สมเด็จพระมหาวชิรมังคลาจารย์ (สงัด ปญฺญาวุโธ)

ระวังสับสนกับ สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญฺโญ)

สมเด็จพระมหาวชิรมังคลาจารย์ (สงัด ปญฺญาวุโธ)
คำนำหน้าชื่อ	ท่านเจ้าประคุณ
ส่วนบุคคล
เกิด	27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2471 (95 ปี)
นิกาย	มหานิกาย
การศึกษา	นักธรรมชั้นเอก เปรียญธรรม 7 ประโยค
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่	วัดกะพังสุรินทร์ (พระอารามหลวง) จังหวัดตรัง
อุปสมบท	พ.ศ. 2491
พรรษา	75
ตำแหน่ง	เจ้าคณะใหญ่หนใต้,ที่ปรึกษามหาเถรสมาคม เจ้าอาวาสพระอารามหลวงวัดกะพังสุรินทร์ (พระอารามหลวง) จังหวัดตรัง

สมเด็จพระมหาวชิรมังคลาจารย์ (สงัด ปญฺญาวุโธ) เป็นสมเด็จพระราชาคณะ ชั้นสุพรรณบัฏ ทักษิณมหาคณิศวราธิบดี ฝ่ายมหานิกาย นับเป็นสมเด็จพระราชาคณะรูปแรกในประวัติศาสตร์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ที่พำนักจำพรรษาในพื้นที่จังหวัดภาคใต้ สมเด็จพระราชาคณะภูธร ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่หนใต้, ที่ปรึกษามหาเถรสมาคม และเจ้าอาวาสพระอารามหลวง วัดกะพังสุรินทร์ (พระอารามหลวง) จังหวัดตรัง

ประวัติ

สมเด็จพระมหาวชิรมังคลาจารย์ (สงัด ปญฺญาวุโธ)ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่หนใต้ และเจ้าอาวาสวัดกะพังสุรินทร์ ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง มีนามเดิมว่า "สงัด ลิ่มไทย" เกิดเมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2471 ที่บ้านหนองไทร ตำบลนาโยงเหนือ อำเภอนาโยง จังหวัดตรัง โดยโยมบิดา-มารดา ชื่อ นายเปลี่ยน และนางทองอ่อน นามสกุลลิ่มไทย ในปี พ.ศ. 2491 ได้เข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระภิกษุ ณ พัทธสีมาวัดจอมไตร อำเภอนาโยง จังหวัดตรัง โดยมีพระครูสังวรโกวิท เป็นพระอุปัชฌาย์, พระครูพิบูลธรรมสาร เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระผุด มหาวีโร เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้ฉายานามว่า "ปญฺญาวุโธ" ได้ศึกษาพระปริยัติธรรมจนสอบได้เปรียญธรรม 7 ประโยค ในปี พ.ศ. 2504 ท่านถือเป็นพระเถระอีกรูปหนึ่ง ที่สร้างคุณูปการต่อวงการสงฆ์แห่งแดนใต้และประเทศไทยอย่างเอนกอนันต์ เป็นที่โจษจันเลื่องลือไปไกล ทุ่มแรงกายแรงใจให้งานแบบถวายชีวิต ตั้งอยู่ในศีล ดำรงตนตามพระธรรมวินัยอย่างเคร่งครัด เป็นกำลังสำคัญในการสนับสนุนส่งเสริมพระพุทธศาสนาในภาคใต้ของประเทศไทย

รับพระราชทานสถาปนาสมณศักดิ์ขึ้นเป็น พระพรหมจริยาจารย์ (สงัด ปญฺญาวุโธ)ป.ธ.7

สมณศักดิ์

• พ.ศ. 2504 สอบไล่ได้เปรียญธรรม 7 ประโยค มีสมณศักดิ์พัดยศทางวิชาการเปรียญธรรม ที่ พระมหาสงัด ปญฺญาวุโธ
• พ.ศ. 2514 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ขึ้น เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญเปรียญ มีนามว่า พระปิฎกคุณาภรณ์,(สป.)

