นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด
 | |
 โรงแยกแก๊สธรรมชาติ ที่มาบตาพุด | |
 | |
| โครงการ | |
|---|---|
| เปิดใช้งาน | พ.ศ. 2533 |
| ผู้จัดการ | สำนักงานนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด |
| เจ้าของ | การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย |
| เว็บไซต์ | maptaphut |
| ลักษณะทางกายภาพ | |
| ขนส่งมวลชน | ท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด สถานีรถไฟมาบตาพุด |
| ที่ตั้ง | |
| ประเทศ | ไทย |
| จังหวัด | ระยอง |
| อำเภอ | เมืองระยอง |
| ตำบล | มาบตาพุด |
| ประชากร | |
| • ทั้งหมด | 49,000 คน คน |
นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด (อังกฤษ: Map Ta Phut Industrial Estate) เป็นนิคมอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ในตำบลมาบตาพุด อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง ประเทศไทย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเขตเศรษฐกิจชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกของประเทศไทย โดยเป็นนิคมอุตสาหกรรมที่ใหญ่ที่สุดของประเทศและเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมปิโตรเคมีที่ใหญ่เป็นอันดับแปดของโลก นิคมอุตสาหกรรมนี้เปิดดำเนินการใน พ.ศ. 2533 และบริหารงานโดยการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงอุตสาหกรรม
มาบตาพุดประกอบด้วยนิคมอุตสาหกรรม 5 แห่ง, ท่าเรือน้ำลึก 1 แห่ง และโรงงาน 151 แห่ง รวมถึงโรงงานปิโตรเคมี, โรงกลั่นน้ำมัน, โรงไฟฟ้าถ่านหิน ตลอดจนโรงงานผลิตเหล็กและเหล็กกล้า โดยมีพื้นที่ 166 ตารางกิโลเมตร อนึ่ง พื้นที่นี้มีชุมชนเกษตรกรรมและที่อยู่อาศัยประมาณ 30 แห่ง ซึ่งมีผู้อยู่อาศัยมากกว่า 49,000 คน[1]
โครงสร้างพื้นฐาน
[แก้]นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด มีโครงสร้างพื้นฐาน[2] ดังนี้
- ระบบน้ำประปา มีกำลังผลิตขนาด 15,300 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน ระบบกรองเร็ว มีแรงดันน้ำ 3-4 บาร์ ปัจจุบันมีการใช้งาน 5,000 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน
- ระบบถนน เส้นหลักเป็นถนนคอนกรีตเสริมเหล็กขนาด 4 ช่องจราจร ความกว้าง 40 เมตร ถนนเส้นรองมีความกว้าง 25 เมตร
- ระบบบำบัดน้ำเสีย ในเขตอุตสาหกรรมทั่วไป มีกำลังในการบำบัด 4,000 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน ในเขตธุรกิจอุตสาหกรรม มีกำลังในการบำบัด 7,200 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน
- ระบบน้ำดิบ มีอ่างเก็บน้ำความจุรวมประมาณปีละ 240 ล้านลูกบาศก์เมตร แรงดันน้ำ 5-6 บาร์ มีความพร้อมในการเตรียมระบบส่งจ่ายน้ำ 100 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี ปัจจุบันใช้งานอยู่ 72 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี
- ระบบไฟฟ้า รับไฟฟ้าจากการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค 115 KVA และ 22 KVA กำลังการผลิตรวม 1,545 MV ปัจจุบันจ่ายอยู่ที่ 245 MV
- ระบบโทรศัพท์ความจุสูงสุดเต็มโครงการจำนวน 2,048 เลขหมาย
ปัญหาสิ่งแวดล้อม
[แก้]สถาบันทรัพยากรโลกระบุว่า "มาบตาพุดเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีพิษร้ายแรงที่สุดในประเทศไทย โดยมีประวัติมลพิษทางอากาศและทางน้ำ, อุบัติเหตุทางอุตสาหกรรม, การทิ้งขยะอันตรายอย่างผิดกฎหมาย ตลอดจนผลกระทบต่อสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับมลภาวะ เช่น มะเร็ง และพิการแต่กำเนิด”[1]:20
ใน พ.ศ. 2550 ชุมชน 11 ชุมชนในเขตมาบตาพุดได้ยื่นฟ้องคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ (สวล.) โดยกล่าวหาว่าคณะกรรมการกำหนดมาบตาพุดและบริเวณใกล้เคียงเป็นเขตควบคุมมลพิษอย่างไม่เหมาะสม องค์การชุมชนได้ยื่นฟ้องต่อคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติและกระทรวงอื่น ๆ ของไทยอีกแปดแห่ง คดีนี้บริหารจัดการโดยเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก โดยเน้นไปที่ความล้มเหลวในการปฏิบัติตามขั้นตอนที่กำหนด รวมถึงการประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ก่อนที่จะออกใบอนุญาตให้แก่โครงการอุตสาหกรรมใหม่ 76 โครงการ กระทั่งใน พ.ศ. 2552 ศาลปกครองสูงสุดได้พิพากษาระงับการพัฒนาโครงการ 65 โครงการในนิคมฯ มูลค่าประมาณ 8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ เนื่องจากการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพไม่เพียงพอ และอนุญาตให้ 11 โครงการดำเนินการต่อไป[3] แต่แล้วในที่สุด 74 โครงการจาก 76 โครงการที่โต้แย้งได้รับอนุญาตให้ดำเนินการต่อ[1]:21
- เมื่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2543 เกิดแก๊สฟอสจีนรั่วที่โรงงานพลาสติกบริษัท ไทยโพลีคาร์บอเนต ทำให้คนงานเสียชีวิตสองคน และชาวบ้านเจ็บป่วยจำนวนมาก[4]
- มาบตาพุดเป็นเขตควบคุมมลพิษตั้งแต่ พ.ศ. 2552[5]
- เกิดเหตุระเบิดที่โรงงานของบริษัทในเครือกรุงเทพ ซินธิติกส์ เมื่อ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 มีผู้เสียชีวิต 12 ราย [6]บาดเจ็บอีก 129 ราย[1]:21
- หนึ่งวันหลังจากการระเบิดของบริษัทในเครือกรุงเทพ ซินธิติกส์ ได้เกิดการรั่วไหลของสารเคมีที่โรงงานอดิตยา เบอร์ล่า เคมีคัลส์ ซึ่งทำให้มีผู้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล 138 คน[1]:21
- 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2567 นายนพพร เรือนมา [7]เสียชีวิตจากเหตุถังแก๊สโซลีน บริษัท มาบตาพุดแทงค์เทอร์มินัล จำกัด ระเบิด
การขนส่ง
[แก้]ท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด
[แก้]ท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด (อังกฤษ: Map Ta Phut Industrial Estate) ท่าเรือในพื้นที่ของนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด ดำเนินงานโดยการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย โดยมี สำนักงานท่าเรืออุตสาหกรรมเป็นผู้บริหารจัดการท่าเรือ[8]
ประวัติ
