ปาณินิ
| ปาณินิ | |
|---|---|
 ตำราไวยากรณ์ของปาณินิในเอกสารตัวเขียนเปลือกไม้เบิร์ชช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 17 จากกัศมีร์ | |
ผลงานเด่น | อัษฏาธยายี (สันสกฤตแบบแผน) |
| ยุค | รุ่งเรือง: ศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักราช;[1][2][3]; รุ่งเรือง: 400–350 ปีก่อนคริสต์ศักราช[4]; ศตวรรษที่ 6–5 ก่อนคริสต์ศักราช[5][6] |
| แนวทาง | อนุทวีปอินเดียตะวันตกเฉียงเหนือ[note 1] |
ความสนใจหลัก | ไวยากรณ์, ภาษาศาสตร์ |
นักภาษาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในสมัยโบราณ
ปาณินิ.. เป็นนักภาษาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในสมัยโบราณ และสมควรได้รับการยกย่อง
ปาณินิ.. เป็นนักภาษาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในสมัยโบราณ และสมควรได้รับการยกย่อง
— JF Staal, ผู้อ่านเกี่ยวกับไวยากรณ์ภาษาสันสกฤต[8]
ปาณินิ (Pāṇini, อักษรเทวนาครี: पाणिनि, paːɳɪnɪ) เป็นนักไวยากรณ์ นิรุกติศาสตร์ภาษาสันสกฤต และปราชญ์ที่เคารพในอินเดียโบราณ[7][9][10] โดยระบุปีที่มีชีวิตระหว่างศตวรรษที่ 6[5][6] ถึงศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักราช[1][2][3][4]
นับตั้งแต่นักวิชาการชาวยุโรปค้นพบและตีพิมพ์ผลงานของเขาในคริสต์ศตวรรษที่ 19 ปาณินิได้รับการกล่าวถึงเป็น "นักภาษาศาสตร์เชิงพรรณนาคนแรก"[11] และแม้แต่ “บิดาแห่งภาษาศาสตร์”[12][13][14]
ไวยากรณ์ของปาณินินับเป็นจุดสิ้นสุดของภาษาสันสกฤตยุคพระเวท นำไปสู่ภาษาสันสกฤตแบบแผน (Classical Sanskrit)[15] และส่งอิทธิพลต่อนักภาษาศาสตร์หลายคน เช่น แฟร์ดีน็อง เดอ โซซูร์และลีโอนาร์ด บลูมฟีลด์[16]
สิ่งสืบทอด[แก้]
ปาณินิเป็นที่รู้จักจากอัษฏาธยายี ตำราแบบพระสูตรเกี่ยวกับไวยากรณ์ภาษาสันสกฤต[10][7] 3,959 สูตรหรือหลักในด้านภาษาศาสตร์, วากยสัมพันธ์ และอรรถศาสตร์ภายใน "แปดบท" ซึ่งเป็นตำราพื้นฐานของเวทางค์สาขาVyākaraṇaในสมัยพระเวท[17][18][19] แนวคิดของเขาได้รับอิทธิพลจากนักวิชาการในศาสนาแบบอินเดียอื่น ๆ เช่น ศาสนาพุทธ[20]
ทฤษฎีสัณฐานวิทยาของปาณินิมีความก้าวหน้ากว่าทฤษฎีของตะวันตกใด ๆ ก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 20[21]
วันที่และเนื้อหา[แก้]
บิดาแห่งภาษาศาสตร์
ประวัติภาษาศาสตร์ไม่ได้เริ่มที่เพลโตหรือแอริสตอเติล แต่เริ่มที่ปาณินิ นักไวยากรณ์ชาวอินเดีย
ประวัติภาษาศาสตร์ไม่ได้เริ่มที่เพลโตหรือแอริสตอเติล แต่เริ่มที่ปาณินิ นักไวยากรณ์ชาวอินเดีย
ปาณินิน่าจะอาศัยอยู่ที่Śalaturaในแคว้นคันธาระโบราณ บริเวณตะวันตกเฉียงเหนือของอนุทวีปอินเดีย[a] ในสมัยมหาชนบท[23][4]
ชื่อปาณินิเป็นนามสกุลจากบิดาที่หมายถึงลูกหลานของปาณินะ[24] ชื่อเต็มของเขาในMahābhāṣyaของปตัญชลิ โองการที่ 1.75.13 และ 3.251.12 คือ Dakṣiputra Pāṇini โดยส่วนแรกกล่าวแนะว่าแม่ของเขามีชื่อว่า Dakṣi[6]
วันที่[แก้]
ไม่มีใครทราบอย่างแน่ชัดว่าปาณินิมีชีวิตอยู่ในช่วงใด แม้แต่ศตวรรษที่เขามีชีวิตอยู่ โดยประมาณการว่าปาณินิมีชีวิตอยู่ในช่วงศตวรรษที่ 7[25] หรือ 6[6] ถึงศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักราช[26][1][2][3][4]
ตำนานและคำตอบรับในยุคหลัง[แก้]
ปาณินิได้รับการกล่าวถึงในชาดกและตำราอินเดียโบราณหลายเล่ม เช่น ปัญจตันตระ กล่าวไว้ว่า ปาณินิถูกสิงโตฆ่า[27][28][29]
ภาพของปาณินิถูกบรรจุลงในตราไปรษณียากรอินเดียราคา 5 รูปีในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 2004[30][31][32][33]
หมายเหตุ[แก้]
- ↑ ปัจจุบันคือประเทศปากีสถาน
- ↑ George Cardonna รายงานว่า ตามธรรมเนียมเชื่อว่าปาณินิมาจาก Salatura ในบริเวณตะวันตกเฉียงเหนือของอนุทวีปอินเดีย[4] น่าจะอยู่ในแคว้นคันธาระโบราณ[7]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Vergiani 2017, p. 243, n.4.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Bronkhorst 2016, p. 171.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Houben 2009, p. 6.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Cardona 1997, p. 268.
- ↑ 5.0 5.1 Staal 1996, p. 39.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Scharfe 1977, p. 88.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 Staal 1965.
- ↑ Staal 1972, p. xi.
- ↑ Lidova 1994, p. 108-112.
- ↑ 10.0 10.1 Lochtefeld 2002a, p. 64–65, 140, 402.
- ↑ François & Ponsonnet (2013: 184).
- ↑ Bod 2013, p. 14-19.
- ↑ Patañjali; Ballantyne, James Robert; Kaiyaṭa; Nāgeśabhaṭṭa (1855). Mahābhāṣya …. Mirzapore. OCLC 47644586.
- ↑ Pāṇini; Boehtlingk, Otto von (1886). Panini's Grammatik, herausgegeben, übersetzt, erläutert… von O. Böhtlingk. Sansk. and Germ (ภาษาอังกฤษ). Leipzig. OCLC 562865694.
- ↑ Yuji Kawaguchi; Makoto Minegishi; Wolfgang Viereck (2011). Corpus-based Analysis and Diachronic Linguistics. John Benjamins Publishing Company. pp. 223–224. ISBN 978-90-272-7215-7.
- ↑ Henry), Robins, R. H. (Robert (1997). A short history of linguistics (4th ed.). London: Longman. ISBN 0582249945. OCLC 35178602.
- ↑ W. J. Johnson (2009), A Dictionary of Hinduism, Oxford University Press, ISBN 978-0198610250, article on Vyakarana
- ↑ Harold G. Coward 1990, p. 105.
- ↑ Lisa Mitchell (2009). Language, Emotion, and Politics in South India. Indiana University Press. p. 108. ISBN 978-0-253-35301-6.
- ↑ Hartmut Scharfe (1977). Grammatical Literature. Otto Harrassowitz Verlag. pp. 152–154. ISBN 978-3-447-01706-0.
- ↑ Staal, Frits (1988). Universals: studies in Indian logic and linguistics. University of Chicago Press. p. 47. ISBN 9780226769998.
- ↑ Bod 2013, p. 14-18.
- ↑ Avari, Burjor (2007). India: The Ancient Past: A History of the Indian Sub-Continent from c. 7000 BC to AD 1200 (ภาษาอังกฤษ). Routledge. p. 156. ISBN 978-1-134-25161-2.
- ↑ Pāṇini; Sumitra Mangesh Katre (1989). Aṣṭādhyāyī of Pāṇini. Motilal Banarsidass. p. xx. ISBN 978-81-208-0521-7.
- ↑ Bod 2013, p. 14.
- ↑ Bronkhorst 2019.
- ↑ George Cardona (1997). Pāṇini: a survey of research. The verse reads siṃho vyākaraṇasya kartur aharat prāṇān priyān pāṇineḥ "a lion took the dear life of Panini, author of the grammatical treatise". The context is a list of scholars killed by animals, siṃho vyākaraṇasya kartur aharat prāṇān priyān pāṇineḥ / mīmāṃsākṛtam unmamātha sahasā hastī muniṃ jaiminim // chandojnānanidhim jaghāna makaro velātaṭe piṅgalam / ajñānāvṛtacetasām atiruṣāṃ ko'rthas tiraścām guṇaiḥ // Translation: "A lion killed Pāṇini; an elephant madly crushed the sage Jaimini, Mimamsa's author; Pingala, treasury of knowledge of poetic meter, was killed by a crocodile at the water's edge. What do senseless beasts, overcome with fury, care for intellectual virtues?" (Pañcatantra II.28, sometimes ascribed to Vallabhadeva)
- ↑ Bhattacharyya, D. C. (1928). "Date of the Subhasitavali". Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. 60 (1): 135–137. doi:10.1017/S0035869X00059773. JSTOR 25221320.
- ↑ Winternitz, Moriz (1963). History of Indian Literature. Motilal Banarsidass. p. 462. ISBN 978-81-208-0056-4.; Nakamura, Hajime (1983). A History of Early Vedānta Philosophy. Motilal Banarsidass. p. 400. ISBN 978-81-208-0651-1.
- ↑ "Stamps 2004". Indian Department of Posts, Ministry of Communications & Information Technology. 23 April 2015. สืบค้นเมื่อ 3 June 2015.
- ↑ "Panini". www.istampgallery.com. สืบค้นเมื่อ 2018-12-11.
- ↑ Academy, Himalayan. "Hinduism Today Magazine". www.hinduismtoday.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-12-11.
- ↑ "India Postage Stamp on Panini issued on 01 Aug 2004". www.getpincodes.com. สืบค้นเมื่อ 2018-12-11.
บรรณานุกรม[แก้]
- Bhate, S. and Kak, S. (1993) Panini and Computer Science. Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute, vol. 72, pp. 79–94.
- Bod, Rens (2013), A New History of the Humanities: The Search for Principles and Patterns from Antiquity to the Present, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-966521-1
- Bronkhorst, Johannes (2016), How the Brahmins Won: From Alexander to the Guptas, BRILL, ISBN 9789004315518
- Bronkhorst, Johannes (2019), A Śabda Reader: Language in Classical Indian Thought, Columbia University Press, ISBN 9780231548311
- Cardona, George (1997) [1976], Pāṇini: A Survey of Research, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1494-3
- Harold G. Coward (1990). The Philosophy of the Grammarians, in Encyclopedia of Indian Philosophies Volume 5 (Editor: Karl Potter). Princeton University Press. ISBN 978-81-208-0426-5.
- Carter, George F.; และคณะ (1979). "On Mundkur on Diffusion". Current Anthropology. 20 (2): 425–428. doi:10.1086/202297. S2CID 143783458.
- François, Alexandre; Ponsonnet, Maïa (2013). "Descriptive linguistics" (PDF). ใน Jon R. McGee; Richard L. Warms (บ.ก.). Theory in Social and Cultural Anthropology: An Encyclopedia. 1. SAGE Publications, Inc. pp. 184–187. ISBN 9781412999632.
