ประเทศลิเบีย

สาธารณรัฐแห่งรัฐลิเบีย
สาธารณรัฐแห่งรัฐลิเบีย ليبيا (อาหรับ)
ธงชาติ
	เพลงชาติ: ลิเบีย ลิเบีย ลิเบีย;
เมืองหลวง; (และเมืองใหญ่สุด)	ตริโปลี; 32°54′N 13°11′E / 32.900°N 13.183°E
ภาษาราชการ	ภาษาอาหรับ
การปกครอง	สาธารณรัฐแบบรัฐเดี่ยว
ได้รับเอกราช
พื้นที่
ประชากร
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	2553 (ประมาณ)
จีดีพี (ราคาตลาด)	2553 (ประมาณ)
HDI (2553)	0.755 (สูง) (53)
สกุลเงิน	ดีนาร์ลิเบีย (LYD)
เขตเวลา	EET (UTC+2)
โดเมนบนสุด	.ly
รหัสโทรศัพท์	218
1	รวมชาวต่างชาติ 350,000 คน (Libyan 2006 census, accessed September 15, 2006;)

ลิเบีย (อาหรับ: ليبيا‎) เป็นประเทศในแอฟริกาเหนือ มีชายฝั่งบนทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ตั้งอยู่ระหว่างประเทศอียิปต์ไปทางตะวันออก ประเทศซูดานไปทางตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศชาดและประเทศไนเจอร์ไปทางใต้ และประเทศแอลจีเรียและตูนิเซียไปทางตะวันตก มีเมืองหลวงชื่อตริโปลี

ประเทศลิเบียมีพื้นที่เกือบ 1,800,000 ตารางกิโลเมตร นับเป็นประเทศที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 4 ในทวีปแอฟริกา และประเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลกอันดับที่ 17^[5] เมืองหลวง กรุงตริโปลี มีชาวลิเบียอาศัยอยู่ 1.7 ล้านคน จากทั้งประเทศ 6.4 ล้านคน ตามข้อมูลเมื่อปี พ.ศ. 2552 ลิเบียมีดัชนีการพัฒนามนุษย์ (HDI) สูงที่สุดในแอฟริกา และมีผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (อำนาจซื้อ) สูงสุดเป็นอันดับ 4 ในแอฟริกา ซึ่งเป็นผลมาจากปริมาณปิโตรเลียมสำรองขนาดใหญ่และจำนวนประชากรที่ค่อนข้างน้อย^[6]^[7] ลิเบียเป็นหนึ่งในสิบประเทศผลิตน้ำมันที่ร่ำรวยที่สุดในโลก

หลังจากที่ได้รับเอกราชเป็นราชอาณาจักรลิเบียใน พ.ศ. 2494 นับตั้งแต่ พ.ศ. 2512 เป็นต้นมา ลิเบียอยู่ภายใต้การปกครองของมูอัมมาร์ อัล-กัดดาฟี ผู้ซึ่งก้าวขึ้นสู่อำนาจจากการรัฐประหาร กลางเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554 มีการประท้วงและการเดินขบวนครั้งใหญ่ทั่วประเทศต่อต้านรัฐบาลกัดดาฟี เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ฝ่ายกบฏสามารถควบคุมหัวเมืองและนครชายฝั่งได้หลายแห่ง^[8]^[9]^[10] โดยที่ฝ่ายที่สนับสนุนกัดดาฟียังคงควบคุมเมืองชายฝั่งบ้านเกิดของกัดดาฟี เซิร์ทและเมืองบานีวาลิคทางตอนใต้ของกรุงตริโปลี^[11] วันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2554 กองกำลังฝ่ายกบฏเข้ายึดครองกรุงตริโปลีได้อย่างเบ็ดเสร็จ และสามารถขับไล่กัดดาฟีกับผู้สนับสนุนจนต้องถอยร่นออกไปยังที่มั่นแห่งสุดท้ายคือเมืองเซิร์ท สงครามกลางเมืองระหว่างสองฝ่ายดำเนินมาถึงวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2554 ที่เมืองเซิร์ท ขบวนรถของกัดดาฟีและผู้ติดตามถูกโจมตีด้วยขีปนาวุธของนาโต้ระหว่างการหลบหนี ผู้ติดตามถูกสังหารระหว่างการสู้รบ ขณะที่กัดดาฟีในสภาพบาดเจ็บสาหัสถูกควบคุมตัวและเสียชีวิตในเวลาต่อมา ส่วนมูตัสซิมบุตรชายของกัดดาฟีและอาบู บาค์ร ยูนิส อดีตรัฐมนตรีกลาโหม ก็ถูกสังหารเสียชีวิตในวันเดียวกัน

