ความร่วมมือแห่งยุโรป

ความร่วมมือแห่งยุโรป
ค.ศ. 1815 ถึง 1848 – ค.ศ. 1871 ถึง 1914
เขตแดนของชาติยุโรปที่กำหนดในการประชุมใหญ่แห่งเวียนนา ค.ศ. 1815
รวมถึง	สมัยรีเจ็นซี การฟื้นฟูราชวงศ์บูร์บง การปฏิวัติ ค.ศ. 1830 การปฏิวัติ ค.ศ. 1848 สาเหตุของสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
← ก่อนหน้า สมัยนโปเลียน ถัดไป → สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง

ความร่วมมือแห่งยุโรป (อังกฤษ: Concert of Europe) เป็นความเห็นพ้องทั่วไปในหมู่มหาอำนาจยุโรปช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 ที่จะธำรงดุลอำนาจและบูรณภาพแห่งดินแดนยุโรป ถึงแม้จะไม่เป็นความเห็นพ้องสมบูรณ์ แต่ความร่วมมือนี้ก่อเกิดช่วงเวลาสันติภาพและเสถียรภาพที่ยาวนานหลังยุโรปประสบกับสงครามปฏิวัติฝรั่งเศส และสงครามนโปเลียนมาตั้งแต่คริสต์ทศวรรษ 1790 ความร่วมมือแห่งยุโรปแบ่งออกเป็นสองช่วง โดยช่วงที่หนึ่งระหว่างปี ค.ศ. 1815 ถึงต้นคริสต์ทศวรรษ 1860 และช่วงที่สองระหว่างต้นคริสต์ทศวรรษ 1880 ถึงปี ค.ศ. 1914

ความร่วมมือแห่งยุโรปช่วงที่หนึ่ง

ความร่วมมือแห่งยุโรปช่วงที่หนึ่งรู้จักในชื่อ ระบบการประชุมใหญ่ (Congress System) หรือ ระบบเวียนนา (Vienna System) ตามการประชุมใหญ่แห่งเวียนนา (ค.ศ. 1814–1815) อันเป็นการประชุมเพื่อตกลงปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดจากสงครามปฏิวัติฝรั่งเศส และสงครามนโปเลียน นำโดยห้าชาติมหาอำนาจได้แก่ ออสเตรีย ฝรั่งเศส ปรัสเซีย รัสเซีย และสหราชอาณาจักร แม้ช่วงแรกความร่วมมือจะถูกวางกรอบเป็นการประชุมทั่วไปเพื่อหารือข้อพิพาทที่อาจเกิดขึ้นในหมู่มหาอำนาจ แต่ในทางปฏิบัติความร่วมมือแห่งยุโรปช่วงที่หนึ่งถูกจัดตั้งอย่างมีจุดประสงค์เฉพาะ และประสบความสำเร็จในการป้องกันและจำกัดวงความขัดแย้ง นอกจากนี้ชาติที่เข้าร่วมอย่างกลุ่มพันธมิตรอันศักดิ์สิทธิ์ที่มีแนวคิดอนุรักษนิยม ใช้ความร่วมมือนี้ในการต้านขบวนการนักปฏิวัติและเสรีนิยม รวมถึงบั่นทอนกำลังกลุ่มชาตินิยม

ต่อมาความร่วมมือแห่งยุโรปช่วงที่หนึ่งเผชิญกับการปฏิวัติ ค.ศ. 1848 ที่มีการเรียกร้องเอกราช เอกภาพของชาติ การปฏิรูปเสรีนิยมและประชาธิปไตย แม้การปฏิวัติจะถูกปราบโดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงอาณาเขตมากนัก แต่สงครามไครเมีย และการเจริญของแนวคิดชาตินิยมที่ตามมาจนเกิดเป็นสงครามรวมชาติอิตาลีและเยอรมัน ทำให้ความร่วมมือช่วงที่หนึ่งสิ้นสุดลงช่วงคริสต์ทศวรรษ 1860

ความร่วมมือแห่งยุโรปช่วงที่สอง

หลังการรวมชาติเยอรมันในปี ค.ศ. 1871 อ็อทโท ฟ็อน บิสมาร์ค นายกรัฐมนตรีเยอรมันมีความคิดในการฟื้นฟูความร่วมมือแห่งยุโรปเพื่อพิทักษ์ผลประโยชน์ และประกันความได้เปรียบด้านอำนาจต่อรองระหว่างประเทศของเยอรมัน ในปี ค.ศ. 1878 บิสมาร์คจัดการประชุมใหญ่เบอร์ลิน นำโดยหกชาติมหาอำนาจได้แก่เยอรมัน ออสเตรีย-ฮังการี ฝรั่งเศส อิตาลี รัสเซีย และสหราชอาณาจักร เพื่อตัดสินดินแดนของรัฐในคาบสมุทรบอลข่านหลังสงครามรัสเซีย-ตุรกี ซึ่งถึงแม้การประชุมนี้จะได้รับการยกย่องอย่างสูงในการสร้างสันติภาพและการรักษาเสถียรภาพ แต่กลับสร้างปัจจัยที่นำไปสู่สงครามโลกครั้งที่หนึ่งในภายหลัง การประชุมครั้งต่อ ๆ มาคือการประชุมเบอร์ลิน (ค.ศ. 1884–1885) เพื่อกำหนดข้อตกลงเกี่ยวกับการเข้าครอบครองดินแดนในทวีปแอฟริกาโดยไม่ให้เกิดความขัดแย้งในหมู่เจ้าอาณานิคม ก่อให้เกิดลัทธิอาณานิคมในทวีปแอฟริกาที่ยืนยาวไปจนถึงช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง

ท้ายที่สุดความร่วมมือแห่งยุโรปช่วงที่สองสิ้นสุดลงเมื่อสงครามโลกครั้งที่หนึ่งอุบัติขึ้นในปี ค.ศ. 1914 อันเป็นการพิสูจน์ว่าความร่วมมือช่วงที่สองล้มเหลวในการรับมือกับการล่มสลายของอิทธิพลจักรวรรดิออตโตมันในคาบสมุทรบอลข่าน การแบ่งขั้วอำนาจเป็นสองฝ่าย (ไตรพันธมิตรกับไตรภาคี) และความรู้สึกของผู้นำทหารและประชาชนที่ว่าสงครามเป็นสิ่งที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้

แหล่งข้อมูลอื่น

• "Concert of Europe". New World Encyclopedia.
• "Concert of Europe - European history". Britannica.