คิฮะ 183 ซีรีส์

คิฮะ 183-500 ซีรีส์
	รถดีเซลรางคิฮะ 183-500 ขณะทำขบวนเสริมพิเศษซูซูรัน
ประเภทและที่มา
ชื่อเรียกรุ่น	キハ183-500 (KiHa 183-500)
ผู้ผลิต	นิอิกาตะเอ็นจิเนียริ่ง และฟูจิเฮฟวี่อินดัสทรี
ปีที่ผลิต	1986
ปีที่ประจำการ	1986 - ปัจจุบัน
จำนวน	36 คัน
ข้อมูลทั่วไป
ชนิด	รถดีเซลราง
วัสดุตัวถัง	เหล็กกล้า
น้ำหนัก	จอดนิ่ง 40.9 ตัน(คิฮะ183-500); 40.8 ตัน(คิฮะ183-1500); 38.8 ตัน(คิฮะ182-500); 40.8 ตัน(คิโระ182-500);
เครื่องยนต์	DML30HSJ / DMF30HS
ประตูทางขึ้น	2;
ประสิทธิภาพ
ความเร็วสูงสุด	110→120 กม./ชม.
การใช้งาน
ประจำการใน	JNR (1986–1987); เจอาร์ ฮกไกโด (1987–) / ประเทศญี่ปุ่น

คิฮะ 183-0 ซีรีส์
	รถดีเซลรางคิฮะ 183-0 ขณะทำขบวนโอค็อตสค์
ประเภทและที่มา
ชื่อเรียกรุ่น	キハ183-0 (KiHa 183-0)
ผู้ผลิต	นิอิกาตะเอ็นจิเนียริ่ง และฟูจิเฮฟวี่อินดัสทรี
ปีที่ผลิต	1980 - 1983
ปีที่ประจำการ	1981 - 2018
จำนวน	89 คัน
ข้อมูลทั่วไป
ชนิด	รถดีเซลราง
วัสดุตัวถัง	เหล็กกล้า
น้ำหนัก	จอดนิ่ง 46.0 ตัน;
เครื่องยนต์	DMF15HSA / DML30HSI
ประตูทางขึ้น	2;
ประสิทธิภาพ
ความเร็วสูงสุด	100→110 กม./ชม.
การใช้งาน
ประจำการใน	JNR (1980–1987); เจอาร์ ฮกไกโด (1987–2018) / ประเทศญี่ปุ่น การรถไฟแห่งประเทศไทย (เริ่มวิ่งกลางปี 2022) / ประเทศไทย

คิฮะ 183 ซีรีส์
	รถดีเซลรางคิฮะ 183 ขณะทำขบวนโอค็อตสค์
ประเภทและที่มา
ชื่อเรียกรุ่น	キハ183 (KiHa 183)
ผู้ผลิต	นิอิกาตะเอ็นจิเนียริ่ง และฟูจิเฮฟวี่อินดัสทรี
ปีที่ผลิต	1979 - 1992
ปีที่ประจำการ	1980 - ปัจจุบัน
ข้อมูลทั่วไป
ชนิด	รถดีเซลราง
มาตรฐานทางกว้าง	1.067 เมตร
วัสดุตัวถัง	เหล็กกล้า
ความยาว	21.300 เมตร
ความกว้าง	2.903 เมตร
น้ำหนัก	จอดนิ่ง 46.0 ตัน (KiHa183-0); 40.9 ตัน（KiHa183-500); 40.8 ตัน (KiHa183-1500); 40.9 ตัน (KiHa183-1550);
เครื่องยนต์	DMF15HSA / DML30HSI
ระบบส่งกำลัง	ไฮดรอลิก
ระบบห้ามล้อ	ลมอัด
ประตูทางขึ้น	2; ข้างละ 1
ประสิทธิภาพ
ความเร็วสูงสุด	110 - 130 กม./ชม.
การใช้งาน
ประจำการใน	JNR (1980–1987); เจอาร์ ฮกไกโด (1987–ปัจจุบัน); เจอาร์ คิวชู (1988–ปัจจุบัน) ; การรถไฟเมียนมาร์ (2009-2012) ; การรถไฟแห่งประเทศไทย (2022–ปัจจุบัน)

