ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เอตทัคคะ"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ล เปลี่ยนไปใช้ แม่แบบ:โครงพุทธศาสนาโดยบอตคุง |
ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{พุทธ}} |
|||
{{รอการตรวจสอบ}} |
|||
'''เอตทัคคะ''' หมายถึงผู้ประเสริฐสุดในทางใดทางหนึ่ง เป็นตำแหน่งทางพุทธศาสนาที่พระพุทธเจ้าได้ประทานแต่งตั้งให้พุทธบริษัท คือ [[ภิกษุ]] [[ภิกษุณี]] [[อุบาสก]] [[อุบาสิกา]] ผู้มีความรู้ความสามารถเด่นกว่าท่านอื่นๆในด้านนั้นๆ และแต่ละตำแหน่ง พระพุทธองค์ประทานแต่งตั้งเพียง รูปเดียว ท่านเดียวเท่านั้น (พระสาวกผู้เป็นเลิศ) |
'''เอตทัคคะ''' หมายถึงผู้ประเสริฐสุดในทางใดทางหนึ่ง เป็นตำแหน่งทางพุทธศาสนาที่พระพุทธเจ้าได้ประทานแต่งตั้งให้พุทธบริษัท คือ [[ภิกษุ]] [[ภิกษุณี]] [[อุบาสก]] [[อุบาสิกา]] ผู้มีความรู้ความสามารถเด่นกว่าท่านอื่นๆในด้านนั้นๆ และแต่ละตำแหน่ง พระพุทธองค์ประทานแต่งตั้งเพียง รูปเดียว ท่านเดียวเท่านั้น (พระสาวกผู้เป็นเลิศ) |
||
== ประวัติ == |
== ประวัติ == |
||
'''เอตทัคคะ''' นั้น คือ ตำแหน่งที่พระพุทธเจ้ายกย่องพุทธสาวก ว่า เป็นผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางใดหนึ่ง เป็นผู้ประเสริฐสุด ตำแหน่ง เอตทัคคะ นี้ ย่อมได้โดย เหตุ 4 ประการคือ |
'''เอตทัคคะ''' นั้น คือ ตำแหน่งที่พระพุทธเจ้ายกย่องพุทธสาวก ว่า เป็นผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางใดหนึ่ง เป็นผู้ประเสริฐสุด ตำแหน่ง เอตทัคคะ นี้ ย่อมได้โดย เหตุ 4 ประการคือ |
||
#'''โดยเหตุเกิดเรื่อง''' (อัตถุปปัตติโต) คือ ได้แสดงความสามารถออกมาให้ปรากฏโดยสอดคล้องในเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นๆ ที่เกิดขึ้น |
# '''โดยเหตุเกิดเรื่อง''' (อัตถุปปัตติโต) คือ ได้แสดงความสามารถออกมาให้ปรากฏโดยสอดคล้องในเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นๆ ที่เกิดขึ้น |
||
#'''โดยการมาก่อน ''' (อาคมันโต) คือได้สร้างบุญสะสมในด้านนั้นมาตั้งแต่อดีตชาติพร้อมทั้งได้ตั้งจิตปรารถนาเพื่อบรรลุได้ตำแหน่งเอตทัคคะนี้ด้วย |
# '''โดยการมาก่อน ''' (อาคมันโต) คือได้สร้างบุญสะสมในด้านนั้นมาตั้งแต่อดีตชาติพร้อมทั้งได้ตั้งจิตปรารถนาเพื่อบรรลุได้ตำแหน่งเอตทัคคะนี้ด้วย |
||
#'''โดยเป็นผู้ช่ำชองชำนาญ''' (จิณณวสิโต) คือได้เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะเรื่องนั้นๆ เป็นพิเศษ |
# '''โดยเป็นผู้ช่ำชองชำนาญ''' (จิณณวสิโต) คือได้เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะเรื่องนั้นๆ เป็นพิเศษ |
||
#'''โดยเป็นผู้ยิ่งด้วยคุณ ''' (คุณาติเรกโต) คือมีความสามารถในเรื่องที่ทำให้ ได้รับตำแหน่งเอตทัคคะเหนือกว่าผู้อื่นที่มีความสามารถอย่างเดียวกัน |
# '''โดยเป็นผู้ยิ่งด้วยคุณ ''' (คุณาติเรกโต) คือมีความสามารถในเรื่องที่ทำให้ ได้รับตำแหน่งเอตทัคคะเหนือกว่าผู้อื่นที่มีความสามารถอย่างเดียวกัน |
||
==ผู้ที่เป็นเอตทัคคะ== |
== ผู้ที่เป็นเอตทัคคะ == |
||
#เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุสงฆ์ มีทั้งหมด 41 ท่าน เป็น[[พระอสีติมหาสาวก]]ทั้งหมด |
# เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุสงฆ์ มีทั้งหมด 41 ท่าน เป็น[[พระอสีติมหาสาวก]]ทั้งหมด |
||
#เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุณี มีทั้งหมด 13 ท่าน |
# เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุณี มีทั้งหมด 13 ท่าน |
||
#เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสกมีทั้งหมด 10 ท่าน |
# เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสกมีทั้งหมด 10 ท่าน |
||
#เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสิกามีทั้งหมด 10 ท่าน |
# เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสิกามีทั้งหมด 10 ท่าน |
||
==พระภิกษุสงฆ์ที่เป็นเอตทัคคะ== |
== พระภิกษุสงฆ์ที่เป็นเอตทัคคะ == |
||
{{บน}} |
{{บน}} |
||
#[[พระอัญญาโกณฑัญญะ]]เถระ เอตทัคคะในทางรัตตัญญู |
# [[พระอัญญาโกณฑัญญะ]]เถระ เอตทัคคะในทางรัตตัญญู |
||
#[[พระอุรุเวลกัสสปะ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีบริวารมาก |
# [[พระอุรุเวลกัสสปะ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีบริวารมาก |
||
#[[พระสารีบุตร]]เถระ (อัครสาวกฝ่ายขวา) เอตทัคคะในทางผู้มีปัญญา |
# [[พระสารีบุตร]]เถระ (อัครสาวกฝ่ายขวา) เอตทัคคะในทางผู้มีปัญญา |
||
