ข้ามไปเนื้อหา

จอตูไอต์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
จอตูไอต์
Kyawthuite
การจำแนก
ประเภทแร่ออกไซด์
สูตรเคมีBiSbO4
คุณสมบัติ
โครงสร้างผลึกมอนอคลินิก
ค่าความแข็ง5 1/2
อ้างอิง: [1][2]

จอตูไอต์ (อังกฤษ: Kyawthuite, /ˈtʃɜːrˌtuːaɪt/[3]; พม่า: ကျော်သူအိုက်) เป็นแร่หายาก[1] มีสูตรเคมีคือ BiSbO4[2] เป็นสารประกอบบิสมัทแอนติโมเนตธรรมชาติ ซึ่งบิสมัทมีสถานะออกซิเดชัน +3 และพลวงมีสถานะออกซิเดชัน +5[4]

คำอธิบาย

[แก้]

จอตูไอต์มีโครงสร้างผลึกแบบมอนอคลินิก มีกรุปปริภูมิ I2/c และมีโครงสร้างทางเคมีที่คล้ายคลึง (isostructural) กับไคลโนเซอร์แวนไทต์ (clinocervantite)[1] ซึ่งมีธาตุพลวงสามวาเลนต์คล้ายคลึงกัน (trivalent-antimony-analogue)[5] จอตูไอต์ยังเป็นพลวงอะนาล็อกของไคลโนบิสวาไนต์ (clinobisvanite)[6]

การปรากฎ

[แก้]
พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติเทศมณฑลลอสแอนเจลิส จัดแสดงจอตูไอต์ชิ้นเดียวที่ค้นพบ รวมกับอัญมณีอื่นอีกหลายชนิด

พบจอตูไอต์ในปี พ.ศ. 2553 ในบริเวณใกล้เคียงกับเมืองโม่โกะ ภาคมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีชื่อเสียงด้านแร่อัญมณีหลากหลายชนิด[7] และต่อมา ดร. จอ ตู (พม่า: ကျော်သူ, อักษรโรมัน: Kyaw Thu) จากมหาวิทยาลัยย่างกุ้งได้ระบุว่าเป็นตัวอย่างแร่ชนิดใหม่ สมาคมแร่วิทยาระหว่างประเทศ (International Mineralogical Association) ได้รับรองให้จอตูไอต์เป็นแร่ชนิดใหม่อย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2558[8]

มีบันทึกตัวอย่างแร่ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาตินี้ขนาด 0.3 กรัมเพียงตัวอย่างเดียว ซึ่งเก็บรักษาและจัดแสดงไว้ที่พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติเทศมณฑลลอสแอนเจลิส รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา[9][10]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1 2 3 "Kyawthuite: Kyawthuite mineral information and data". Mindat.org. สืบค้นเมื่อ 4 มีนาคม 2016.
  2. 1 2 Kampf, A.R., Rossman, G.R. and Ma, C. (2015). Kyawthuite. IMA 2015-078. CNMNC Newsletter No. 28. ธันวาคม 2015. p. 1863. ; Mineralogical Magazine 79. pp. 1859–1864.
  3. Julien Miquel (29 มีนาคม 2024). How to Pronounce Kyawthuite (CORRECTLY!). สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2025 โดยทาง ยูทูบ.
  4. Kampf, Anthony R.; Rossman, George R.; Ma, Chi; Williams, Peter A. (1 มิถุนายน 2017). "Kyawthuite, Bi3+Sb5+O4, a new gem mineral from Mogok, Burma (Myanmar)". Mineralogical Magazine. 81 (3): 477–484. doi:10.1180/minmag.2016.080.102. ISSN 0026-461X.
  5. "Clinocervantite: Clinocervantite mineral information and data". Mindat.org. สืบค้นเมื่อ 9 มีนาคม 2016.
  6. "Clinobisvanite: Clinobisvanite mineral information and data". Mindat.org. สืบค้นเมื่อ 9 มีนาคม 2016.
  7. "Mogok Township, Pyin-Oo-Lwin District, Mandalay Division, Myanmar". Mindat.org. สืบค้นเมื่อ 4 มีนาคม 2016.
  8. Puiu, Tibi (30 กรกฎาคม 2025). "Meet the world's rarest mineral. It was found only once". ZME Science (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 6 สิงหาคม 2025.
  9. Luntz, Stephen (26 มกราคม 2023). "There Is Only One Specimen Of The Rarest Mineral On Earth". IFLScience (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 30 มกราคม 2023.
  10. Starr, Michelle (29 พฤศจิกายน 2024). "The World's Rarest Mineral Is So Rare It's Only Ever Been Found Once". Science Alert.