การประกาศสงคราม

แฟรงคลิน ดี. รูสเวลต์ ประธานาธิบดีสหรัฐ ลงนามในการประกาศสงครามต่อจักรวรรดิญี่ปุ่นเมื่อ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2484 หลังเกิดการโจมตีที่อ่าวเพิร์ลฮาร์เบอร์

การประกาศสงคราม คือคำประกาศอย่างเป็นทางการ กระทำโดยชาติใดชาติหนึ่งเพื่อแสดงว่าสถานะทางกฎหมายของการสู้รบระหว่างประเทศได้เกิดขึ้นแล้ว

ประวัติ

ข้อกำหนดว่าต้องมีการประกาศสงครามเสียก่อนจึงเริ่มรบกันได้ เป็นพันธกรณีระหว่างประเทศซึ่งกำหนดไว้ในอนุสัญญากรุงเฮก (Hague Conventions) เมื่อปี พ.ศ. 2450 (ค.ศ. 1907) บางประเทศก็ให้สัตยาบันในอนุสัญญานี้ ขณะที่อีกหลายประเทศก็ไม่ให้สัตยาบัน การประกาศสงครามนอกจากจะแจ้งให้ประเทศคู่สงครามได้ทราบแล้ว ยังมีจุดมุ่งหมายเพื่อแจ้งต่อประเทศเป็นกลางให้ทราบถึงสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป นอกจากนี้อาจมีการระบุในประกาศสงครามถึงการนำอำนาจสำหรับสถานการณ์ฉุกเฉินมาใช้ เป็นต้น

การสู้รบของทหารสหรัฐฯ ที่เกิดหลังสงครามโลกครั้งที่สอง เช่น สงครามเกาหลีและสงครามเวียดนาม ไม่ได้มีการประกาศสงครามแต่อย่างใด โดยหลีกเลี่ยงไปใช้คำอธิบายว่าเป็นปฏิบัติการเชิงรับเพื่อป้องกันตนเองหรือรักษาความสงบ

ในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ประเทศสยามเคยประกาศสงครามต่อเยอรมนีและออสเตรีย-ฮังการีเมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2460

ในสงครามมหาเอเชียบูรพา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสงครามโลกครั้งที่สอง ประเทศไทยเคยประกาศสงครามต่อสหราชอาณาจักรและสหรัฐเมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2485 แต่หลังสงครามสิ้นสุด วันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2488 ไทยประกาศว่าการประกาศสงครามดังกล่าวเป็นโมฆะโดยจะเห็นได้จากมีขบวนการเสรีไทยได้ร่วมมือกับฝ่ายพันธมิตรเพื่อต่อต้านญี่ปุ่น และการประกาศสงครามดังกล่าวไม่ใช่เจตนาที่แท้จริงของคนไทย

