จักรพรรดิหงซี

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ จักรพรรดิเหรินจง

จักรพรรดิหงซี
จักรพรรดิจีน
จักรพรรดิแห่ง ราชวงศ์หมิง พระองค์ที่ 4
ครองราชย์	7 September 1424 - 29 May 1425
ก่อนหน้า	จักรพรรดิหย่งเล่อ
ถัดไป	จักรพรรดิซวนเต๋อ
ประสูติ	16 สิงหาคม ค.ศ. 1378(1378-08-16)
สวรรคต	29 พฤษภาคม ค.ศ. 1425(1425-05-29) (46 ปี)
ฝังพระศพ	Xianling, Ming Dynasty Tombs, Beijing
จักรพรรดินี	สมเด็จพระจักรพรรดินีเฉิงเซี่ยวเจา พระบรมราชอัยยิกาพันปีหลวง
พระราชบุตร	Zhu Zhanji, Xuande Emperor
พระนามเต็ม Family name: Zhu (朱) Given name: Gaochi (高熾) รัชศก Hongxi (洪熙) 20 January 1425 – 7 February 1426 พระสมัญญานาม จักรพรรดิ จิงเถียน Tidao Chuncheng จื้อเต๋อ หงเหวิน ฉินหวู่ Zhangsheng Daxiao Zhao 敬天體道純誠至德弘文欽武章聖達孝昭皇帝 พระอารามนาม Ming Renzong 明仁宗
ราชวงศ์	ราชวงศ์หมิง
ราชสกุล	House
พระราชบิดา	จักรพรรดิหย่งเล่อ
พระราชมารดา	Empress Ren Xiao Wen

สมเด็จพระจักรพรรดิหมิงเหยินจง จู เกาชื่อ (อังกฤษ: Hongxi Emperor; จีน: 洪熙帝; xʊ̌ŋɕí) เป็นจักรพรรดิองค์ที่ 4 แห่งราชวงศ์หมิง ครองราชย์ระหว่าง ค.ศ. 1424 ถึง ค.ศ. 1425 พระองค์สืบราชบัลลังก์ต่อจากพระราชบิดาคือจักรพรรดิหย่งเล่อในปี ค.ศ. 1424 นามศักราชของพระองค์คือ "หงซี" แปลว่า "สว่างไสว" แม้จะครองราชย์เพียง 9 เดือนแต่ทรงได้รับการยกย่องในแง่การใช้เมตตาธรรมต่อราษฎรและใช้เหตุผลในการปกครองอย่างชัดเจน ผ่านนโยบายฟื้นฟูความเป็นอยู่ของราษฎรและนโยบายปฏิรูปที่ลดความฟุ่มเฟือยและความรุนแรงเด็ดขาดในรัชสมัยหย่งเล่อ เป็นจุดเริ่มต้นช่วงเวลา 11 ปีที่นักประวัติศาสตร์ยกย่องว่าเป็นยุคทองของราชวงศ์หมิงคือการปกครองแห่ง"รัชสมัยเหริน-ซวน" (仁宣之治)

