ฉบับร่าง:ปฏิทินชวา

หน้านี้มีอักษรพิเศษ หากอุปกรณ์ของคุณไม่สามารถเรนเดอร์อักษรนี้ได้ คุณอาจเห็นเครื่องหมายคำถาม, อักษรพิเศษ, กล่อง หรือสัญลักษณ์อื่น ๆ

ปฏิทินชวา (ชวา: ꦥꦤꦁꦒꦭ꧀ꦭꦤ꧀ꦗꦮ) เป็นปฏิทินของชาวชวา โดยใช้ร่วมกับปฏิทินอีกสองรูปแบบคือปฏิทินเกรกอรีและปฏิทินอิสลาม โดยปฏิทินเกรกอรีเป็นปฏิทินอย่างเป็นทางการในสาธารณรัฐอินโดนีเซียและใช้ในสังคมทั่วไป ในขณะที่ชาวมุสลิมและรัฐบาลอินโดนีเซียใช้ปฏิทินอิสลามในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาและกำหนดวันหยุดของศาสนาอิสลามที่เกี่ยวข้อง

ผู้ที่ใช้ปฏิทินชวาคือกลุ่มชาติพันธุ์หลักบนเกาะชวา ได้แก่ ชาวชวา ชาวมาดูรา และชาวซุนดา โดยใช้เป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม สัญลักษณ์ประจำตัว และยังเป็นประเพณีโบราณที่ได้รับการรักษาไว้ด้วย

ระบบปฏิทินชวาปัจจุบันเริ่มใช้โดยสุลต่านอากุงแห่งมาตารัมในปี ค.ศ. 1633 ก่อนหน้านั้น ชาวชวาใช้ปฏิทินซากะ ซึ่งเริ่มนับปีตั้งแต่ ค.ศ. 78 และใช้ปฏิทินสุริยคติในการคำนวณเวลา^[1] ปฏิทินของสุลต่านอากุงยังคงใช้ระบบการนับปีตามปฏิทินซากา แต่มีความแตกต่างตรงที่ใช้ระบบการวัดปีจันทรคติ เหมือนกับปฏิทินอิสลาม แทนที่จะใช้ปีสุริยคติ ในบางครั้งปฏิทินชวาจะเรียกตามภาษาละตินว่า Anno Javanico หรือ AJ (ปีชวา)ค

ประวัติศาสตร์

ยุคก่อนปฏิทินชวา

ก่อนที่จะมีปฏิทินชวา ชาวชวาใช้ปฏิทินซากะ (ปฏิทินซากะบาหลี) ซึ่งมีจุดเริ่มต้นในปี ค.ศ. 78 และใช้ปฏิทินลูนิสุริยคติ เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากอินเดีย โดยปฏิทินนี้เป็นปฏิทินทางสุริยคติ (มี 365 วันต่อปี) และมีการเพิ่มเดือนแทรกเพื่อให้สอดคล้องกับฤดูกาล^[2]

หลังจากการสร้างปฏิทินของสุลต่านอากุง

ปฏิทินชวาในรูปแบบปัจจุบันถูกสร้างขึ้นโดยสุลต่านอากุงแห่งมาตารัม (Sultan Agung Hanyokrokusumo) ในปี ค.ศ. 1633 (ปี AJ 1555) หลังจากเปลี่ยนจากศาสนาฮินดูมานับถือศาสนาอิสลาม สุลต่านอากุงได้ผสมผสานปฏิทินซากะของชวากับปฏิทินฮิจเราะห์ของอิสลาม^[1]

สุลต่านอากุงยังคงรักษาปีตามปฏิทินซากะ (เริ่มต้นที่ปี 78 คริสต์ศักราช) แต่เปลี่ยนจากการนับปีแบบสุริยคติเป็นจันทรคติตามแบบอิสลาม นี่เป็นการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมฮินดู-ชวาเดิมกับศาสนาอิสลาม จึงทำให้ปฏิทินชวาไม่ตรงกับทั้งปฏิทินซากะและปฏิทินอิสลามทั้งหมด^[3]

การแบ่งเวลา

วันในปฏิทินชวามีการแบ่งเวลาที่คล้ายคลึงกันกับปฏิทินอิสลาม วันนึงจะเริ่มต้นเมื่อพระอาทิตย์ตก ตามธรรมเนียมแล้วชาวชวาจะไม่แบ่งวันและคืนเป็นชั่วโมงแต่จะแบ่งเป็นช่วงๆ^[3]การแบ่งวันและคืนมีดังนี้:

การแบ่งเวลา
เริ่มต้น	สิ้นสุด	ชื่อในภาษาชวา	ความหมาย
6 am	8 am	ésuk ꦲꦺꦱꦸꦏ꧀	เช้า
8 am	12 pm	tengangi ꦠꦼꦁꦲꦔꦶ	เที่ยงวัน
12 pm	1 pm	bedug ꦧꦼꦢꦸꦒ꧀	เวลาละหมาดดุฮร์
1 pm	3 pm	lingsir kulon ꦭꦶꦁꦱꦶꦂꦏꦸꦭꦺꦴꦤ꧀	(พระอาทิตย์) เคลื่อนไปทางทิศตะวันตก
3 pm	6 pm	asar ꦲꦱꦂ	เวลาละหมาดอัสร์
6 pm	8 pm	soré ꦱꦺꦴꦫꦺ	เย็น
8 pm	11 pm	sirap ꦱꦶꦫꦥ꧀	เวลานอน
11 pm	1 am	tengah wengi ꦠꦼꦔꦃꦮꦼꦔꦶ	เที่ยงคืน
1 am	3 am	lingsir wengi ꦭꦶꦁꦱꦶꦂꦮꦼꦔꦶ	ดึก
3 am	6 am	bangun ꦧꦔꦸꦤ꧀	การตื่นนอน

วัน/เดือน/ปี

วันในปฏิทินชวา

วันในปฏิทินชวามีสองแบบที่ใช้คู่กัน: วันในสัปดาห์ตามแบบอิสลาม 7 วัน และวันตามแบบดั้งเดิมของชวา 5 วัน ซึ่งเรียกว่า pasaran หรือวันตลาด^[3]

วันในสัปดาห์ 7 วัน (Dino Pitu)

ลำดับ	ภาษาชวา	อักษรชวา	ภาษาไทย	เทียบเคียงภาษาอังกฤษ
1	Senen	ꦱꦼꦤꦼꦤ꧀	วันจันทร์	Monday
2	Selasa	ꦱꦼꦭꦱ	วันอังคาร	Tuesday
3	Rebo	ꦫꦼꦧꦺꦴ	วันพุธ	Wednesday
4	Kemis	ꦏꦼꦩꦶꦱ꧀	วันพฤหัสบดี	Thursday
5	Jemuah	ꦗꦼꦩꦸꦲꦃ	วันศุกร์	Friday
6	Setu	ꦱꦼꦠꦸ	วันเสาร์	Saturday
7	Ahad/Minggu	ꦲꦲꦢ꧀/ꦩꦶꦁꦒꦸ	วันอาทิตย์	Sunday

วันตลาด 5 วัน (Pasaran)

ความหมายอาจจะแปลกประหลาดเนื่องจากปัญหาทางภาษา

ลำดับ	ภาษาชวา	อักษรชวา	ความหมาย
1	Legi	ꦭꦼꦒꦶ	หวาน
2	Pahing	ꦥꦲꦶꦁ	ขมเล็กน้อย
3	Pon	ꦥꦺꦴꦤ꧀	(ไม่มีความหมายเฉพาะ)
4	Wage	ꦮꦒꦺ	(ไม่มีความหมายเฉพาะ)
5	Kliwon	ꦏ꧀ꦭꦶꦮꦺꦴꦤ꧀	(ไม่มีความหมายเฉพาะ)

การใช้ระบบวันทั้งสองควบคู่กัน ทำให้เกิดวงรอบ 35 วัน (7×5) ซึ่งมีความสำคัญในความเชื่อและพิธีกรรมของชาวชวา

เดือนในปฏิทินชวา

ปฏิทินชวามี 12 เดือนในหนึ่งปี คล้ายกับเดือนในปฏิทินอิสลาม แต่มีชื่อเรียกในภาษาชวา ซึ่งบางเดือนก็มีที่มาจากเทศกาลหรือกิจกรรมทางการเกษตรในแต่ละช่วง^[4]