คิฮะ 183 ซีรีส์ (ญี่ปุ่น: キハ183系) เป็นรถดีเซลราง เมื่อแรกประจำการในปี 1980 อยู่ภายใต้การดูแลของการรถไฟแห่งประเทศญี่ปุ่น และแปรสภาพเป็นของ JR ฮกไกโด ตั้งแต่ปี 1987 ถูกออกแบบให้สอดรับภูมิอากาศเย็นจัดของจังหวัดฮกไกโด ปัจจุบันเป็นรถด่วนพิเศษที่มีอายุการใช้งานเยอะที่สุดของเจอาร์ ฮกไกโด ยังเหลือวิ่งให้บริการขบวนโอค็อตสค์^[1] และขบวนไทเซ็ตซึ^[2] ประจำการที่โรงงานนาเอะโบะ และเคยประจำการที่ศูนย์ซัปโปโร ฮาโกดาเตะ คุชิโระ สามารถทำความเร็วสูงสุด 110-130 กิโลเมตรต่อชั่วโมง

ในขณะที่ตัวรถไฟส่วนใหญ่ได้รับการตกแต่งใหม่และยังคงให้บริการอยู่บางขบวนก็ถูกถอนออกจากการให้บริการเช่นกัน ในจำนวนนั้นรถสามคัน (รถ KiHa 183-200 จำนวน 2 คัน และรถ KiHa 183-5000 Niseko Express หนึ่งคัน) ได้รับทุนบูรณะซ่อมแซมและถูกเก็บไว้ในสถานที่รอบๆ ฮอกไกโด บริษัทรถไฟฮอกไกโด (JR Hokkaido) ได้เริ่มการบริจาครถไฟที่ปลดระวาง 19 คันให้กับการรถไฟเมียนมาร์เพื่อใช้ในเส้นทางมัณฑะเลย์-เนปยีดอ และบริการที่ใช้รถเหล่านี้วิ่งตั้งแต่ปี ค.ศ. 2009 ถึง ค.ศ. 2012 ซึ่งในปัจจุบันได้เลิกใช้แล้ว

ในวันที่ 13 ธันวาคม ค.ศ. 2021 บริษัทรถไฟฮอกไกโดได้บริจาครถไฟดีเซลรางรุ่นคิฮะ 183 ซีรีส์ที่ปลดระวางและจอดทิ้งไว้ให้การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) จำนวน 17 คัน โดยทางการรถไฟแห่งประเทศไทยได้เริ่มให้บริการคิฮะ 183 ซีรีส์ ในปี ค.ศ. 2022 และได้มีการปรับปรุงซ่อมแซมอย่างต่อเนื่องเพื่อเปิดให้บริการครบทั้ง 17 คันภายในปี 2023

รุ่นสมัยแรก[แก้]

คิฮะ 183-900 ซีรีส์[แก้]

เป็นรุ่นแรกของซีรีส์ที่ถูกผลิตขึ้นเป็นรถต้นแบบในปี 1979 ทั้งหมด 12 คัน ลักษณะของตัวรถคล้ายกับรุ่นคิฮะ 183-0 ซีรีส์ แต่จะมีจุดแตกต่างเล็กน้อยเช่นช่องระบายอากาศมีขนาดไม่เท่ากัน มีลักษณะกันชนที่ต่างกัน

คิฮะ183 900ซีรีย์ในลาย Shin Tokkyu

คิฮะ 183-0 ซีรีส์[แก้]

เป็นรุ่นหลักที่มีการผลิตออกเป็นจำนวนมากถึง 89 คัน มีการผลิตตั้งแต่ปี 1981 ถึง 1983 ในช่วงปี 1999 ถึง 2009 ได้มีโครงการเสริมความหนาของกระจกเพื่อป้องกันการเป็นรอยของกระจก ตั้งแต่ปี 1997 เริ่มมีการนำคิฮะ 283 และคิฮะ261เข้าประจำการจึงทำให้คิฮะ 183-0 ซีรีส์ลดหน้าที่ลง และทยอยตัดบัญชีลงแล้วปลดระวางทั้งหมดภายในปี 2018

คิฮะ 183-0[แก้]

ผลิตขึ้นจำนวน 20 คันเป็นตู้โดยสารมีห้องขับ โดยรุ่นนี้จะมีลักษณะพิเศษที่มีการวางห้องขับสูงกว่าระดับพื้นรถ และมีหน้ารถที่เอียงจึงมีชื่อเรียกว่า "Slanted Nose" ตัวรถมีที่นั่ง 40 ที่นั่ง

คิฮะ 183-0ลาย JNR Revival ขณะทำขบวนพิเศษมาริโมะ

คิฮะ 182-0[แก้]

เป็นตู้กลางของคิฮะ 183-0 ซีรีส์ ผลิตขึ้นเป็นจำนวนมากที่สุดของซีรีส์ที่ 48 ตู้มีความจุผู้โดยสารมากสุด 68 ที่นั่ง

ตู้คิฮะ182 42

คิฮะ 184-0[แก้]

เป็นตู้กลางของคิฮะ 183-0 ซีรีส์ แต่มีเครื่องปั่นกระแสไฟฟ้า มีแผงระบายอากาศติดอยู่ด้านข้างของตัวรถ ผลิตขึ้นจำนวน 11 ตู้ มีความจุผู้โดยสาร 52 ที่นั่ง

คิโระ 182-0[แก้]

เป็นรถที่มีชั้นกรีนคาร์ และห้องเตรียมอาหารของคิฮะ 183-0 ซีรีส์ ผลิตขึ้น 10 ตู้ และมีความจุผู้โดยสาร 32 ที่นั่ง

รถปรับสภาพ[แก้]

คิฮะ 183-100[แก้]

ในปี 1985 มีการนำตู้รถโดยสาร 4 คันทะเบียน คิฮะ 184 1, 3, 4 และ 5 มาปรับปรุงให้มีห้องขับเพิ่ม โดยลดความจุผู้โดยสารลงเหลือ 40 ที่นั่ง และได้เปลี่ยนเลขทะเบียนเป็น คิฮะ 183-101,102,103 และ 104 โดยหมายเลข -104 เป็นคันสุดท้ายของรุ่นที่ปลดระวาง คันเดียวที่ใช้สีโทคาชิ และเป็นคันเดียวของรุ่นที่ได้บริจาคให้กับการรถไฟแห่งประเทศไทย

คิฮะ183-101 ขณะทำขบวนรถด่วนมาริโมะ

คิฮะ 183-200[แก้]

เนื่องจากคิฮะ 183-0 จำนวน 13 คันได้มีการเปลี่ยนเครื่องยนต์เป็น N-DMF13HZC จึงมีการเปลี่ยนทะเบียนเป็น -200 โดนที่หมายเลข -207 ถึง -215 มีห้องเก็บอุปกรณ์ขายอาหารสำหรับขบวนโอค็อตสค์ ส่วนหมายเลข -217 ถึง -220 จะมีห้องทำการพนักงานอยู่

คิฮะ183-214

คิฮะ 182-100[แก้]

ดัดแปลงจากคิฮะ 182-0 เพื่อทำการสับเปลี่ยนให้สะดวกและ รวดเร็วขึ้นจึงมีการติดตั้งห้องขับด้านหน้าของตัวรถ 3 คัน ทะเบียนคิฮะ 183-106, 107 และ 108

คิฮะ 182-200[แก้]

สำหรับการเดินรถขบวนโทคาชิ จึงมีการเปลี่ยนเครื่องยนต์เป็น DMF18HZ จำนวน 4 คัน และมีการเปลี่ยนทะเบียนเป็น -200

คิโระฮะ 182-0[แก้]

ในปี 1996 ผู้ใช้บริการตู้กรีนคาร์ลดลง จึงมีการแบ่งตู้ครึ่งหนึ่งเป็นกรีนคาร์ และอีกครึ่งเป็นห้องโดยสารชั้นธรรมดา หมายเลขทะเบียนคิโระฮะ182-2, 3, 4,6 และ 10

คิโรฮะ183-6

ดัดแปลงสำหรับการทำขบวนบนสายหลักโซยะ[แก้]

เพื่อทดแทนตู้นั่งเอนได้ของ 14 ซีรีส์ที่ปลดระวางไป จึงมีการนำตู้คิฮะ182 36, 37 และ 38 มีดัดแปลงให้สามารถวิ่งผสมกับคิฮะ400 และทำสีลายรถด่วนโซยะ สำหรับขบวนบนสายหลักโซยะ เช่น รถด่วนข้ามคืนริชิริ เป็นต้น

คิฮะ182 สีรถด่วนโซยะที่ถูกปลดระวางแล้ว

รุ่นสมัยหลัง[แก้]

คิฮะ 183-500 ซีรีส์[แก้]