พระราชประวัติ

เจ้าชายจู เกาชื่อ ประสูติเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม ค.ศ. 1378 ในปีที่ 10 ในรัชสมัยของจักรพรรดิหงอู่ และได้รับการศึกษาจากอาจารย์ที่มีชื่อเสียง พระองค์มักจะทำหน้าที่เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในนานกิงหรือปักกิ่งในระหว่างการรบทางเหนือของพระราชบิดา โดยหย่งเล่อมักเสด็จฯนำทัพไปรบทางเหนือหรือตรวจราชการนอกเมืองหลวงเป็นเวลานาน(บางครั้งนานถึง 1-2 ปี) จู เกาชื่อในฐานะรัชทายาทถูกมอบหมายให้ดูแลราชการในหนานจิง(เมืองหลวงเดิม)ตั้งแต่ปี 1404 เป็นต้นมา โดยหมิงสื่อ(明史) บันทึกว่าหงซีทรงแก้ปัญหาการคลังและคดีความที่สะสมอย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยการสร้างสมดุลระหว่างนโยบายหย่งเล่อ หย่งเล่อเน้นการทหารและการใช้งบประมาณมหาศาล เช่น สร้างพระราชวังต้องห้าม หรือเดินเรือเจิ้งเหอ ซึ่งสร้างภาระหนี้สิน ขณะที่หงซีทรงเป็นฝ่ายรั้งไม่ให้โครงการเหล่านี้กระทบประชาชนเกินไป เช่น จัดระบบการเกณฑ์แรงงานให้เป็นธรรม ลดการทุจริตในท้องถิ่น อีกทั้งหย่งเล่อทรงไว้ใจขุนนางฝ่ายทหารและขันที แต่หงซีกลับสร้างความสัมพันธ์แน่นแฟ้นกับ ขุนนางนักปราชญ์สายขงจื๊อ เช่น "สามหยาง" (หยางหรง, หยางผู่, หยางสื้อฉี) ซึ่งต่อมากลายเป็นกำลังหลักในรัชสมัยของพระองค์และรัชสมัยซวนเต๋อ กลุ่มขุนนางเหล่านี้ช่วยประสานนโยบายของหย่งเล่อกับความเป็นจริงทางการคลัง เช่น การรวบรวมข้อมูลเพื่อจัดเก็บภาษีอย่างเหมาะสมเพื่อป้องกันวิกฤตเศรษฐกิจ

พระองค์ไม่สนพระทัยเรื่องการทหารแต่พระองค์สนพระทัยเรื่องการยิงธนู เนื่องจากปัญหาสุขภาพและความพิการส่วนขาตั้งแต่วัยเด็ก จู เกาชื่อจึงไม่มีโอกาสติดตามหย่งเล่อออกสู่สนามสนามรบดังเช่นพระอนุชาของพระองค์ แค่ก็เป็นโอกาสให้ฝึกฝนและใช้ความสามารถในด้านการบริหารราชการทดแทน โดยทรงตรัสกับพระราชบิดาว่า "儿臣体胖，不擅骑射，然治国安民乃儿臣之志" ("ลูกอ้วน ขี่ม้าไม่คล่อง แต่ตั้งใจจะปกครองให้ประชาชนสงบสุข")

ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1421 ในรัชสมัยของพระราชบิดา มีพระราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ระงับการเดินเรือของเจิ้งเหอ เนื่องจากต้องเสียค่าใช้จ่ายจำนวนมาก (แม้ว่าพระราชโองการดังกล่าวจะไม่ส่งผลกระทบต่อการเดินทางครั้งที่ 6 ของเจิ้งเหอ) ในวันราชาภิเษกเมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 1424 พระองค์รับสั่งให้ยกเลิกการเดินทางสำรวจทางทะเลของเจิ้งเหออย่างถาวร โดยเผากองเรือหรือทิ้งเรือให้ย่อยสลาย และให้ยกเลิกการค้าใบชาสำหรับม้าที่ชายแดน

จักรพรรดิหงซี ทรงได้รับการบันทึกในประวัติศาสตร์ว่ามีคุณธรรมสูง เมตตาต่อราษฎร และใช้เหตุผลในการปกครองอย่างชัดเจน แม้ตำนานบางส่วนอาจถูกเสริมเติมให้สมบูรณ์แบบตามอุดมคติของขงจื๊อ แต่หลักฐานทางประวัติศาสตร์ก็สนับสนุนว่าแนวทางปกครองของพระองค์สอดคล้องกับภาพลักษณ์ดังกล่าว ดังตัวอย่างเหตุการณ์เหล่านี้

1. ลดภาษี-บรรเทาทุกข์ผู้ประสบภัย ในปี ค.ศ. 1424 (ต้นรัชสมัย) พระองค์ทรงออกพระราชโองการ "ลดภาษี 3 ปี" ในมณฑลที่ประสบภัยธรรมชาติ เช่น เหอหนานและซานตง รวมทั้งสั่งแจกจ่ายข้าวจากคลังหลวงให้ผู้ยากไร้ รวมทั้งให้ทำสำมะโนประชากรใหม่เพื่อลดภาระภาษีของราษฎรที่ถูกเก็บเกินควร

