ดาวหางแฮลลีย์
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
ดาวหางแฮลลีย์เมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2529 | |
การค้นพบ | |
---|---|
ค้นพบโดย: | ก่อนประวัติศาสตร์ (สังเกตการณ์) เอ็ดมันด์ แฮลลีย์ (ผู้พบคาบการโคจร) |
ค้นพบเมื่อ: | ค.ศ. 1758 (โคจรเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ตามการคาดการณ์เป็นครั้งแรก) อาจได้รับการมองเห็นเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1066 ก่อนยุทธการที่เฮสติงส์ |
ลักษณะของวงโคจร[1] | |
ต้นยุคอ้างอิง 4 สิงหาคม พ.ศ. 2604 (2474040.5) | |
ระยะจุดไกล ดวงอาทิตย์ที่สุด: | 35.14 au[2] (ต่อไป: 9 ธันวาคม พ.ศ. 2566)[2][3] |
ระยะจุดใกล้ ดวงอาทิตย์ที่สุด: | 0.59278 au[4] (ล่าสุด: 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2529) (ต่อไป: 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2604)[4] |
กึ่งแกนเอก: | 17.737 au |
ความเยื้องศูนย์กลาง: | 0.96658 |
คาบการโคจร: | 74.7 yr 75 ป. 5 ด. 19 ว. (จุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุดถึงจุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด) |
มุมกวาดเฉลี่ย: | 0.07323° |
ความเอียง: | 161.96° |
Time of periastron: | 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2604[4][5] ≈27 มีนาคม พ.ศ. 2677[6][5] |
ลักษณะทางกายภาพ | |
เส้นผ่านศูนย์กลางเฉลี่ย: | 11 km[7] |
เส้นผ่านศูนย์กลาง ตามแนวศูนย์สูตร: | 15 km × 8 km[8] |
ปริมาตร: | 0.6 g/cm3 (average)[9] 0.2–1.5 g/cm3 (est.)[10] |
มวล: | 2.2×1014 kg[11] |
ความเร็วหลุดพ้น: | ~0.002 km/s |
คาบการหมุน รอบตัวเอง: | 2.2 วัน (52.8 ชม.) (?)[12] |
อัตราส่วนสะท้อน: | 0.04[13] |
โชติมาตรปรากฏ: | 28.2 (in 2003)[14] |
ดาวหางแฮลลีย์ (อังกฤษ: Halley's Comet หรือ Comet Halley) คนไทยเรียก ดาวหางฮัลเลย์[15] มีชื่ออย่างเป็นทางการตามระบบดาวหางว่า 1P/Halley เป็นดาวหางคาบสั้นที่สามารถมองเห็นได้จากโลกในทุก 75–79 ปี[1] แฮลลีย์เป็นดาวหางคาบสั้นเพียงดวงเดียวที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าจากโลกเป็นประจำ และยังเป็นดาวหางที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าเพียงดวงเดียว ที่ปรากฏให้เห็นได้ถึงสองครั้งในช่วงชีวิตของมนุษย์[16] ครั้งสุดท้ายที่ปรากฎให้เห็นในระบบสุริยะชั้นในคือปี พ.ศ. 2529 และจะปรากฏครั้งถัดไปในช่วงกลางปี พ.ศ. 2604
การโคจรกลับมาในระบบสุริยะชั้นในอย่างเป็นคาบของดาวหางแฮลลีย์ ได้รับการสังเกตและบันทึกไว้โดยนักดาราศาสตร์ทั่วโลกมาตั้งแต่ 240 ปีก่อนคริสตกาลเป็นอย่างน้อย กระทั่งในปี ค.ศ. 1705 เอ็ดมันด์ แฮลลีย์นักดาราศาสตร์ชาวอังกฤษได้เข้าใจว่าการกลับมาในทุกครั้งของดาวหางดวงที่สังเกตได้นั้นเป็นดาวหางดวงเดิม จากการค้นพบดังกล่าวนี้ทำให้ดวงหางดวงนี้ได้รับการตั้งชื่อตามเอ็ดมันด์ แฮลลีย์[17]
