การประกาศสงคราม

แฟรงคลิน ดี. รูสเวลต์ ประธานาธิบดีแห่งสหรัฐอเมริกา ลงนามในการประกาศสงครามต่อจักรวรรดิญี่ปุ่นเมื่อ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2484 หลังเกิดการโจมตีที่อ่าวเพิร์ลฮาร์เบอร์

การประกาศสงคราม คือคำประกาศอย่างเป็นทางการ กระทำโดยชาติใดชาติหนึ่งเพื่อแสดงว่าสถานะทางกฎหมายของการสู้รบระหว่างประเทศได้เกิดขึ้นแล้ว

ประวัติ

ข้อกำหนดว่าต้องมีการประกาศสงครามเสียก่อนจึงเริ่มรบกันได้ เป็นพันธกรณีระหว่างประเทศซึ่งกำหนดไว้ในอนุสัญญากรุงเฮก (Hague Conventions) เมื่อปี พ.ศ. 2450 (ค.ศ. 1907) บางประเทศก็ให้สัตยาบันในอนุสัญญานี้ ขณะที่อีกหลายประเทศก็ไม่ให้สัตยาบัน การประกาศสงครามนอกจากจะแจ้งให้ประเทศคู่สงครามได้ทราบแล้ว ยังมีจุดมุ่งหมายเพื่อแจ้งต่อประเทศเป็นกลางให้ทราบถึงสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป นอกจากนี้อาจมีการระบุในประกาศสงครามถึงการนำอำนาจสำหรับสถานการณ์ฉุกเฉินมาใช้ เป็นต้น

การสู้รบของทหารสหรัฐฯ ที่เกิดหลังสงครามโลกครั้งที่สอง เช่น สงครามเกาหลีและสงครามเวียดนาม ไม่ได้มีการประกาศสงครามแต่อย่างใด โดยหลีกเลี่ยงไปใช้คำอธิบายว่าเป็นปฏิบัติการเชิงรับเพื่อป้องกันตนเองหรือรักษาความสงบ

ในสงครามมหาเอเชียบูรพา ประเทศไทยเคยประกาศสงครามต่อสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักรเมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2485 แต่หลังสงครามสิ้นสุด วันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2488 ไทยประกาศว่าการประกาศสงครามดังกล่าวเป็นโมฆะโดยจะเห็นได้จากมีขบวนการเสรีไทยได้ร่วมมือกับฝ่ายพันธมิตรเพื่อต่อต้านญี่ปุ่น และการประกาศสงครามดังกล่าวไม่ใช่เจตนาที่แท้จริงของคนไทย