2. คืนสถานะให้ขุนนางฝ่ายบุ๋น ที่ถูกกดดันและหลายคนถูกลงโทษอย่างรุนแรงในสมัยจักรพรรดิหย่งเล่อ (ผู้เน้นการทหาร) เช่น แต่งตั้งขุนนางสายปฏิรูปขึ้นเป็นที่ปรึกษาชั้นสูง เมื่อขุนนางบางกลุ่มคัดค้านการย้ายเมืองหลวงกลับหนานจิง พระองค์ไม่ทรงใช้พระราชอำนาจบังคับและลงโทษ แต่เปิดให้อภิปรายตามหลักการปกครองร่วมกันระหว่างจักรพรรดิและขุนนาง

3. ยุติโครงการใหญ่ของหย่งเล่อโดยใช้เหตุผลแก้ปัญหา โดยทรงวิจารณ์โครงการก่อสร้างขนาดใหญ่และนโยบายขยายอำนาจผ่านสงครามว่าทำให้คลังร่อยหรอ กำลังราษฎรอ่อนล้า บั่นทอนประชาชนและทรัพย์สิน

4. ความอ่อนโยนแม้ต่อศัตรู แม้พระอนุชาจู เกาซู (朱高煦) พยายามแย่งชิงบัลลังก์หลายครั้งในสมัยหย่งเล่อ แต่แทนที่จะประหารหรือเนรเทศ จักรพรรดิหงซีกลับพระราชทานตำแหน่งและที่ดินให้

5. เรียบง่ายและใกล้ชิดประชาชน หมิงสื่อ(明史) บันทึกว่าพระองค์ ไม่โปรดงานเลี้ยงฟุ่มเฟือย ทรงใช้ชีวิตสมถะ และมักเสด็จฯ ตรวจสอบการทำงานของข้าราชการด้วยพระองค์เอง ครั้งหนึ่งมีขุนนางถวายเครื่องบรรณาการเป็นหยกหายาก พระองค์ทรงปฏิเสธพร้อมตรัสว่า "与其献玉，不如献稻谷" ("แทนที่จะถวายหยก ควรถวายข้าวให้ราษฎรมากกว่า")

6. ส่งเสริมหลักการปกครองที่เป็นธรรม ลดอำนาจขันทีที่เคยแทรกแซงการปกครองในสมัยหย่งเล่อ ยกเลิกบทลงโทษที่รุนแรงเช่นการทรมานและการประหารหมู่ของข้าราชการที่ถูกกล่าวหาว่ากบฏ ทรงให้ขุนนางฝ่ายปกครองเน้นความเมตตาและใช้เหตุผลในการบริหารประชาชน แทนที่จะใช้มาตรการที่รุนแรง

จักรพรรดิหงซีประชวรและสวรรคตอย่างกะทันหันในปี 1425 (พระชนมายุ 47 ปี) ด้วยพระโรคอ้วนและโรคเกาต์เรื้อรัง ร่วมกับความเหนื่อยล้าจากการแก้ปัญหาสืบทอดจากยุคพระราชบิดา ทำให้นโยบายหลายอย่างยังไม่บรรลุผลที่ชัดเจน อย่างไรก็ดีภาพรวมของพระองค์ยังคงเป็น "ปราชญ์ผู้เปี่ยมเมตตา" ตามที่ 明仁宗实录 (บันทึกประวัติศาสตร์รัชสมัยหงซี) ยกย่องว่า "在位虽短，德化深远" ("ครองราชย์สั้น แต่คุณธรรมแผ่ไพศาล")

อ้างอิง

• Dreyer, Edward L. (2006), Zheng He: China and the oceans in the early Ming dynasty, 1405–1433, The library of world biography, Pearson Longman, ISBN 0-321-08443-8

ก่อนหน้า		จักรพรรดิหงซี		ถัดไป
จักรพรรดิหย่งเล่อ		จักรพรรดิจีน (ค.ศ. 1424 - 1425)		จักรพรรดิซวนเต๋อ