แม้รัฐบาลกัดดาฟีจะถูกโค่นล้มไป แต่ลิเบียก็ยังคงประสบปัญหาความขัดแย้ง หลังการเลือกตั้งในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2557 ลิเบียก็แตกออกเป็นสองฝ่าย^[12] โดยฝ่าย New General National Congress มีศูนย์กลางอยู่ที่ตริโปลี ส่วนฝ่าย Council of Deputies มีฐานอยู่ที่โตบรูค ทั้งสองฝ่ายรวมทั้งฝ่ายรัฐอิสลามอิรักและเลแวนต์^[13] ต่างก็สู้กันในสงครามกลางเมืองครั้งใหม่^[14]^[15]

ชื่อ[แก้]

แผนที่โลกที่เป็นที่รู้จักในยุคของเฮโรโดตัสแสดงพื้นที่ของลิเบียในแอฟริกาเหนือ

ในกรีกโบราณ ชื่อ "ลิเบีย" ใช้ในความหมายที่กว้างขวางกว่า คือ แอฟริกาเหนือทั้งหมดที่อยู่ทางตะวันตกของอียิปต์ และในบางกรณีก็ใช้อ้างถึงแอฟริกาทั้งทวีป 3 ส่วนของประเทศนี้ตามประเพณีคือตริโปลิเตเนีย (Tripolitania) เฟซซัน (Fezzan) และไซเรไนกา (Cyrenaica) ในวรรณคดีกรีก ไดโดอาศัยอยู่ในลิเบีย

เขตการปกครอง[แก้]

การแบ่งเขตปกครองในลิเบียปัจจุบัน(ตั้งแต่พ.ศ. 2550)

แผนที่ประเทศลิเบีย

ภาษาอาหรับ	ปริวรรต	ประชากร (2549)^[16]	พื้นที่(km²)	หมายเลข (บนแผนที่)
البطنان	อัล บุตนัน	159,536	83,860	1
درنة	ดาร์นะห์	163,351	19,630	2
الجبل الاخضر	อัล ยาบัล อัลอักดัร	206,180	7,800	3
المرج	อัล มาร์ย	185,848	10,000	4
بنغازي	เบงกาซี	670,797	43,535	5
الواحات	อัล วาฮัต	177,047		6
الكفرة	อัล คูฟระห์	50,104	483,510	7
سرت	ซิร์ต/ซุร์ต	141,378	77,660	8
مرزق	มูรซัก	78,621	349,790	22
سبها	ซาบา	134,162	15,330	19
وادي الحياة	วาดี อัลฮายา	76,858	31,890	20
مصراتة	มิสซาตะห์	550,938		9
المرقب	อัลมูร์คุบ	432,202		10
طرابلس	ตาราบูลุส	1,065,405		11
الجفارة	อัล ฟารา	453,198	1,940	12
الزاوية	อัล ซาวิยะห์	290,993	2,890	13
النقاط الخمس	อัน นูกวัต อัล คาม	287,662	5,250	14
الجبل الغربي	อัล ยาบัล อัล คัรบี	304,159		15
نالوت	นาลุต	93,224		16
غات	ฆัต	23,518	72,700	21
الجفرة	อัล ยูฟระห์	52,342	117,410	17
وادي الشاطئ	วาดี อัล ซาตี	78,532	97,160	18