พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ ชั้น 4
ประสูติ11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2388
สิ้นพระชนม์21 สิงหาคม พ.ศ. 2429
(พระชันษา 52 ปี)
ราชวงศ์จักรี
ราชสกุลหัสดินทร์
พระบิดาพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดาเจ้าจอมมารดาหนู

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ มีพระนามเดิมว่า พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหัสดินทร์ เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 19 ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวกับเจ้าจอมมารดาหนู

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน 12 ขึ้น 13 ค่ำ ปีมะเส็ง สัปตศก จ.ศ. 1207 ตรงกับวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2388[1] ต่อมาถึงรัชกาลที่ 5 ทรงสถาปนาเป็นพระเจ้าบวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์[2] เมื่อวันพฤหัสบดี เดือนยี่ ขึ้น 9 ค่ำ ปีมะเส็ง ตรีศก จ.ศ. 1243 ตรงกับวันที่ 29 ธันวาคม พ.ศ. 2424

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 5 เมื่อวันเสาร์ เดือน 9 แรม 7 ค่ำ ปีจอ อัฐศก จ.ศ. 1248 ตรงกับวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2429 พระชันษา 42 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุท้องสนามหลวง วันที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2430[3]

พระองค์ทรงเป็นต้นราชสกุลหัสดินทร ทรงมีพระโอรส 2 พระองค์ ดังนี้

  1. หม่อมเจ้าชนะไชย หัสดินทร์ (ประสูติ พ.ศ. 2407 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2437 พระราชทานเพลิง ณ วัดสังเวชวิศยาราม เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ. 2438)
  2. นายพลตรี หม่อมเจ้าศรีใสเฉลิมศักดิ์ หัสดินทร ท.ม.,ต.จ. อดีตผู้บัญชาการกองพลที่ 2 มณฑลนครไชยศรี (ประสูติ พ.ศ. 2410 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2462 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2464) เสกสมรสกับหม่อมลืม หัสดินทร ณ อยุธยา (สกุลเดิม: จุลกะ) มีโอรสธิดา 7 คน คือ
    1. หม่อมราชวงศ์หญิงแลวิไลลักษณ์ หัสดินทร์
    2. พลโท หม่อมราชวงศ์ลาภ หัสดินทร์ ม.ว.ม., ป.ช., ท.จ.ว.
    3. พันเอก หม่อมราชวงศ์ล้ำเลิศ หัสดินทร์
    4. หม่อมราชวงศ์หญิงล้วนฉวี หัสดินทร
    5. ศาสตราจารย์ หม่อมราชวงศ์แหลมฉาน หัสดินทร์
    6. หม่อมราชวงศ์ลมเพย หัสดินทร์
    7. หม่อมราชวงศ์รัชสกล หัสดินทร์

และนอกจากนี้หม่อมเจ้าศรีไสยยังทรงมีหม่อมอีกหนึ่งคนไม่ปรากฏนาม มีโอรสและธิดา คือ

    • หม่อมราชวงศ์เฉลิมศักดิ์ หัสดินทร์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงวิศิษฐ์ศรี หัสดินทร์

และทรงโอรสและธิดากับหม่อมคนสุดท้ายชื่อ หม่อมเทียบ มีโอรสและธิดาดังนี้

    1. หม่อมราชวงศ์เบญจรัตนสดศรี หัสดินทร์
    2. หม่อมราชวงศ์อนุศักดิ์ หัสดินทร์
    3. หม่อมราชวงศ์ทวีพันธ์วัฒนา หัสดินทร์
    4. หม่อมราชวงศ์สร้อนสนธ์สังวาล หัสดินทร์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. Somdetch Phra Paramindr MahaMongkut, “The Family of the late Second King of Siam,” op.cit, p. 52
  2. คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ กรมศิลปากร ราชสกุลวงศ์ เก็บถาวร 2017-02-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน พิมพ์ครั้งที่ 4; กรุงเทพฯ, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์: 2554
  3. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 4 จ.ศ. 1249, หน้า 55.