พจน์ ชุณหะวัณ

พลโท พจน์ ชุณหะวัณ ป.ช. ช.ส. ม.ว.ม. ภ.ป.ร. ๓
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	4 ธันวาคม พ.ศ. 2443 เมืองสมุทรสงคราม ประเทศสยาม
เสียชีวิต	17 ตุลาคม พ.ศ. 2520 (76 ปี)
คู่สมรส	เนื่องอนงค์ ประสาตร์สาน (สมรส 2461)
บุตร	5 คน
บุพการี	นายไข่ ชุณหะวัณ (บิดา) นางพลับ ชุณหะวัณ (มารดา)
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง
ยศ	พลโท

พลโท พจน์ ชุณหะวัณ หรือ ขุนพจน์ศรศักดิ์ (4 ธันวาคม พ.ศ. 2443 – 17 ตุลาคม พ.ศ. 2520) อดีต ผู้บัญชาการกองพลที่ 3 อดีตผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 3 อดีตรองแม่ทัพกองทัพที่ 3 และ อดีตรองผู้บัญชาการภาคทหารบกที่ 3

ประวัติ

พลโทพจน์เกิดเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2443 ที่ตำบลบางนกแขวก อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นบุตรชายของ นายไข่ และ นางพลับ ชุณหะวัณ และเป็นน้องชายแท้ ๆ ของ จอมพลผิน ชุณหะวัณ อดีต ผู้บัญชาการทหารบก

พลโทพจน์ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2520

การศึกษาและรับราชการ

พลโทพจน์จบการศึกษาจาก โรงเรียนนายร้อยทหารบก (โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ในปัจจุบัน) และได้รับพระราชทานยศร้อยตรีเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2466 รุ่นเดียวกับ พลเอก เรือง เรืองวีรยุทธ อดีต ปลัดกระทรวงกลาโหม

ต่อมาในวันที่ 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2475 พลโทพจน์ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น ขุนพจน์ศรศักดิ์ ศักดินา 600 จากนั้นในช่วงเหตุการณ์ กบฏบวรเดช เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2476 พลโทพจน์ขณะมียศและบรรดาศักดิ์เป็น ร้อยโท ขุนพจน์ศรศักดิ์ ได้นำปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานบนรถสายพานผูกติดกับโบกี้รถไฟเพื่อใช้ต่อสู้กับฝ่ายกบฏ แต่กลับถูกฝ่ายกบฏนำโบกี้รถไฟเปล่าพุ่งชนหรือที่เรียกว่า ตอร์ปิโดบก ทำให้ร้อยโทพจน์ได้รับบาดเจ็บ ต่อมาในวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2477 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดเกล้าฯ พระราชทาน เหรียญดุษฎีมาลา และเข็มกล้าหาญแก่ร้อยโทพจน์ และหลังจากนั้นไม่นานก็ได้รับพระราชทานยศ ร้อยเอก

ต่อมาในวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2480 ร้อยเอกพจน์จึงได้รับพระราชทานยศ พันตรี จากนั้นจึงได้รับพระราชทานยศพันโทเมื่อวันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2484 ต่อมาในวันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2485 พันโทพจน์จึงได้ถวายบังคมลาออกจากบรรดาศักดิ์และกลับมาใช้ชื่อและนามสกุลจริงตามเดิม

ในวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2487 พันโทพจน์ได้รับโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศ พันเอก ต่อมาในวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2493 พันเอกพจน์ขณะดำรงตำแหน่ง รองผู้บัญชาการกองพลที่ 3 ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง ผู้บัญชาการกองพลที่ 3 สืบต่อจาก พลตรี หลวงสวัสดิ์สรยุทธ ที่ขยับขึ้นไปรับตำแหน่ง แม่ทัพกองทัพที่ 2 และต่อมาพันเอกพจน์ก็ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 3 ควบอีกตำแหน่งหนึ่งเมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2493 โดยได้รับโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศ พลตรี เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2494

จากนั้นในวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2495 พลตรีพจน์ได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่ง รองแม่ทัพกองทัพที่ 3 ควบตำแหน่ง รองผู้บัญชาการภาคทหารบกที่ 3 โดยให้พ้นจากตำแหน่ง ผู้บัญชาการกองพลที่ 3 และ ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 3 โดยมี พันเอก เจริญ กาญจนเสถียร รองผู้บัญชาการกองพลที่ 3 และ รองผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 3 รักษาราชการแทนทั้ง 2 ตำแหน่ง กระทั่งวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2499 พลตรีพจน์ได้รับโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศ พลโท ซึ่งนับเป็นยศสุดท้ายทางราชการทหาร

หน้าที่ราชการ

• 4 มิถุนายน พ.ศ. 2493 - ผู้บัญชาการกองพลที่ 3
• 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2493 - ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 3
• 22 ธันวาคม พ.ศ. 2495 - รองแม่ทัพกองทัพที่ 3 และ รองผู้บัญชาการภาคทหารบกที่ 3

ยศทหาร

• 3 ธันวาคม พ.ศ. 2466 - ร้อยตรี
• 5 เมษายน พ.ศ. 2472 - ร้อยโท
• - ร้อยเอก
• 1 เมษายน พ.ศ. 2480 - พันตรี
• 19 มิถุนายน พ.ศ. 2484 - พันโท
• 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2487 - พันเอก
• 1 มกราคม พ.ศ. 2494 - พลตรี
• 1 มกราคม พ.ศ. 2499 - พลโท

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2502 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2499 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
• พ.ศ. 2505 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)
• พ.ศ. 2477 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))
• พ.ศ. 2498 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)