ลำดับ	ชื่อเดือนในภาษาชวา	อักษรชวา	ที่มา/ความหมาย	เทียบเคียงกับเดือนในปฏิทินอิสลาม
1	Sura	ꦱꦸꦫ	มาจาก Ashura (วันสำคัญในอิสลาม)	มุฮัรรอม
2	Sapar	ꦱꦥꦂ	มาจากเดือน Safar ในภาษาอาหรับ	ซอฟัร
3	Mulud	ꦩꦸꦭꦸꦢ꧀	เดือนเฉลิมฉลองวันเกิดของศาสดามุฮัมหมัด	รอบีอุลเอาวัล
4	Bakda Mulud	ꦧꦏ꧀ꦢꦩꦸꦭꦸꦢ꧀	หลังจากเดือน Mulud	รอบีอุษษานีย์
5	Jumadilawal	ꦗꦸꦩꦢꦶꦭꦮꦭ꧀	มาจากเดือน Jumada al-awwal ในภาษาอาหรับ	ญุมาดิลเอาวัล
6	Jumadilakhir	ꦗꦸꦩꦢꦶꦭꦏꦶꦂ	มาจากเดือน Jumada al-akhir ในภาษาอาหรับ	ญุมาดิลอาคิร
7	Rejeb	ꦫꦼꦗꦼꦧ꧀	มาจากเดือน Rajab ในภาษาอาหรับ	เราะญับ
8	Ruwah	ꦫꦸꦮꦃ	เดือนแห่งวิญญาณ ชื่อมาจาก arwah (วิญญาณ)	ชะอฺบาน
9	Pasa	ꦥꦱ	เดือนแห่งการถือศีลอด	รอมฎอน
10	Sawal	ꦱꦮꦭ꧀	มาจากเดือน Shawwal ในภาษาอาหรับ	เชาวาล
11	Dulkaidah	ꦢꦸꦭ꧀ꦏꦲꦶꦢꦃ	มาจากเดือน Dhu al-Qi'dah ในภาษาอาหรับ	ซุลกออิดะห์
12	Besar	ꦧꦼꦱꦂ	"ใหญ่" ในภาษาชวา เนื่องจากมีเทศกาลฮัจญ์	ซุลหิจญะห์

ปีในปฏิทินชวา

ปฏิทินชวาใช้วงจร 8 ปีที่เรียกว่า windu โดยแต่ละปีมีชื่อเรียกตามระบบอาหรับที่เรียกว่า Aboge^[5]

ลำดับ	ชื่อปีในภาษาชวา	อักษรชวา	ชื่อภาษาอาหรับ	ความหมาย
1	Alip	ꦲꦭꦶꦥ꧀	Alif (ا)	พยัญชนะแรกในภาษาอาหรับ
2	Ehe	ꦲꦺꦃꦲꦺ	Ha (ه)	พยัญชนะ Ha ในภาษาอาหรับ
3	Jimawal	ꦗꦶꦩꦮꦭ꧀	Jim awwal (ج)	พยัญชนะ Jim ในภาษาอาหรับ (แรก)
4	Je	ꦗꦺ	Za (ز)	พยัญชนะ Za ในภาษาอาหรับ
5	Dal	ꦢꦭ꧀	Dal (د)	พยัญชนะ Dal ในภาษาอาหรับ
6	Be	ꦧꦺ	Ba (ب)	พยัญชนะ Ba ในภาษาอาหรับ
7	Wawu	ꦮꦮꦸ	Waw (و)	พยัญชนะ Waw ในภาษาอาหรับ
8	Jimakhir	ꦗꦶꦩꦏꦶꦂ	Jim akhir (ج)	พยัญชนะ Jim ในภาษาอาหรับ (ท้าย)

ในวงจร windu หนึ่งรอบมี 8 ปี จะมีปีที่มี 355 วัน (ปีอธิกมาส) จำนวน 3 ปี และปีที่มี 354 วัน (ปีปกติ) จำนวน 5 ปี^[3]

ปฏิทินชวาเริ่มต้นในปี ค.ศ. 1633 โดยการนับปีต่อเนื่องจากปฏิทินซากะ ดังนั้นปีแรกของปฏิทินชวาจึงคือปี AJ 1555 (Anno Javanico 1555)

การคำนวณปีในปฏิทินชวา

การคำนวณปีพุทธศักราชเป็นปีชวาสามารถทำได้โดย:

ปีชวา (AJ) = ปีพุทธศักราช - 543 - 78

การคำนวณปีคริสต์ศักราชเป็นปีชวาสามารถทำได้โดย:

ปีชวา (AJ) = ปีคริสต์ศักราช - 78

ปัจจุบัน (พ.ศ. 2568 / ค.ศ. 2025) เป็นปีชวา AJ 1957

ทั้งนี้ การเปรียบเทียบวันที่ระหว่างปฏิทินชวากับปฏิทินเกรกอรีไม่สามารถทำได้โดยตรง เนื่องจากปฏิทินชวาเป็นปฏิทินจันทรคติ ต้องใช้ตารางแปลงเฉพาะ^[6]

เทศกาล

เทศกาลในปฏิทินชวาสะท้อนถึงทั้งวัฒนธรรมท้องถิ่นและอิทธิพลจากศาสนาอิสลาม เช่น:

