นายกรัฐมนตรีไทย

นายกรัฐมนตรี แห่งราชอาณาจักรไทย
ธงประจำตำแหน่ง
ตราประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน ประยุทธ์ จันทร์โอชา ตั้งแต่ 24 สิงหาคม 2557 (รักษาการ: 22 พฤษภาคม 2557 - 24 สิงหาคม 2557)
การเรียกขาน	ท่านนายกรัฐมนตรี (ไม่เป็นทางการ) ฯพณฯ (ทางการ) ท่านผู้นำ (การทูตระหว่างประเทศ)
ที่พำนัก	บ้านพิษณุโลก
ผู้แต่งตั้ง	พระมหากษัตริย์ไทย
วาระ	รวมกันไม่เกิน 8 ปี และไม่เกิน 2 วาระ
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	พระยามโนปกรณนิติธาดา
สถาปนา	28 มิถุนายน พ.ศ. 2475
เงินเดือน	125,590 บาท
เว็บไซต์	thaigov.go.th

ประเทศไทย
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของ การเมืองไทย
รัฐธรรมนูญ รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน องค์กรตามรัฐธรรมนูญ สิทธิมนุษยชนในประเทศไทย
พระมหากษัตริย์ รายพระนาม สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ราชวงศ์จักรี คณะองคมนตรี สำนักพระราชวัง
รัฐบาล คณะรักษาความสงบแห่งชาติ นายกรัฐมนตรี (รายนาม) ประยุทธ์ จันทร์โอชา คณะรัฐมนตรี คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 61 กระทรวง
รัฐสภา สภานิติบัญญัติแห่งชาติ ประธานรัฐสภา รายนามประธานรัฐสภา วุฒิสภา ประธานวุฒิสภา สภาผู้แทนราษฎร ประธานสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร
กฎหมาย/ศาล ศาลยุติธรรม ศาลปกครอง ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลทหาร
การเลือกตั้ง คณะกรรมการการเลือกตั้ง การเลือกตั้งที่ผ่านมา วุฒิสภา: พ.ศ. 2557 สภาผู้แทนราษฎร: พ.ศ. 2557 พรรคการเมือง
การแบ่งเขตการปกครอง การปกครองส่วนภูมิภาค จังหวัด การปกครองส่วนท้องถิ่น เทศบาล กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา
ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
ปัญหาที่เกี่ยวข้อง รัฐประหาร ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ วิกฤตการณ์การเมืองไทย พ.ศ. 2551 การชุมนุมทางการเมือง พ.ศ. 2553 การสลายการชุมนุม พ.ศ. 2553 วิกฤตการณ์การเมืองไทย พ.ศ. 2556–2557
สถานีย่อย:การเมือง

นายกรัฐมนตรีไทย เป็นประธานแห่งคณะรัฐมนตรีไทย และทำหน้าที่หัวหน้ารัฐบาลของประเทศไทย โดยมีจุดกำเนิดมาจากการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 ในการเปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญและประชาธิปไตยระบบรัฐสภา

โดยปกติแล้วนายกรัฐมนตรีในระบอบประชาธิปไตยจะมีที่มาจากสภาผู้แทนราษฎรไทย ซึ่งโดยหลักแล้วถือว่านายกรัฐมนตรีมีต้องมาจากการแต่งตั้งทางอ้อมโดยประชาชน แต่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 กำหนดให้พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีตามมติสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สภาที่พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้ง) ซึ่งผลการลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีปรากฏว่า พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ได้รับเลือกเป็นนายกรัฐมนตรี

ประวัติ

ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีนั้นมีขึ้นภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เรียกว่า "ประธานคณะกรรมการราษฎร" ตามพระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 และภายหลังพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปกลงพระปรมาภิไธยในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 ก็เปลี่ยนมาเรียก "นายกรัฐมนตรี" โดยมีตราประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นตราราชสีห์คชสีห์รักษารัฐธรรมนูญ และเป็นตราประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย

การดำรงตำแหน่ง

ตำแหน่ง	รายนาม	กลุ่มการเมือง	ได้รับเลือกโดย	เริ่มดำรงตำแหน่ง
นายกรัฐมนตรี	ประยุทธ์ จันทร์โอชา	คณะรักษาความสงบแห่งชาติ	สภานิติบัญญัติแห่งชาติ	24 สิงหาคม พ.ศ. 2557

การปฏิบัติหน้าที่

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันนั้นได้กำหนดวาระของนายกรัฐมนตรีว่า "นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินแปดปีมิได้ ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการดำรงตำแหน่งติดต่อกันหรือไม่ แต่มิให้นับรวมระยะเวลาในระหว่างที่อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปหลังพ้นจากตำแหน่ง"

การรักษาราชการแทน

ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 มาตรา 41 กำหนดให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาราชการ ถ้ามีรองนายกรัฐมนตรีหลายคนให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน ถ้าไม่มีผู้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี หรือมีแต่ไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน

สถานที่ปฏิบัติงานและบ้านพัก

นายกรัฐมนตรีของประเทศไทยปฏิบัติหน้าที่ที่ทำเนียบรัฐบาล ซึ่งเป็นสถานที่ราชการสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย ตั้งอยู่ ณ เลขที่ 1 ถนนพิษณุโลก เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 27 ไร่ 3 งาน 44 ตารางวา

สำหรับบ้านพักประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย คือ บ้านพิษณุโลก ซึ่งมีสถาปัตยกรรมที่สวยงาม ออกแบบและสร้างโดย มาริโอ ตามานโญ สถาปนิกประจำราชสำนักสยามชาวอิตาลี มีเนื้อที่ 25 ไร่ 3 งาน

รองนายกรัฐมนตรี

รองนายกรัฐมนตรี มีหน้าที่ในการกำกับการบริหารราชการของกระทรวง หรือทบวงหนึ่งหรือหลายกระทรวงหรือทบวง ตามที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย รวมทั้งเป็นผู้รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (เรียงตามลำดับรองนายกรัฐมนตรีดังนี้)

ตำแหน่ง	รายนาม	ที่มา	เริ่มดำรงตำแหน่ง	ตำแหน่งที่สอง
รองนายกรัฐมนตรี	พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ	รองหัวหน้า คสช.	30 สิงหาคม 2557	รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
	พลอากาศเอก ประจิน จั่นตอง	รองหัวหน้า คสช.	19 สิงหาคม 2558	รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม
	สมคิด จาตุศรีพิทักษ์	ที่ปรึกษา คสช.	19 สิงหาคม 2558	-
	วิษณุ เครืองาม	ที่ปรึกษา คสช.	30 สิงหาคม 2557	-
	พลเอก ฉัตรชัย สาริกัลยะ	ฝ่ายเศรษฐกิจ คสช.	24 พฤศจิกายน 2560	-

อดีตนายกรัฐมนตรีที่ยังมีชีวิตอยู่

• ธานินทร์ กรัยวิเชียร
• เปรม ติณสูลานนท์
• อานันท์ ปันยารชุน
• สุจินดา คราประยูร
• ชวน หลีกภัย
• ชวลิต ยงใจยุทธ
• ทักษิณ ชินวัตร
• สุรยุทธ์ จุลานนท์
• สมชาย วงศ์สวัสดิ์
• อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ
• ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร

ดูเพิ่ม

• รายนามนายกรัฐมนตรีไทย
• รัฐบาลไทย
• สำนักนายกรัฐมนตรี (ประเทศไทย)

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ
• รายนามนายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย
• ประวัตินายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย