พระราชกฤษฎีกาแห่งแซ็ง-แฌร์แม็ง
 |
บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง |
พระราชกฤษฎีกาแห่งแซ็ง-แฌร์แม็ง หรือ พระราชกฤษฎีกาแห่งเดือนมกราคม (อังกฤษ: Edict of Saint-Germain หรือ Edict of January) เป็นพระราชกฤษฎีกาให้เสรีภาพในการนับถือศาสนา (Edict of toleration) ที่ออกโดยแคทเธอรีน เดอ เมดิชิผู้ขณะนั้นทรงดำรงพระราชอิสริยยศเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทนพระราชโอรสพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 9 แห่งฝรั่งเศส ในเดือนมกราคม ค.ศ. 1562 ที่มอบสิทธิอันจำกัดแก่ผู้เป็นโปรเตสแตนต์ในราชอาณาจักรที่ประชากรส่วนใหญ่เป็นโรมันคาทอลิกโดยเฉพาะแก่ชาวฝรั่งเศสอูเกอโนต์
การออกพระราชกฤษฎีกาเป็นกิจการแรกที่สมเด็จพระราชินีนาถแคทเธอรีนทรงกระทำเป็นสิ่งแรกในฐานะผู้สำเร็จราชการแผ่นดินหลังจากการเสด็จสวรรคตของพระราชโอรส--พระเจ้าฟรองซัวส์ที่ 2 เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม ค.ศ. 1560 การออกพระราชกฤษฎีกาเป็นไปตามนโยบายของพระองค์ในการพยายามดำเนินทางสายกลางระหว่างฝ่ายโปรเตสแตนต์และฝ่ายโรมันคาทอลิกเพื่อสร้างเสริมความมั่นคงให้แก่ราชบัลลังก์ โดยไม่ได้กระทบกระเทือนฐานะของสถาบันโรมันคาทอลิกในฝรั่งเศสพระราชกฤษฎีกายอมรับฐานะของผู้เป็นโปรเตสแตนต์และรับรองเสรีภาพในการนับถือศาสนาเป็นการส่วนตัว แต่ห้ามทำการสักการะในตัวเมืองยกเว้นการจัดการประชุมของนักบวช (Synod) และการมาชุมนุมกัน (Consistory)
การผ่านพระราชกฤษฎีกาเป็นไปด้วยความยากลำบากเพราะต้องผ่านการอนุมัติของรัฐสภาฝรั่งเศสจึงจะประกาศเป็นกฎหมายได้ สมาชิกของรัฐสภามีสิทธิที่จะร้องเรียนต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ถึงสาเหตุที่ร่างพระราชกฤษฎีกาขัดกับพระราชกฤษฎีกาฉบับที่ถือเป็นกฎหมายแล้ว ก่อนที่จะได้รับการตีพิมพ์ ฝ่ายรัฐสภาก็พยายามหน่วงเหนี่ยวต่างๆ
หลังจากการประกาศใช้แล้วเหตุการณ์การสังหารหมู่ที่วาสซี (Massacre of Vassy) เมื่อวันที่ 1 มีนาคม ค.ศ. 1562 ก็อุบัติขึ้น ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่เป็นชนวนก่อให้เกิดสงครามศาสนาครั้งแรก การโต้เถียงเกิดจากการตีความหมายของการทำการสักการะของอูเกอโนต์ที่ถูกขัดจังหวะโดยการโจมตีโดยฟรองซัวส์ ดยุคแห่งกีสที่วาสซีว่าเป็นการกระทำที่ถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่แต่ก็ไม่เป็นที่ตกลงกันได้ ฝ่ายอูเกอโนต์อ้างว่าได้ทำการสักการะนอกเมืองตามกฎที่ระบุไว้ในพระราชประกาศ ฉะนั้นการโจมตีของดยุคแห่งกีสจึงผิดกฎหมาย
เหตุการณ์การสังหารหมู่ที่เกิดขึ้นไม่มีหลักฐานร่วมสมัยที่เป็นกลาง[1] การสังหารหมู่ที่วาสซีเกิดขึ้นเมื่อดยุคแห่งกีสนำพรรคพวกผู้ติดตามไปพบการกระทำพิธีสักการะของอูเกอโนต์ในโรงนาที่วาสซี ผู้ติดตามของดยุคพยายามที่จะบุกเข้าไปในโรงนาขณะที่พิธีกำลังดำเนินอยู่แต่ถูกตอบโต้ โดยมีการปาก้อนหิน หินก้อนหนึ่งถูกดยุคเข้า พรรคพวกของดยุคจึงยิงเข้าไปในฝูงชนผู้ที่มิได้ถืออาวุธ ที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตไปราวหกสิบคนจากผู้ที่มาชุมนุมกันราวหกหรือเจ็ดร้อยคนและมีผู้บาดเจ็บอีกเป็นจำนวนมาก ปฏิกิริยาจากทั้งสองฝ่ายเป็นไปอย่างรุนแรงมากกว่าปฏิกิริยาที่มีต่อพระราชกฤษฎีกาที่ออกมาในเดือนมกราคม อูเกอโนต์ก็มีความรู้สึกรุนแรงเช่นเดียวกับโรมันคาทอลิก นักเทววิทยาและนักปฏิรูปทีโอดอร์ เบซาเปรยกับผู้แทนพระองค์ว่าการเข่นฆ่าเป็นการกระทำที่เปล่าประโยชน์ และกล่าวว่าการปฏิรูปศาสนาก็เหมือนกับแท่งตีเหล็ก (anvil) ที่มีแต่จะทำให้ค้อนหักเท่านั้น[2]
ไม่นานหลังจากนั้นอูเกอโนต์ก็ยึดออร์เลอองส์ ที่ทำให้สมเด็จพระราชินีนาถแคทเธอรีนถึงกับทรงประกาศว่าสองนิกายไม่สามารถดำรงอยู่ร่วมกันในฝรั่งเศสได้ “un roi, une loi, une foi” หรือ “ศาสนาเดียว, กฎหมายเดียว, กษัตริย์องค์เดียว”[3] เมื่อมาถึงฤดูร้อนเหตุการณ์ก็ปั่นป่วนจนเกินหน้าการควบคุมของพระราชกฤษฎีกา
อ้างอิง[แก้]
- Butler, A.J. The Wars of Religion in France: Chapter 1
