พรรคโครงการสังคมนิยมพม่า

พรรคโครงการสังคมนิยมพม่า မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ
ชื่อย่อ	မဆလ (พม่า) BSPP (อังกฤษ)
ประธาน	เนวิน
ก่อตั้ง	4 กรกฎาคม ค.ศ. 1962 (1962-07-04)
ถูกยุบ	24 กันยายน ค.ศ. 1988 (1988-09-24)
ถัดไป	พรรคเอกภาพแห่งชาติ
ที่ทำการ	ย่างกุ้ง
ฝ่ายเยาวชน	Programme Youth Organisation
อุดมการณ์	แนวทางสู่สังคมนิยมพม่า
ธงประจำพรรค
การเมืองพม่า รายชื่อพรรคการเมือง การเลือกตั้ง

พรรคโครงการสังคมนิยมพม่า (พม่า: မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ, ออกเสียง: [mjəma̰ sʰòʃɛ̀lɪʔ láɰ̃zɪ̀ɰ̃ pàtì]; อังกฤษ: Burma Socialist Programme Party) เป็นพรรครัฐบาลของประเทศพม่าใน ค.ศ. 1962 ถึง 1988 และเป็นพรรคที่ถูกกฎหมายพรรคเดียวใน ค.ศ. 1964 ถึง 1988 ประธานพรรค เนวิน โค่นรัฐบาลที่ผ่านการเลือกตั้งในรัฐประหารวันที่ 2 มีนาคม ค.ศ. 1962 จากนั้นพรรคนี้ปกครองพม่าด้วยระบอบเผด็จการทหารแบบรวบอำนาจเบ็ดเสร็จในเวลา 26 ปี จนกระทั่งการก่อการกำเริบ 8888 กดดันให้พรรครับระบบหลายพรรคการเมือง

ประวัติ

พรรคนี้ก่อตั้งขึ้นหลังจากสภาปฏิวัติของพม่านำโดยนายพลเนวิน ได้ยึดอำนาจในพม่า ในวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2505 พร้อมทั้งแจกเอกสารชื่อว่าวิถีพม่าสู่สังคมนิยม ต่อมา ในวันที่ 4 กรกฎาคม สภาปฏิวัติได้ประกาศตั้งพรรคโครงการสังคมนิยมพม่าเพื่อนำประเทศเข้าสู่ลัทธิสังคมนิยม ส่วนพรรคอื่นถือว่าผิดกฎหมาย สมาชิกพรรคในช่วงแรกคือสมาชิกสภาปฏิวัติ โครงสร้างคล้ายพรรคคอมมิวนิสต์ แต่ไม่ได้มีอุดมการณ์แบบคอมมิวนิสต์ โดยแนวคิดหลักของพรรคเป็นการผสมผสานระหว่างแนวคิดคอมมิวนิสต์และพุทธศาสนา ในวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2507 สภาปฏิวัติได้ประกาศให้พรรคการเมืองทุกพรรคยกเว้นพรรคโครงการสังคมนิยมพม่าสลายตัวไป