[แก้]ท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด ก่อตั้งขึ้นตามโครงการพัฒนาพื้นที่บริเวณชายฝั่งทะเลตะวันออก (ESB) ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 5 ซึ่งกำหนดให้พื้นที่มาบตาพุดเป็นพื้นที่อุตสาหกรรมขนาดใหญ่ โดยมีมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2531 มอบหมายให้การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยได้ปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานที่มีอยู่เดิม และสร้างท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุดในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2532 จนแล้วเสร็จในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2535 และมีเรือเข้าเทียบท่าลำแรกในวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2535[8]
ประเภทท่าเทียบ
[แก้]ท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด แบ่งตามลักษณะการลงทุนออกเป็น 2 แบบ[8] ได้แก่
- ท่าเรือสาธารณะ คือท่าที่การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยเป็นผู้ลงทุนก่อสร้างเอง ไม่จำกัดผู้ใช้บริการ ประกอบด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐาน แบ่งออกเป็น 3 ผู้ประกอบการ คือ
- ท่าเทียบเรือทั่วไป
- ท่าเทียบเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด (Mapthphut Industrial Teminal : MIT) สำนักงานท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย
- ท่าเทียบเรือสินค้าทั่วไป บริษัท ไทย คอนเน็คทิวิตี เทอมินอล จำกัด (TCT)
- ท่าเทียบเรือสินค้าเหลว บริหารงานโดย บริษัท ไทยแท้งค์เทอร์มินัล จำกัด (TTT)
- ท่าเทียบเรือทั่วไป
- ท่าเรือเฉพาะกิจ คือท่าที่ผู้ประกอบการเป็นผู้ลงทุนก่อสร้างท่าเทียบเอง ประกอบด้วยผู้ประกอบการ 9 ราย คือ
- บริษัท เอ็นเอฟซี จำกัด (มหาชน)
- บริษัท สตาร์ ปิโตรเลียม รีไฟน์นิ่ง จำกัด (มหาชน)
- บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน)
- บริษัท มาบตาพุด แทงค์ เทอร์มินัล จำกัด
- บริษัท โกลว์ เอสพีพี3 จำกัด
- บริษัท บีแอลซีพี เพาเวอร์ จำกัด
- บริษัท พีทีที แอลเอ็นจี จำกัด
- บริษัท พีทีที แทงค์ เทอร์มินัล จำกัด
- บริษัท ระยอง เทอร์มินัล จำกัด
สถานีรถไฟมาบตาพุด
[แก้]สถานีรถไฟมาบตาพุด (ตัวย่อ: าพ. รหัส: 3115) เป็นสถานีรถไฟของการรถไฟแห่งประเทศไทย ตั้งอยู่ที่ตำบลมาบตาพุด อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง เป็นสถานีรถไฟสุดท้ายของทางรถไฟสายมาบตาพุด
เที่ยวขึ้น
[แก้]| ขบวนรถ | ต้นทาง | มาบตาพุด | ปลายทาง | หมายเหตุ | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ชื่อสถานี | เวลาออก | ชื่อสถานี | เวลาถึง | ||||
| ส553 | มาบตาพุด | 05.00 | ต้นทาง | ชุมทางบัวใหญ่ | 16.05 | ||
| ส557 | มาบตาพุด | -- | ต้นทาง | หนองคาย | -- | ||
| ส597 | มาบตาพุด | 04.00 | ต้นทาง | บ้านกระโดน | 14.15 | ||
| ส607 | มาบตาพุด | -- | ต้นทาง | จันเสน | -- | ||
| ส627 | มาบตาพุด | -- | ต้นทาง | บึงพระ | -- | ||
| ส629 | มาบตาพุด | -- | ต้นทาง | บึงพระ | -- | ||
| ส717 | มาบตาพุด | 17.00 | ต้นทาง | วัดงิ้วราย | 06.15 | ||
| ส876 | มาบตาพุด | -- | ต้นทาง | ท่าเรือแหลมฉบัง | -- | ||
| หมายเหตุขบวนรถ: ■ = สายเหนือ / ■ = สายตะวันออกเฉียงเหนือ / ■ = สายใต้ / ■ = สายตะวันออก / ■ = สายแม่กลอง ดพ = รถด่วนพิเศษ / ด = รถด่วน / ร = รถเร็ว / ธ = รถธรรมดา / ช = รถชานเมือง / พช = รถพิเศษชานเมือง / ท = รถท้องถิ่น / น = รถนำเที่ยว / ส = รถสินค้า | |||||||
เที่ยวล่อง
[แก้]| ขบวนรถ | ต้นทาง | มาบตาพุด | ปลายทาง | หมายเหตุ | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ชื่อสถานี | เวลาออก | ชื่อสถานี | เวลาถึง | ||||
| ส554 | ชุมทางบัวใหญ่ | 18.00 | ปลายทาง | มาบตาพุด | 04.25 | ||
| ส558 | หนองคาย | -- | ปลายทาง | มาบตาพุด | -- | ||
| ส598 | บ้านกระโดน | 09.00 | ปลายทาง | มาบตาพุด | 23.35 | ||
| ส608 | จันเสน | -- | ปลายทาง | มาบตาพุด | -- | ||
| ส628 | บึงพระ | -- | ปลายทาง | มาบตาพุด | -- | ||
| ส630 | บึงพระ | 17.00 | ปลายทาง | มาบตาพุด | 06.15 | ||
| ส718 | วัดงิ้วราย | 21.55 | ปลายทาง | มาบตาพุด | 04.10 | ||
| ส871 | ท่าเรือแหลมฉบัง | -- | ปลายทาง | มาบตาพุด | -- | ||
| ส875 | ท่าเรือแหลมฉบัง | -- | ปลายทาง | มาบตาพุด | -- | ||
| หมายเหตุขบวนรถ: ■ = สายเหนือ / ■ = สายตะวันออกเฉียงเหนือ / ■ = สายใต้ / ■ = สายตะวันออก / ■ = สายแม่กลอง ดพ = รถด่วนพิเศษ / ด = รถด่วน / ร = รถเร็ว / ธ = รถธรรมดา / ช = รถชานเมือง / พช = รถพิเศษชานเมือง / ท = รถท้องถิ่น / น = รถนำเที่ยว / ส = รถสินค้า | |||||||
อ้างอิง
[แก้]- 1 2 3 4 5 Excell, Carole; Moses, Elizabeth (2017). Thirsting for Justice; Transparency and Poor People's Struggle for Clean Water in Indonesia, Mongolia, and Thailand (PDF). Washington DC: World Resources Institute. ISBN 978-1-56973-921-1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-08-31. สืบค้นเมื่อ 30 August 2017.
- ↑ "นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (กนอ.)". www.ieat.go.th. สืบค้นเมื่อ 2025-09-19.
- ↑ Boonlai, Kochakorn; Pisit Changplayngam (2 December 2009). "Thai court halts many new plants in big industrial zone". Reuters. สืบค้นเมื่อ 26 January 2012.
- ↑ Jean-François Tremblay (22 March 2010). "An Impasse Grows In Thailand". Chemical & Engineering News. 88 (12).
- ↑ THE STANDARD (2017) "บทสรุป 10 ปี คดีมาบตาพุด เขตควบคุมมลพิษกับต้นทุนราคาสูงลิ่วที่สังคมต้องจ่ายกันเอง" สืบคน ณ วันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2566 https://thestandard.co/10-years-of-map-ta-phut-case/
- ↑ กลุ่มเพื่อนแรงงานออกแถลงการณ์ห่วงใยต่อสถานการณ์ถังสารเคมีระเบิด[ลิงก์เสีย]
- ↑ จ.เชียงราย
- 1 2 3 "ประวัติ สทร". www.maptaphutport.com. 2021-04-22. สืบค้นเมื่อ 2025-09-18.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- Map Ta Phut Industrial Estate website เก็บถาวร 2021-12-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
12°41′29″N 101°08′33″E / 12.6913°N 101.1426°E
นิคมอุตสาหกรรมในประเทศไทย | ||
|---|---|---|
 | ||
| อำเภอ |  | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||||
| ภูมิศาสตร์ | |||||||||||
| เศรษฐกิจ |
| ||||||||||
| สังคม |
| ||||||||||
 | บทความเกี่ยวกับประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล ดูเพิ่มที่ โครงการวิกิประเทศไทย |