#[[พระมหาโมคคัลลานะ]]เถระ (อัครสาวกฝ่ายซ้าย) เอตทัคคะในทางผู้มีฤทธิ์ |
# [[พระมหาโมคคัลลานะ]]เถระ (อัครสาวกฝ่ายซ้าย) เอตทัคคะในทางผู้มีฤทธิ์ |
||
#[[พระปุณณมันตานีบุตร]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพระธรรมกถึก |
# [[พระปุณณมันตานีบุตร]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพระธรรมกถึก |
||
#[[พระกาฬุทายี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้นำตระกูลให้เลื่อมใส |
# [[พระกาฬุทายี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้นำตระกูลให้เลื่อมใส |
||
#[[พระนันท]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้สำรวมอินทรีย์ |
# [[พระนันท]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้สำรวมอินทรีย์ |
||
#[[พระราหุล]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ใคร่ในการศึกษา |
# [[พระราหุล]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ใคร่ในการศึกษา |
||
#[[พระอุบาลี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงพระวินัย |
# [[พระอุบาลี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงพระวินัย |
||
#[[พระภัททิย]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เกิดในตระกูลสูง |
# [[พระภัททิย]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เกิดในตระกูลสูง |
||
#[[พระอนุรุทธ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีทิพยจักษุญาณ |
# [[พระอนุรุทธ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีทิพยจักษุญาณ |
||
#[[พระอานนท์]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพหูสูตร ผู้มีสติ ผู้มีคติ ผู้มีความเพียร และเป็นพุทธอุปัฏฐาก |
# [[พระอานนท์]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพหูสูตร ผู้มีสติ ผู้มีคติ ผู้มีความเพียร และเป็นพุทธอุปัฏฐาก |
||
#[[พระโมฆราช]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ยินดีในจีวรเศร้าหมอง |
# [[พระโมฆราช]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ยินดีในจีวรเศร้าหมอง |
||
#[[พระปิณโฎลภารทวาช]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้บันลือสีหนาท |
# [[พระปิณโฎลภารทวาช]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้บันลือสีหนาท |
||
#[[พระมหากัจจายน]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้อธิบายความย่อให้พิสดาร |
# [[พระมหากัจจายน]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้อธิบายความย่อให้พิสดาร |
||
#[[พระสีวลี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีลาภมาก |
# [[พระสีวลี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีลาภมาก |
||
#[[พระโสณกุฏิกัณณเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้มีวาจาไพเราะ |
# [[พระโสณกุฏิกัณณเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้มีวาจาไพเราะ |
||
#[[พระมหากัสสปะ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงธุดงค์ |
# [[พระมหากัสสปะ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงธุดงค์ |
||
#[[พระราธเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ว่าง่าย |
# [[พระราธเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ว่าง่าย |
||
#[[พระลกุณฏกภัททิยเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้พูดเสียงไพเราะ |
# [[พระลกุณฏกภัททิยเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้พูดเสียงไพเราะ |
||
#[[พระทัพพมัลลบุตรเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้จัดเสนาสนะ |
# [[พระทัพพมัลลบุตรเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้จัดเสนาสนะ |
||
#[[พระพากุลเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ไม่มีโรคาพยาธิ |
# [[พระพากุลเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ไม่มีโรคาพยาธิ |
||
#[[พระวักกลิเถระ]] เอตทัคคะในทางศรัทธาวิมุตติ |
# [[พระวักกลิเถระ]] เอตทัคคะในทางศรัทธาวิมุตติ |
||
#[[พระมหากัปปินเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาทภิกษุ |
# [[พระมหากัปปินเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาทภิกษุ |
||
#[[พระอุปเสนเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้นำซึ่งความเลื่อมใส |
