ทางรถไฟสายมาบตาพุด
| ทางรถไฟสายชุมทางเขาชีจรรย์–มาบตาพุด | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 ขบวนรถน้ำมันดิบที่ 630 ขณะทำขบวนไปยังมาบตาพุดบริเวณจุดตัดระดับพื้น กม.191+590 อำเภอบ้านฉาง จังหวัดระยอง | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ข้อมูลทั่วไป | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| เจ้าของ | การรถไฟแห่งประเทศไทย | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ที่ตั้ง | จังหวัดชลบุรี และระยอง ประเทศไทย | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ปลายทาง | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ประวัติ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| เปิดเมื่อ | 19 สิงหาคม พ.ศ. 2538 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ข้อมูลทางเทคนิค | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ระยะทาง | 24.07 กม. (14.96 ไมล์) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| รางกว้าง | 1,000 mm (3 ft 3 3⁄8 in) มีเตอร์เกจ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ทางรถไฟสายมาบตาพุด หรือ ทางรถไฟสายสัตหีบ–มาบตาพุด[1] หรือ สายชุมทางเขาชีจรรย์–มาบตาพุด[2] เป็นทางรถไฟอันเป็นส่วนหนึ่งของทางรถไฟสายชายฝั่งทะเลตะวันออก ทางรถไฟสายนี้ใช้สำหรับวิ่งขนส่งสินค้าเพียงอย่างเดียวและไม่มีบริการรับส่งผู้โดยสาร
ประวัติ
[แก้]ทางรถไฟสายมาบตาพุด มีจุดเริ่มต้นในปี พ.ศ. 2526 จากการสำรวจแนวเส้นทางเพื่อเวนคืนที่ดินในพื้นที่อำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี กิ่งอำเภอบ้านฉาง อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง ระหว่างนั้นในปี พ.ศ. 2528 กิ่งอำเภอบ้านฉางได้ถูกยกระดับขึ้นเป็นอำเภอบ้านฉาง ประกอบกับความล่าช้าในการสำรวจ ทำให้มีการออกพระราชกฤษฎีกาเวนคืนใหม่อีกครั้งในปี พ.ศ. 2533 โดยแยกจากทางรถไฟสายฉะเชิงเทรา–สัตหีบ ในอำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี มาทางตะวันออกขนานกับทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 332 ผ่านบ้านหนองสระ เข้าพื้นที่อำเภอบ้านฉาง จังหวัดระยอง ตัดไปทางตะวันออกเฉียงใต้ผ่านทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3 ผ่านบ้านกิโลเมตร 16 ผ่านเข้าสู่เขตอำเภอเมืองระยอง และบรรจบที่นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุดตรงแนวเขตวางท่อก๊าซการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย (ปตท.)[3]
ทางรถไฟสายมาบตาพุด การรถไฟแห่งประเทศไทยได้กู้เงินจำนวน 3,002 ล้านเยน ซึ่งได้รับการอนุมัติเงินกู้จากรัฐบาลญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2531[4] และเริ่มก่อสร้างขึ้นเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2535 เป็นระยะทางประมาณ 24.07 กิโลเมตร (14.96 ไมล์) ภายใต้งบประมาณ 1,608.068 ล้านบาท การก่อสร้างทั้งหมดทั้งงานโยธา และงานติดตั้งระบบอาณัติสัญญาณเสร็จสิ้นทั้งหมดในช่วงปลายปี พ.ศ. 2537[5] และเปิดให้บริการในวันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2538[6]
นอกจากนี้ ในปี พ.ศ. 2540 ได้มีประกาศพระราชบัญญัติเวนคืนแนวเส้นทางดังกล่าวเพิ่มเติมหลังจากเปิดให้บริการแล้ว และให้บังคับใช้ภายใน 4 ปีนับจากวันประกาศคือวันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2540[1]
ในปี พ.ศ. 2559 มีการเปิดเผยถึงการศึกษาในการวางแนวของทางรถไฟขนาด 1.435 เมตร ในเส้นทางช่วงนครราชสีมา–มาบตาพุด เพื่อเชื่อมโยงโครงข่ายรถไฟจากประเทศจีนผ่านทางหนองคาย–นครราชสีมา–แก่งคอย–แหลมฉบัง–มาบตาพุด สำหรับการขนส่งสินค้าและการขนส่งผู้โดยสาร ซึ่งแนวตั้งแต่แก่งคอยมาจนถึงมาบตาพุดมีระยะทางประมาณ 246.5 กิโลเมตร (153.2 ไมล์)[7]
ช่วงมาบตาพุด–ระยอง–จันทบุรี–ตราด
