พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
 | |
| เสนาบดีกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม | |
| แต่งตั้ง | 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2469 |
| ก่อนหน้า | กรมพระจันทบุรีนฤนาถ (กระทรวงพาณิชย์) เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ (กระทรวงคมนาคม) |
| พระภรรยา | พระชายา พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิทธิ์นฤมล หม่อม เจ้าลดาคำ ณ เชียงใหม่ หม่อมเพี้ยน สุรคุปต์ หม่อมเผือด พึ่งรักวงศ์ หม่อมบัวผัด อินทรสูต หม่อมจำลอง ชลานุเคราะห์ หม่อมเอื้อม อรุณทัต |
| พระบุตร | 8 พระองค์ |
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาวาด |
| ประสูติ | 23 มกราคม พ.ศ. 2424 |
| สิ้นพระชนม์ | 14 กันยายน พ.ศ. 2479 (55 ปี) |
นายพลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน พระนามเดิม พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร (23 มกราคม พ.ศ. 2424 - 14 กันยายน พ.ศ. 2479) อดีตจเรทหารช่าง อดีตผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวง อดีตเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม และ ผู้ริเริ่มการค้นหาปิโตรเลียมในสยามเป็นครั้งแรก
เนื้อหา
พระประวัติ[แก้]
พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 35 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเจ้าจอมมารดาวาด ประสูติเมื่อวันจันทร์ที่ 23 มกราคม พ.ศ. 2424 ขณะทรงพระเยาว์เริ่มศึกษาที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ
ปี พ.ศ. 2437 เสด็จไปทรงศึกษาต่อด้านโยธาธิการที่โรงเรียนแฮร์โรว์ ประเทศอังกฤษ และทรงศึกษาต่อวิชาวิศวกรรมที่ทรินิทีคอลเลจ มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ และวิชาทหารช่างที่ แชทแฮม จากนั้นเสด็จศึกษาเพิ่มเติมในประเทศฝรั่งเศส ทรงศึกษาการทำทำนบและขุดคลอง ในประเทศเนเธอร์แลนด์ และเสด็จกลับมาทรงงานและศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ จนได้เป็นสมาชิก M.I.C.E. (Member of the Institution of Civil Engineer) (เทียบเท่า วิศวกรรมสถาน)
พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากรเสด็จกลับประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2447 ทรงรับราชการทหาร เหล่าทหารช่าง กรมยุทธนาธิการทหารบก ทรงดำรงตำแหน่งจเรทหารช่างพระองค์แรกในปี พ.ศ. 2451 และทรงดำรงตำแหน่งนี้เป็นระยะเวลา 17 ปี ทรงนำความรู้ในวิชาการทหารแผนใหม่ตามแบบอย่างประเทศตะวันตกมาปรับปรุงกิจการทหารช่าง จนได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้วางรากฐานกิจการทหารช่างแผนใหม่ และกองทัพ
วันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เลื่อนเป็นพระเจ้าน้องยาเธอ กรมขุนกำแพงเพ็ชรอรรคโยธิน[1] และวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465 โปรดให้เลื่อนเป็นพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน[2]
เมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้ยุบรวมกระทรวงพาณิชย์และกระทรวงคมนาคม จึงโปรดให้กรมหลวงกำแพงเพ็ชรฯ รับตำแหน่งผู้รั้งสนาบดีกระทรวงคมนาคมและพาณิชยการตั้งแต่วันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2468[3] จนถึงวันที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2469 จึงทรงตั้งเป็นเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม และทำการในตำแหน่งผู้บัญชาการรถไฟหลวงแห่งกรุงสยามด้วย[4] ต่อมาวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2472 โปรดให้เลื่อนเป็นพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ประชาธิบดินทรเจษฎภาดา ปิยมหาราชวงศ์วิศิษฎ์ อเนกยนตรวิจิตรกฤตยโกศล วิมลรัตนมหาโยธาธิบดี ราชธุรันธรีมโหฬาร พาณิชยการคมนาคม อุดมรัตนตรัยสรณธาดา มัททวเมตตาชวาศรัย ฉัตรชัยดิลกบพิตร ทรงศักดินา 15000[5] และได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งเป็นอภิรัฐมนตรีในวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ. 2474[6]
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ทรงลาออกจากราชการและเสด็จไปประทับ ณ ประเทศสิงคโปร์ พร้อมกับครอบครัวเมื่อ พ.ศ. 2476 ต่อมาประชวรจนกระทั่งวันที่ 14 กันยายน พ.ศ. 2479 จึงสิ้นพระชนม์ที่โรงพยาบาลในประเทศสิงคโปร์ สิริพระชันษาได้ 55 ปี พระชายาได้เชิญพระศพกลับกรุงเทพฯ คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลโปรดให้ประดิษฐานพระศพ ณ พระที่นั่งทรงธรรม วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร แล้วประกอบการพระราชกุศลทักษิณานุปทานในวันที่ 8-9 ตุลาคม[7]
พระกรณียกิจ[แก้]
ด้านการรถไฟไทย[แก้]
การดำเนินกิจการรถไฟในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น ทรงให้ชาวต่างประเทศเป็นผู้ควบคุมการบริหารกิจการทั้งหมด กระทั่งปี พ.ศ. 2453 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร รักษาการตำแหน่งเจ้ากรมรถไฟสายเหนือ ในปี พ.ศ. 2460 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รวมกรมรถไฟสายเหนือกับสายใต้เข้าเป็นกรมเดียวกัน เรียกว่า "กรมรถไฟหลวง" และให้พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมขุนกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวง และทรงบุกเบิกพัฒนากิจการต่างๆ ของกรมรถไฟหลวง ขยายเส้นทางเดินรถไฟสายเหนือและสายใต้เข้าด้วยกัน สายตะวันออกเฉียงเหนือทรงสร้างทางรถไฟจากนครราชสีมาถึงอุบลราชธานี สายตะวันออกจากฉะเชิงเทราถึงอรัญประเทศ และในปี พ.ศ. 2471 พระองค์ยังได้ทรงสั่งซื้อรถจักรดีเซล จำนวน 2 คัน (หมายเลข 21 และ 22) จากประเทศสวิสเซอร์แลนด์ โดยมีกำลัง 180 แรงม้า เนื่องจากพระองค์ทรงเห็นว่า รถจักรไอน้ำลากจูงขบวนรถไม่สะดวก และไม่ประหยัด อีกทั้งลูกไฟที่กระจายออกมาเป็นอันตรายต่อผู้โดยสาร และอาจทำให้เกิดไฟไหม้ไม้หมอนอีกด้วย ซึ่งรถจักรดีเซลทั้งสองคันดังกล่าว เป็นรถจักรดีเซลคันแรกในทวีปเอเชีย และถือว่าประเทศไทยนำรถจักรดีเซลเข้ามาใช้งานเป็นประเทศแรกในทวีปเอเชียด้วย [8]
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยุบรวมกรมทางไปขึ้นกับกรมรถไฟหลวง โดยให้พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมขุนกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน ทรงรับผิดชอบงานสร้างถนนและสะพานทั่วประเทศ เช่น สะพานกษัตริย์ศึก เป็นสะพานลอยข้ามทางรถไฟแห่งแรก และสะพานรัษฎาภิเศก จังหวัดลำปาง สะพานพุทธ สะพานพระราม 6
ในปี พ.ศ. 2464 ขณะทรงดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวง ได้ทรงริเริ่มนำเอาเครื่องเจาะมาทำการเจาะสำรวจหาน้ำมันดิบ ในบริเวณที่มีผู้พบน้ำมันดิบไหลขึ้นมาบนผิวดินที่บ่อหลวง อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ทรงว่าจ้างนักธรณีวิทยาชาวอเมริกันเข้ามาสำรวจทางธรณีวิทยา เพื่อค้นหาน้ำมันดิบและถ่านหินในประเทศไทย
ด้านการคมนาคมและการสื่อสาร[แก้]
พระองค์ทรงริเริ่มนำวิทยาการด้านการสื่อสารเข้ามาใช้การพัฒนาประเทศ ทรงตั้งเครื่องส่งวิทยุกระจายเสียงทดลองขนาดเล็ก และสั่งเครื่องวิทยุกระจายเสียงคลื่นสั้นเข้ามาทดลอง ทรงเปิดการกิจการส่งวิทยุกระจายเสียงเป็นเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2473 ใช้ชื่อสถานีว่า "สถานีวิทยุกรุงเทพฯ ที่พญาไท" และถือว่าเป็นบุคคลแรกของสยาม ที่ต้องการให้ประเทศสยาม มีการส่ง เทเลวิชั่น หรือ วิทยุโทรทัศน์ขึ้นครั้งแรกในประเทศสยาม แต่ความคิดที่จะต้องการส่งแพร่ภาพโทรทัศน์ เมื่อขณะดำรงตำแหน่งเป็นเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์และคมนาคมในขณะนั้น ไม่ประสบความสำเร็จ เนื่องจากสยามได้เปลื่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 ทำให้การกำเนิดโทรทัศน์จึงล้มเลิกไปในระยะหนึ่ง (หากประสบความสำเร็จ ประเทศสยาม อาจเป็นประเทศแรกของเอเชีย ที่มีการส่งโทรทัศน์)
ด้านการสื่อสาร ทรงให้ความสำคัญการสื่อสาร โดยจัดตั้งที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขทั่วประเทศ ให้บริการรับส่งจดหมาย พัสดุ ไปรษณีย์ ธนาณัติ และโทรเลข รวมทั้งการติดต่อสื่อสารทางโทรศัพท์และวิทยุโทรเลขภายในและภายนอกประเทศ
ด้านการคมนาคม ทรงสนพระทัยกิจการบิน โดยทรงทดลองขับเครื่องบินสาธิต จนได้รับการยกย่องว่าทรงเป็นคนไทยคนแรกที่มีโอกาสขึ้นเครื่องบิน และทรงวางรากฐานกิจการการบินขึ้นในประเทศไทย และการจัดการบินพาณิชย์ระหว่างประเทศ จัดตั้งบริษัทเดินอากาศและเปิดเส้นทางพาณิชย์
ด้านอื่น ๆ[แก้]
1 เมษายน พ.ศ. 2469 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รวมกระทรวงพาณิชย์ และกระทรวงคมนาคมเข้าเป็นกระทรวงเดียวกัน และให้ นายพลเอก กรมหลวงกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน (พระอิสริยยศในขณะนั้น) รั้งตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม และเป็นนายกสภาเผยแผ่พาณิชย์
21 ตุลาคม พ.ศ. 2474 ทรงดำรงตำแหน่งอภิรัฐมนตรีสภา ทำหน้าที่ปรึกษาราชการในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ต่อมาภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ทรงปฏิบัติราชการแทนพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในงานพระราชพิธีเป็นครั้งคราว
17 กันยายน พ.ศ. 2473 ทรงมีพระราชดำริเห็นชอบในอุดมการณ์ของโรตารี จึงได้รับการก่อตั้งสโมสรโรตารีแห่งแรกในประเทศไทยขึ้น เรียกชื่อว่า "สโมสรโรตารีกรุงเทพ" มีสมาชิกก่อตั้งรวม 69 ท่าน ซึ่งมีสัญชาติต่างๆ อยู่ถึง 15 ชาติด้วยกัน โดยมีพระยามโนปกรณ์นิติธาดานายกรัฐมนตรีคนแรกของประเทศไทยเป็นสมาชิกก่อตั้งท่านหนึ่ง การประชุมก่อตั้งได้จัดทำขึ้น ณ พระราชวังพญาไท (ปัจจุบันคือ โรงพยาบาลพระมงกุฎฯ ถนนราชวิถี กรุงเทพมหานคร) โดยเสด็จในกรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ได้ทรงรับเป็นนายกก่อตั้งสโมสร
ทรงริเริ่มการค้นหาปิโตรเลียมในประเทศสยามเป็นครั้งแรก
