พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน อหะหมัดจุฬา)

อำมาตย์ตรี พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน อหะหมัดจุฬา) ต.จ., จ.ช., จ.ม., ร.จ.พ.
จุฬาราชมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 12 มกราคม พ.ศ. 2454 – 27 เมษายน พ.ศ. 2466
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้า	พระยาจุฬาราชมนตรี (สิน อหะหมัดจุฬา)
ถัดไป	พระจุฬาราชมนตรี (เกษม อหะหมัดจุฬา)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	พ.ศ. 2411
เสียชีวิต	27 เมษายน พ.ศ. 2466
บิดา	พระยาจุฬาราชมนตรี (สิน อหะหมัดจุฬา)
มารดา	คุณหญิงแพ อหะหมัดจุฬา
คู่สมรส	คุณหญิงถนอม อหะหมัดจุฬา
บุตร	พระจุฬาราชมนตรี (สอน อหะหมัดจุฬา)
ศาสนา	อิสลามนิกายชีอะฮ์

อำมาตย์ตรี พระยาจุฬาราชมนตรี นามเดิม สัน เป็นบุตรพระยาจุฬาราชมนตรี (สิน อหะหมัดจุฬา) มีชื่อทางศาสนาว่า มิซซา อาลีระชา เกิดเมื่อ พ.ศ. 2411 เริ่มรับราชการเป็นมหาดเล็กในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เป็นปลัดกรมท่าขวามีบรรดาศักดิ์เป็นหลวงราชาเศรษฐี เมื่อ พ.ศ. 2432 แล้วเลื่อนเป็นพระราชเศรษฐี ตามลำดับ ต่อมาย้ายไปรับราชการกระทรวงยุติธรรมฝ่ายการเงินแล้วเลื่อนขึ้นเป็นจ่าศาลต่างประเทศ จนวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2454 จึงโปรดเกล้าฯ เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นพระยาจุฬาราชมนตรี เจ้ากรมท่าขวา ถือศักดินา 1400

นอกจากนี้ยังเป็นที่ปรึกษาในด้านศาสนาอิสลามถวายพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้รับพระราชทานนามสกุล "อหะหมัดจุฬา" เมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2456

พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน อหะหมัดจุฬา) ป่วยเป็นไข้ ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2466 สิริอายุได้ 53 ปี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ เสด็จมาเป็นประธานในพิธีฝังศพแทนพระองค์ด้วยที่มัสยิดต้นสน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2453 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2463 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)
• พ.ศ. 2461 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์มงกุฎไทย (จ.ม.)
• พ.ศ. 2465 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)

อ้างอิง

• ภัทระ คาน. สุสานประวัติศาสตร์ 3 สมัย ใน มุสลิมมัสยิดต้นสนกับบรรพชนสามสมัย. กรุงเทพฯ:จิรรัชการพิมพ์. 2544
• เอกราช มูเก็ม. จุฬาราชมนตรี ประวัติผู้นำไทยมุสลิมจากสมัยอยุธยาถึงยุคทักษิณ. กรุงเทพฯ:ร่วมด้วยช่วยกัน. 2549.