[แก้]ในปี พ.ศ. 2562 มีการศึกษาในการขยายเส้นทางช่วงศรีราชา–มาบตาพุดจากทางเดี่ยวเป็นทางคู่ เพื่อรองรับบริมาณการขนส่งที่สูงขึ้นและการเชื่อมโยงพื้นที่ภายในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกที่สำคัญ ได้แก่ ท่าเรือแหลมฉบัง ท่าเรือพาณิชย์สัตหีบ และท่าเรือนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด[8]
สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร ได้เปิดเผยในปี พ.ศ. 2566 ว่าอีกหนึ่งโครงการสำคัญในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก คือโครงการรถไฟทางเดี่ยวช่วงมาบตาพุด–ระยอง–จันทบุรี–ตราด ความยาว 218 กิโลเมตร (135 ไมล์) และชุมทางศรีราชา–ระยอง เพื่อใช้ในการขนส่งสินค้าโดยเฉพาะผลไม้ซึ่งได้ของบประมาณในการออกแบบรายละเอียดวิเคราะห์ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมของทางรถไฟช่วงดังกล่าว ซึ่งคาดว่าจะแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2570[9] โดยแบ่งออกเป็น 3 ช่วง ได้แก่
- ช่วงที่ 1 เชื่อมโยงพื้นที่ระหว่างนิคมอุตสาหกรรม จากชุมทางศรีราชา มายังสถานีมาบตาพุด และจาก สถานีบางละมุง มายังสถานีมาบตาพุด จะเชื่อมโยงนิคมอุตสาหกรรมมากถึง 10 แห่ง ได้แก่ นิคมอุตสาหกรรมแหลมฉบัง, นิคมอุตสาหกรรมปิ่นทอง 1–3, นิคมอุตสาหกรรมอมตะซิตี้ ระยอง, นิคมอุตสาหกรรมโรจนะบ่อวิน, นิคมอุตสาหกรรมดับบลิวเอชเอ, นิคมอุตสาหกรรมอีสเทิร์นซีบอร์ด, นิคมอุตสาหกรรมเหมราช และ นิคมอุตสาหกรรมเหมราชระยอง
- ช่วงที่ 2 เชื่อมโยงนิคมอุตสาหกรรมเข้ากับอำเภอเมืองระยอง เริ่มต้นจากสถานีมาบตาพุด ไปยังอำเภอเมืองระยอง
- ช่วงที่ 3 เชื่อมโยงระเบียงผลไม้ภาคตะวันออก (Eastern Fruit Corridor) เริ่มจากอำเภอเมืองระยอง ไปยังอำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด สิ้นสุดเส้นทางที่ด่านศุลกากรอำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด เตรียมพร้อมเชื่อมต่อไปยังประเทศกัมพูชา
จังหวัดและอำเภอที่ผ่าน
[แก้]| เขต / อำเภอ | จังหวัด |
|---|---|
| สัตหีบ | ชลบุรี |
| บ้านฉาง / เมืองระยอง | ระยอง |
รายชื่อสถานี
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- 1 2 ราชกิจจานุเบกษา. พระราชบัญญัติเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ ในท้องที่อำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี และอำเภอบ้านฉาง อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง เพื่อสร้างทางรถไฟสายสัตหีบ – มาบตาพุด. เล่ม 114 ตอนที่ 66 ก, 10 พฤศจิกายน 2540. หน้า 22-24
- ↑ "สายย่อ" (PDF). วารสารรถไฟสัมพันธ์. 4 (2562): 10.
- ↑ "พ.ร.ฎ.กำหนดเขตที่ดินในบริเวณที่ที่จะเวนคืน ในท้องที่อำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี และอำเภอบ้านฉาง อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง พ.ศ. 2533 ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 107 ตอนที่ 110 หน้า 14". คลังสารสนเทศรัฐสภา. 1990-06-22. สืบค้นเมื่อ 2025-09-18.
- ↑ อินทะสี, วิเชียร. "บทบาทของญี่ปุ่นต่อการพัฒนาชายฝั่งทะเลด้านตะวันออก". วารสารเอเชียตะวันออกศึกษา. 10 (1): 47.
- ↑ "Rotfaithai.Com Forums-viewtopic-บันทึกจาก Black express". portal.rotfaithai.com. สืบค้นเมื่อ 2025-09-20.
- ↑ "Rotfaithai.Com Forums-viewtopic-อีกหนึ่งบันทึก : เที่ยวฉ่ำฝน สู่มาบตาพุด". portal.rotfaithai.com. สืบค้นเมื่อ 2025-09-20.
- ↑ Buyers, Home. "เปิดแนวเส้นทางรถไฟฟ้าทางคู่นครราชสีมา-มาบตาพุด/แก่งคอย-บางซื่อ". www.home.co.th/news. สืบค้นเมื่อ 2025-09-18.
- ↑ "ร.ฟ.ท.ขยายทางคู่ "ศรีราชา-มาบตาพุด" เชื่อม 3 ท่าเรือ EEC". mgronline.com. 2019-11-27. สืบค้นเมื่อ 2025-09-18.
- ↑ "ร.ฟ.ท.ลุยรถไฟสายใหม่ "ระยอง-ตราด" งบลงทุนกว่า 5.4 หมื่นล้าน". bangkokbiznews. 2021-12-13. สืบค้นเมื่อ 2025-09-18.
| รถไฟระหว่างเมือง |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| รถไฟชานเมือง | |||||||||||
| รถไฟความเร็วสูง | |||||||||||
| เส้นทางที่ยกเลิก |
| ||||||||||
| ขบวนรถไฟ |
| ||||||||||
| ศูนย์ซ่อมบำรุง | |||||||||||
| หน่วยงานอื่น | |||||||||||
