ดนตรีสมัยโรแมนติก
สมัยโรแมนติก เป็นยุคของดนตรีคลาสสิกในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 (ค.ศ. 1810–1910) ซึ่งเน้นอารมณ์ของดนตรีมากกว่าความสมดุลของบทตอน และเน้นความเป็นตัวตนของคีตกวีมากกว่ากฎเกณฑ์ทางดนตรีที่มีมาแต่เดิม
คำว่า "โรแมนติก" นั้นได้รับการนำมาประยุกต์ใช้ในวงการดนตรี ค.ศ. 1810 ซึ่งเอามาจากวงการวรรณกรรม มีความหมายว่า อารมณ์ที่รุนแรงของมนุษย์ โดยลักษณะดนตรีแบบโรแมนติกนี้เริ่มขึ้นในงานของนักประพันธ์เพลงและนักดนตรีชื่อลูทวิช ฟัน เบทโฮเฟิน ดนตรีสมัยโรแมนติกนั้นเริ่มต้นด้วยเพลงขับร้องและเพลงเปียโนสั้น ๆ ต่อมาเป็นเพลงสำหรับวงออร์เคสตรา
ลักษณะ
[แก้]ดนตรีสมัยโรแมนติกมีลักษณะของแนวทำนองที่เต็มไปด้วยการบรรยายความรู้สึก มีแนวทำนองเด่นชัด ลักษณะการแบ่งวรรคตอนเพลงไม่ตายตัว การประสานเสียงได้พัฒนาต่อจากสมัยคลาสสิกทำให้เกิดการคิดคอร์ดใหม่ ๆ เพิ่มขึ้น เพื่อใช้แสดงออกถึงอารมณ์และความรู้สึก มีการนำคอร์ดที่เสียงไม่กลมกลืนมาใช้มากขึ้น มีการใช้โน้ตนอกคอร์ด บันไดเสียงที่มีโน้ตครึ่งเสียง (chromatic scale) การเปลี่ยนบันไดเสียงหนึ่งไปอีกบันไดเสียงหนึ่งอย่างคาดไม่ถึง การประสานเสียงแบบสหศัพท์ (homophony) ยังคงเป็นลักษณะเด่นสืบเนื่องมาจากสมัยคลาสสิก การใช้เสียงดัง-เบา มีตั้งแต่ ppp ไปจนถึง fff คีตลักษณ์ของเพลง (form) ยังคงเป็นแบบโซนาตาฟอร์มแบบสมัยคลาสสิก แต่มีความยืดหยุ่นของโครงสร้าง
ในยุคนี้ดนตรีบรรเลงและบทเพลงสำหรับเปียโน เป็นที่นิยมประพันธ์กันมากขึ้น ลักษณะของวงออร์เคสตราจะมีขนาดใหญ่ขึ้นตามแต่ผู้ประพันธ์เพลงจะกำหนด เพลงคฤหัสถ์หรือเพลงสำหรับชาวบ้านเป็นที่นิยมประพันธ์กัน แต่เพลงโบสถ์ก็ยังคงมีการประพันธ์อยู่เช่นกัน ในลักษณะของเพลงแมส ที่ใช้เพื่อประกอบศาสนพิธี และเพลงเรเควียม ที่ใช้ในพิธีศพ สำหรับบทเพลงอุปรากร และเพลงร้องก็มีพัฒนาการควบคู่ไป เนื้อร้องมีตั้งแต่การล้อการเมือง ความรัก ไปจนถึงเรื่องโศกนาฏกรรม
นักดนตรี
[แก้]- โจอักกีโน รอสซีนี (Gioacchino Rossini)
- ฟรันทซ์ เพเทอร์ ชูเบิร์ท (Franz Peter Schubert)
- แอ็กตอร์ แบร์ลีโยซ (Hector Berlioz)
- เอ็ดวัด ฮาเกอรึป กริกก์ (Edvard Hagerup Grieg)
- เฟลิคส์ เม็นเดิลส์โซน-บาร์ท็อลดี (Felix Mendelssohn-Batholdy)
- เฟรเดริก ฟร็องซัว ชอแป็ง (Frédéric François Chopin)
- โรแบร์ท อเล็คซันเดอร์ ชูมัน (Robert Alexander Schumann)
- ฟรันทซ์ ลิสท์ (Franz Liszt)
- ริชชาร์ท วากเนอร์ (Richard Wagner)
- จูเซปเป แวร์ดี (Giuseppe Verdi)
- แบดริช สเมตานา (Bedrich Smetana)
- โยฮันเนิส บรามส์ (Johannes Brahms)
- ฌอร์ฌ บีแซ (Georges Bizet)
- ปิออตร์ อิลิช ไชคอฟสกี (Pyotr Ilyich Tchaikovsky)
- อันโตญีน ดโวฌาก (Antonín Dvořák)
- จาโกโม ปุชชีนี (Giacomo Puccini)
- กุสทัฟ มาเลอร์ (Gustav Mahler)
- ริชชาร์ท ชเตราส์ (Richard Strauss)
- จีน ซิเบเลียส (Jean Sibelius)
- เซียร์เกย์ รัคมานีนอฟ (Sergej Rakhmaninov)
- นิกโกเลาะ ปากานีนี (Niccolò Paganin)
- มอริส ราแวล (Maurice Ravel)
- ชาร์ล-ฟร็องซัว กูโน (Charles-François Gounod)
- เซียร์เกย์ เซียร์เกเยวิช โปรโคฟีเอฟ (Sergei Sergeyevich Prokofiev)
บทประพันธ์ที่สำคัญในสมัยโรแมนติก
[แก้]- ประเภทซิมโฟนี (Symphony)
- Symphony No. 3 (Eroica) - เบทโฮเฟิน
- Symphony No. 6 (Pastoral) - เบทโฮเฟิน
- Symphony No. 9 (Choral) - เบทโฮเฟิน
- Symphony No. 8, in B minor (Unfinished) - ชูเบิร์ท
- Symphony No. 4 (Italian) - เม็นเดิลส์โซน
- Symphony No. 3 (Rhenish) - ชูมัน
- Symphony No. 1-4 - บรามส์
- Symphony No. 6 (Pathetique) - ไชคอฟสกี
- Symphony No. 9 (From the New World) - ดโวฌาก
- ประเภทคอนแชร์โต (Concerto)
- Piano Concerto No.5 (Emperor) - เบทโฮเฟิน
- Piano Concerto in B-flat minor - ไชคอฟสกี
- Piano Concerto in A minor Op.16 - กริกก์
- Piano Concerto No. 1 in E minor - ชอแป็ง
- Piano Concerto No.2 - รัคมานีนอฟ
- Violin Concerto in D, Op.61 - เบทโฮเฟิน
- Violin Concerto in E minor, Op.64 - เม็นเดิลส์โซน
- Violin Concerto in D major, Op.77 - บรามส์
- Violin Concerto in D major, Op.35 - ไชคอฟสกี
- ประเภทอุปรากร (Opera)
- ประเภทดนตรีบรรยายเรื่องราว (Program Music) แบ่งย่อยได้ 4 ชนิดคือ
- 4.1 Concert Overture
- Habrides Overture - เม็นเดิลส์โซน
- Overture1812 - ไชคอฟสกี
- Romeo and Juliet - ไชคอฟสกี
- 4.2 Incidental Music
- A Midsummer Night's Dream - เม็นเดิลส์โซน
- The Planets - โฮลสต์
- Peer Gynt - กรีก
- Scheherazade - ริมสกี-คอร์สคอฟ
- The Carnival of the Animals - แซ็ง-ซ็องส์
- 4.3 Program Symphony
- 4.4 Tone Poem (Symphonic Poem)
- Don Juan - ชเตราส์
- Don Quixote - ชเตราส์
- Finlandia - ซิเบเลียส
- The Moldau - สเมนตานา
- 4.1 Concert Overture
- ประเภทบัลเลต์ (Ballet)
- Borelo - ราแวล
- Cinderella Ballet - โปรโคฟีเอฟ
- Romeo and Juliette - โปรโคฟีเอฟ
- The Sleeping Beauty - ไชคอฟสกี
- Swanlake - ไชคอฟสกี
- ประเภทดนตรีแชมเบอร์ (Chamber Music)
- Piano Quintet in A Major, Op.114 - ชูเบิร์ท
- String Quintet in C D.956 (2 violins, viola, 2 cellos) - ชูเบิร์ท
- String Sextet in Bb Op.18 (Spring) - บรามส์
- ประเภทโซนาตา (Sonata)
- Piano Sonata in C minor (Pathetique) - เบทโฮเฟิน
- Piano Sonata in Bb minor - ชอแป็ง
- Violin Sonata Op.47 (Kreutzer) - ชอแป็ง
- ประเภทอื่น ๆ
- 8.1 บทเพลงร้องและเพลงสำหรับเปียโน
- Erikonig - ชูเบิร์ท
- Nocturne in Eb Major Op.9 No.2 - ชอแป็ง
- Études Op.10 - ชอแป็ง
- Ballade No. 1 in G minor, Op. 23 - ชอแป็ง
- 8.2 บทเพลงแมส
- Missa Solemnis - เบทโฮเฟิน
- Requiem - แบร์ลีโยซ
- Requiem - แวร์ดี
- German Requiem - บรามส์
- 8.1 บทเพลงร้องและเพลงสำหรับเปียโน
อ้างอิง
[แก้]- คมสันต์ วงค์วรรณ์. ดนตรีตะวันตก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2551
- ณรุทธ์ สุทธจิตต์. สังคีตนิยม ความซาบซึ้งในดนตรีตะวันตก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2548