# [[พระอุปเสนเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้นำซึ่งความเลื่อมใส |
||
#[[พระเรวตขทิรวนิยเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้อยู่ป่า |
# [[พระเรวตขทิรวนิยเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้อยู่ป่า |
||
#[[พระสุภูมิเถระ]] เอตทัคคะในทางอรณวิหารและทักขิเณยยบุคคล |
# [[พระสุภูมิเถระ]] เอตทัคคะในทางอรณวิหารและทักขิเณยยบุคคล |
||
#[[พระพาหิยเถระ]] เอตทัคคะในทางขิปปาภิญญา |
# [[พระพาหิยเถระ]] เอตทัคคะในทางขิปปาภิญญา |
||
#[[พระวังคีสเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้มีปฏิภาณ |
# [[พระวังคีสเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้มีปฏิภาณ |
||
#[[พระโสณโกฬิวิสเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ปรารภความเพียร |
# [[พระโสณโกฬิวิสเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ปรารภความเพียร |
||
#[[พระโสภิตเถระ]] เอตทัคคะในทางระลึกปุพเพนิวาสานุสติญาณ |
# [[พระโสภิตเถระ]] เอตทัคคะในทางระลึกปุพเพนิวาสานุสติญาณ |
||
#[[พระนัทกเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาสภิกษุณี |
# [[พระนัทกเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาสภิกษุณี |
||
#[[พรกังขาเรวตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เพ่งด้วยฌาณ |
# [[พรกังขาเรวตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เพ่งด้วยฌาณ |
||
#[[พระมหาปันถกเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เจริญวิปัสสนา |
# [[พระมหาปันถกเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เจริญวิปัสสนา |
||
#[[พระจูฬปันถก]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญในมโนมยิทธิ |
# [[พระจูฬปันถก]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญในมโนมยิทธิ |
||
#[[พระกุณฑธานเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้จับสลากเป็นที่หนึ่ง |
# [[พระกุณฑธานเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้จับสลากเป็นที่หนึ่ง |
||
#[[พระรัฐบาลเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้บวชด้วยศรัทธา |
# [[พระรัฐบาลเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้บวชด้วยศรัทธา |
||
#[[พระกุมารกัสสปเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้แสดงธรรมอันวิจิตร |
# [[พระกุมารกัสสปเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้แสดงธรรมอันวิจิตร |
||
#[[พระมหาโกฏฐิตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้แตกฉานในปฏิสัมภิทา ๔ |
# [[พระมหาโกฏฐิตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้แตกฉานในปฏิสัมภิทา ๔ |
||
#[[พระสาคตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญเตโชสมาบัติ |
# [[พระสาคตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญเตโชสมาบัติ |
||
#[[พระปิลินทวัจฉเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เป็นที่รักใคร่ของเทพยดา |
# [[พระปิลินทวัจฉเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เป็นที่รักใคร่ของเทพยดา |
||
{{ล่าง}} |
{{ล่าง}} |
||
==พระภิกษุณีที่เป็นเอตทัคคะ== |
== พระภิกษุณีที่เป็นเอตทัคคะ == |
||
#[[พระมหาปชาบดีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้รัตตัญญู |
# [[พระมหาปชาบดีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้รัตตัญญู |
||
#[[พระเขมาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปัญญา |
# [[พระเขมาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปัญญา |
||
#[[พระอุบลวรรณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีฤทธิ์ |
# [[พระอุบลวรรณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีฤทธิ์ |
||
#[[พระปฏาจาราเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงพระวินัย |
# [[พระปฏาจาราเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงพระวินัย |
||
#[[พระนันทาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เพ่งด้วยฌาน |
# [[พระนันทาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เพ่งด้วยฌาน |
||
#[[พระธรรมทินนาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เป็นธรรมกถึก |
# [[พระธรรมทินนาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เป็นธรรมกถึก |
||