พระชายาและหม่อม[แก้]
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ทรงเป็นต้นราชสกุล "ฉัตรชัย" มีพระโอรส พระธิดารวม 11 องค์ ประสูติจากพระชายา ดังนี้ [9][10][11]
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิทธิ์นฤมล
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิทธิ์นฤมล (11 มิถุนายน 2428 - 15 กุมภาพันธ์ 2506) พระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ อภิเษกสมรสเมื่อ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447 มีพระโอรส 1 องค์ และ พระธิดา 3 องค์
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามยุรฉัตร (7 มีนาคม 2449 - 11 สิงหาคม 2513) เษกสมรสกับหม่อมเจ้าโสภณภราไดย สวัสดิวัตน์
- หม่อมราชวงศ์ฉัตรโสภณ สวัสดิวัตน์ (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็น หม่อมราชวงศ์พรรธนภณ) สมรสกับเจริญศรี ชัยมงคล, อรอนงค์ ษีติสาร, เบญจมาศ เหลืองไพบูลย์ และ ทิพวัลย์ มั่งคั่ง
- หม่อมหลวงพรรธนฉัตร สวัสดิวัตน์
- หม่อมหลวงหญิงฉัตราภา สวัสดิวัตน์
- หม่อมหลวงหญิงสิริฉัตร สวัสดิวัตน์
- หม่อมหลวงมาฆฉัตร สวัสดิวัตน์
- หม่อมหลวงเทพฉัตร สวัสดิวัตน์
- หม่อมหลวงร่มฉัตร สวัสดิวัตน์
- หม่อมราชวงศ์ฉัตรโสภณ สวัสดิวัตน์ (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็น หม่อมราชวงศ์พรรธนภณ) สมรสกับเจริญศรี ชัยมงคล, อรอนงค์ ษีติสาร, เบญจมาศ เหลืองไพบูลย์ และ ทิพวัลย์ มั่งคั่ง
- พระองค์เจ้าหญิง
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร (12 สิงหาคม 2458 - 24 กรกฎาคม 2524) เษกสมรสกับ งามจิตต์ สารสาส
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร (28 พฤษภาคม 2464 - 5 ธันวาคม พ.ศ. 2552) เษกสมรสกับหม่อมเจ้าอุทัยเฉลิมลาภ วุฒิชัย
- หม่อมราชวงศ์เฉลิมฉัตร วุฒิชัย สมรสกับ เอมอร บุษบงก์
- หม่อมหลวงอภิชิต วุฒิชัย
- หม่อมหลวงหญิงอาทิตรา วุฒิชัย
- หม่อมราชวงศ์พร้อมฉัตร วุฒิชัย สมรสกับ หม่อมราชวงศ์ชิษณุสรร สวัสดิวัตน์
- หม่อมหลวงหญิงศศิภา สวัสดิวัตน์
- หม่อมหลวงหญิงจันทราภา สวัสดิวัตน์
- หม่อมราชวงศ์เฉลิมฉัตร วุฒิชัย สมรสกับ เอมอร บุษบงก์
- เจ้าลดาคำ ณ เชียงใหม่
เจ้าลดาคำ ณ เชียงใหม่ (7 ธันวาคม 2439 - 15 มิถุนายน 2527) เจ้านัดดา (หลานปู่) ในเจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ มีพระธิดา 2 องค์
- หม่อมเจ้าฉัตรสุดา ฉัตรไชย (27 กุมภาพันธ์ 2463 - 21 พฤษภาคม 2539) เษกสมรสครั้งแรกกับหม่อมเจ้ารวิพรรณไพโรจน์ รพีพัฒน์ ภายหลังทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อเษกสมรสกับคุณณรงค์ วงศ์ทองศรี นักธุรกิจ
- หม่อมราชวงศ์หญิงพัฒนฉัตร รพีพัฒน์
- ฉัตรชัย วงศ์ทองศรี
- ดนัยฉัตร วงศ์ทองศรี
- ร้อยเอก ธนฉัตร วงศ์ทองศรี
- หม่อมเจ้าภัทรลดา ดิศกุล (21 มีนาคม 2467 - 29 มีนาคม 2551) เษกสมรสกับหม่อมเจ้าพิริยดิศ ดิศกุล
- หม่อมราชวงศ์หญิงรมณียฉัตร ดิศกุล สมรสกับ นริศ แก้วกิริยา
- หม่อมราชวงศ์ศุภดิศ ดิศกุล สมรสกับ พันโทหญิงชญาณิษฐ์ ดิศกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม ศิริถาพร)
- หม่อมหลวงหญิงอรดิศ ดิศกุล สมรสกับ นายวัฒนวงษ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ( หลาน 2 คน คือ เด็กหญิงสนิทนาถ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา และ เด็กชายภาสกฤต สนิทวงศ์ ณ อยุธยา )