- Ingerman, Peter Zilahy (March 1967). ""Pāṇini-Backus Form" Suggested". Communications of the ACM. 10 (3): 137. doi:10.1145/363162.363165. S2CID 52817672. Ingerman suggests that the then-called Backus normal form be renamed to the Pāṇini–Backus form, to give due credit to Pāṇini as the earliest independent inventor.
- Kadvany, John (8 February 2008). "Positional Value and Linguistic Recursion". Journal of Indian Philosophy. 35 (5–6): 487–520. CiteSeerX 10.1.1.565.2083. doi:10.1007/s10781-007-9025-5. S2CID 52885600.
- Tibor Kiss (2015). Syntax - Theory and Analysis. Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-037740-8.
- Lidova, Natalia (1994), Drama and Ritual of Early Hinduism, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1234-5
- Locjtfeld, James G. (2002a), The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M, The Rosen Publishing Group, ISBN 978-0-8239-3179-8
- Misra, Kamal K. (2000), Textbook of Anthropological Linguistics, Concept Publishing Company
- Prince, Alan; Smolensky, Paul (15 April 2008). Optimality Theory: Constraint Interaction in Generative Grammar. John Wiley & Sons. ISBN 978-0-470-75939-4.
- T. R. N. Rao. Pāṇini-backus form of languages. 1998.
- Scharfe, Hartmut (1977), Grammatical Literature, Otto Harrassowitz Verlag, ISBN 978-3-447-01706-0
- Staal, Frits (April 1965), "Euclid and Pāṇini", Philosophy East and West, 15 (2): 99–116, doi:10.2307/1397332, JSTOR 1397332
- Staal, Frits (1972). A Reader on the Sanskrit Grammarians. MIT Press. ISBN 0-262-19078-8.
- Staal, Frits (1996), Ritual and Mantras: Rules Without Meaning, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120814127
- Tiwary, Kapil Muni 1968 Pāṇini's description of nominal compounds, University of Pennsylvania doctoral dissertation, unpublished.
- Vergiani, Vincenzo (2017), "Bhartrhari on Language, Perception, and Consciousness", ใน Ganeri, Jonardon (บ.ก.), The Oxford Handbook of Indian Philosophy, Oxford University Press, ISBN 9780199314638
- Witzel, Michael (2009), "Moving Targets? Texts, language, archaeology and history in the Late Vedic and early Buddhist periods", Indo-Iranian Journal, 52 (2–3): 287–310, doi:10.1163/001972409X12562030836859
อ่านเพิ่ม[แก้]
- ผลงาน
- Pāṇini. Ashtādhyāyī. Book 4. Translated by Chandra Vasu. Benares, 1896. (ในภาษาสันสกฤตและอังกฤษ)
- Pāṇini. Ashtādhyāyī. Book 6–8. Translated by Chandra Vasu. Benares, 1897. (ในภาษาสันสกฤตและอังกฤษ)
- ปาณินิ
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "ปาณินิ", MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews. 2000.
- Pāṇini - His work and its traditions, George Cardona. 1997. (ในภาษาอังกฤษ)
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
 |
วิกิคำคมมีคำคมเกี่ยวกับ ปาณินิ |
- PaSSim – Paninian Sanskrit Simulator simulates the Pāṇinian Process of word formation
- The system of Panini
- Gaṇakāṣṭādhyāyī, a software on Sanskrit grammar, based on Pāṇini's Sutras
- Ashtadhyayi, Work by Pāṇini
- Forizs, L. Pāṇini, Nāgārjuna and Whitehead – The Relevance of Whitehead for Contemporary Buddhist Philosophy
- The Aṣṭādhyāyī of Pāṇini, with the Mahābhāṣya and Kāśikā commentaries, along with the Nyāsa and Padamanjara commentaries on the Kāśikā. (PDF) Sanskrit.
- Pāṇinian Linguistics
