ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เอตทัคคะ"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
| บรรทัด 60: | บรรทัด 60: | ||
== พระภิกษุณีที่เป็นเอตทัคคะ == |
== พระภิกษุณีที่เป็นเอตทัคคะ == |
||
# [[พระมหาปชาบดีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้รัตตัญญู |
# [[พระมหาปชาบดีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้รัตตัญญู |
||
# [[พระเขมาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปัญญา |
# [[พระมหาเขมาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปัญญา |
||
# [[พระอุบลวรรณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีฤทธิ์ |
# [[พระมหาอุบลวรรณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีฤทธิ์ |
||
# [[พระปฏาจาราเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงพระวินัย |
# [[พระมหาปฏาจาราเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงพระวินัย |
||
# [[พระนันทาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ |
# [[พระมหานันทาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ยินดีในฌาน |
||
# [[พระธรรมทินนาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เป็นธรรมกถึก |
# [[พระมหาธรรมทินนาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เป็นธรรมกถึก |
||
# [[พระโสณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ปรารภความเพียร |
# [[พระมหาโสณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ปรารภความเพียร |
||
# [[พระสกุลาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีทิพยจักษุ |
# [[พระมหาสกุลาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีทิพยจักษุ |
||
# [[พระภัททากุณฑล |
# [[พระมหาภัททากุณฑลเกสีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ตรัสรู้เร็วพลัน |
||
# [[พระภัททกาปิลานีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ |
# [[พระมหาภัททกาปิลานีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ (ระลึกชาติได้) |
||
# [[พระภัททากัจจานาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ |
# [[พระมหาภัททากัจจานาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้บรรลุมหาภิญญา |
||
# [[พระกีสาโคตมีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง |
# [[พระมหากีสาโคตมีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง |
||
# [[พระสิงคาลมาตาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา |
# [[พระมหาสิงคาลมาตาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา |
||
== อุบาสกที่เป็นเอตทัคคะ == |
== อุบาสกที่เป็นเอตทัคคะ == |
||
# [[ตปุสสะ-ภัลลิกะ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงสรณะก่อน |
# [[ตปุสสะ-ภัลลิกะ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงสรณะก่อน |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 23:59, 4 พฤศจิกายน 2552
| ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
| ศาสนาพุทธ |
|---|
 |
เอตทัคคะ หมายถึงผู้ประเสริฐสุดในทางใดทางหนึ่ง เป็นตำแหน่งทางพุทธศาสนาที่พระพุทธเจ้าได้ประทานแต่งตั้งให้พุทธบริษัท คือ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ผู้มีความรู้ความสามารถเด่นกว่าท่านอื่นๆในด้านนั้นๆ และแต่ละตำแหน่ง พระพุทธองค์ประทานแต่งตั้งเพียง รูปเดียว ท่านเดียวเท่านั้น (พระสาวกผู้เป็นเลิศ)
ประวัติ
เอตทัคคะ นั้น คือ ตำแหน่งที่พระพุทธเจ้ายกย่องพุทธสาวก ว่า เป็นผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางใดหนึ่ง เป็นผู้ประเสริฐสุด ตำแหน่ง เอตทัคคะ นี้ ย่อมได้โดย เหตุ 4 ประการคือ
- โดยเหตุเกิดเรื่อง (อัตถุปปัตติโต) คือ ได้แสดงความสามารถออกมาให้ปรากฏโดยสอดคล้องในเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นๆ ที่เกิดขึ้น
- โดยการมาก่อน (อาคมันโต) คือได้สร้างบุญสะสมในด้านนั้นมาตั้งแต่อดีตชาติพร้อมทั้งได้ตั้งจิตปรารถนาเพื่อบรรลุได้ตำแหน่งเอตทัคคะนี้ด้วย
- โดยเป็นผู้ช่ำชองชำนาญ (จิณณวสิโต) คือได้เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะเรื่องนั้นๆ เป็นพิเศษ
- โดยเป็นผู้ยิ่งด้วยคุณ (คุณาติเรกโต) คือมีความสามารถในเรื่องที่ทำให้ ได้รับตำแหน่งเอตทัคคะเหนือกว่าผู้อื่นที่มีความสามารถอย่างเดียวกัน
ผู้ที่เป็นเอตทัคคะ
- เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุสงฆ์ มีทั้งหมด 41 ท่าน เป็นพระอสีติมหาสาวกทั้งหมด
- เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุณี มีทั้งหมด 13 ท่าน
- เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสกมีทั้งหมด 10 ท่าน
- เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสิกามีทั้งหมด 10 ท่าน
พระภิกษุสงฆ์ที่เป็นเอตทัคคะ
- พระอัญญาโกณฑัญญะเถระ เอตทัคคะในทางรัตตัญญู (รู้ราตรีนาน)
- พระอุรุเวลกัสสปะเถระ เอตทัคคะในทางผู้มีบริวารมาก
- พระสารีบุตรเถระ (อัครสาวกฝ่ายขวา) เอตทัคคะในทางผู้มีปัญญา
- พระมหาโมคคัลลานะเถระ (อัครสาวกฝ่ายซ้าย) เอตทัคคะในทางผู้มีฤทธิ์
- พระปุณณมันตานีบุตรเถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพระธรรมกถึก
- พระกาฬุทายีเถระ เอตทัคคะในทางผู้นำตระกูลให้เลื่อมใส
- พระนันทเถระ เอตทัคคะในทางผู้สำรวมอินทรีย์
- พระราหุลเถระ เอตทัคคะในทางผู้ใคร่ในการศึกษา
- พระอุบาลีเถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงพระวินัย
- พระภัททิยเถระ เอตทัคคะในทางผู้เกิดในตระกูลสูง
- พระอนุรุทธเถระ เอตทัคคะในทางผู้มีทิพยจักษุญาณ
- พระอานนท์เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพหูสูต ผู้มีสติ ผู้มีคติ ผู้มีความเพียร และเป็นพุทธอุปัฏฐาก
- พระโมฆราชเถระ เอตทัคคะในทางผู้ยินดีในจีวรเศร้าหมอง
- พระปิณโฑลภารทวาชเถระ เอตทัคคะในทางผู้บันลือสีหนาท
- พระมหากัจจายนเถระ เอตทัคคะในทางผู้อธิบายความย่อให้พิสดาร
- พระสีวลีเถระ เอตทัคคะในทางผู้มีลาภมาก
- พระโสณกุฏิกัณณเถระ เอตทัคคะในทางผู้แสดงธรรมด้วยถ้อยคำอันไพเราะ
- พระมหากัสสปะเถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงธุดงค์
- พระราธเถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงปฏิภาณ (ญาณแจ่มแจ้งในพระพุทธศาสนา)
- พระลกุณฏกภัททิยเถระ เอตทัคคะในทางผู้พูดเสียงไพเราะ
- พระทัพพมัลลบุตรเถระ เอตทัคคะในทางผู้จัดเสนาสนะ
- พระพากุลเถระ เอตทัคคะในทางผู้มีโรคาพยาธน้อย
- พระวักกลิเถระ เอตทัคคะในทางผู้สัทธาธิมุต(หลุดพ้นกิเลสด้วยศรัทธา)
- พระมหากัปปินเถระ เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาทภิกษุบริษัท
- พระอุปเสนเถระ เอตทัคคะในทางผู้นำซึ่งความเลื่อมใสโดยรอบในหมู่ชนทั้งชั้นสูงและชั้นต่ำ
- พระขทิรวนิยเรวตเถระ เอตทัคคะในทางผู้อยู่ป่า
- พระสุภูติเถระ เอตทัคคะในทางผู้อรณวิหาร(เจริญฌานประกอบด้วยเมตตา)และทักขิไณยบุคคล
- พระพาหิยทารุจีริยเถระ เอตทัคคะในทางขิปปาภิญญา (ตรัสรู้เร็วพลัน)
- พระวังคีสเถระ เอตทัคคะในทางผู้มีปัญญาปฏิภาณฉลาดในการผูกเป็นบทบาทคาถา
- พระโสณโกฬิวิสเถระ เอตทัคคะในทางผู้ปรารภความเพียร
- พระโสภิตเถระ เอตทัคคะในทางระลึกปุพเพนิวาสานุสติญาณ
- พระนันทกเถระ เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาสภิกษุณี
- พระกังขาเรวตเถระ เอตทัคคะในทางผู้ยินดีในฌาณสมบัติ
- พระมหาปันถกเถระ เอตทัคคะในทางผู้เจริญวิปัสสนา
- พระจูฬปันถกเถระ เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญในมโนมยิทธิ
- พระกุณฑธานเถระ เอตทัคคะในทางผู้จับสลากเป็นปฐม
- พระรัฐบาลเถระ เอตทัคคะในทางผู้บวชด้วยศรัทธา
- พระกุมารกัสสปเถระ เอตทัคคะในทางผู้แสดงธรรมอันวิจิตร
- พระมหาโกฏฐิตเถระ เอตทัคคะในทางผู้แตกฉานในปฏิสัมภิทา ๔
- พระสาคตเถระ เอตทัคคะในทางผู้ฉลาดในเตโชกสิณสมาบัติ
- พระปิลินทวัจฉเถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นที่รักใคร่ของเทพยดา
พระภิกษุณีที่เป็นเอตทัคคะ
- พระมหาปชาบดีเถรี เอตทัคคะในฝ่ายผู้รัตตัญญู
- พระมหาเขมาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปัญญา
- พระมหาอุบลวรรณาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีฤทธิ์
- พระมหาปฏาจาราเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงพระวินัย
- พระมหานันทาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ยินดีในฌาน
- พระมหาธรรมทินนาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เป็นธรรมกถึก
- พระมหาโสณาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ปรารภความเพียร
- พระมหาสกุลาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีทิพยจักษุ
- พระมหาภัททากุณฑลเกสีเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ตรัสรู้เร็วพลัน
- พระมหาภัททกาปิลานีเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ (ระลึกชาติได้)
- พระมหาภัททากัจจานาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้บรรลุมหาภิญญา
- พระมหากีสาโคตมีเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง
- พระมหาสิงคาลมาตาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา
อุบาสกที่เป็นเอตทัคคะ
- ตปุสสะ-ภัลลิกะ เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงสรณะก่อน
- อนาถปิณฑิกเศรษฐี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายก
- จิตตคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นธรรมกถึก
- หัตถกคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้สงเคราะห์บริษัทด้วยสังคหวัตถุ 4
- พระเจ้ามหานามศากยะ เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายทานมีรสอันประณีต
- อุคคคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้ให้ของเจริญจิต
- อุคคตคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุสงฆ์
- สูรอัมพัฏฐอุบาสก เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีศรัทธาไม่หวั่นไหว
- ชีวกโกมารภัจ เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสในบุคคล
- นกุลบิดาคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคย
อุบาสิกาที่เป็นเอตทัคคะ
- นางสุชาดา เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงพระรัตนตรัยก่อน
- นางวิสาขา เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายิกา
- นางขุชชุตตรา เอตทัคคะในฝ่ายผู้แสดงธรรม
- นางสามาวดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้อยู่ด้วยเมตตา
- นางอุตตรานันทมารดา เอตทัคคะในฝ่ายผู้เพ่งด้วยฌาน
- พระนางสุปปวาสา เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายของมีรสอันประณีต
- นางสุปปิยา เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้
- นางกาติยานี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสมั่นคง
- นางกาฬีกุรรฆริกา เอตทะคคะในฝ่ายผู้ได้ความเลื่อมใสตามเขา
- นางนกุลมารดาคหปตานี เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคยในพระศาสดา
อ้างอิง
- ชีวประวัติพุทธสาวก ประวัติพระอัจฉริยะมหาเถระเมื่อครั้งพุทธกาล เล่ม 1 จำเนียร ทรงฤกษ์ , 2542 , พิมพ์โดยสำนักปฏิบัติธรรมสวนแก้ว (สาขาวัดปากน้ำ), สำนักพิมพ์ธรรมสภา ISBN 974-7276-30-5
แหล่งข้อมูลอื่น
 | บทความศาสนาพุทธนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |