ภาษากงกัณ

ภาษากงกณี
कोंकणी Konknni ಕೊಂಕಣಿ കൊംകണീ koṃkaṇī
ประเทศที่มีการพูด	อินเดีย
ภูมิภาค	กอนกาน
จำนวนผู้พูด	7.6 ล้านคน(ค่าประมาณ)  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	อินโด-ยูโรเปียน ภาษากลุ่มอินโด-อิหร่าน ภาษากลุ่มอินโด-อารยัน ภาษากลุ่มอินโด-อายันใต้ ภาษากงกณี
ระบบการเขียน	อักษรเทวนาครี(ทางการ), อักษรละติน, อักษรกันนาดา, อักษรมาลายาลัม และ อักษรอาหรับ
รหัสภาษา
ISO 639-2	kok
ISO 639-3	มีหลากหลาย: kok – ภาษากอนกานี (ทั่วไป) knn – ภาษากอนกานี (เฉพาะ) gom – ภาษากอนกานีถิ่นกัว

ภาษากงกณี(อักษรเทวนาครี: कोंकणी ; อักษรกันนาดา:ಕೊಂಕಣಿ; อักษรมาลายาลัม:കൊംകണീ ; อักษรโรมัน: Konknni) เป็นภาษากลุ่มอินโด-อารยัน โดยมีคำศัพท์จากภาษาดราวิเดียนปนอยู่ด้วย ได้รับอิทธิพลจากภาษาอื่นหลายภาษา ทั้งภาษาโปรตุเกส ภาษากันนาดา ภาษามราฐี ภาษาเปอร์เซีย และภาษาอาหรับ มีผู้พูดประมาณ 7.6 ล้านคน แต่เดิมเชื่อกันว่าภาษานี้เป็นภาษาถิ่นของภาษามราฐี แต่หลักฐานที่พบภาษากอนกานีเกิดก่อนภาษามราฐีนานมาก จารึกภาษากอนกานีพบครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 1730 ขณะที่จารึกภาษามราฐีพบครั้งแรก เมื่อราว พ.ศ. 2100

ลักษณะ

ภาษากอนกานีเป็นภาษาที่มีความหลากหลายในด้านการเรียงประโยคและรูปลักษณ์ของภาษา ไม่อาจจำแนกได้ว่าเป็นภาษาที่ใช้การเน้นเสียงหรือเป็นภาษาที่มีวรรณยุกต์ เป็นภาษาที่แยกเสียงสั้นยาวของสระเช่นเดียวกับภาษาในกลุ่มอินโด-อารยันอื่นๆ พยางค์ที่มีสระเสียงยาวมักเป็นพยางค์ที่เน้น

ภาษากอนกานีมีสระพื้นฐาน 16 เสียง พยัญชนะ 36 เสียง เสียงกึ่งสระ 5 เสียง เสียงออกตามไรฟัน 3 เสียง เสียงระบายลม 1 เสียง และมีเสียงประสมจำนวนมาก ความแตกต่างของสระนาสิกเป็นลักษณะพิเศษของภาษากอนกานี

ประวัติ

จุดเริ่มต้น

ภาษากอนกานีพัฒนาขึ้นในบริเวณกอนกานซึ่งเป็นฉนวนแผ่นดินแคบๆระหว่างเขตภูเขาสหยทริและทะเลอาหรับทางฝั่งตะวันตกของอินเดีย โดยเฉพาะในโคมันตัก (ปัจจุบันคือกัว) ทฤษฎีเกี่ยวกับกำเนิดของภาษากอนกานีมีสองแบบคือ

• ต้นกำเนิดของภาษากอนกานีคือกลุ่มพราหมณ์สรสวัต ผู้อยู่ตามฝั่งแม่น้ำสรวสวตีในอินเดียตะวันตกเฉียงเหนือเมื่อประมาณ 5,000 ปีมาแล้ว จากการเปลี่ยนแปลงของแม่น้ำเมื่อราว 1,357 ปีก่อนพุทธศักราช ทำให้มีการอพยพ กลุ่มผู้อพยพกลุ่มหนึ่งเข้ามาตั้งหลักแหล่งในบริเวณโคมันตัก คนกลุ่มนี้พูดภาษาปรากฤต(ภาษาเศารเสนี) ซึ่งต่อมาพัฒนาเป็นภาษากอนกานี
• ภาษากอนกานีเป็นภาษาท้องถิ่นที่ใช้พูดในหมู่ชาวโกกนาซึ่งถูกทำให้เป็นสันสกฤต ชนกลุ่มนี้ปัจจุบันอยู่ในทางเหนือของรัฐมหาราษฏระและทางใต้ของรัฐคุชราตแต่อาจจะมีต้นกำเนิดมาจากเขตกอนกาน ผู้อพยพชาวอารยันที่เข้าสู่กอนกานนำภาษาของคนในท้องถิ่นมาใช้และเพิ่มศัพท์จากภาษาปรากฤตและภาษาสันสกฤตเข้าไป

