ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เสียงพยัญชนะนาสิก"
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) ล →นิยาม |
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) |
||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
'''เสียงพยัญชนะนาสิก''' เป็นเสียง[[พยัญชนะ]]ที่เกิดจากการหย่อน[[เพดานอ่อน]]ในปาก แล้วปล่อยอากาศอย่างอิสระออกทาง[[จมูก]] อวัยวะในช่องปากรูปแบบต่าง ๆ ทำหน้าที่สั่นพ้องเสียงให้ก้อง แต่อากาศจะไม่ออกมาทางช่องปากเพราะถูกกักด้วย[[ริมฝีปาก]]หรือ[[ลิ้น]] นอกจากนี้ยังมีเสียงพยัญชนะอื่นที่[[ออกเสียงขึ้นจมูก]] (nasalized) ซึ่งพบได้ยาก |
'''เสียงพยัญชนะนาสิก''' เป็นเสียง[[พยัญชนะ]]ที่เกิดจากการหย่อน[[เพดานอ่อน]]ในปาก แล้วปล่อยอากาศอย่างอิสระออกทาง[[จมูก]] อวัยวะในช่องปากรูปแบบต่าง ๆ ทำหน้าที่สั่นพ้องเสียงให้ก้อง แต่อากาศจะไม่ออกมาทางช่องปากเพราะถูกกักด้วย[[ริมฝีปาก]]หรือ[[ลิ้น]] นอกจากนี้ยังมีเสียงพยัญชนะอื่นที่[[ออกเสียงขึ้นจมูก]] (nasalized) ซึ่งพบได้ยาก |
||
== คำอธิบาย == |
|||
== นิยาม == |
|||
โดยหลักการแห่งการเกิดเสียง เสียงนาสิกเป็นเสียงกลุ่ม[[ซอนอแรนต์]] (sonorant) ซึ่งหมายความว่าเสียงกลุ่มนี้จะไม่ปิดกั้นลมออก และเป็นเสียงก้องเสมอในแทบทุกภาษา เว้นแต่[[ภาษาไอซ์แลนด์]]กับ[[ภาษาเวลส์]]ที่มีแบบเสียงไม่ก้อง (ในขณะที่เสียงกลุ่ม[[ออบสตรูนต์]] (obstruent) คือเสียงที่ปิดกั้นลมออก หรือปล่อยอากาศปริมาณน้อย และมีทั้งเสียงก้องและไม่ก้อง) อย่างไรก็ตามเสียงนาสิกต่าง ๆ ก็ถือว่าเป็นเสียงกักบนฐานที่เกิด เพราะการไหลของอากาศผ่านปากหยุดโดยสิ้นเชิง แต่ในขณะเดียวกันก็ปล่อยอากาศออกทางจมูกแทน จึงสามารถเรียกได้ว่าเสียงนาสิกมีพฤติกรรมที่เหมือนทั้งซอนอแรนต์และทั้งออบสตรูนต์ โดยทั่วไปเสียงนาสิกจะพิจารณาว่าเป็นซอนอแรนต์ตามคำอธิบาย แต่ในหลายภาษาเสียงนาสิกพัฒนามาจากหรือพัฒนาไปเป็น[[เสียงพยัญชนะกัก]] เสียงนาสิกมีแถบของพลังงานอยู่ที่ประมาณ 200 ถึง 2,000 [[เฮิรตซ์]] |
โดยหลักการแห่งการเกิดเสียง เสียงนาสิกเป็นเสียงกลุ่ม[[ซอนอแรนต์]] (sonorant) ซึ่งหมายความว่าเสียงกลุ่มนี้จะไม่ปิดกั้นลมออก และเป็นเสียงก้องเสมอในแทบทุกภาษา เว้นแต่[[ภาษาไอซ์แลนด์]]กับ[[ภาษาเวลส์]]ที่มีแบบเสียงไม่ก้อง (ในขณะที่เสียงกลุ่ม[[ออบสตรูนต์]] (obstruent) คือเสียงที่ปิดกั้นลมออก หรือปล่อยอากาศปริมาณน้อย และมีทั้งเสียงก้องและไม่ก้อง) อย่างไรก็ตามเสียงนาสิกต่าง ๆ ก็ถือว่าเป็นเสียงกักบนฐานที่เกิด เพราะการไหลของอากาศผ่านปากหยุดโดยสิ้นเชิง แต่ในขณะเดียวกันก็ปล่อยอากาศออกทางจมูกแทน จึงสามารถเรียกได้ว่าเสียงนาสิกมีพฤติกรรมที่เหมือนทั้งซอนอแรนต์และทั้งออบสตรูนต์ โดยทั่วไปเสียงนาสิกจะพิจารณาว่าเป็นซอนอแรนต์ตามคำอธิบาย แต่ในหลายภาษาเสียงนาสิกพัฒนามาจากหรือพัฒนาไปเป็น[[เสียงพยัญชนะกัก]] เสียงนาสิกมีแถบของพลังงานอยู่ที่ประมาณ 200 ถึง 2,000 [[เฮิรตซ์]] |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 13:56, 21 เมษายน 2553
เสียงพยัญชนะนาสิก เป็นเสียงพยัญชนะที่เกิดจากการหย่อนเพดานอ่อนในปาก แล้วปล่อยอากาศอย่างอิสระออกทางจมูก อวัยวะในช่องปากรูปแบบต่าง ๆ ทำหน้าที่สั่นพ้องเสียงให้ก้อง แต่อากาศจะไม่ออกมาทางช่องปากเพราะถูกกักด้วยริมฝีปากหรือลิ้น นอกจากนี้ยังมีเสียงพยัญชนะอื่นที่ออกเสียงขึ้นจมูก (nasalized) ซึ่งพบได้ยาก
คำอธิบาย
โดยหลักการแห่งการเกิดเสียง เสียงนาสิกเป็นเสียงกลุ่มซอนอแรนต์ (sonorant) ซึ่งหมายความว่าเสียงกลุ่มนี้จะไม่ปิดกั้นลมออก และเป็นเสียงก้องเสมอในแทบทุกภาษา เว้นแต่ภาษาไอซ์แลนด์กับภาษาเวลส์ที่มีแบบเสียงไม่ก้อง (ในขณะที่เสียงกลุ่มออบสตรูนต์ (obstruent) คือเสียงที่ปิดกั้นลมออก หรือปล่อยอากาศปริมาณน้อย และมีทั้งเสียงก้องและไม่ก้อง) อย่างไรก็ตามเสียงนาสิกต่าง ๆ ก็ถือว่าเป็นเสียงกักบนฐานที่เกิด เพราะการไหลของอากาศผ่านปากหยุดโดยสิ้นเชิง แต่ในขณะเดียวกันก็ปล่อยอากาศออกทางจมูกแทน จึงสามารถเรียกได้ว่าเสียงนาสิกมีพฤติกรรมที่เหมือนทั้งซอนอแรนต์และทั้งออบสตรูนต์ โดยทั่วไปเสียงนาสิกจะพิจารณาว่าเป็นซอนอแรนต์ตามคำอธิบาย แต่ในหลายภาษาเสียงนาสิกพัฒนามาจากหรือพัฒนาไปเป็นเสียงพยัญชนะกัก เสียงนาสิกมีแถบของพลังงานอยู่ที่ประมาณ 200 ถึง 2,000 เฮิรตซ์
| IPA | เสียง | คำอธิบาย | SAMPA | เทียบเท่า เสียงไทย |
|---|---|---|---|---|
| [m] | เสียงนาสิก ริมฝีปาก ก้อง | [m] | ม | |
| [ɱ] | เสียงนาสิก ริมฝีปากกับฟัน ก้อง | [F] | — | |
| [n̪] | เสียงนาสิก ฟัน ก้อง | ภาษาทมิฬมีอักษรแทนเสียงนี้แยกต่างหากคือ ந | [n_d] | — |
| [n] | เสียงนาสิก ปุ่มเหงือกหรือฟัน ก้อง | [n] | น | |
| [ɳ] | เสียงนาสิก ปลายลิ้นม้วน ก้อง | พบได้ในภาษากลุ่มอินโด-อารยัน | [n`] | (ณ) |
| [ɲ] | เสียงนาสิก เพดานแข็ง ก้อง | พบได้ในภาษาแถบยุโรปอาทิ ภาษาสเปน (ñ) ภาษาฝรั่งเศสและภาษาอิตาลี (gn) ภาษาคาตาลัน ภาษาฮังการี และภาษาลูกันดา (ny) ภาษาโปแลนด์ (ń) ภาษาออกซิตันและภาษาโปรตุเกส (nh) เป็นต้น |
[J] | (ญ) |
| [ŋ] | เสียงนาสิก เพดานอ่อน ก้อง | มักเขียนแทนด้วย ng | [N] | ง |
| [ɴ] | เสียงนาสิก ลิ้นไก่ ก้อง | [N\] | — |
ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเยอรมัน ภาษาจีนกลาง ฯลฯ ล้วนมีเสียง [m], [n] และ [ŋ] แต่บางภาษาก็มีมากกว่านั้น เช่นภาษาทมิฬมีอักษรแต่ละตัวแทนเสียง [m], [n̪], [n], [ɳ], [ɲ] และ [ŋ] ได้แก่ ம, ந, ன, ண, ஞ และ ங ตามลำดับ ซึ่งอาจทำให้ผู้ศึกษาสับสนได้
ภาษาคาตาลัน ภาษาออกซิตัน ภาษาสเปน และภาษาอิตาลีมีเสียง [m], [n], [ɲ] เป็นหน่วยเสียงหลัก (phoneme) และมี [ɱ], [ŋ] เป็นหน่วยเสียงย่อย (allophone) (สำเนียงภาษาสเปนในอเมริกาบางสำเนียง ไม่มีเสียงนาสิกฐานเพดานแข็ง มีแต่เพียงเสียงนาสิกที่ลิ้นส่วนหน้าสู่เพดานแข็ง (palatalized nasal) [nʲ] นย เหมือนในคำอังกฤษ canyon)
คำว่า เสียงหยุดนาสิก มักจะถูกย่อเหลือเพียงแค่ เสียงนาสิก อย่างไรก็ตามก็มีเสียงนาสิกอื่น ๆ เช่น เสียงเสียดแทรกนาสิก เสียงสะบัดลิ้นนาสิก และเสียงสระนาสิก เช่นในภาษาฝรั่งเศส ภาษาโปรตุเกส ภาษาคาตาลัน (บางสำเนียง) ภาษาโยรูบา ภาษากเบ ภาษาโปแลนด์ และภาษาสโลวีเนียสำเนียงลยูบลยานา ในสัญลักษณ์สัทอักษรสากล เสียงสระนาสิกแสดงด้วยเครื่องหมายทิลเดอ (~) ไว้เหนือสระ เช่น คำฝรั่งเศส sang [sɑ̃] ออกเสียงคล้าย ซอง แต่ไม่ใช่เสียงสะกด
ภาษาที่ไม่มีเสียงนาสิก
ภาษาเพียงส่วนน้อยประมาณ 2.3% ของโลก ไม่มีเสียงพยัญชนะนาสิก [1] Ferguson จึงตั้งข้อสังเกตว่าทุกภาษาจะต้องมีเสียงพยัญชนะนาสิกเป็นหลักอย่างน้อยหนึ่งเสียง [2] เมื่อมีภาษาใดภาษาหนึ่งถูกจัดว่าไม่มีเสียงพยัญชนะนาสิกแล้ว เสียงนาสิกที่เกิดขึ้นจะถือว่าเป็นหน่วยเสียงย่อย คือไม่ใช่รูปแบบทางทฤษฎีที่จะยอมรับได้ว่าเสียงนาสิกเป็นเสียงพื้นฐานของภาษานั้น
- บางภาษาในตระกูลภาษาไนเจอร์-คองโก อาทิ ภาษาปิราฮาง (Pirahã) แห่งลุ่มแม่น้ำแอมะซอน
- ภาษาทลิงกิต (Tlingit) มี [l] และ [n] เป็นหน่วยเสียงย่อย
- กลุ่มภาษาชิมาควัน (Chimakuan) กลุ่มภาษาซาลิชัน (Salishan) กลุ่มภาษาวากาชัน (Wakashan) ที่พูดโดยชาวอินเดียแดงไม่มีเสียงนาสิกใด ๆ เลย เช่นภาษากวิลียูต (Quileute) ภาษาลูชูตซีด (Lushootseed) ภาษามาคอ (Makah)
- บางสำเนียงของภาษาโรโตกาส (Rotokas) ในปาปัวนิวกินี และภาษากลุ่มเลกส์เพลน (Lakes Plain) ในปาปัวตะวันตก
อ้างอิง
- ↑ Maddieson, Ian. 2008. Absence of Common Consonants. In: Haspelmath, Martin & Dryer, Matthew S. & Gil, David & Comrie, Bernard (eds.) The World Atlas of Language Structures Online. Munich: Max Planck Digital Library, chapter 18. Available online at http://wals.info/feature/18. Accessed on 2008-09-15.
- ↑ Ferguson (1963) 'Assumptions about nasals', in Greenberg (ed.) Universals of Language, pp 50-60.
- Ladefoged, Peter (1996). The Sounds of the World's Languages. Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-19814-8.
{{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help) - Saout, J. le (1973) 'Languages sans consonnes nasales', Annales de l Université d'Abidjan, H, 6, 1, 179-205.
- Williamson, Kay (1989) 'Niger-Congo overview', in Bendor-Samuel & Hartell (eds.) The Niger-Congo Languages, 3-45.