การรถไฟญี่ปุ่น

การรถไฟแห่งประเทศญี่ปุ่น 日本国有鉄道
พื้นที่บริการ	ญี่ปุ่น
ปีดำเนินการ	ค.ศ. 1949–1987
ก่อนหน้า	การรถไฟแห่งรัฐบาลญี่ปุ่น
ถัดไป	กลุ่มบริษัทรถไฟญี่ปุ่น
ขนาดราง	1067, 1,435 มม. (4 ฟุต 8 1⁄2 นิ้ว)
ความยาว	21,421.1 กิโลเมตร (13,310.5 ไมล์) (สูงสุด 1981)
สำนักงาน	โตเกียว

การรถไฟแห่งประเทศญี่ปุ่น (ญี่ปุ่น: 日本国有鉄道 Nippon Kokuyū Tetsudō Japanese National Railways) หรือที่รู้จักกันดีว่า JNR เคยเป็นผู้ให้บริการเครือข่ายรถไฟทั่วประเทศญี่ปุ่น ระหว่างปี พ.ศ. 2492 ถึง พ.ศ. 2530

ประวัติ

เริ่มแรก คำว่า โคะกุยู เทะสึโด หรือ "การรถไฟของรัฐ" ใช้เป็นชื่อของเครือข่ายเส้นทางรถไฟที่ดำเนินการโดยบริษัทแห่งชาติภายใต้การควบคุมของสถาบันรถไฟภายหลังการโอนกิจการรถไฟให้เป็นกิจการของชาติใน พ.ศ. 2449 - พ.ศ. 2450 ต่อมา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงรถไฟและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมและการสื่อการก็ได้เข้าถือครองกิจการรถไฟและเป็นผู้ควบคุมการทำงานทั้งหมด โดยให้ประกาศให้ใช้ชื่อ การรถไฟแห่งรัฐบาลญี่ปุ่น (JGR) แทนชื่อเดิม ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 รัฐบาลญี่ปุ่นต้องรื้อถอนรางรถไฟของการรถไฟแห่งรัฐบาลญี่ปุ่นไปใช้ประโยชน์เนื่องจากภาวะสงครามทำให้เหล็กกล้าขาดแคลนมาก

เมื่อปี พ.ศ. 2492 การรถไฟแห่งรัฐบาลญี่ปุ่นได้แปรรูปเป็นบริษัทมหาชน ตามคำสั่งของผู้นำทางทหารของสหรัฐอเมริกาที่เข้ามารักษาความสงบในกรุงโตเกียว บริษัทใหม่แห่งนี้ประสบความสำเร็จอย่างมาก จนนำมาสู่การสร้างรถไฟความเร็วสูงชิงกันเซ็งในปี พ.ศ. 2507 (ค.ศ. 1964) ได้ในที่สุด อย่างไรก็ตาม การที่บริษัทพยายามต่อขยายเครือข่ายรถไฟด่วน บริษัทก็ตกเป็นหนี้มากขึ้นเนื่องจากบริษัทต้องกู้เงินจำนวนมหาศาลมาใช้สำหรับโครงการใหม่นี้

จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2530 การรถไฟแห่งประเทศญี่ปุ่นก็ตกเป็นหนี้จำนวนมหาศาลถึง 25 ล้านล้านเยน (ประมาณ 2 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ) ในปีต่อมา เครือข่ายรถไฟนี้จึงถูกระงับโดยรัฐสภาญี่ปุ่น แล้วจึงแบ่งการรถไฟญี่ปุ่นออกเป็นบริษัทย่อยๆหลายบริษัทที่มีชื่อเรียกว่า กลุ่มบริษัทรถไฟญี่ปุ่น (JR Group)

เหตุการณ์สำคัญ

• 12 มิถุนายน พ.ศ. 2415 - พิธีเปิดทางรถไฟสายโตเกียว-โยะโกะฮะมะ
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2450 - โอนกิจการรถไฟมาเป็นของรัฐสำเร็จภายใต้พระราชบัญญัติรถไฟ พ.ศ. 2449
• 1 มิถุนายน พ.ศ. 2492 - จัดตั้ง การรถไฟแห่งประเทศญี่ปุ่น
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2507 - เปิดให้บริการรถไฟความเร็วสูงโทไกโด ชินกันเซ็นเป็นครั้งแรก
• 1 เมษายน พ.ศ. 2530 - ยกเลิกการรถไฟแห่งประเทศญี่ปุ่น จัดตั้งกลุ่มบริษัทรถไฟญี่ปุ่น 7 บริษัท