นางแย้ม

นางแย้ม (Rose Clerodendrum)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	พืช (Plantae)
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Lamiales
วงศ์:	Verbenaceae
สกุล:	Clerodendrum
สปีชีส์:	fragrans
ชื่อทวินาม
Clerodendrum fragrans

นางแย้ม เป็นไม้พุ่มเนื้ออ่อน พบทั่วไปตามป่าของประเทศไทย

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เป็นไม้พุ่มเนื้ออ่อน ใบเดี่ยว กว้างทรงรี ขึ้นสลับตามข้อของลำต้น ขอบใบมีหยัก เมื่อขยี้จะมีกลิ่นเหม็น ดอกสีขาวอมชมพู ออกเป็นช่อแน่นที่ปลายกิ่ง เส้นผ่านศูนย์กลาง 6-10 ซม. บานไม่พร้อมกัน ส่วนบนจะบานก่อน มีกลิ่นหอมทั้งวัน ผลเนื้ออ่อนมีเปลือกหุ้ม เมื่อแก่จัดจะแตกเป็น 4 กลีบ มีเมล็ดหลายเมล็ด

การขยายพันธุ์

ด้วยการเพาะเมล็ด

ประโยชน์

เป็นไม้ประดับ และมีสรรพคุณทางสมุนไพร ใบใช้ตำพอกแก้โรคผิวหนัง รากใช้ต้มดื่มแก้ปวดข้อ ริดสีดวงทวาร แก้หลอดลมอักเสบ ต้นใช้ต้มดื่มแก้กระดูกสันหลังอักเสบเรื้อรัง ปวดข้อ ขับปัสสาวะ แก้ไตพิการ

ปรากฏในวรรณคดี

• ลิลิตเพชรมงกุฏ

นางแย้มบานแบ่งแย้ม	เกสร
เสียวกระสันโอษฐ์อร	อ่อนยิ้ม
ปาริกชาติอรชร	เมินมุ่ง
ดูดั่งโอษฐ์นุชพริ้ม	เมื่อพร้องทูลเสนอ ฯ
(ลิลิตเพชรมงกุฏ - เจ้าพระยาพระคลัง (หน))

เกร็ด

• สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระราชนิพนธ์เพลง เพื่อบรรเลงกับวงดนตรีส่วนพระองค์ ชื่อเพลง นางแย้ม