วิกิพีเดีย:โครงการคำทับศัพท์/การทับศัพท์ภาษาโปแลนด์

เนื่องจากภาษาโปแลนด์ยังไม่เคยมีหลักเกณฑ์การทับศัพท์เป็นภาษาไทยมาก่อน หน้านี้จึงเป็นการทับศัพท์ภาษาโปแลนด์สำหรับชื่อเฉพาะต่าง ๆ เพื่อใช้ในสารานุกรมวิกิพีเดียภาษาไทย หลักเกณฑ์การทับศัพท์นี้ใช้หลักการแทนเสียงอ่านที่แสดงเป็นสัทอักษรสากล หากมีการอ่านแบบอื่นที่ไม่เข้าหลักเกณฑ์นี้ก็ควรถอดเสียงให้คล้ายต้นฉบับมากที่สุด

สระ

อักษร	สัทอักษร	ไม่มีตัวสะกด	มีตัวสะกด[1]	หมายเหตุ
a	/a/	อา	อั
ą	/ɔ̃/	ออง, ออญ, ออน, ออม		[2]
aj	/aj/, /ai/	ไอ	–
ał	/aw/, /au/	เอา	–
e	/ɛ/, /e/	แอ	แอ
ę	/ɛ̃/	แอง, แอญ, แอน, แอม		[2]
ej	/ɛj/, /ɛi/	แอย์	–
i	/i/, /ʲi/	อี	อิ	[3]
ia	/ʲa/	เอีย	เอีย	[3]
ie	/ʲɛ/, /ʲe/	อีแย	อีแย	[3]
iu	/ʲu/	อียู	อียุ	[3]
o	/ɔ/	ออ	ออ
oj	/ɔj/, /ɔi/	ออย	–
ó	/u/	อู	อุ
u	/u/	อู	อุ
uj	/uj/, /ui/	อุย	–
y	/ɨ/	อือ	อึ

1. หากมีพยัญชนะตามหลังมากกว่าหนึ่ง ให้นับตัวแรกเป็นตัวสะกด
2. ขึ้นอยู่กับพยัญชนะตามหลัง ดูอักษรที่เข้ากับสระนาสิกในตารางพยัญชนะ หากตัวถัดไปไม่มีพยัญชนะใช้ -ง
3. ยกเว้น ci, dzi, ni, si, zi ถือเป็นพยัญชนะตัวเดียว
4. เพิ่มไม้ไต่คู้หรือวรรณยุกต์หากอ่านสับสนหรือตรงกับความหมายไม่พึงประสงค์ในภาษาไทย

พยัญชนะ

	เสียงไม่ก้อง			เสียงก้อง			อักษรที่เข้ากับ สระนาสิก
	อักษร	สัทอักษร	แทนด้วย	อักษร	สัทอักษร	แทนด้วย
เสียงนาสิก (ซอนอแรนต์)				m	/m/	ม	-ม
				n	/n/	น	-น
				ń, ni	/ɲ/	ญ	-ญ
				n	/ŋ/	ง เมื่อตัวถัดไปเป็น k,g,ch,h	-ง
เสียงเปิด /รัวลิ้น (ซอนอแรนต์)				j	/j/	ย	-ญ
				r	/r/	ร	-น
				l	/l/	ล	-น
				ł	/w/	ว	-ม
เสียงกัก (ออบสตรูนต์)	p	/p/	ป	b	/b/	บ	-ม
	t	/t/	ต	d	/d/	ด	-น
	k	/k/	ก	g	/g/	ก	-ง
เสียง เสียดแทรก (ออบสตรูนต์)	f	/f/	ฟ	w	/v/	ขึ้นต้น ว ลงท้าย ฟ	-ม
	s	/s/	ขึ้นต้น ซ ลงท้าย ส	z	/z/	ซ	-น
	sz	/ʂ/	ช	ż, rz	/ʐ/	ช	-ญ
	ch, h	/x/	ค	ch, h	[ɣ]	ก เมื่อตัวถัดไปเป็น ออบสตรูนต์เสียงก้อง	-ง
				ch, h	[ɦ]	ฮ พบได้ในบางสำเนียง	-ง
เสียงผสม เสียดแทรก /ฐานร่วม (ออบสตรูนต์)	c	/t͡s/	ขึ้นต้น ตซ ลงท้าย ตส	dz	/d͡z/	ดซ	-น
	ć, ci	/t͡ɕ/	ช	dź, dzi	/d͡ʑ/	จ	-ญ
	cz	/t͡ʂ/	ตช	dż	/d͡ʐ/	ดช	-ญ
	ś, si	/ɕ/	ช	ź, zi	/ʑ/	ช	-น

