นายกรัฐมนตรีเนเธอร์แลนด์
| นายกรัฐมนตรี แห่งราชอาณาจักรเนเธอร์แลนด์ | |
|---|---|
 | |
| กระทรวงกิจการทั่วไป | |
| สมาชิกของ | |
| จวน | Catshuis, เดอะเฮก |
| ที่ว่าการ | Torentje, เดอะเฮก |
| ผู้แต่งตั้ง | พระมหากษัตริย์เนเธอร์แลนด์ |
| วาระ | 4 ปี ต่ออายุได้ |
| ผู้ประเดิมตำแหน่ง | Gerrit Schimmelpenninck |
| สถาปนา | 25 มีนาคม พ.ศ. 2371 |
| รอง | รองนายกรัฐมนตรีเนเธอร์แลนด์ |
| เงินตอบแทน | 189,210 ยูโร (พ.ศ. 2567)[1] |
นายกรัฐมนตรีเนเธอร์แลนด์ (ดัตช์: Minister-president van Nederland) หรือก่อนปี 2488 เรียก ประธานคณะรัฐมนตรี (ดัตช์: voorzitter van de ministerraad) เป็นหัวหน้ารัฐบาลโดยพฤตินัยของประเทศเนเธอร์แลนด์[2][3][4] ถึงแม้พระมหากษัตริย์จะเป็นหัวหน้ารัฐบาลตามกฎหมาย แต่คนที่ทำหน้าที่จริง ๆ คือ นายกรัฐมนตรี เพราะเป็นผู้บริหารคณะรัฐมนตรีและกำหนดนโยบายร่วมกับคณะรัฐมนตรีคนอื่น ๆ นายกรัฐมนตรีจึงเป็นตัวแทนของเนเธอร์แลนด์ในการประชุมของสหภาพยุโรปด้วย
มีคนดำรงตำแหน่งนี้มาแล้ว 43 คน ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบันคือ ดิก สโคฟ ตั้งแต่วันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2567[5]
ประวัติ
[แก้]นายกรัฐมนตรีไม่ได้มีบทบาทชัดเจนตั้งแต่แรก แต่ต่อมาก็ค่อย ๆ กลายเป็นตำแหน่งสำคัญของรัฐบาล และมักจะเป็นหัวหน้าพรรคการเมืองที่ใหญ่ที่สุด ตั้งแต่ ปี 2371 ตำแหน่งนี้ก็มีความสำคัญมากขึ้น[ต้องการอ้างอิง] ในปีนั้น รัฐธรรมนูญของเนเธอร์แลนด์ถูกแก้ไข ให้รัฐมนตรีต้องรับผิดชอบต่อรัฐสภาแทนที่จะต้องรับผิดชอบต่อพระมหากษัตริย์ซึ่งเคยเป็นผู้นำคณะรัฐมนตรี จนถึงปี 2444 ตำแหน่งประธานคณะรัฐมนตรี หมุนเวียนกันระหว่างรัฐมนตรี ระหว่างปี 2444 ถึง 2488 แม้ตำแหน่งนี้จะยังหมุนเวียนในทางกฎหมาย แต่นักการเมืองที่มีอิทธิพลสามารถดำรงตำแหน่งได้นานถึง 4 ปี
ในปี 2480 รัฐบาลเนเธอร์แลนด์ได้จัดตั้งกระทรวงกิจการทั่วไปขึ้นเป็นหน่วยงานแยกต่างหาก และมีความเชื่อมโยงกับนายกรัฐมนตรีอย่างไม่เป็นทางการ กระทรวงนี้มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการทำงานของนายกรัฐมนตรี และช่วยประสานงานนโยบายภายในคณะรัฐมนตรี นายกรัฐมนตรี Barend Biesheuvel (พ.ศ. 2514 – 2517) ดำรงตำแหน่งโดยไม่ได้เป็นหัวหน้าพรรคการเมืองที่ใหญ่ที่สุดในรัฐบาล (พรรคของเขาเป็นพรรคที่ใหญ่เป็นอันดับ 3) เขาเป็นนายกรัฐมนตรีคนสุดท้ายที่อยู่ในสถานะนี้ ก่อนที่ธรรมเนียมปฏิบัติจะเปลี่ยนไปเป็นการแต่งตั้งผู้นำพรรคที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในคณะรัฐมนตรี อย่างไรก็ตาม ในปี 2567 ดิก สโคฟ ได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรี แม้ว่าเขาจะเป็นนักการเมืองอิสระ นี่เป็นกรณีพิเศษ เพราะเขาได้รับเลือกให้เป็นผู้นำรัฐบาลผสมฝ่ายขวา ซึ่งแสดงให้เห็นว่าสถานะของนายกรัฐมนตรีในเนเธอร์แลนด์ยังสามารถปรับเปลี่ยนไปตามบริบททางการเมืองได้ สุดท้ายในปี 2526 รัฐบาลเนเธอร์แลนด์ได้บัญญัติตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไว้ในรัฐธรรมนูญอย่างเป็นทางการ ซึ่งทำให้ตำแหน่งนี้มีความมั่นคงและชัดเจนขึ้นในระบบการเมืองของประเทศ
