สนธิสัญญา

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ข้อตกลงระหว่างประเทศ (แก้ความกำกวม)

สนธิสัญญา (อังกฤษ: Treaty หรือ ฝรั่งเศส: Traité) คือข้อสัญญาหรือข้อตกลงที่ได้กระทำระหว่าง 2 รัฐขึ้นไป เมื่อทำสนธิสัญญาแล้ว ภายในประเทศของคู่สัญญา อาจต้องมีการออกกฎหมายใหม่ เพื่อให้สอดคล้องกับสนธิสัญญานั้น ๆ สนธิสัญญาที่เป็นที่รู้จักกันดีเช่น สนธิสัญญาแวร์ซายส์ หรือสนธิสัญญาซานฟรานซิสโก เป็นต้น ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากการนำจารีตประเพณีระหว่างประเทศมีตราขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร

กฎหมายระหว่างประเทศที่กำหนดและควบคุมการทำสนธิสัญญาในปัจจุบันคือ อนุสัญญากรุงเวียนนา ว่าด้วยกฎหมายสนธิสัญญา ค.ศ.1969 ซึ่งได้ให้ความหมายของสนธิสัญญาไว้ดังนี้

1.เป็นข้อตกลงที่ทำขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร

2.เป็นข้อตกลงที่ทำขึ้นระหว่างรัฐตั้งแต่2รัฐขึ้นไป

3.ข้อตกลงดังกล่าวต้องบังคับตามกฎหมายระหว่างประเทศ

4.อาจมีหนึ่งฉบับหรือหลายฉบับ หรือมีชื่อเรียกเป็นอย่างใดก็ได้(เช่น พิธีสาร กฎบัตร ปฏิญญา กติกา อนุสัญญา)

5.ก่อให้เกิดสิทธิและหน้าที่ระหว่างภาคี การไม่ปฏิบัติตามสนธิสัญญาถือเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ

สนธิสัญญาที่มีภาคีซึ่งอาจเป็นรัฐหรือองค์กรระหว่างประเทศอื่นๆ2ฝ่าย เรียกว่า สนธิสัญญาทวิภาคี หากว่ามีคู่สัญญา3ฝ่ายหรือกว่านั้นขึ้นไปเรียกว่า สนธิสัญญาพหุภาคี และสนธิสัญญายังมีทั้งประเภทสัญญาที่บังคับใช้ระหว่างภาคีจนถึงประเภทกฎหมายที่บังคับใช้ทั่วไปเช่น ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ค.ศ.1949 อีกด้วย

การทำสนธิสัญญามีขั้นตอนการทำโดยทั่วไป3ขั้นตอน คือ การเจรจา การลงนาม การให้สัตยาบัน ซึ่งสนธิสัญญาแบบย่อจะมีความสมบูรณ์นับแต่ลงนาม อย่างไรก็ดี ในประเทศไทย การให้สัตยาบันสนธิสัญญาบางเรื่องต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาก่อน ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 190

ดูเพิ่ม

• ประเภทของข้อตกลงระหว่างประเทศ
• สัญญา
• ปฏิญญา
• พิธีสาร