ช่วงแรก

ภาษากอนกานีเป็นภาษาหลักในกัว เริ่มแรกเขียนด้วยอักษรพราหมี ต่อมาจึงเขียนด้วยอักษรเทวนาครี ใช้ในทางศาสนาและการค้ารวมทั้งในชีวิตประจำวัน

กลุ่มชนอื่นๆ ที่ใช้ภาษากอนกานีสำเนียงต่างๆ ได้แก่ชาวกอนกานมุสลิมในเขตรัตนกาลีและภัตกัล ซึ่งมีลักษณะของภาษาอาหรับเข้ามาปนมาก ชนอีกกลุ่มหนึ่งที่ใช้ภาษากอนกานีคือชาวสิททิสซึ่งมาจากเอธิโอเปีย

การอพยพและการแยกเป็นส่วน

การเข้ามาของโปรตุเกสทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงมากในหมู่ของชาวกอนกานี ชาวกอนกานีบางส่วนเปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์และอิทธิพลทางศาสนาของโปรตุเกสทำให้ชาวกอนกานีบางส่วนอพยพออกไป การแบ่งแยกระหว่างชาวกอนกานีที่นับถือศาสนาฮินดูและคริสต์ทำให้ภาษากอนกานีแตกเป็นหลายสำเนียงยิ่งขึ้น

ภาษานี้แพร่ไปสู่เขตจนระหรือกรวลี (ชายฝั่งของการณตกะ) โกกัน-ปัตตะ (ชายฝั่งกอนกาน ส่วนของรัฐมหาราษฏระ) และรัฐเกราลาในช่วง 500 ปีหลัง การอพยพของชาวกอนกานีมีสาเหตุมาจากการปกครองกัวของโปรตุเกส

การอพยพของชาวคริสต์และฮินดูเกิดเป็น 3 ระลอก การอพยพครั้งแรกเกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2103 ซึ่งเป็นช่วงแรกที่โปรตุเกสเข้ามาปกครองกัว ครั้งที่ 2 เกิดเมื่อ พ.ศ. 2114 ในสงครามกับสุลต่านพิชปูร์ การอพยพครั้งที่ 3 เกิดขึ้นระหว่างสงครามในช่วง พ.ศ. 2226 - 2283 การอพยพในช่วงแรกเป็นผู้นับถือศาสนาฮินดู ส่วนสองครั้งหลัง ส่วนใหญ่เป็นชาวคริสต์

ภาษากอนกานีในกัวของโปรตุเกส

ในช่วงแรกของการเป็นอาณานิคมของโปรตุเกส มิชชันนารีให้ความสำคัญกับการแปลคัมภีร์ศาสนาคริสต์เป็นภาษาท้องถิ่นทั้งภาษากอนกานีและภาษามราฐีจนกระทั่ง พ.ศ. 2227 โปรตุเกสห้ามใช้ภาษาถิ่นในเขตปกครองของตน ซึ่งถือว่าเป็นภาษาสำหรับศาสนาฮินดู ให้ใช้ภาษาโปรตุเกสเป็นภาษาราชการแทน

ภาษานี้เป็นภาษาที่ใกล้จะตาย เนื่องจากการเข้ามาแทนที่ของภาษาตะวันตกเช่นภาษาโปรตุเกสและภาษาอังกฤษในหมู่ผู้นับถือศาสนาคริสต์ ส่วนผู้นับถือศาสนาฮินดูหันไปพูดภาษามราฐี ปัจจุบันเป็นภาษาราชการของรัฐกัวและมีใช้แพร่หลายในรัฐนี้ หนังสือที่พิมพ์ด้วยภาษากอนกานีเล่มแรกคือ Doutrina Christan เขียนโดย โธมัส สตีเฟนส์ ชาวอังกฤษ การทำลายหนังสือของโปรตุเกสในราว พ.ศ. 2100 ทำให้หนังสือภาษากอนกานีเหลือน้อย จะมีอยู่บ้างเฉพาะนอกเขตอิทธิพลของโปรตุเกสเท่านั้น

การแพร่กระจาย

ภาษกอนกานีใช้พูดทั่วไปในเขตกอนกาน ซึ่งรวมถึง กัว ชายฝั่งตอนใต้ของรัฐมหาราษฏระ ชายฝั่งของรัฐการณาฏกะ และรัฐเกราลา แต่ละท้องถิ่นมีสำเนียงของตนเอง การแพร่กระจายของผู้พูดภาษานี้มีสาเหตุหลักจากการออพยพของชาวกัวเพื่อหลบหนีการปกครองของโปรตุเกส

