พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระยาชาติเดชอุดม
(หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล)
เลขาธิการพระราชวัง
ดำรงตำแหน่ง
1 เมษายน 2478 - 31 มกราคม 2490
กษัตริย์ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ก่อนหน้า เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (หม่อมราชวงศ์เย็น อิศรเสนา)
ถัดไป หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ (หม่อมราชวงศ์เฉลิมลาภ ทวีวงศ์)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด หม่อมราชวงศ์โป๊ะ
12 มกราคม พ.ศ. 2434
เสียชีวิต 3 มกราคม พ.ศ. 2509 (74 ปี)
บิดา พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นปราบปรปักษ์
มารดา หม่อมกลิ่น มาลากุล ณ อยุธยา
คู่สมรส คุณหญิงเพี้ยง ประทีปเสน
นางจำนวน บุนนาค
คุณหญิงบัญญัติ บุนนาค
บุตร 11 คน

มหาเสวกตรี พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล) (12 มกราคม พ.ศ. 2434 - 3 มกราคม พ.ศ. 2509) อดีตเลขาธิการพระราชวังในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทรและพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

ประวัติ[แก้]

พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล) เกิดเมื่อวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2434 เป็นโอรสในพระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นปราบปรปักษ์กับหม่อมกลิ่น มาลากุล ณ อยุธยา มีพี่น้องร่วมพระบิดาทั้งสิ้น 11 คน

ในสมัยรัชกาลที่ 6 หม่อมราชวงศ์โป๊ะ ขณะนั้นมีบรรดาศักดิ์เป็นนายวรการบัญชา ได้เข้าเป็นสมาชิกกองเสือป่า ได้รับพระราชทานยศเป็น นายหมู่โท[1] ต่อมาหลังจากการปรับปรุงฐานะกระทรวงวังเป็นสำนักพระราชวัง เมื่อ พ.ศ. 2478 พระยาชาติเดชอุดมจึงได้รับการแต่งตั้งเป็นเลขาธิการพระราชวังคนแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร และดำรงตำแหน่งถึงวันที่ 31 มกราคม 2490

พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล) ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2509 พระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุวัดธาตุทอง วันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2509[2]

ครอบครัว[แก้]

พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล) สมรสกับคุณหญิงเพี้ยง (สกุลเดิม:ประทีปเสน) ธิดาพระยาวิสูตรสาครดิษฐ์ (เทียน ประทีปะเสน) กับคุณหญิงผัน วิสูตรสาครดิษฐ์ มีบุตรธิดา 6 คน คือ

  1. หม่อมหลวงหญิงปลื้มใจ บุนนาค สมรสกับ หลวงไพรัชพากย์ภักดี (จริง บุนนาค)
  2. หม่อมหลวงปัทม์ มาลากุล
  3. หม่อมหลวงหญิงปฤถา มาลากุล สมรสกับ นายปราโมท ศิขรินทร์
  4. หม่อมหลวงหญิงปิยา มาลากุล
  5. หม่อมหลวงประกุล มาลากุล สมรสกับ นางชวนพิศ มาลากุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม นิมิหุต)
  6. หม่อมหลวงหญิงประอร มาลากุล นางสนองพระโอษฐ์ในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 สมรสกับ หม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ มีบุตร 2 คน และสมรสครั้งที่สองกับร้อยเอก หม่อมเจ้าการวิก จักรพันธุ์

สมรสกับจำนวน บุนนาค ธิดาพระยาวิสุทธิราชรังสรรค์ (ใหญ่ บุนนาค) กับคุณหญิงจำรัส วิสุทธิราชรังสรรค์ มีบุตรธิดา 3 คน คือ

  1. หม่อมหลวงประสพศิลป์ มาลากุล สมรสกับ นางรัตนา มาลากุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม เสมาทอง)
  2. หม่อมหลวงหญิงปลุกปลื้ม ศรีประเสริฐ สมรสกับ พลอากาศเอก วีระ ศรีประเสริฐ
  3. หม่อมหลวงปราการ มาลากุล

สมรสกับคุณหญิงบัญญัติ บุนนาค ธิดาพระยาวิสุทธิราชรังสรรค์ (ใหญ่ บุนนาค) กับคุณหญิงจำรัส วิสุทธิราชรังสรรค์ มีบุตรธิดา 2 คน คือ

  1. หม่อมหลวงหญิงปริญญา อัศวอารีย์ สมรสกับ นายสุรินทร์ อัศวอารีย์
  2. หม่อมหลวงหญิงประกาย พิจารณ์จิตร สมรสกับ นาวาเอก อัมพร พิจารณ์จิตร

เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. วรชาติ มีชูบท. ฝากเรื่องราวไว้กับน้องๆ ๑๔๒. พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (๑๔)
  2. คำกลอนถวายโอวาท: สุนทรภู่ แต่งถวายสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาบำราบปรปักษ์ พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พระยาชาติเดชอุดม (ม.ร.ว.โป๊ะ มาลากุล). กรุงเทพ : โรงพิมพ์คุรุสภา, พ.ศ. 2509. 18 หน้า. หน้า หน้าที่.
  3. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๒๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๐๓๓, ๒๐ สิงหาคม ๑๓๐
  4. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๕๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๓๒๘, ๑๘ กันยายน ๒๔๘๔
  5. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๔๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๙๑, ๑๕ พฤศจิกายน ๒๔๗๔
  6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้า, เล่ม ๔๐ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๖๒๘, ๒๕ พฤศจิกายน ๒๔๖๖
  7. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตภายใน, เล่ม ๖๐ ตอนที่ ๔๒ ง หน้า ๒๕๓๗, ๑๐ สิงหาคม ๒๔๘๖
  8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๕๔ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๖๘, ๑๒ พฤศจิกายน ๒๔๘๐
  9. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลปัจจุบันฝ่ายหน้า, เล่ม ๓๐ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๐๕๓, ๒๔ สิงหาคม ๒๔๕๖
  10. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๔๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๙๓, ๑๕ พฤศจิกายน ๒๔๗๔
  11. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๕๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๙๖๑, ๒๘ พฤศจิกายน ๒๔๘๑
ก่อนหน้า พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล) ถัดไป
เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (หม่อมราชวงศ์เย็น อิศรเสนา)
ในฐานะรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัง
2leftarrow.png Emblem of the Bureau of the Royal Household.svg
เลขาธิการพระราชวัง
(1 เมษายน 2478 - 31 มกราคม 2490)
2rightarrow.png หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ (หม่อมราชวงศ์เฉลิมลาภ ทวีวงศ์)