การจัดตั้งสภายุโรป ทำให้ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเนเธอร์แลนด์มีความสำคัญมากขึ้น เพราะนายกรัฐมนตรีต้องเข้าร่วมการประชุมนี้ ซึ่งเป็นการประชุมของผู้นำรัฐบาลจากหลายประเทศในสหภาพยุโรป เพื่อร่วมตัดสินใจเรื่องต่าง ๆ ทำให้บทบาทของนายกรัฐมนตรีเนเธอร์แลนด์แข็งแกร่งขึ้นในเวทีระหว่างประเทศ[6] ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2549 กฎระเบียบของคณะรัฐมนตรี ได้มีการเปลี่ยนแปลง เพื่อให้นายกรัฐมนตรีสามารถนำเรื่องใด ๆ เข้าสู่การประชุมของคณะรัฐมนตรีได้โดยตรง โดยไม่ต้องรอให้รัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้ริเริ่มก่อน นี่เป็นการเพิ่มอำนาจให้กับนายกรัฐมนตรีในการกำหนดวาระการประชุมและการตัดสินใจในคณะรัฐมนตรี[7] ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2551 กฎระเบียบของคณะรัฐมนตรีมีการเปลี่ยนแปลงให้นายกรัฐมนตรีสามารถจัดการค่าใช้จ่ายของพระราชวัง แทนที่จะให้แต่ละกระทรวงดูแลค่าใช้จ่ายของพระราชวังตามลำพัง นายกรัฐมนตรีสามารถทำให้กระทรวงเดียวรับผิดชอบดูแลค่าใช้จ่ายทั้งหมดนี้ได้ ทำให้การบริหารจัดการมีความสะดวกและมีประสิทธิภาพมากขึ้น[8]
รายชื่อ
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ "Salaris minister, staatssecretaris en bestuurders provincies en gemeenten" (ภาษาดัตช์). สืบค้นเมื่อ 18 December 2024.
- ↑ Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden [Constitution of the Kingdom of the Netherlands], article 45 section 2.
- ↑ Van der Pot, C.W., Donner, A.M.: Handboek van het Nederlandse staatsrecht [Handbook of Dutch Constitutional Law], page 344-345. Zwolle: W.E.J. Tjeenk Willink, 1983.
- ↑ "Minister-president – Parlement & Politiek". Parlement.com. 21 March 2002. สืบค้นเมื่อ 23 April 2012.
- ↑ "Kabinet-Rutte IV beëdigd – Nieuwsbericht – Rijksoverheid.nl". 10 January 2022.
- ↑ Van der Pot, 345
- ↑ Van Middelaar, Luuk: De passage naar Europa. Geschiedenis van een begin [The Passage to Europe. History of A Beginning], page 409. Groningen: Historische Uitgeverij 2009.
- ↑ Vermeuelen, Frank (10 July 2008). "Balkenende rotzooit met staatsrecht". NRC Handelsblad (ภาษาดัตช์).