มีการผลิตขึ้นเป็นจำนวน 36 คันโดยนิอิกาตะเอ็นจิเนียริ่ง และฟูจิเฮฟวี่อินดัสทรีในปี 1986 โดยมีการปรับเปลี่ยนตัวรถให้มีประสิทธิภาพในการเดินรถคล่องตัวขึ้น และไม่มีการผลิตรถที่มีห้องขับสูง เนื่องจากผลิตขึ้นในสมัยยุคเปลี่ยนผ่านจึงไม่ได้มีการติดสัญลักษณ์รถด่วนพิเศษของ JNR มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งคือ N183 ซีรีส์^[3] และถูกจัดเป็นรุ่นสมัยหลังรวมกับ NN183 ในสมัยที่เริ่มให้บริการของซีรีส์จะใช้สีที่มีชื่อว่า "Shin tokkyu" ตัวรถสีขาว และมีลายคาดสีแดง กับ สีส้ม

คิฮะ 183-500[แก้]

ผลิตขึ้นเป็นจำนวน 7 ตู้ เป็นตู้โดยสารมีห้องขับ ใช้เครื่องยนต์ DML30HSJ มีห้องน้ำภายในตู้แต่ไม่มีเครื่องปั่นกระแสไฟฟ้ามีที่นั่งทั้งหมด 60 ที่ รถทะเบียนคิฮะ 183-505 และ 506 ถูกปรับให้ลดความเร็วสูงสุดเหลือเพียง 110 กม./ชม. ปัจจุบันคิฮะ 183-500 ถูกปลดระวางหมดยกเว้นคิฮะ 183-507 ที่ถูกดัดแปลงเป็นคิฮะ 183-6001

คิฮะ 183-501 จอดในโรงวานนาเอะโบะ

คิฮะ 183-1500[แก้]

ผลิตขึ้นเป็นจำนวน 7 ตู้ เป็นตู้โดยสารมีห้องขับเช่นเดียวกับคิฮะ 183-500 แต่ใช้เครื่องยนต์ DMF13HS มีเครื่องปั่นกระแสไฟฟ้าแต่กลับจะไม่มีห้องน้ำภายในตู้มีที่นั่งทั้งหมด 68 ที่ รถทะเบียนคิฮะ 183-1501 ถึง 1504 มีการปรับแบบให้มีห้องน้ำเพื่อรองรับการเดินรถขบวน 3 ตู้ในเส้นทางสายหลักโซยะได้

คิฮะ 183-1500 ที่มีการปรับแบบให้มีห้องน้ำ ทำขบวนซาโรเบทซึ

คิฮะ 182-500[แก้]

ผลิตขึ้นมา 14 ตู้ เป็นตู้โดยสารคั่นกลาง ไม่มีห้องขับมีที่นั่งสำหรับผู้โดยสารสูงสุด 68 ที่ รถทะเบียนคิฮะ 183-504 ถึง 506 และ 513 ถูกปรับให้ลดความเร็วสูงสุดเหลือเพียง 110 กม./ชม. รถทะเบียนคิฮะ 183-512 มีการใช้ลายเดียวกับคิฮะ 183-0 คือลายโทคาชิ ปัจจุบันคิฮะ 182-500 คิฮะ 183-514 ที่ถูกดัดแปลงเป็นคิฮะ 182-6001 ปัจจุบันรุ่นนี้ถูกปลดระวางเกือบทั้งหมดยกเว้นคิฮะ 183-502 และ 508

คิฮะ 183-504 ในย่านซัปโปโร

คิโระ 182-500[แก้]

ผลิตขึ้นมา 8 ตู้เพื่อเป็นตู้ชั้นกรีนคาร์ของซีรีส์มีลักษณะแตกต่างจากตู้อื่นๆในซีรีส์ มีการยกพื้นห้องโดยสารสูงขึ้น 50 ซม.จากความสูงทั่วไปของพื้นรถ มีกระจกขนาดใหญ่ และใช้เครื่องปรับอากาศรุ่น AU76 รุ่นเดียวกับ 14 ซีรีส์ รถทะเบียนคิโระ 182-501 ถึง 503 ได้มีการเปลี่ยนเครื่องยนต์ และเปลี่ยนทะเบียนเป็น -2550 ในปี 1994 และได้เปลี่ยนรุ่นอีกครั้งเป็น -7550 ปัจจุบันคิโระ 182 ที่ยังไม่ได้ตัดบัญชีเหลือเพียง -7551 ถึง 7553 และ 504 กับ 505