ระบบการเขียน

ภาษากอนกานีเขียนด้วยอักษณหลายชนิด ทั้ง อักษรเทวนาครี อักษรโรมัน (เริ่มสมัยอาณานิคมของโปรตุเกส) อักษรกันนาดา ใช้ในเขตมันกาลอร์ และชายฝั่งของรัฐการณาฏกะ อักษรอาหรับในหมู่ผู้นับถือศาสนาอิสลามที่เรียกว่า ภัทกาลี ชนกลุ่มนี้หันมานับถือศาสนาอิสลามในสมัยสุลต่านทิบบู อยู่ในเขตรัฐการณาฏกะ มีผู้เขียนด้วยอักษรมาลายาลัมกลุ่มเล็กๆในเกราลา แต่ปัจจุบันเริ่มหันมาใช้อักษรเทวนาครีแทน

อักษรที่ใช้เขียนภาษากอนกานี

IPA	อักษรเทวนาครีปรับปรุง	อักษรเทวนาครีมาตรฐาน	อักษรละติน	อักษรกันนาดา	อักษรมาลายาลัม	อักษรอาหรับ
/ɵ/	अ	अ	o	ಅ/ಒ	അ	?
/aː/	आ	आ	a	ಆ	ആ	?
/i/	इ	इ	i	ಇ	ഇ	?
/iː/	ई	ई	i	ಈ	ഈ	?
/u/	उ	उ	u	ಉ	ഉ	?
/uː/	ऊ	ऊ	u	ಊ	ഊ	?
/e/	ए	ए	e	ಎ	എ	?
/ɛ/	ऍ	ए	e	ಎ	ഏ	?
æ	no symbol	ए	/e/	ಎ or ಐ	ഐ	?
/ɵi/	ऐ	ऐ	ai/oi	ಐ	ഐ	?
/o/	ओ	ओ	o	ಒ	ഒ	?
/ɔ/	ऑ	ओ	o	ಒ	ഓ	?
/ɵu/	औ	ಔ	au/ou		ഔ	?
/ⁿ/	अं	अं	om/on	ಅಂ	അം	?
/k/	क	क	k	ಕ್	ക്	ک
/kʰ/	ख	ख	kh	ಖ್	ഖ്	که
/g/	ग	ग	g	ಗ್	ഗ്	ک
/gʱ/	घ	घ	gh	ಘ್	ഘ്	گه
/ŋ/	ङ	ंग	ng	ಙ	ങ്	ڭ
/ts/	च़	च़	ch	ಚ್	ത്സ്	څ
/c/	च	च	ch	ಚ್	ച്	چ
/cʰ/	छ	छ	chh	ಛ್	ഛ്	چه
/z/	ज़	ज़	z	ಜ	?	ز
/ɟ/	ज	ज	j	ಜ್	ജ്	ج
/zʰ/	झ़	झ़	zh	ಝ್	?	زه
/ɟʱ/	झ	झ	jh	ಝ್	ഝ്	جه
/ɲ/	ञ	ञ	nh	ಞ	ഞ്	ڃ
/ʈ/	ट	ट	tt	ಟ್	ട്	ټ
/ʈʰ/	ठ	ठ	tth	ಠ್	ഠ്	ټه
/ɖ/	ड	ड	dd	ಡ್	ഡ്	ډ
/ɖʱ/	ढ	ढ	ddh	ಢ್	ഢ്	ډه
/ɳ/	ण	ण	nn	ಣ್	ണ്	ڼ
/t̪/	त	त	t	ತ್	ത്	ت
/t̪ʰ/	थ	थ	th	ಥ್	ഥ്	ته
/d̪/	द	द	d	ದ್	ദ്	د
/d̪ʰ/	ध	ध	dh	ಧ್	ധ്	ده
/n/	न	न	n	ನ್	ന്	ن
/p/	प	प	p	ಪ್	പ്	پ
/f/	फ़	फ	f	ಫ್	?	ف
/b/	ब	ब	b	ಬ್	ബ്	ب
/bʱ/	भ	भ	bh	ಭ್	ഭ്	به
/m/	म	म	m	ಮ್	മ്	م
/j/	य	य	i/e/ie	ಯ್	യ്	ې
/ɾ/	र	र	r	ರ್	ര്	ر
/l/	ल	ल	l	ಲ್	ല്	ل
/ʃ/	श	श	x	ಶ್	ഷ്	ش
/ʂ/	ष	ष	x	ಷ್	ശ്	?
/s/	स	स	s	ಸ್	സ്	س
/ɦ/	ह	ह	h	ಹ್	ഹ്	?
/ɭ/	ळ	ळ	ll	ಳ್	ള്	?
/ʋ/	व	व	v	ವ್	വ്	ڤ