#[[พระโสณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ปรารภความเพียร |
# [[พระโสณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ปรารภความเพียร |
||
#[[พระสกุลาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีทิพยจักษุ |
# [[พระสกุลาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีทิพยจักษุ |
||
#[[พระภัททากุณฑลเกสาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ตรัสรู้เร็วพลัน |
# [[พระภัททากุณฑลเกสาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ตรัสรู้เร็วพลัน |
||
#[[พระภัททกาปิลานีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ |
# [[พระภัททกาปิลานีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ |
||
#[[พระภัททากัจจานาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงอภิญญา |
# [[พระภัททากัจจานาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงอภิญญา |
||
#[[พระกีสาโคตมีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง |
# [[พระกีสาโคตมีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง |
||
#[[พระสิงคาลมาตาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา |
# [[พระสิงคาลมาตาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา |
||
==อุบาสกที่เป็นเอตทัคคะ== |
== อุบาสกที่เป็นเอตทัคคะ == |
||
#[[ตปุสสะ-ภัลลิกะ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงสรณะก่อน |
# [[ตปุสสะ-ภัลลิกะ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงสรณะก่อน |
||
#[[อนาถปิณฑิกเศรษฐี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายก |
# [[อนาถปิณฑิกเศรษฐี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายก |
||
#[[จิตตคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นธรรมกถึก |
# [[จิตตคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นธรรมกถึก |
||
#[[หัตถกคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้สงเคราะห์บริษัทด้วยสังคหวัตถุ 4 |
# [[หัตถกคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้สงเคราะห์บริษัทด้วยสังคหวัตถุ 4 |
||
#[[พระเจ้ามหานามศากยะ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายทานมีรสอันประณีต |
# [[พระเจ้ามหานามศากยะ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายทานมีรสอันประณีต |
||
#[[อุคคคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ให้ของเจริญจิต |
# [[อุคคคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ให้ของเจริญจิต |
||
#[[อุคคตคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุสงฆ์ |
# [[อุคคตคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุสงฆ์ |
||
#[[สูรอัมพัฏฐอุบาสก]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีศรัทธาไม่หวั่นไหว |
# [[สูรอัมพัฏฐอุบาสก]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีศรัทธาไม่หวั่นไหว |
||
#[[ชีวกโกมารภัจ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสในบุคคล |
# [[ชีวกโกมารภัจ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสในบุคคล |
||
#[[นกุลบิดาคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคย |
# [[นกุลบิดาคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคย |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[หมวดหมู่:บุคคลในพุทธศาสนา|อเตทัคคะ]] |
[[หมวดหมู่:บุคคลในพุทธศาสนา|อเตทัคคะ]] |
||
[[หมวดหมู่:เอตทัคคะ]] |
|||
{{โครงพุทธศาสนา}} |
{{โครงพุทธศาสนา}} |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 12:43, 7 กรกฎาคม 2552
| ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
| ศาสนาพุทธ |
|---|
 |
เอตทัคคะ หมายถึงผู้ประเสริฐสุดในทางใดทางหนึ่ง เป็นตำแหน่งทางพุทธศาสนาที่พระพุทธเจ้าได้ประทานแต่งตั้งให้พุทธบริษัท คือ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ผู้มีความรู้ความสามารถเด่นกว่าท่านอื่นๆในด้านนั้นๆ และแต่ละตำแหน่ง พระพุทธองค์ประทานแต่งตั้งเพียง รูปเดียว ท่านเดียวเท่านั้น (พระสาวกผู้เป็นเลิศ)
ประวัติ
เอตทัคคะ นั้น คือ ตำแหน่งที่พระพุทธเจ้ายกย่องพุทธสาวก ว่า เป็นผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางใดหนึ่ง เป็นผู้ประเสริฐสุด ตำแหน่ง เอตทัคคะ นี้ ย่อมได้โดย เหตุ 4 ประการคือ