ในช่วงการกลับมายังระบบสุริยะชั้นในของแฮลลีย์ในปี พ.ศ. 2529 มีการสังเกตรายละเอียดของดาวหางจากยานอวกาศ โดยนับเป็นครั้งแรกที่มีการสังเกตในลักษณะนี้ ทำให้ทราบได้ถึงข้อมูลโครงสร้างจากการสังเกตของนิวเคลียสดาวหาง กลไกของโคมาและการเกิดหางเป็นครั้งแรก[18][19] ซึ่งข้อมูลดังกล่าวสนับสนุนสมมติฐานที่มีมาอย่างยาวนานเกี่ยวกับโครงสร้างของดาวหาง โดยเฉพาะอย่างยิ่งแบบจำลอง "บอลหิมะสกปรก" (dirty snowball) ของเฟรด วิปเปิล ซึ่งคาดการณ์เอาไว้ได้อย่างถูกต้องว่าดาวหางแฮลลีย์นั้นประกอบไปด้วยน้ำแข็งระเหยที่ผสมกัน เช่น น้ำ คาร์บอนไดออกไซด์ แอมโมเนีย และฝุ่น ภารกิจดังกล่าวยังให้ข้อมูลซึ่งเป็นการปฏิรูปความเข้าใจและกำหนดแนวคิดขึ้นใหม่อย่างมีนัยสำคัญเกี่ยวกับดาวหางด้วย เช่น ความเข้าใจใหม่ที่ว่าพื้นผิวของดาวหางแฮลลีย์นั้นประกอบด้วยฝุ่นที่ไม่ระเหยเป็นส่วนใหญ่ มีเพียงส่วนเล็ก ๆ เท่านั้นที่เป็นน้ำแข็ง
การอ่านชื่อ
[แก้]ในยุคที่เอ็ดมันด์ แฮลลีย์ ยังมีชีวิตอยู่ นามสกุลของเขาเขียนหลายแบบ มีทั้ง Hailey, Haley, Hayley, Halley, Hawley, และ Hawly ทำให้ไม่อาจกำหนดได้ว่า นามสกุลนี้อ่านออกเสียงอย่างไรในยุคนั้น แต่ในปัจจุบัน ผู้ใช้นามสกุลนี้นิยมอ่านนามสกุลตนเองว่า "แฮลลีย์"[20] ส่วนชื่อดาวหางนั้น ปัจจุบันนิยมออกเสียงว่า "แฮลลีย์" หรือ "เฮลลีย์"[21][22]
คนไทยมักเรียกชื่อดาวหางนี้ว่า "ฮัลเลย์"[15][23] บ้างเขียน "ฮัลเล่ย์"[15]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อMPC
- ↑ 2.0 2.1 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อHorizons2023
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อseeker2013
- ↑ 4.0 4.1 4.2 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อHorizons2061
- ↑ 5.0 5.1 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อKinoshita
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อHorizons2134
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อjpldata
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อLearn
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อdensity
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อPeale1989November
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อmass
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อPeale1989
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อdark
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อESO2003
- ↑ 15.0 15.1 15.2 "ดาวหางฮัลเลย์". สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ. 2020-06-18.
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อDelehanty
- ↑ Halley, Edmund (1705). A synopsis of the astronomy of comets. Oxford: John Senex. สืบค้นเมื่อ 16 June 2020 – โดยทาง Internet Archive.
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อpost
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อsitu
- ↑ "New York Times Science Q&A". The New York Times. 14 May 1985. สืบค้นเมื่อ 9 January 2011.
- ↑ "Halley". Merriam–Webster Online. สืบค้นเมื่อ 21 December 2009.
- ↑ Ridpath, Ian (1985). "Saying Hallo to Halley". Revised extracts from "A Comet Called Halley" by Ian Ridpath, published by Cambridge University Press in 1985. สืบค้นเมื่อ 2015-05-08.
- ↑ "'ฮัลเลย์' การเดินทางของดาวหาง และความรัก". ไทยพีบีเอส. 2023-09-16.