อัครมุขนายก

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ อาณาจักรสังฆราช

โลทาร์ ฟรันซ ฟอน เชินบอร์น อัครสังฆราชแห่งไมนซ์ (4 ตุลาคม ค.ศ. 1655 - 30 มกราคม ค.ศ. 1729)

อัครสังฆราช (อังกฤษ: Archbishop) ในคริสต์ศาสนา “อัครสังฆราช” เป็นตำแหน่งเหนือกว่าสังฆราช (bishop) ในนิกายโรมันคาทอลิก, กลุ่มอังกลิคันและอื่นๆ การเป็นอัครสังฆราชหมายถึงการได้ปกครองสังฆมณฑลที่มีความสำคัญอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือในกรณีของกลุ่มอังกลิคันก็จะหมายถึงกลุ่มสังฆมณฑลที่รวมกันเป็นสังฆเขต (Ecclesiastical Province) เช่นสังฆเขตแคนเตอร์บรีที่ปกครองโดยอัครบาทหลวงแห่งแคนเตอร์บรีแต่ก็ไม่จริงเสมอไป

“อัครสังฆราช” มีฐานะเท่าเทียมกับสังฆราชในด้านการศาสนาแต่มีอภิสิทธิ์บางอย่างมากกว่า ฉะนั้นถ้าผู้ที่เป็นพระสังฆราชอยู่แล้วได้รับการเลื่อนฐานะขึ้นเป็นพระอัครสังฆราชก็ไม่จำเป็นต้องทำการรับศีลบวช (Holy Orders) ใหม่ แต่ถ้าผู้ที่ได้รับตำแหน่งไม่ได้เป็นพระสังฆราชผู้นั้นก็ต้องทำพิธีรับศีลบวชก่อนที่จะได้รับตำแหน่งและทำหน้าที่เป็นพระอัครสังฆราช

คำว่า “Archbishop” มาจากภาษากรีกว่า “αρχι” ที่แปลว่า “ที่หนึ่ง” หรือ “หัวหน้า” และคำว่า “επισκοπος” ที่แปลว่า “ปกครองดูแล”

“อัครสังฆราช” ปกครองอาณาจักรสังฆราชที่เรียกว่า “อัครสังฆมณฑล” (Archdiocese) หรือ สังฆเขต (Ecclesiastical Province) ถ้าเป็นในสมัยโบราณโดยเฉพาะในสมัยจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์อัครสังฆราชก็จะปกครอง “อาณาจักรอัครสังฆราช” เช่น อัครสังฆราชแห่งไมนซ์ (Archbishop of Mainz) ผู้ปกครอง “อาณาจักรอัครสังฆราชแห่งไมนซ์” (Archbishopric of Mainz)

ดูเพิ่ม

• อาณาจักรสังฆราช
• อาณาจักรสมเด็จพระสังฆราช