- หม่อมหลวงหญิงศุภพรรณ ดิศกุล สมรสกับ นายอภิชาต ลีนุตพงษ์ ( หลาน 1 คน คือ เด็กชายธีทัต ลีนุตพงษ์ )
- หม่อมหลวงณัฐสิทธิ์ ดิศกุล สมรสกับ นางจิรวรรณ ดิศกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม เหลืองอมรเลิศ) (หลาน 1 คน เด็กหญิงกวินนา ดิศกุล ณ อยุธยา)
- หม่อมเพี้ยน สุรคุปต์
หม่อมเพี้ยน สุรคุปต์ (1 กันยายน พ.ศ. 2442 - 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2481)
- หม่อมเจ้าหญิงกาญจนฉัตร ฉัตรไชย (21 ธันวาคม พ.ศ. 2464 - 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2531) เษกสมรสกับหม่อมเจ้าประสมสวัสดิ์ ศุขสวัสดิ
- หม่อมราชวงศ์อดิศรฉัตร ศุขสวัสดิ สมรสกับ สุชาดา จารุเสถียร
- หม่อมหลวงบวรชัย ศุขสวัสดิ
- หม่อมหลวงหญิงอุระมา ศุขสวัสดิ
- หม่อมราชวงศ์หญิงอรฉัตร ศุขสวัสดิ สมรสกับ ประยอม ซองทอง
- ปริย ซองทอง
- ปรม ซองทอง
- ปวร ซองทอง
- หม่อมราชวงศ์หญิงประกายฉัตร ศุขสวัสดิ
- หม่อมราชวงศ์ไชยฉัตร ศุขสวัสดิ
- หม่อมราชวงศ์อดิศรฉัตร ศุขสวัสดิ สมรสกับ สุชาดา จารุเสถียร
- หม่อมเผือด พึ่งรักวงศ์
หม่อมเผือด พึ่งรักวงศ์ (พ.ศ. 2449 - มีนาคม พ.ศ. 2527)
- หม่อมเจ้าสุรฉัตร ฉัตรไชย (15 มิถุนายน พ.ศ. 2472 - 27 สิงหาคม พ.ศ. 2536) เษกสมรสกับ รัชดา อิศรเสนา ณ อยุธยา และ หม่อมราชวงศ์หญิงเรืองรำไพ ชุมพล
- หม่อมราชวงศ์รพิฉัตร ฉัตรไชย สมรสกับ มนวิภา ฉัตรไชย
- หม่อมราชวงศ์ปิยฉัตร ฉัตรไชย
- หม่อมบัวผัด อินทรสูต
หม่อมบัวผัด อินทรสูต (5 เมษายน พ.ศ. 2454 - )
- หม่อมเจ้าหญิงเฟื่องฉัตร ฉัตรไชย (9 พฤษภาคม พ.ศ. 2475 - 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2547) ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อเษกสมรสกับ หม่อมราชวงศ์พิพัฒนดิศ ดิศกุล
- หม่อมหลวงธีรฉัตร ดิศกุล (ภายหลังพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร ทรงรับเป็นโอรสบุญธรรม จึงเปลี่ยนนามสกุลเป็น หม่อมหลวงธีรฉัตร บุรฉัตร) สมรสกับ ยุวดี โกมารกุล ณ นคร และ ปราณี จันทร์เวียง
- ชนิกานดา โกมารกุล ณ นคร (ใช้นามสกุลมารดา)
- ยุพาพิน บุรฉัตร ณ อยุธยา(เปลี่ยนนามสกุล จาก โกมารกุล ณ นคร)
- ธานิฉัตร บุรฉัตร ณ อยุธยา
- วรฉัตร บุรฉัตร ณ อยุธยา
- หม่อมหลวงพิพัฒนฉัตร ดิศกุล สมรสกับ เสาวนีย์ ธีราสถาพร
- หม่อมหลวงพิชยฉัตร ดิศกุล
- หม่อมหลวงหญิงฉัตรฏิปปีญา ดิศกุล
- หม่อมหลวงธีรฉัตร ดิศกุล (ภายหลังพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร ทรงรับเป็นโอรสบุญธรรม จึงเปลี่ยนนามสกุลเป็น หม่อมหลวงธีรฉัตร บุรฉัตร) สมรสกับ ยุวดี โกมารกุล ณ นคร และ ปราณี จันทร์เวียง
- หม่อมเจ้าพิบูลฉัตร ฉัตรไชย (12 กันยายน พ.ศ. 2478 - 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2499)
- หม่อมจำลอง ชลานุเคราะห์
หม่อมจำลอง ชลานุเคราะห์ (8 กันยายน พ.ศ. 2456 - พ.ศ. 2511)
- หม่อมเจ้าหญิงหิรัญฉัตร ฉัตรไชย (20 ตุลาคม พ.ศ. 2476 - 29 ตุลาคม พ.ศ. 2541) ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ แอลเฟรด ฟิททิ่ง และ เบเวน เอ็ดเวิร์ดส ชาวอเมริกัน
- ฉัตราภรณ์ คอร่า ฟิททิ่ง
- ฉัตราภา ออรอร่า ฟิททิ่ง (ฉัตราภา ออรอร่า เอ็ดเวิร์ดส)
- ปิติฉัตร เบเวอร์ลี เอ็ดเวิร์ดส
- ภัทรฉัตร เบแวน เอ็ดเวิร์ดส
- หม่อมเอื้อม อรุณทัต
หม่อมเอื้อม อรุณทัต (พ.ศ. 2452 - 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2491)
- หม่อมเจ้าทิพยฉัตร ฉัตรไชย (6 ตุลาคม พ.ศ. 2477 - 13 มกราคม พ.ศ. 2553) เษกสมรสกับ จารุศรี รัตนวราหะ และมีหม่อม คือ มัณฑนา บุนนาค และ อรศรี ลีนะวัต
- หม่อมราชวงศ์หญิงลักษมีฉัตร ฉัตรไชย สมรสกับหม่อมหลวงปริญญากร วรวรรณ
- หม่อมราชวงศ์หญิงกมลฉัตร ฉัตรไชย สมรสกับพร้อมพงศ์ บุญพราหมณ์
- หม่อมราชวงศ์หญิงธิดาฉัตร ฉัตรไชย สมรสกับกุลิต จันทร์ตรี
- หม่อมราชวงศ์ปิยฉัตร ฉัตรไชย
- หม่อมราชวงศ์มณฑิรฉัตร ฉัตรไชย
- หม่อมราชวงศ์หญิงเอื้อมทิพย์ ฉัตรไชย
- หม่อมราชวงศ์ฉัตรทิพย์ ฉัตรไชย
- หม่อมราชวงศ์หญิงเอิบทิพย์ ฉัตรไชย
พระเกียรติยศ[แก้]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]
เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์[12]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นมหาปรมาภรณ์ช้างเผือก
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นมหาวชิรมงกุฎ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 2 (มหาโยธิน)[13]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์วัลลภาภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์วชิรมาลา
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 1 (ว.ป.ร.1)[14]
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 1 (ป.ป.ร.1)[15]
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม. (ศ))[16]
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
.png){kind=small}
พระสมัญญา[แก้]
- พระบิดาแห่งกิจการวิทยุกระจายเสียงไทย[17][18]
- พระบิดาแห่งการรถไฟไทย[19][20]
- พระบิดาแห่งการท่องเที่ยวไทย[21]
- พระบิดาแห่งโรตารีไทย[22]
- ผู้วางรากฐานกิจการทหารช่างแผนใหม่และกองทัพ[23]
ราชตระกูล[แก้]
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน |
พระชนก: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระอัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระปัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี | |||
| พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี |
พระปัยกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ | ||
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: หม่อมน้อย | |||
| พระชนนี: เจ้าจอมมารดาวาด ในรัชกาลที่ 5 |
พระอัยกาฝ่ายพระชนนี: นายเสถียรรักษา (เที่ยง) |
พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ไม่ทราบ | |
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไม่ทราบ | |||
| พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี: พระนมปริก |
พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: พระยาอิศรานุภาพ (ขุนเณรน้อย) | ||
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: นางขำ |
อ้างอิง[แก้]
- เชิงอรรถ
- ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาเลื่อนกรม พระพุททธศักราช ๒๔๕๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 33 (0 ก): 228–230. 11 พฤศจิกายน 2459. สืบค้นเมื่อ 31 สิงหาคม 2561.
