จักรพรรดิหยาน
| หยานตี้ | |||||||||||||
 เฉินหนงชิมสมุนไพรเพื่อสืบหาสรรพคุณ | |||||||||||||
| ภาษาจีน | 炎帝 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ความหมายตามตัวอักษร | จักรพรรดิเปลวเพลิง | ||||||||||||
| |||||||||||||
หยานตี้ หรือ จักรพรรดิหยาน (จีน: 炎帝; พินอิน: Yán Dì) แปลตรงตัวว่า จักรพรรดิเปลวเพลิง เป็นผู้ปกครองจีนโบราณตามตำนานยุคก่อนราชวงศ์ นักวิชาการสมัยใหม่ระบุว่า เทือกเขานาม หยางโถวชาน ซึ่งอยู่ทางเหนือของนครเป่าจี (宝鸡) ในมณฑลฉ่านซี (陕西) เป็นบ้านเกิดและอาณาเขตของหยานตี้[1]
มีการอภิปรายมายาวนานว่า หยานตี้เป็นบุคคลเดียวกับเฉินหนง (神農) หรือไม่ การประชุมทางวิชาการในประเทศจีนเมื่อ ค.ศ. 2004 ได้มติร่วมกันว่า ใช่[2] ความเป็นไปได้อีกทาง คือ คำว่า "หยานตี้" (จักรพรรดิเปลวเพลิง) เป็นชื่อตำแหน่งของผู้ปกครองชนเผ่าซึ่งสืบทอดกันแบบราชวงศ์ โดยที่เฉินหนงก็เป็นอีกผู้หนึ่งที่ได้รับการเรียกขานว่า "หยานตี้" (คงจะเมื่อสิ้นชีวิตแล้ว) ดังนั้น อันที่จริงแล้ว ย่อมจะถูกต้องกว่าถ้า "หยานตี้" จะหมายความถึงบุคคลหลายคน การสืบทอดตำแหน่ง "หยานตี้" นับแต่เฉิงหนงลงมาจนถึงหยานตี้คนสุดท้ายที่ถูกจักรพรรดิหฺวัง (黃帝) พิชิตนั้น อาจกินเวลาราว 500 ปี[3]
รายชื่อหยานตี้[แก้]
รายชื่อโดยทั่วไป ตามที่หฺวังฝู่ มี่ (皇甫謐), สฺวี เจิ่ง (徐整), และซือหม่า เจิน (司馬貞) ระบุ
| ชื่อ | หมายเหตุ |
|---|---|
| เฉินหนง (神農) | ชื่อเมื่อเกิดว่า เจียง ฉือเหนียน (姜石年) |
| หลิน ขุย (臨魁) | |
| เฉิง (承) | |
| หมิง (明) | ถือเป็นบิดาของกิญ เซือง เวือง (Kinh Dương Vương) ในประมวลเรื่องปรัมปราเวียดนาม |
| จื๋อ (直) | |
| หลี (釐) หรือ เค่อ (克) | ซือหม่า เจิน จัดไว้ว่าอยู่ระหว่าง อาย กับ ยฺหวีหวั่ง |
| อาย (哀) | ถือเป็นบิดาของเอา เกอ (Âu Cơ) ในประมวลเรื่องปรัมปราเวียดนาม |
| ยฺหวีหวั่ง (榆罔) | พ่ายแพ้แก่จักรพรรดิหฺวังที่ป่านเฉวียน (阪泉) |
รายชื่อท้ายตำรา ชานไห่จิง (山海經)
| ชื่อ | หมายเหตุ |
|---|---|
| หยานตี้ (炎帝) | |
| หยานจู (炎居) | น่าจะมีชื่ออื่นว่า จู่ (柱) ด้วย |
| เจี๋ยปิ้ง (節並) | |
| ซี่ชี่ (戲器) | |
| จู้หรง (祝融) | |
| ก้งกง (共工) | |
| ชู่ชี่ (術器) | |
| โฮ่วถู่ (后土) | น้องสาวชู่ชี่ |
| เยหมิง (噎鳴) | ลูกของโฮ่วถู่ |
| ซุ่ยฉือ (歳十) |
อ้างอิง[แก้]
- ↑ He Wandan 贺晚旦 and Yang Hongbao 杨红保, in Wang & Meng (2005, pp. 3–4).
- ↑ Yang Dongchen 杨东晨, in Wang & Meng (2005, p. 15).
- ↑ Wu (1982, p. 56)
บรรณานุกรม[แก้]
- Wang Shuxin (王树新); Meng Shikai (孟世凯), บ.ก. (2005). Yan Di Wen Hua 炎帝文化. Beijing: Zhonghua Shuju (中华书局). ISBN 7-101-04854-4.
- Wu, K. C. (1982). The Chinese Heritage. New York: Crown Publishers. ISBN 0-517-54475-X.