Sura(ซูรา) เทศกาลปีใหม่ชวา (Tahun Baru Jawa) เป็นช่วงเวลาแห่งการสวดมนต์ สมาธิ และพิธีกรรมทางจิตวิญญาณ โดยเฉพาะในเมืองยอกยาการ์ตาและสุราการ์ตา^[7]

Muludan(มะลุดัน) เทศกาลเฉลิมฉลองวันเกิดของศาสดามูฮัมหมัด (Mulud และ Bakda Mulud เป็นเดือนเฉลิมฉลองต่อเนื่อง)

Sekaten(เซเคเทน) เทศกาลเฉพาะในยอกยาการ์ตาและสุราการ์ตา มีการตีฆ้องใหญ่ (Gamelan) และจัดพิธีศักดิ์สิทธิ์เพื่อรำลึกถึงการเผยแผ่อิสลาม^[8]

Grebeg Besar(กรีเบก เบซาร์) พิธีถวาย ของเซ่น (Gunungan) ต่อสุลต่านและประชาชนในเดือน Besar

เทศกาลเหล่านี้มักเชื่อมโยงกับปฏิทินชวาและปฏิทินอิสลามควบคู่กัน^[9]

อ่านเพิ่ม

Pigeaud, Th., Javaans-Nederlands Woordenboek. Groningen–Batavia: J.B. Wolters, 1938
Quinn, George The Javanese science of 'burglary' , RIMA. Review of Indonesian and Malaysian Affairs, IX:1 January–June 1975. pp. 33–54.
Ricklefs, M.C., Modern Javanese historical tradition: a study of an original Kartasura chronicle and related materials. London: School of Oriental and African Studies, University of London, 1978
Soebardi. Calendrical traditions in Indonesia Madjalah IIlmu-ilmu Satsra Indonesia, 1965 no.3.

อ้างอิง

↑ ^1.0 ^1.1 Ricklefs, M.C. (1993). A History of Modern Indonesia Since c. 1300. Stanford University Press. p. 46. ISBN 0-8047-2195-5.
↑ Damais, Louis-Charles (1951). Études d'épigraphie indonésienne. EFEO. pp. 11–35.
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 Raffles, Thomas Stamford (1817). The History of Java. Black, Parbury, and Allen : and John Murray.
↑ Pigeaud, Theodore G. Th. (1938). Javaans-Nederlands Handwoordenboek. Groningen. pp. 560–563.
↑ Quinn, George (2008). The Javanese Science of Burglary. RIMA: Review of Indonesian and Malaysian Affairs. Vol. 42. pp. 109–134.
↑ van der Molen, Willem (1983). Javaanse Kalenders. BKI: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde. Vol. 139. pp. 248–282.
↑ Beatty, A. (1999). Varieties of Javanese Religion: An Anthropological Account. Cambridge University Press. pp. 178–180. ISBN 978-0521624558.
↑ Woodward, M. R. (1989). Islam in Java: Normative Piety and Mysticism in the Sultanate of Yogyakarta. University of Arizona Press. pp. 155–162. ISBN 978-0816511457.
↑ Pemberton, J. (1994). On the Subject of 'Java'. Cornell University Press. pp. 240–245. ISBN 978-0801427725.

บทความเวลานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

ดูเพิ่มสถานีย่อย:เวลา

[:0-1] 1.0 ^1.1 Ricklefs, M.C. (1993). A History of Modern Indonesia Since c. 1300. Stanford University Press. p. 46. ISBN 0-8047-2195-5.

[2] Damais, Louis-Charles (1951). Études d'épigraphie indonésienne. EFEO. pp. 11–35.

[raffles-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 Raffles, Thomas Stamford (1817). The History of Java. Black, Parbury, and Allen : and John Murray.

[4] Pigeaud, Theodore G. Th. (1938). Javaans-Nederlands Handwoordenboek. Groningen. pp. 560–563.

[5] Quinn, George (2008). The Javanese Science of Burglary. RIMA: Review of Indonesian and Malaysian Affairs. Vol. 42. pp. 109–134.

[6] van der Molen, Willem (1983). Javaanse Kalenders. BKI: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde. Vol. 139. pp. 248–282.

[7] Beatty, A. (1999). Varieties of Javanese Religion: An Anthropological Account. Cambridge University Press. pp. 178–180. ISBN 978-0521624558.

[8] Woodward, M. R. (1989). Islam in Java: Normative Piety and Mysticism in the Sultanate of Yogyakarta. University of Arizona Press. pp. 155–162. ISBN 978-0816511457.

[9] Pemberton, J. (1994). On the Subject of 'Java'. Cornell University Press. pp. 240–245. ISBN 978-0801427725.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]