คิโระ 182-504 ในย่านศูนย์ฮาโกดาเตะ

คิฮะ 183-550 ซีรีส์[แก้]

คิฮะ 183-550 ซีรีส์
คิฮะ 183-550 ซีรีส์ขณะทำขบวนฮกกุโตะ
ประเภทและที่มา
ชื่อเรียกรุ่น	キハ183-550 (KiHa 183-550)
ผู้ผลิต	ฟูจิเฮฟวี่อินดัสทรี
ปีที่ผลิต	1988-1990
ปีที่ประจำการ	1988 - ปัจจุบัน
จำนวน	32 คัน
ข้อมูลทั่วไป
ชนิด	รถดีเซลราง
วัสดุตัวถัง	เหล็กกล้า
น้ำหนัก	จอดนิ่ง 40.9 ตัน(คิฮะ183-1550) 40.4 ตัน(คิฮะ182-550)
เครื่องยนต์	DMF30HZ / DML30HZ
ประตูทางขึ้น	2
ประสิทธิภาพ
ความเร็วสูงสุด	120→130 กม./ชม.
การใช้งาน
ประจำการใน	เจอาร์ ฮกไกโด (1988–)/ ประเทศญี่ปุ่น

เนื่องจากมีการยกความเร็วสูงสุดที่ให้บริการของสายหลักฮาโกดาเตะขึ้นเป็น 120 กม./ชม. เจอาร์ ฮกไกโดจึงได้สั่งผลิตคิฮะ 183-550 ซีรีส์ ซึ่งพัฒนาต่อจากคิฮะ 183-500 ซีรีส์ แต่มีการปรับแคร่ เครื่องยนต์ และอุปกรณ์เครื่องปรับอากาศให้เหมาะสมมากขึ้น มีชื่อเรียกอีกชื่อคือ NN183 รวมกันกับ N183 เป็นรุ่นที่ถูกจัดอยู่ในหมวดรุ่นสมัยหลัง

คิฮะ 183-1550[แก้]

เป็นตู้โดยสารมีห้องขับของซีรีส์มีการผลิตขึ้น 16 คันออกแบบตามคิฮะ 183-1500 มีการติดตั้งเครื่องปั่นกระแสไฟฟ้า และไม่มีห้องน้ำภายในตู้ ต่อมามีบางคันการเปลี่ยนอุปกรณ์เบรครถจึงเปลี่ยนเลขทะเบียนเป็น -3550 และบางคันได้เปลี่ยนเครื่องยนต์ขับเคลื่อนใหม่ด้วยจึงใช้ทะเบียน -7550 คิฮะ 183-1555 และ 1556 มีการดัดแปลงเพื่อใช้งานในเส้นทางสายหลักโซยะ ส่วนคิฮะ 183-1507 ได้นำไปปรับสภาพเป็นคิฮะ 183-6101

คิฮะ 183-1555 ขณะทำขบวนไทเซ็ตซึ

คิฮะ 182-550[แก้]

เป็นตู้โดยสารคั่นกลางของซีรีส์ผลิตขึ้นมาจำนวน 12 คันออกแบบตามคิฮะ 182-500 มีห้องน้ำภายในตู้ เช่นเดียวกับคิฮะ 183-1550 มีการเปลี่ยนอุปกรณ์เบรครถได้เปลี่ยนเลขทะเบียนเป็น -3550 และทุกคันได้เปลี่ยนเครื่องยนต์ขับเคลื่อนใหม่จึงใช้ทะเบียน -7550

คิซาโระฮะ 182-550[แก้]

รุ่นเดียวที่ผลิตโดยบริษัทฮิตาชิเพื่อใช้ในการทำขบวนรถด่วนพิเศษโทคาชิจำนวน 4 คันเป็นรถ 2 ชั้น ในห้องโดยสารผสมระหว่างที่นั่งกรีนคาร์ และที่นั่งธรรมดา ใช้พ่วงในริ้วขบวนของคิฮะ 183-0เป็นส่วนใหญ่ แต่เนื่องจากขบวนโทคาชิสลับมาใช้คิฮะ 283 ในการทำขบวน รุ่นนี้จึงถูกปลดระวาง และทำลายลงในปี 2001