พยัญชนะผสม

พยัญชนะผสมคือพยัญชนะที่เขียนหลายตัวติดกัน ซึ่งในภาษาโปแลนด์มีใช้มาก พยัญชนะผสมนี้รวมไปถึงอักษรพยัญชนะที่อยู่ติดกันข้ามคำด้วย เสียงอ่านจะเปลี่ยนไป ซึ่งก็ต้องทับศัพท์ตามเสียงที่เปลี่ยนไปนั้น ตามกฎดังนี้ (อย่างไรก็ตามอักษรที่ใช้แทนอาจเป็นตัวเดิมก็ได้)

1. ถ้ามีพยัญชนะออบสตรูนต์หลายตัวติดกัน และพยัญชนะตัวสุดท้ายเป็นเสียงไม่ก้อง พยัญชนะเหล่านั้นจะแปรเป็นเสียงไม่ก้องทั้งหมด
   • łódka [ˈwutka] : /d/ → [t] วุตกา
   • kawka [ˈkafka] : /v/ → [f] กัฟกา
2. ถ้ามีพยัญชนะออบสตรูนต์หลายตัวติดกัน และพยัญชนะตัวสุดท้ายเป็นเสียงก้อง ยกเว้น w และ rz พยัญชนะเหล่านั้นจะแปรเป็นเสียงก้องทั้งหมด
   • także [ˈtaɡʐɛ] : /k/ → [ɡ] ตักแช
   • jakby [ˈjaɡbɨ] : /k/ → [ɡ] ยักบือ
3. ถ้ามีพยัญชนะออบสตรูนต์หลายตัวติดกัน โดยมีพยัญชนะตัวสุดท้ายเป็น w หรือ rz และตัวก่อนหน้าเป็นเสียงไม่ก้อง พยัญชนะเหล่านั้นจะแปรเป็นเสียงไม่ก้องทั้งหมด
   • krzak [kʂak] : /ʐ/ → [ʂ] กชัก
   • odtworzyć [ɔtˈtfɔʐɨt͡ɕ] : /d/ → [t] และ /v/ → [f] อ็อตตฟอชึช
4. นอกเหนือจากนี้ใช้เสียงเดิม

ตัวอย่าง

• Korzybski = กอชึปสกี (มีการเปลี่ยนพยัญชนะผสม)
• Akwizgran = อักฟิซกรัน (มีการเปลี่ยนพยัญชนะผสม)
• Banach = บานัค
• Chojnów = คอยนุฟ
• Czesław Miłosz = ตแชสวัฟ มีวอช
• Elbląg = แอลบล็องก์
• Gdańsk = กดัญสก์
• Gdynia = กดือญา
• Wielkopolska = วีแยลกอปอลสกา
• Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz = แคนรึก อาดัม อาแล็กซันแดร์ ปียุส แชงกีแยวิตช์
• Kraków = กรากุฟ
• Krzysztof Penderecki = กชึชตอฟ แปนแดแรตสกี (มีการเปลี่ยนพยัญชนะผสม)
• Kołobrzeg = กอวอปแชก (มีการเปลี่ยนพยัญชนะผสม)
• Legnica = แลกนิตซา
• Leszek Miller = แลแชก มิลแลร์
• Mazurek Dąbrowskiego = มาซูแร็ก ดอมบรอฟสกีแยกอ (มีการเปลี่ยนพยัญชนะผสม)
• Maciej Płażyński = มาแชย์ ปวาชึญสกี
• Województwo małopolskie = วอแยวุตสตฟอ มาวอปอลสกีแย (มีการเปลี่ยนพยัญชนะผสม)

ยกเว้นบางคำอ่านไม่เหมือนภาษาโปแลนด์เลย

• Chopin = ชอแปน (ทับศัพท์ได้ คอปิน)