- โดยเหตุเกิดเรื่อง (อัตถุปปัตติโต) คือ ได้แสดงความสามารถออกมาให้ปรากฏโดยสอดคล้องในเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นๆ ที่เกิดขึ้น
- โดยการมาก่อน (อาคมันโต) คือได้สร้างบุญสะสมในด้านนั้นมาตั้งแต่อดีตชาติพร้อมทั้งได้ตั้งจิตปรารถนาเพื่อบรรลุได้ตำแหน่งเอตทัคคะนี้ด้วย
- โดยเป็นผู้ช่ำชองชำนาญ (จิณณวสิโต) คือได้เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะเรื่องนั้นๆ เป็นพิเศษ
- โดยเป็นผู้ยิ่งด้วยคุณ (คุณาติเรกโต) คือมีความสามารถในเรื่องที่ทำให้ ได้รับตำแหน่งเอตทัคคะเหนือกว่าผู้อื่นที่มีความสามารถอย่างเดียวกัน
ผู้ที่เป็นเอตทัคคะ
- เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุสงฆ์ มีทั้งหมด 41 ท่าน เป็นพระอสีติมหาสาวกทั้งหมด
- เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุณี มีทั้งหมด 13 ท่าน
- เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสกมีทั้งหมด 10 ท่าน
- เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสิกามีทั้งหมด 10 ท่าน
พระภิกษุสงฆ์ที่เป็นเอตทัคคะ
|
พระภิกษุณีที่เป็นเอตทัคคะ
- พระมหาปชาบดีเถรี เอตทัคคะในฝ่ายผู้รัตตัญญู
- พระเขมาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปัญญา
- พระอุบลวรรณาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีฤทธิ์
- พระปฏาจาราเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงพระวินัย
- พระนันทาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เพ่งด้วยฌาน
- พระธรรมทินนาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เป็นธรรมกถึก
- พระโสณาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ปรารภความเพียร
- พระสกุลาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีทิพยจักษุ
- พระภัททากุณฑลเกสาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ตรัสรู้เร็วพลัน
- พระภัททกาปิลานีเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
- พระภัททากัจจานาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงอภิญญา
- พระกีสาโคตมีเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง
- พระสิงคาลมาตาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา
อุบาสกที่เป็นเอตทัคคะ
- ตปุสสะ-ภัลลิกะ เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงสรณะก่อน
- อนาถปิณฑิกเศรษฐี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายก
- จิตตคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นธรรมกถึก
- หัตถกคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้สงเคราะห์บริษัทด้วยสังคหวัตถุ 4
- พระเจ้ามหานามศากยะ เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายทานมีรสอันประณีต
- อุคคคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้ให้ของเจริญจิต
- อุคคตคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุสงฆ์
- สูรอัมพัฏฐอุบาสก เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีศรัทธาไม่หวั่นไหว
- ชีวกโกมารภัจ เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสในบุคคล
- นกุลบิดาคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคย
อุบาสิกาที่เป็นเอตทัคคะ
- นางสุชาดา เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงพระรัตนตรัยก่อน
- นางวิสาขา เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายิกา
- นางขุชชุตตรา เอตทัคคะในฝ่ายผู้แสดงธรรม
- นางสามาวดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้อยู่ด้วยเมตตา
- นางอุตตรานันทมารดา เอตทัคคะในฝ่ายผู้เพ่งด้วยฌาน
- พระนางสุปปวาสา เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายของมีรสอันประณีต
- นางสุปปิยา เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้
- นางกาติยานี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสมั่นคง
- นางกาฬีกุรรฆริกา เอตทะคคะในฝ่ายผู้ได้ความเลื่อมใสตามเขา
- นางนกุลมารดาคหปตานี เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคยในพระศาสดา
อ้างอิง
- ชีวประวัติพุทธสาวก ประวัติพระอัจฉริยะมหาเถระเมื่อครั้งพุทธกาล เล่ม 1 จำเนียร ทรงฤกษ์ , 2542 , พิมพ์โดยสำนักปฏิบัติธรรมสวนแก้ว (สาขาวัดปากน้ำ), สำนักพิมพ์ธรรมสภา ISBN 974-7276-30-5
แหล่งข้อมูลอื่น
 | บทความศาสนาพุทธนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |