สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)

ไฟล์:Wat 03.jpg

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) (พ.ศ. 2331 - พ.ศ. 2398) ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินในรัชกาลที่ 4 เป็นบิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์และเจ้าพระยาภาสกรวงศ์

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ เป็นบุตรเจ้าพระยาอรรคมหาเสนาบดี (บุนนาค) กับเจ้าคุณนวล (เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล) รับราชการเป็นมหาดเล็กในรัชกาลที่ 1 รับพระราชทานตำแหน่งเป็นนายสุดจินดาหุ้มแพรมหาดเล็ก ได้รับการเลื่อนตำแหน่งตามลำดับ จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงได้เลื่อนขึ้นเป็น "สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์" คนทั่วไปนิยมเรียกว่า "สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่" (เรียกสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ น้องชายของท่านว่า "สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อย")

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ เป็นสมเด็จเจ้าพระยาองค์แรกของกรุงรัตนโกสินทร์ มีหน้าที่สำเร็จราชการแผ่นดิน ดูแลต่างพระเนตรพระกรรณทั่วทั้งพระราชอาณาจักร ใช้ตราสุริยมณฑลเทพบุตรชักรถ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งตระกูลบุนนาค ท่านเป็นผู้สร้างวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ มีบุตรธิดากับท่านผู้หญิงจันทร์ จำนวน 9 คน และมีบุตรธิดากับภรรยาอื่น ๆ อีกหลายคน รวมบุตรธิดาทั้งสิ้น 44 คน (บางตำราระบุว่า 61 คน)

อ้างอิง

• http://arcbs.bsru.ac.th/local/pdf/somdes.pdf