การรวมตัวของยุโรป

การรวมตัวของยุโรป (อังกฤษ: European integration) คือกระบวนการของการรวมตัวในด้านการเมือง กฎหมาย สังคม ระดับภูมิภาค และเศรษฐกิจของรัฐต่าง ๆ ที่ตั้งอยู่ในทวีปยุโรปทั้งหมดหรือบางส่วน หรือบริเวณใกล้เคียง การรวมตัวของยุโรปนี้เกิดขึ้นเป็นหลักแต่ไม่จำกัดอยู่เพียงแค่ผ่านทางสหภาพยุโรปและนโยบายของสหภาพยุโรป และอาจรวมถึงการกลืนกลายทางวัฒนธรรมและการรวมศูนย์อำนาจ

ประวัติศาสตร์ของการรวมตัวของยุโรปนั้นโดดเด่นด้วยการรวมดินแดนยุโรปและเมดิเตอร์เรเนียนของจักรวรรดิโรมัน ซึ่งสร้างแบบอย่างสำหรับแนวคิดของยุโรปที่เป็นหนึ่งเดียว แนวคิดนี้ถูกสะท้อนผ่านความพยายามในการรวมตัว เช่น จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ สันนิบาตฮันเซอ และจักรวรรดินโปเลียน ความเสียหายร้ายแรงจากสงครามโลกครั้งที่หนึ่งได้จุดประกายแนวคิดเรื่องยุโรปที่เป็นปึกแผ่นขึ้นมาอีกครั้ง ซึ่งนำไปสู่การก่อตั้งองค์กรระหว่างประเทศที่มีเป้าหมายในการประสานงานทางการเมืองทั่วยุโรป ในช่วงระหว่างสงคราม นักการเมืองอย่างริชชาร์ท นิคโคเลาส์ ฟ็อน คูเดินโฮเวอ-คาแลร์กีและอาริสตีด บรียองได้ให้การสนับสนุนการรวมตัวของยุโรป ถึงแม้ว่าจะมีวิสัยทัศน์ที่แตกต่างกันก็ตาม

ยุโรปหลังสงครามโลกครั้งที่สองได้เห็นแรงผลักดันครั้งสำคัญไปสู่การรวมตัว โดยมีสุนทรพจน์ของวินสตัน เชอร์ชิลที่เรียกร้องให้มี "สหรัฐยุโรป" ในปี ค.ศ. 1946 เป็นตัวอย่างที่น่าสนใจ ช่วงเวลานี้ได้เกิดทฤษฎีต่าง ๆ เกี่ยวกับการรวมตัวของยุโรป ซึ่งแบ่งออกเป็นการรวมตัวในระยะเริ่มต้น การอธิบายเกี่ยวกับการรวมตัว การวิเคราะห์ธรรมาภิบาล และการสร้างสหภาพยุโรป ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงจากการมองว่าการรวมตัวของยุโรปเป็นกระบวนการที่มีลักษณะเฉพาะตัวไปสู่การนำเอาทฤษฎีความสัมพันธ์ระหว่างประเทศและทฤษฎีรัฐศาสตร์เชิงเปรียบเทียบในวงกว้างมาประยุกต์ใช้

องค์การภาคพลเมืองได้มีบทบาทในการสนับสนุนให้เกิดการรวมตัวของยุโรปให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น โดยมีตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ สหภาพผู้ฝักใฝ่สหพันธรัฐยุโรป (Union of European Federalists) และขบวนการยุโรปสากล (European Movement International) ข้อตกลงและการเป็นสมาชิกที่หลากหลายแสดงให้เห็นถึงเครือข่ายความสัมพันธ์และพันธกรณีระหว่างประเทศในยุโรป ซึ่งเผยให้เห็นลักษณะของการรวมตัวที่มีหลายระดับชั้น