- ↑ "ประกาศเลื่อนกรมตั้งพระองค์เจ้าและตั้งเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (0 ก): 305–309. 19 พฤศจิกายน 2465. สืบค้นเมื่อ 31 สิงหาคม 2561.
- ↑ "ประกาศ เรื่อง ตั้งผู้รั้งเสนาบดีกระทรวงคมนาคมและพาณิชยการ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 418. 28 มีนาคม 2468. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม 2562.
- ↑ "ประกาศ ตั้งเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยกับเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์และคมนาคมและนายกสภาเผยแผ่พาณิชย์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 43 (0 ก): 188. 16 พฤษภาคม 2469. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม 2562.
- ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้าและเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 46 (0 ก): 181–183. 10 พฤศจิกายน 2471. สืบค้นเมื่อ 31 สิงหาคม 2561.
- ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งอภิรัฐมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48 (0 ก): 366. 25 ตุลาคม 2474. สืบค้นเมื่อ 31 สิงหาคม 2561.
- ↑ "หมายกำหนดการ ที่ ๑๑/๒๔๗๙ พระราชกุศลทักษิณานุปทานพระศพพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ตุลาคม พุทธศักราช ๒๔๗๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 53 (0 ง): 1767–1769. 11 ตุลาคม 2479. สืบค้นเมื่อ 31 สิงหาคม 2561.
- ↑ รถจักรดีเซล จาก สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ เล่มที่ 4
- ↑ http://freepages.genealogy.rootsweb.com/~royalty/thailand/i162.html
- ↑ http://www.railway.co.th/about/burachut.asp
- ↑ กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN 978-974-312-022-0
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์มหาจักรกรีบรมราชวงษ์, ๒๙ มกราคม ๒๔๔๘, เล่ม ๒๑, หน้า ๘๐๓
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศพระราชทานฐานันดรเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี, เล่ม ๓๕, ตอน ๐ ง, ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๖๑, หน้า ๒๑๗๗
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๓๓, ตอน ๐ ง, ๒๘ มกราคม พ.ศ. ๒๔๕๙, หน้า ๓๐๙๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายหน้า, เล่ม ๔๓, ตอน ๐ ง, ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๓๑๒๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๒๒, ตอน ๒๗, ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๔๘, หน้า ๕๙๙
- ↑ https://hilight.kapook.com/view/98414
- ↑ http://www.tnews.co.th/contents/405424
- ↑ http://www.railway.co.th/main/profile/burachut.html
- ↑ https://www.silpa-mag.com/this-day-in-history/article_14764
- ↑ http://www.moe.go.th/mobile1/viewNews.php?nCatId=news2&moe_mod_news_ID=24998
- ↑ http://www.tnews.co.th/contents/357958
- ↑ http://www.tnews.co.th/contents/357958
- บรรณานุกรม
- ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า 258-259. ISBN 974-221-818-8
- สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. พิมพ์ครั้งที่ 14, กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. หน้า 57. ISBN 978-974-417-594-6
ดูเพิ่ม[แก้]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
.svg)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
- บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2424
- บุคคลที่เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2479
- อภิรัฐมนตรี
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5
- พระองค์เจ้าชาย
- กรมพระ
- พระราชโอรสในรัชกาลที่ 5
- ราชสกุลฉัตรไชย
- ทหารบกชาวไทย
- วิศวกรชาวไทย
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.จ.ก. (ฝ่ายหน้า)
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ น.ร.
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.จ.ว.
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ร.ว.
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.ร.
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.ป.ช.
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.ว.ม.
- สมาชิกเหรียญรัตนาภรณ์ จ.ป.ร.2
- สมาชิกเหรียญรัตนาภรณ์ ว.ป.ร.1
- สมาชิกเหรียญรัตนาภรณ์ ป.ป.ร.1
- สมาชิกเหรียญ ร.ด.ม.(ศ)
- การรถไฟแห่งประเทศไทย
- บุคคลจากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์
- สมาชิกกองเสือป่า
- ชาวไทยที่เสียชีวิตในประเทศสิงคโปร์
