจุบันเป็นแบบรูปคำติดต่อแม้ว่าจะไม่พบลักษณะนี้ในภาษาทิเบตคลาสสิก

การจัดจำแนก

การแบ่งตามวิธีของ Bradley ภาษาในกลุ่มนี้ ได้แก่

ภาษาลาดัก หรือภาษาทิเบตตะวันตกโบราณ รวมทั้งภาษาบัลติและภาษาปูริก ไม่มีวรรณยุกต์
กลุ่มภาษาทิเบตกลาง มีวรรณยุกตื
ภาษาทิเบตตะวันตกสมัยใหม่ พบในลาดักและบริเวณใกล้เคียง
ภาษาดบุส-อู พบใน งารี อู-จั้ง และแนวชายแดนทางด้านเหนือของเนปาล
ภาษาทิเบตเหนือ พบทางใต้ของมณฑลชิงไห่
ภาษาทิเบตใต้ ได้แก่ภาษาสิกขิม ภาษาซองคา ภาษาเศรปา
ภาษาคาม มีวรรณยุกต์ ใช้พูดในมณฑลชิงไห่ คามโด เสฉวนและยูนนาน
ภาษาอัมโด ไม่มีวรรณยุกต์ ใช้พูดในชิงไห่ กันซู และเสฉวน

การจัดจำแนกมีความผันแปรมาก บางครั้งรวมสำเนียงคามและอัมโดเข้าด้วยกันเป็นสำเนียงทิเบตตะวันออก (ต่างจากภาษาโบดิชตะวันออก) ภาษาทิเบตที่ใช้ในจีนจัดเป็นภาษาทิเบตมาตรฐาน

ระบบการเขียน

กลุ่มภาษาทิเบตส่วนใหญ่เขียนด้วยอักษรทิเบต แต่ชาวลาดักและชาวบัลติบางส่วนเขียนภาษาของตนด้วยอักษรอาหรับแบบที่ใช้กับภาษาอูรดู ในบัลติสถาน ประเทศปากีสถาน ชาวบัลติเลิกใช้อักษรทิเบตมากว่าร้อยปีซึ่งเป็นอิทธิพลจากศาสนาอิสลาม อย่างไรก็ตาม ชาวบัลติเริ่มตระหนักถึงอิทธิพลจากวัฒนธรรมภายนอกโดยเฉพาะจากชาวปัญจาบ จึงพยายามฟื้นฟูอักษรทิเบตขึ้นมาใช้ควบคู่กับอักษรอาหรับ

แหล่งข้อมูลอื่น

The Tibetan Dialects Project
Languages on the Tibetan Plateau and the Himalayas — Nicolas Tournadre
The Reconstruction of Pre-Initials of Proto-Tibetan by Hongyuan Dong
Tibetan fonts
A Bibliography of Tibetan Linguistics

@@ บรรทัด 1: / บรรทัด 1: @@
 {{ต้องการอ้างอิง}}
-'''ภาษากลุ่มทิเบต''' (Tibetan languages) เป็นกลุ่มย่อยของภาษาที่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ ของ[[ตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า]] ที่พูดโดย[[ชาวทิเบต]]ที่อยู่ในบริเวณ[[เอเชียกลาง]]ติดต่อกับ[[เอเชียใต้]] ได้แก่ [[ที่ราบสูงทิเบต]] ภาคเหนือของ[[อินเดีย]]ใน[[บัลติสถาน]] [[ลาดัก]] [[เนปาล]] [[สิกขิม]] และ[[ภูฏาน]] ส่วนใหญ่ใช้ในการเขียนงานทางศาสนาโดยเฉพาะ[[ศาสนาพุทธ]]
+'''กลุ่มภาษาทิเบต''' (Tibetan languages) เป็นกลุ่มย่อยของภาษาที่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ ของ[[ตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า]] ที่พูดโดย[[ชาวทิเบต]]ที่อยู่ในบริเวณ[[เอเชียกลาง]]ติดต่อกับ[[เอเชียใต้]] ได้แก่ [[ที่ราบสูงทิเบต]] ภาคเหนือของ[[อินเดีย]]ใน[[บัลติสถาน]] [[ลาดัก]] [[เนปาล]] [[สิกขิม]] และ[[ภูฏาน]] ส่วนใหญ่ใช้ในการเขียนงานทางศาสนาโดยเฉพาะ[[ศาสนาพุทธ]]
 ด้วยเหตุผลทางการเมือง สำเนียงของ[[ภาษาทิเบตกลาง]] (รวมทั้งลาซา) คาม และอัมโดในจีน ถือเป็นภาษาทิเบตเพียงภาษาเดียว ในขณะที่[[ภาษาซองคา]] [[ภาษาสิกขิม]] [[ภาษาเศรปา]]และ[[ภาษาลาดัก]] ถือเป็นภาษาเอกเทศต่างหาก แม้ว่าผู้พูดภาษาดังกล่าวจะถือตนว่าเป็นชาวทิเบตด้วย ในทางภาษาศาสตร์ ภาษาซองคาและภาษาเศรปามีความใกล้เคียงกับภาษาทิเบตสำเนียงลาซามากกว่าสำเนียงคามและอัมโด
-มีผู้พูดภาษากลุ่มทิเบตทั้งหมดราว 6 ล้านคน ภาษาทิเบตสำเนียงลาซามีผู้พูดประมาณ 150,000 คนที่เป็นผู้ลี้ภัยในอินเดียและประเทศอื่นๆ ภาษาทิเบตใช้พูดโดยชนกลุ่มน้อยในทิเบตที่อยู่ใกล้เคียงกับชาวทิเบตมากว่าศตวรรษ แต่ไม่สามารถรักษาภาษาและวัฒนธรรมของตนไว้ได้ [[ชาวเกวียง]]ในคามนั้น รัฐบาลจีจัดให้เป็นชาวทิเบต แต่[[ภาษาเกวียงอิก]]ไม่ใช่ภาษากลุ่มทิเบต แม้จะอยู่ในตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า
+มีผู้พูดกลุ่มภาษาทิเบตทั้งหมดราว 6 ล้านคน ภาษาทิเบตสำเนียงลาซามีผู้พูดประมาณ 150,000 คนที่เป็นผู้ลี้ภัยในอินเดียและประเทศอื่นๆ ภาษาทิเบตใช้พูดโดยชนกลุ่มน้อยในทิเบตที่อยู่ใกล้เคียงกับชาวทิเบตมากว่าศตวรรษ แต่ไม่สามารถรักษาภาษาและวัฒนธรรมของตนไว้ได้ [[ชาวเกวียง]]ในคามนั้น รัฐบาลจีจัดให้เป็นชาวทิเบต แต่[[ภาษาเกวียงอิก]]ไม่ใช่กลุ่มภาษาทิเบต แม้จะอยู่ในตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า
 [[ภาษาทิเบตคลาสสิก]]ไม่ใช่ภาษาที่มีวรรรยุกต์ แต่บางสำเนียง เช่น ทิเบตกลางและคาม ได้พัฒนาเสียงวรรณยุกต์ขึ้น ส่วนสำเนียงอัมโดและลาดัก และ[[ภาษาบัลติ]]ไม่มีวรรณยุกต์ ลักษณะของภาษาทิเบตในปัจุบันเป็นแบบรูปคำติดต่อแม้ว่าจะไม่พบลักษณะนี้ในภาษาทิเบตคลาสสิก
@@ บรรทัด 12: / บรรทัด 12: @@
 การแบ่งตามวิธีของ Bradley ภาษาในกลุ่มนี้ ได้แก่
 * ภาษาลาดัก หรือภาษาทิเบตตะวันตกโบราณ รวมทั้งภาษาบัลติและ[[ภาษาปูริก]] ไม่มีวรรณยุกต์
-* ภาษากลุ่มทิเบตกลาง มีวรรณยุกตื
+* กลุ่มภาษาทิเบตกลาง มีวรรณยุกตื
 * ภาษาทิเบตตะวันตกสมัยใหม่ พบในลาดักและบริเวณใกล้เคียง
 * ภาษาดบุส-อู พบใน งารี อู-จั้ง และแนวชายแดนทางด้านเหนือของเนปาล
@@ บรรทัด 23: / บรรทัด 23: @@
 == ระบบการเขียน ==
-ภาษากลุ่มทิเบตส่วนใหญ่เขียนด้วย[[อักษรทิเบต]] แต่ชาวลาดักและชาวบัลติบางส่วนเขียนภาษาของตนด้วย[[อักษรอาหรับ]]แบบที่ใช้กับ[[ภาษาอูรดู]] ในบัลติสถาน  [[ประเทศปากีสถาน]] ชาวบัลติเลิกใช้อักษรทิเบตมากว่าร้อยปีซึ่งเป็นอิทธิพลจาก[[ศาสนาอิสลาม ]] อย่างไรก็ตาม ชาวบัลติเริ่มตระหนักถึงอิทธิพลจากวัฒนธรรมภายนอกโดยเฉพาะจาก[[ชาวปัญจาบ]] จึงพยายามฟื้นฟูอักษรทิเบตขึ้นมาใช้ควบคู่กับอักษรอาหรับ
+กลุ่มภาษาทิเบตส่วนใหญ่เขียนด้วย[[อักษรทิเบต]] แต่ชาวลาดักและชาวบัลติบางส่วนเขียนภาษาของตนด้วย[[อักษรอาหรับ]]แบบที่ใช้กับ[[ภาษาอูรดู]] ในบัลติสถาน  [[ประเทศปากีสถาน]] ชาวบัลติเลิกใช้อักษรทิเบตมากว่าร้อยปีซึ่งเป็นอิทธิพลจาก[[ศาสนาอิสลาม ]] อย่างไรก็ตาม ชาวบัลติเริ่มตระหนักถึงอิทธิพลจากวัฒนธรรมภายนอกโดยเฉพาะจาก[[ชาวปัญจาบ]] จึงพยายามฟื้นฟูอักษรทิเบตขึ้นมาใช้ควบคู่กับอักษรอาหรับ
 == แหล่งข้อมูลอื่น==
 *[http://www.isw2.unibe.ch/tibet/ The Tibetan Dialects Project]