ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ลัทธิ"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
BodhisattvaBot (คุย | ส่วนร่วม)
โรบอต เพิ่ม: el:Θρήσκευμα
Jakkrapop (คุย | ส่วนร่วม)
บรรทัด 4: บรรทัด 4:
== ความแตกต่างระหว่าง ลัทธิ กับ ศาสนา ==
== ความแตกต่างระหว่าง ลัทธิ กับ ศาสนา ==
# ลัทธิ อาจไม่มีคำสั่งสอนเกี่ยวกับ[[ศีลธรรม]]จรรยาเหมือนอย่าง[[ศาสนา]]ก็ได้ เช่นลัทธิความเชื่อของเผ่าต่าง ๆ ในสังคมบรุพกาล ที่เน้นแต่การทำ[[พิธีกรรม]][[บูชาเทพเจ้า]] [[ภูตผีปีศาจ]] แต่ไม่มี[[หลักคำสอน]]ทาง[[ศีลธรรม]]จรรยา
# ลัทธิ อาจไม่มีคำสั่งสอนเกี่ยวกับ[[ศีลธรรม]]จรรยาเหมือนอย่าง[[ศาสนา]]ก็ได้ เช่นลัทธิความเชื่อของเผ่าต่าง ๆ ในสังคมบรุพกาล ที่เน้นแต่การทำ[[พิธีกรรม]][[บูชาเทพเจ้า]] [[ภูตผีปีศาจ]] แต่ไม่มี[[หลักคำสอน]]ทาง[[ศีลธรรม]]จรรยา
# ลัทธิ มีคำสอนเรื่อง[[จุดมุ่งหมาย]]สูงสุดของชีวิตที่แตกต่างจาก[[ศาสนา]] กล่าวคือ[[จุดมุ่งหมาย]]สูงสุดของชีวิตมนุษย์ที่ศาสนากำหนด คือ ความสุขในทางธรรม ความสงบสุขทางจิตใจและมุ่งแก้ปัญหาที่เป็นลักษณะปัญหาสากลของมนุษย์ เช่น [[ความทุกข์]] [[ความผิดหวัง]] และพฤติกรรมความดี ความชั่ว เป็นต้นแต่จุดมุ่งหมายของลัทธิ จะเน้นความสุขทางโลก มุ่งแก้ปัญหาของมนุษย์และสังคมและมีความเหมาะสมเฉพาะสังคมบางท้องถิ่นและเฉพาะสมัยเท่านั้น เช่น [[ลัทธิเต๋า]] [[ลัทธิขงจื้อ]] เป็นต้น
# ลัทธิ มีคำสอนเรื่อง[[จุดมุ่งหมาย]]สูงสุดของชีวิตที่แตกต่างจาก[[ศาสนา]] กล่าวคือ[[จุดมุ่งหมาย]]สูงสุดของชีวิตมนุษย์ที่ศาสนากำหนด คือ ความสุขในทางธรรม ความสงบสุขทางจิตใจและมุ่งแก้ปัญหาที่เป็นลักษณะปัญหาสากลของมนุษย์ เช่น [[ความทุกข์]] [[ความผิดหวัง]] และพฤติกรรมความดี ความชั่ว เป็นต้นแต่จุดมุ่งหมายของลัทธิ จะเน้นความสุขทางโลก มุ่งแก้ปัญหาของมนุษย์และสังคมและมีความเหมาะสมเฉพาะสังคมบางท้องถิ่นและเฉพาะสมัยเท่านั้น เช่น [[ลัทธิเต๋า]] [[ลัทธิขงจื๊อ]] เป็นต้น
# ลัทธิอาจมี[[พิธีกรรม]]หรือไม่ก็ได้ แต่[[ศาสนา]]ต้องมี[[พิธีกรรม]]
# ลัทธิอาจมี[[พิธีกรรม]]หรือไม่ก็ได้ แต่[[ศาสนา]]ต้องมี[[พิธีกรรม]]
# [[คำสอน]]ของลัทธิ เกิดจาก[[ความคิด]]และ[[ทัศนะ]]ส่วนตัวของเจ้าลัทธิเอง แต่สำหรับศาสนา [[คำสอน]]เกิดจาก[[พระบัญชา]]ของพระเจ้า โดยมี[[โองการ]]ผ่านทาง[[ศาสดา]] ศาสดามิได้คิดขึ้นเอง (ยกเว้น [[พุทธศาสนา]] ถือว่า[[คำสอน]]เป็นสิ่งที่มีอยู่ใน[[ธรรมชาติ]] พระพุทธเจ้าทรงเป็นผู้ค้นพบและนำมาเผยแพร่ เนื่องด้วยเป็น[[ศาสนา]]ที่ไม่มีพระเจ้า)
# [[คำสอน]]ของลัทธิ เกิดจาก[[ความคิด]]และ[[ทัศนะ]]ส่วนตัวของเจ้าลัทธิเอง แต่สำหรับศาสนา [[คำสอน]]เกิดจาก[[พระบัญชา]]ของพระเจ้า โดยมี[[โองการ]]ผ่านทาง[[ศาสดา]] ศาสดามิได้คิดขึ้นเอง (ยกเว้น [[พุทธศาสนา]] ถือว่า[[คำสอน]]เป็นสิ่งที่มีอยู่ใน[[ธรรมชาติ]] พระพุทธเจ้าทรงเป็นผู้ค้นพบและนำมาเผยแพร่ เนื่องด้วยเป็น[[ศาสนา]]ที่ไม่มีพระเจ้า)

รุ่นแก้ไขเมื่อ 14:11, 2 พฤศจิกายน 2551

ลัทธิ (Doctrine) คือคำสั่งสอน ที่มีผู้เชื่อถือและมีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตของมนุษย์ เช่นลัทธิทางการเมือง ลัทธิเศรษฐกิจ ลัทธิปรัชญา ลัทธิทางศาสนา เป็นต้น ลัทธิทางศาสนาจะมีความหมายแคบกว่าศาสนา ซึ่งเป็นคำสอนเฉพาะกลุ่มของผู้นับถือศาสนาเดียวกัน แต่มีความแตกต่างกันในสาระสำคัญ เช่น พุทธศาสนา มีลัทธิมหายาน ลัทธิหินยาน(เถรวาท) หรือใช้คำว่า นิกาย แทนก็ได้ ลัทธิที่แสดงถึงความเชื่อหรือแนวทางปฏิบัติเพื่อเพื่อความมั่นคงทางจิตใจของมนุษย์แต่ไม่มีลักษณะที่เรียกว่าศาสนาได้ เช่น ลัทธิบูชาบรรพบุรุษ ลัทธินับถือผีสางเทวดา เป็นต้น ลัทธิเหล่านี้มีแต่คำสั่งและพิธีกรรม แต่ไม่มีหลักคำสอนทางจริยธรรม ไม่มีคัมภีร์หรือองค์ศาสดา จึงไม่อาจเรียกว่าศาสนาได้

ความแตกต่างระหว่าง ลัทธิ กับ ศาสนา

  1. ลัทธิ อาจไม่มีคำสั่งสอนเกี่ยวกับศีลธรรมจรรยาเหมือนอย่างศาสนาก็ได้ เช่นลัทธิความเชื่อของเผ่าต่าง ๆ ในสังคมบรุพกาล ที่เน้นแต่การทำพิธีกรรมบูชาเทพเจ้า ภูตผีปีศาจ แต่ไม่มีหลักคำสอนทางศีลธรรมจรรยา
  2. ลัทธิ มีคำสอนเรื่องจุดมุ่งหมายสูงสุดของชีวิตที่แตกต่างจากศาสนา กล่าวคือจุดมุ่งหมายสูงสุดของชีวิตมนุษย์ที่ศาสนากำหนด คือ ความสุขในทางธรรม ความสงบสุขทางจิตใจและมุ่งแก้ปัญหาที่เป็นลักษณะปัญหาสากลของมนุษย์ เช่น ความทุกข์ ความผิดหวัง และพฤติกรรมความดี ความชั่ว เป็นต้นแต่จุดมุ่งหมายของลัทธิ จะเน้นความสุขทางโลก มุ่งแก้ปัญหาของมนุษย์และสังคมและมีความเหมาะสมเฉพาะสังคมบางท้องถิ่นและเฉพาะสมัยเท่านั้น เช่น ลัทธิเต๋า ลัทธิขงจื๊อ เป็นต้น
  3. ลัทธิอาจมีพิธีกรรมหรือไม่ก็ได้ แต่ศาสนาต้องมีพิธีกรรม
  4. คำสอนของลัทธิ เกิดจากความคิดและทัศนะส่วนตัวของเจ้าลัทธิเอง แต่สำหรับศาสนา คำสอนเกิดจากพระบัญชาของพระเจ้า โดยมีโองการผ่านทางศาสดา ศาสดามิได้คิดขึ้นเอง (ยกเว้น พุทธศาสนา ถือว่าคำสอนเป็นสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติ พระพุทธเจ้าทรงเป็นผู้ค้นพบและนำมาเผยแพร่ เนื่องด้วยเป็นศาสนาที่ไม่มีพระเจ้า)
  5. คำสอนของลัทธิไม่มีลักษณะความศักดิ์สิทธิ์ แต่ศาสนามีความศักดิ์สิทธิ์เป็นที่เคารพสักการะบูชาของศาสนิกชนผู้นับถือ ไม่พอใจเมื่อถูกดูหมิ่นเหยียดหยาม
  6. ลัทธิไม่มีสถาบันที่ทำหน้าที่ถ่ายทอดคำสอนและไม่มีคัมภีร์ที่รวบรวมคำสอนไว้เป็นหมวดหมู่ แต่ศาสนามีนักบวชทำหน้าที่เผยแพร่คำสอนของศาสดาและมีคัมภีร์รวบรวมเป็นลายลักษณ์อักษร ลัทธิอาจมีหนังสือที่เจ้าของลัทธิแต่งขั้น แต่มิใช่คัมภีร์ เช่น ลัทธิเศรษฐกิจ ลัทธิการเมือง เป็นต้น

อ้างอิง

  • สวลี บุญมูล [1]