คุย (พืช)
| คุย | |
|---|---|
| |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ 
| |
| โดเมน: | ยูแคริโอตา |
| อาณาจักร: | พืช |
| เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง |
| เคลด: | พืชดอก |
| เคลด: | พืชใบเลี้ยงคู่แท้ |
| เคลด: | แอสเทอริด |
| อันดับ: | ดอกหรีดเขา |
| วงศ์: | วงศ์ตีนเป็ด |
| สกุล: | Willughbeia Roxb. |
| สปีชีส์: | Willughbeia edulis |
| ชื่อทวินาม | |
| Willughbeia edulis Roxb. | |
| ชื่อพ้อง[1] | |
| |
คุย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Willughbeia edulis)[2] เป็นพืชในวงศ์ตีนเป็ด (Apocynaceae) มีถิ่นกำเนิดในอนุทวีปอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้[3]
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์[แก้]
เป็นไม้พุ่มกึ่งไม้เถา ทอดเอนเกาะเกี่ยวต้นไม้อื่นโดยมีมือเกาะ เปลือกลำต้นเรียบเกลี้ยงสีน้ำตาลเข้ม ทุกส่วนมียางขาวข้นหรือเหลืองอ่อน ๆ ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง 2.5-4 ซม. ยาว 7-10 ซม. ปลายมนเป็นติ่งแหลมสั้น โคนมนหรือสอบ แผ่นใบหนาเป็นมัน ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีเขียวอ่อน เส้นแขนงใบถี่และเกือบขนานกัน มีข้างละ 15-20 เส้น ระหว่างเส้นแขนงใบมีเส้นแขนงใบสั้น ๆ แทรกกลาง จึงทำให้ดูเหมือนเส้นแขนงใบถี่มากขึ้น เส้นเหล่านี้เห็นได้ชัดทางด้านล่าง ก้านใบเกลี้ยง ยาวไม่เกิน 1 ซม. ช่อดอกสั้น ออกตามง่ามใบและปลายกิ่ง ช่อหนึ่ง ๆ มีน้อยดอก ดอกสีขาวหรือชมพูเรื่อ ๆ เมื่อบานเต็มที่กว้างประมาณ 2.5 ซม. กลีบเลี้ยงเล็กมี 5 กลีบ ปลายกลีบมนและมีขนตามขอบ กลีบดอกรูปทรงแจกัน ปลายบานออกแยกเป็น 5 แฉก แต่ละแฉกเรียวแหลม ภายในหลอดด้านในมีขนประปราย ด้านนอกเกลี้ยง เกสรเพศผู้ติดอยู่ที่โคนหลอดกลีบดอกด้านใน รังไข่เล็ก กลม มีช่องเดียว มีออวุลจำนวนมาก ผลกลมหรือค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4.5 ซม. เปลือกนอกหนา แข็ง เป็นมัน ภายในมีเยื่อนุ่ม ๆ สีเหลืองอ่อนซึ่งหุ้มเมล็ดอยู่ ผลแก่จัดสีเหลือง[4]
ประโยชน์[แก้]
ผลสุกรับประทานได้ มีรสหวาน[5] ผลดิบมีรสเปรี้ยวฝาด ผลแห้งย่างไฟ บดทาแผล เถาและรากมีรสฝาด แก้มือเท้าอ่อนเพลีย ต้มดื่มแก้บิด แก้โรคตับ แก้โรคคุดทะราด แก้เจ็บคอ เปลือกต้นมีรสฝาด ต้มดื่มแก้ปวดศีรษะ ยางมีรสฝาดร้อน ทาแผล แก้คุดทะราด[6]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "Willughbeia edulis". Plants of the World Online (ภาษาอังกฤษ). Royal Botanic Gardens, Kew. สืบค้นเมื่อ 14 December 2022.
- ↑ Roxburgh W (1820) Plants of the Coast of Coromandel 3: 77.
- ↑ Willughbeia edulis Roxb. - Flora Fauna Web - plant detail[ลิงก์เสีย]
- ↑ กะตังกะติ้ว Willughbeia edulis
- ↑ Willughbeia edulis Roxb. -- สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย
- ↑ คุย - ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ ม.อุบล
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Willughbeia edulis ที่วิกิสปีชีส์- Willughbeia edulis - Useful Tropical Plants เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
