พระธรรมโกศาจารย์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระธรรมโกศาจารย์
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน
พระธรรมโกศาจารย์ (องอาจ ฐิตธมฺโม)

ตั้งแต่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2555
การเรียกขานท่านเจ้าคุณ
จวนพระอารามหลวง หรือวัดราษฎร์
ผู้แต่งตั้งพระมหากษัตริย์ไทย
วาระตลอดพระชีพ หรือ ได้รับสถาปนาเป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง
ผู้ประเดิมตำแหน่งพระธรรมโกษาจารย์ (ยัง เขมาภิรโต)
สถาปนา13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411

พระธรรมโกศาจารย์ เป็นสมณศักดิ์สำหรับพระราชาคณะชั้นธรรม ปัจจุบันพระราชทานเฉพาะแก่พระเถระฝ่ายมหานิกาย มีพัดยศเฉพาะแถบสีม่วง

ประวัติ[แก้]

ในทำเนียบ "ตำแหน่งพระราชาคณะในกรุงนอกกรุง ครั้งกรุงเก่า" ปรากฏชื่อพระธรรมโกษา วัดประดู่ เป็นพระราชาคณะในคณะกลางฝ่ายอรัญวาสี[1] ถึงสมัยรัตนโกสินทร์เป็นสมณศักดิ์พระราชาคณะชั้นสามัญ จนกระทั่ง พ.ศ. 2441 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เลื่อนพระเทพโมลี (ยัง เขมาภิรโต) ขึ้นเป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ "พระธรรมโกษาจารย์" เป็นรูปแรก[2]

ฐานานุกรม[แก้]

ผู้ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ที่พระธรรมโกศาจารย์ มีฐานานุศักดิ์ตั้งฐานานุกรมได้ 6 รูป คือ

  • พระครูปลัดศีลวัฒน์
  • พระครูวินัยธร
  • พระครูธรรมธร
  • พระครูสังฆรักษ์
  • พระครูสมุห์
  • พระครูใบฎีกา

ผู้ได้รับสมณศักดิ์[แก้]

ผู้ดำรงสมณศักดิ์พระราชาคณะชั้นธรรมที่พระธรรมโกษาจารย์ มีรายนามดังต่อไปนี้

ลำดับที่ รายนาม วัด ดำรงสมณศักดิ์ สมณศักดิ์ล่าสุด
1 พระธรรมโกษาจารย์ (ยัง เขมาภิรโต) วัดโสมนัสราชวรวิหาร พ.ศ. 2441-2443 สมเด็จพระมหาวีรวงศ์
2 พระธรรมโกษาจารย์ (แพ ติสฺสเทโว) วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2443-2455 สมเด็จพระสังฆราช
3 พระธรรมโกษาจารย์ (ม่วง รตนทฺธโช) วัดท่าโพธิ์ พ.ศ. 2455-2466 พระรัตนธัชมุนี
4 พระธรรมโกศาจารย์ (เซ่ง อุตฺตโม) วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร พ.ศ. 2466-2472 พระธรรมวโรดม
5 พระธรรมโกศาจารย์ (ปลด กิตฺติโสภโณ) วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร พ.ศ. 2473-2482 สมเด็จพระสังฆราช
6 พระธรรมโกศาจารย์ (ปลอด อตฺถการี) วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร พ.ศ. 2490-2499 พระศาสนโศภน
7 พระธรรมโกศาจารย์ (ชอบ อนุจารี) วัดราษฎร์บำรุง พ.ศ. 2500-2530 พระพิมลธรรม
8 พระธรรมโกศาจารย์ (เงื่อม อินฺทปญฺโญ) วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร พ.ศ. 2530-2536 -
9 พระธรรมโกศาจารย์ (ปั่น ปทุมุตฺตโร) วัดชลประทานรังสฤษฎ์ พ.ศ. 2537-2547 พระพรหมมังคลาจารย์
10 พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร พ.ศ. 2548-2555 พระพรหมบัณฑิต
11 พระธรรมโกศาจารย์ (องอาจ ฐิตธมฺโม) วัดขันเงิน พ.ศ. 2555-ปัจจุบัน

อ้างอิง[แก้]

เชิงอรรถ
  1. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑, หน้า 290
  2. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑, หน้า 14
บรรณานุกรม
  • สมมอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 428 หน้า. หน้า 290. ISBN 974-417-530-3