• พ.ศ. 2527 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ขึ้น เป็นพระราชาคณะชั้นราช มีนามว่า พระราชปริยัตยาภรณ์ สุนทรธรรมานุสิฐ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

• พ.ศ. 2536 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ขึ้น เป็นพระราชาคณะชั้นเทพ มีนามว่า พระเทพวิมลเมธี ศรีปริยัติดิลก ตรีปิฎกวราลงกรณ์ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

• พ.ศ. 2542 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ขึ้น เป็นพระราชาคณะชั้นธรรม มีนามว่า พระธรรมรัตนากร สุนทรพรหมปฏิบัติ ปริยัติธรรมสาธก ตรีปิฎกวราลงกรณ์ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

• พ.ศ. 2550 ได้รับพระราชทานสถาปนาสมณศักดิ์ขึ้น เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฏ ในราชทินนามที่ พระพรหมจริยาจารย์ สุวิธานวรกิจจานุกิจ วินิฐศีลาจารวิมล โสภณทักษิณคณาทร ตรีปิฎกวราลงกรณ์ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

• พ.ศ. 2565 ได้รับพระราชทานสถาปนาสมณศักดิ์ขึ้น เป็นสมเด็จพระราชาคณะ ชั้นสุพรรณบัฏ ในราชทินนามที่ สมเด็จพระมหาวชิรมังคลาจารย์ สุวิธานศาสนกิจโกศล วิมลสีลาจารนิวิฐ วิจิตรธรรมปสาทกร สุนทรทักษิณคณมหานายก ตรีปิฎกวราลงกรณ์ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัญวาสี

การดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่หนใต้

เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2550 ท่านได้รับสถาปนาสมณศักดิ์ขึ้น เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัญบัฏ ที่พระพรหมจริยาจารย์ ซึ่งถือเป็นเจ้าคณะใหญ่รูปแรกที่พำนักอยู่ในภูมิภาค ทั้งนี้เนื่องจากมหาเถรสมาคมมองเห็นว่า การแก้ปัญหาภาคใต้ของคณะสงฆ์นั้น หากให้พระสงฆ์ในพื้นที่ทำหน้าที่ดูแลกันเอง ย่อมจะมีผลดีต่อพระสงฆ์ในพื้นที่ดังกล่าวได้มากกว่า เนื่องจากมีความคล่องตัว รวมไปถึงมีสายงานการบังคับบัญชาที่มีความกระชับรวดเร็วกว่าที่จะให้พระเถระชั้นผู้ใหญ่จากส่วนกลางเข้ามาดูแล ดังนั้นจึงมีมติเสนอเลื่อนสมณศักดิ์ พระธรรมรัตนากร (สงัด ปญฺญาวุโธ) เจ้าคณะภาค 18 เจ้าอาวาสพระอารามหลวง วัดกะพังสุรินทร์ ขึ้นเป็นพระพรหมจริยาจารย์ ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่หนใต้ เพื่อดูแลคณะสงฆ์ในพื้นที่ภาคใต้ทั้งหมด

โดยเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ สำนักอาลักษณ์และเครื่องราชอิสริยาภรณ์ สำนักนายกรัฐมนตรี ได้อัญเชิญพระบรมราชโองการสถาปนาสมณศักดิ์ และเครื่องประกอบสมณศักดิ์ เพื่อนำมาสมโภชหิรัญบัฏแก่พระพรหมจริยาจารย์ โดยมีสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญฺโญ) ผู้แทนประธานคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช เดินทางมาเป็นประธาน โดยมีเจ้าคณะจังหวัด เจ้าคณะภาค และพระสังฆาธิการในเขตปกครองหนใต้มาร่วมงานเป็นจำนวนมาก ซึ่งในโอกาสนี้ เจ้าคณะใหญ่หนใต้ ได้กล่าวถึงหลักการปกครองคณะสงฆ์ว่า เราควรยกย่องผู้ที่สมควรยกย่อง และตักเตือนผู้ที่สมควรตักเตือน ดังนั้นหากพระสังฆาธิการรูปใดที่ประพฤติดีต้องยกย่อง และต้องให้ได้รับเกียรติมีสมณศักดิ์ พร้อมกันนั้นท่านยังได้อบรมพระในปกครองอยู่เสมอว่า ในการทำงานจะต้องไม่กลัวผิดพลาด แต่จะต้องตั้งใจทำงานนั้นให้ดีที่สุด และจะต้องไม่ตื่นเต้นเมื่อเกิดการผิดพลาด โดยพร้อมที่จะแก้ไขอยู่ตลอดเวลา ในส่วนของการได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ พระพรหมจริยาจารย์ กล่าวว่า “ไม่รู้สึกดีใจ แต่รู้สึกภาคภูมิใจ เพราะตลอดระยะเวลาที่อยู่ในเพศบรรพชิต ไม่เคยไขว่คว้ายศ ตำแหน่ง และสมณศักดิ์ ถึงแม้จะอยู่ระดับไหนก็ตาม ก็ตั้งใจทำงานเพื่อพระพุทธศาสนามาโดยตลอด โดยเฉพาะงานด้านการศึกษาและการเผยแผ่ ซึ่งถือเป็นเบื้องต้นของพระพุทธศาสนา เพราะการที่จะมีพระภิกษุ สามเณรที่ดี ก็ต้องอาศัยการศึกษาเป็นพื้นฐาน และที่สำคัญรู้สึกภาคภูมิใจแทนคณะสงฆ์และพุทธศาสนิกชนในภาคใต้ ที่ได้รับความไว้วางใจจากพระผู้ใหญ่ที่ให้ตนมารับหน้าที่สำคัญนี้ ” กว่า 60 พรรษาแห่งการอุทิศชีวิตในพระพุทธศาสนา เพื่อประโยชน์แก่ตนและต่อชาวโลก ด้วยศีลาจารวัตรอันงดงาม พระพรหมจริยาจารย์ นับเป็นพระมหาเถระอีกรูปหนึ่ง ที่สร้างคุณูปการต่อวงการสงฆ์แห่งแดนใต้อย่างอเนกอนันต์ เป็นที่โจษขานเลื่องลือไปไกล ทุ่มแรงกายแรงใจให้งานแบบถวายชีวิต ตั้งอยู่ในศีล ดำรงตนตามพระธรรมวินัยอย่างเคร่งครัด เปรียบประดุจสะพานบุญ เชื่อมต่อศรัทธาแห่งชาวบ้านในชุมชนกับวัด มิให้ห่างเหินไปไกลกัน

เกียรติคุณ

• พ.ศ. 2552 ได้รับถวายปริญญาพุทธศาสตรศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ จากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
• พ.ศ. 2553 ได้รับถวายปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยหาดใหญ่
• พ.ศ. 2553 ได้รับถวายปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาปรัชญา จากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
• พ.ศ. 2554 ได้รับถวายปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาการบริหารการศึกษา จากมหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา

เขตการปกครองคณะสงฆ์

การปกครองคณะสงฆ์มหานิกายหนใต้รวม 3 ภาค 14 จังหวัด ได้แก่

• ภาค 16 ได้แก่ จังหวัดนครศรีธรรมราช, จังหวัดชุมพร และจังหวัดสุราษฏร์ธานี
• ภาค 17 ได้แก่ จังหวัดภูเก็ต, จังหวัดตรัง, จังหวัดกระบี่, จังหวัดพังงา และจังหวัดระนอง
• ภาค 18 ได้แก่ จังหวัดสงขลา, จังหวัดพัทลุง, จังหวัดสตูล, จังหวัดปัตตานี, จังหวัดยะลา และจังหวัดนราธิวาส

อ้างอิง

ก่อนหน้า		สมเด็จพระมหาวชิรมังคลาจารย์ (สงัด ปญฺญาวุโธ)		ถัดไป
พระพรหมจริยาจารย์ (สมุท รชตวณฺโณ)		เจ้าคณะใหญ่หนใต้		'ยังอยู่ในตำแหน่ง'
-		เจ้าอาวาสวัดกะพังสุรินทร์		'ยังอยู่ในตำแหน่ง'