ใน พ.ศ. 2514 พรรคนี้พรรคนี้ได้เปิดกว้าง เปลี่ยนเป็นพรรคของมวลชน การเป็นสมาชิกพรรคจะรับประกันความก้าวหน้าในสังคมได้ สมาชิกพรรคส่วนใหญ่เป็นทหารและตำรวจ มีการจัดตั้งองค์กรยุวชนโดยเชิญชวนนักเรียนเข้ามาเป็นสมาชิก ลักษณะคล้ายเรดการ์ดในประเทศจีน หลังจากการประกาศรัฐธรรมนูญใหม่ใน พ.ศ. 2517 ให้จัดตั้งสาธารณรัฐสังคมนิยมแห่งสหภาพพม่า แต่ไม่ส่งผลใดๆต่อโครงสร้างอำนาจของรัฐภายใต้การปกครองของเนวิน เนวินลาออกจากตำแหน่งประมุขรัฐเมื่อ พ.ศ. 2524 แต่ยังเป็นหัวหน้าพรรคต่อไป อย่างไรก็ตามความล้มเหลวทางเศรษฐกิจทำให้เกิดการต่อต้านรัฐบาลตั้งแต่ พ.ศ. 2530 หลังจากรัฐบาลประกาศยกเลิกธนบัตรโดยไม่มีการวางแผนล่วงหน้า การปะทะกับนักศึกษาที่ประท้วงในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2531 ทำให้เกิดการประท้วงต่อเนื่องจนเกิดการปะทะครั้งใหญ่ในเดือนสิงหาคมปีเดียวกัน ทำให้เนวินลาออกจากหัวหน้าพรรค ในวันที่ 18 กันยายน พ.ศ. 2531 นายพลซอหม่องได้ประกาศจัดตั้งสภาฟื้นฟูระเบียบและกฎหมายแห่งรัฐ

พรรคได้เปลี่ยนชื่อเป็นพรรคเอกภาพแห่งชาติเมื่อ 26 กันยายน พ.ศ. 2531 หัวหน้าพรรคคือ อู ทาจอร์ และเข้าร่วมในการเลือกตั้ง พ.ศ. 2533 แต่พ่ายแพ้ให้กับสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตยของอองซานซูจี ผู้นำทหารปฏิเสธผลการเลือกตั้งและปกครองประเทศด้วยสภาฟื้นฟูระเบียบและกฎหมายแห่งรัฐโดยไม่ได้ใช้ประโยชน์จากพรรคโครงการสังคมนิยมพม่าอีก

ประธาน

ฃำดับ	ภาพ	ชื่อ (เกิด–เสียชีวิต)	ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง			ตำแหน่งอื่น ๆ
			เริ่มต้น	สิ้นสุด	รวม
1		เนวิน နေဝင်း (1911–2002)	4 กรกฎาคม 1962	23 กรกฎาคม 1988 (ลาออก)	26 ปี 19 วัน	ประธานสภาแห่งปฏิวัติสหภาพและนายกรัฐมนตรี (1962–1974) ประธานาธิบดี (1962–1981)
2		เซน-ลวีน စိန်လွင် (1923–2004)	26 กรกฎาคม 1988	12 สิงหาคม 1988 (ลาออก)	0 ปี 17 วัน	ประธานาธิบดี (1988)
3		มองมอง မောင်မောင် (1925–1994)	19 สิงหาคม 1988	18 กันยายน 1988 (ถูกถอดถอน)	0 ปี 30 วัน	ประธานาธิบดี (1988)

ประวัคิการเลือกตั้ง

การเลือกตั้ง	หัวหน้าพรรค	คะแนนโหวต	%	ที่นั่ง	+/–	ตำแหน่ง	ผลลัพธ์
1974	เนวิน		100%	451 / 451	451	ที่ 1	พรรคถูกกฎหมายพรรคเดียว
1978			100%	464 / 464	13	ที่ 1	พรรคถูกกฎหมายพรรคเดียว
1981			100%	475 / 475	11	ที่ 1	พรรคถูกกฎหมายพรรคเดียว
1985			100%	489 / 489	14	ที่ 1	พรรคถูกกฎหมายพรรคเดียว

อ้างอิง

• ไมเคิล ลีเฟอร์. พจนานุกรมการเมืองสมัยใหม่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กทม. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. 2548.หน้า 386 - 388

แหล่งข้อมูลอื่น

• The Burmese Way to Socialism (top secret) The Revolutionary Council, 28 April 1962
• The Constitution of the Burma Socialist Programme Party The Revolutionary Council, 4 July 1962
• The System of Correlation of Man and His Environment BSPP, 17 January 1963, 3rd. edition 1964
• The Extraordinary Session of the BSPP Congress, 23–25 July 1988 Working People's Daily