คิซาโระฮะ 182-550 ที่จอดตัดบัญชีแล้ว

รุ่นพิเศษ[แก้]

คิฮะ 183-5000 ซีรีส์ "รีสอร์ทเทรน"[แก้]

คิฮะ 183-5000 ซีรีส์ "นิเซโกะเอกซ์เพรส"[แก้]

เป็นรถเชิงท่องเที่ยวที่สร้างขึ้นมาใหม่ในปี 1988 จัดอยู่ในรถประเภท "จอยฟูลเทรน" ในอดีตจะใช้วิ่งขบวนนิเซโกะสกีเอกซ์เพรส รถเที่ยวพิเศษในมุ่งไปทางตอนใต้ และรถจัดเฉพาะ ปัจจุบันได้ตัดบัญชี และทำลายลงเมื่อปี 2017

"นิเซโกะเอกซ์เพรส"

คิฮะ 183-5100 ซีรีส์ "คริสตัลเอกซ์เพรส"[แก้]

เป็นรถเชิงท่องเที่ยวที่สร้างขึ้นมาใหม่ในปี 1989 จัดอยู่ในรถประเภท "จอยฟูลเทรน" ในอดีตมักจะถูกใช้เป็นรถนำเที่ยวไปทางเมืองฟูราโนะ และเป็นจัดเฉพาะ ปัจจุบันปลดระวาง และทำลายลงเมื่อปี 2019

"คริสตัลเอกซ์เพรส"

คิฮะ 183-5200 ซีรีส์ "คริสตัลเอกซ์เพรส"[แก้]

เป็นรถเชิงท่องเที่ยวที่สร้างขึ้นมาใหม่ในปี 1992 จัดอยู่ในรถประเภท "จอยฟูลเทรน" ถูกใช้เป็นรถนำเที่ยวในหลายพื้นที่ เป็นรถเสริมในช่วงเทศกาล และเป็นรถจัดเฉพาะ ปัจจุบันประจำการอยู่ที่โรงงานนาเอโบะ

"คริสตัลเอกซ์เพรส"

คิฮะ 183-6000 ซีรีส์ "ซาชิกิ"[แก้]

ดัดแปลงมาจากคิฮะ183-507 คิฮะ182-514 และคิฮะ183-1557 ในปี 1999 รุ่น N183 ในชุดได้มีการแปลงเครื่องยนต์และอุปกรณ์ให้เหมือนรุ่น NN183 และมีการปรับปรุงตัวรถให้สามารถลอดอุโมงค์เซกังได้ ภายในห้องโดยสารเป็นที่นั่งแบบทาทามิ และมีการตกแต่งภายในให้สอดคล้องกับที่นั่ง ในปี2015 ตู้กลางคิฮะ182-6001 ถูกตัดบัญชี ส่วนตู้ที่มีห้องขับได้เปลี่ยนสีกลับเป็นลาย HET และยังประจำการอยู่ที่โรงงานนาเอโบะ โดยจะพ่วงเป็นตู้เสริมในริ้วขบวนต่าง ๆ

คิฮะ182-6001

คิฮะ183-6001 ขณะเป็นตู้เสริมขบวนฮกกุโตะ

ลักษณะภายในตู้ซาชิกิ

อ้างอิง[แก้]

↑ "特急オホーツク（183系". jrhokkaido.co.jp. JR Hokkaido. February 22, 2022. สืบค้นเมื่อ February 22, 2022.
↑ "特急大雪（183系）". jrhokkaido.co.jp. JR Hokkaido. February 22, 2022. สืบค้นเมื่อ February 22, 2022.
↑ "特別付録『国鉄最後の車両配置表』（特集：JR旅立ち特大号）". 鉄道ファン (ภาษาญี่ปุ่น). 交友社. 27 (第6号（通巻314号). 1987-06-01.

[1] "特急オホーツク（183系". jrhokkaido.co.jp. JR Hokkaido. February 22, 2022. สืบค้นเมื่อ February 22, 2022.

[2] "特急大雪（183系）". jrhokkaido.co.jp. JR Hokkaido. February 22, 2022. สืบค้นเมื่อ February 22, 2022.

[rf314-3] "特別付録『国鉄最後の車両配置表』（特集：JR旅立ち特大号）". 鉄道ファン (ภาษาญี่ปุ่น). 交友社. 27 (第6号（通巻314号). 1987-06-01.

[1]

[2]

[3]