รายชื่อวันที่ประกาศสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง

วันที่	ชาติประกาศ	ชาติเป้าหมาย
28 กรกฎาคม ค.ศ. 1914	ออสเตรีย-ฮังการี	เซอร์เบีย
1 สิงหาคม ค.ศ. 1914	เยอรมนี	รัสเซีย
3 สิงหาคม ค.ศ. 1914		เบลเยียม
		ฝรั่งเศส
4 สิงหาคม ค.ศ. 1914	จักรวรรดิบริติช	เยอรมนี
5 สิงหาคม ค.ศ. 1914	มอนเตเนโกร	ออสเตรีย-ฮังการี
6 สิงหาคม ค.ศ. 1914	ออสเตรีย-ฮังการี	รัสเซีย
	เซอร์เบีย	เยอรมนี
8 สิงหาคม ค.ศ. 1914	มอนเตเนโกร
12 สิงหาคม ค.ศ. 1914	จักรวรรดิบริติช	ออสเตรีย-ฮังการี
	ฝรั่งเศส
23 สิงหาคม ค.ศ. 1914	ญี่ปุ่น	เยอรมนี
25 สิงหาคม ค.ศ. 1914		ออสเตรีย-ฮังการี
28 สิงหาคม ค.ศ. 1914	ออสเตรีย-ฮังการี	เบลเยียม
1 พฤศจิกายน ค.ศ. 1914	รัสเซีย	จักรวรรดิออตโตมัน
5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1914	ฝรั่งเศส
	จักรวรรดิบริติช
11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1914	จักรวรรดิออตโตมัน	รัสเซีย
		ญี่ปุ่น
		จักรวรรดิบริติช
2 ธันวาคม ค.ศ. 1914	เซอร์เบีย	จักรวรรดิออตโตมัน
3 ธันวาคม ค.ศ. 1914	มอนเตเนโกร
5 ธันวาคม ค.ศ. 1914	ญี่ปุ่น
23 พฤษภาคม ค.ศ. 1915	อิตาลี	ออสเตรีย-ฮังการี
21 สิงหาคม ค.ศ. 1915		จักรวรรดิออตโตมัน
28 สิงหาคม ค.ศ. 1915		เยอรมนี
14 ตุลาคม ค.ศ. 1915	บัลแกเรีย	เซอร์เบีย
15 ตุลาคม ค.ศ. 1915	จักรวรรดิบริติช	บัลแกเรีย
	มอนเตเนโกร
16 ตุลาคม ค.ศ. 1915	ญี่ปุ่น
	ฝรั่งเศส
19 ตุลาคม ค.ศ. 1915	อิตาลี
	รัสเซีย
9 มีนาคม ค.ศ. 1916	เยอรมนี	โปรตุเกส
15 มีนาคม ค.ศ. 1916	ออสเตรีย-ฮังการี
28 สิงหาคม ค.ศ. 1916	โรมาเนีย	ออสเตรีย-ฮังการี
	เยอรมนี	โรมาเนีย
30 สิงหาคม ค.ศ. 1916	จักรวรรดิออตโตมัน
1 กันยายน ค.ศ. 1916	บัลแกเรีย
6 เมษายน ค.ศ. 1917	สหรัฐ	เยอรมนี
7 เมษายน ค.ศ. 1917	ปานามา
	คิวบา
27 มิถุนายน ค.ศ. 1917	กรีซ	ออสเตรีย-ฮังการี
		เยอรมนี
		บัลแกเรีย
		จักรวรรดิออตโตมัน
22 กรกฎาคม ค.ศ. 1917	สยาม	ออสเตรีย-ฮังการี
22 กรกฎาคม ค.ศ. 1917		เยอรมนี
4 สิงหาคม ค.ศ. 1917	ไลบีเรีย
14 สิงหาคม ค.ศ. 1917	จีน	ออสเตรีย-ฮังการี
14 สิงหาคม ค.ศ. 1917		เยอรมนี
26 ตุลาคม ค.ศ. 1917	บราซิล
7 ธันวาคม ค.ศ. 1917	สหรัฐ	ออสเตรีย-ฮังการี
10 ธันวาคม ค.ศ. 1917	ปานามา
23 เมษายน ค.ศ. 1918	กัวเตมาลา	เยอรมนี
6 พฤษภาคม ค.ศ. 1918	นิการากัว	ออสเตรีย-ฮังการี
6 พฤษภาคม ค.ศ. 1918		เยอรมนี
23 พฤษภาคม ค.ศ. 1918	คอสตาริกา
12 กรกฎาคม ค.ศ. 1918	เฮติ
19 กรกฎาคม ค.ศ. 1918	ฮอนดูรัส

รายชื่อการประกาศสงคราม

• การประกาศสงครามต่อเยอรมนีของฝรั่งเศส (ค.ศ. 1939)
• การประกาศสงครามต่อเยอรมนีของสหราชอาณาจักร (ค.ศ. 1939)
• การประกาศสงครามต่อญี่ปุ่นของสหราชอาณาจักร (ค.ศ. 1941)
• การประกาศสงครามต่อต้านสหรัฐของเยอรมนี (ค.ศ. 1941)
• การประกาศสงครามต่อต้านเนเธอร์แลนด์ของเยอรมนี (ค.ศ. 1940)
• การประกาศสงครามต่อสหรัฐของอิตาลี (ค.ศ. 1941)
• การประกาศสงครามต่อสหรัฐและจักรวรรดิบริติชของญี่ปุ่น (ค.ศ. 1941)
• การประกาศสงครามต่อญี่ปุ่นของสหรัฐ (ค.ศ. 1941)
• การประกาศสงครามตอบโต้เยอรมนีของสหรัฐ (ค.ศ. 1941)
• การประกาศสงครามตอบโต้อิตาลีของสหรัฐ (ค.ศ. 1941)
• การประกาศสงครามตอบโต้บัลแกเรียของสหรัฐ (ค.ศ. 1942)
• การประกาศสงครามต่อเยอรมนีของแคนาดา (ค.ศ. 1939)
• การประกาศสงครามต่อเยอรมนี อิตาลี และญี่ปุ่นของเม็กซิโก (ค.ศ. 1942)
• เพื่อประชาชนของฉัน (ค.ศ. 1914)
• การประกาศญิฮาดของออตโตมัน (ค.ศ. 1914)
• การประกาศสงครามตอบโต้เยอรมนีของสหราชอาณาจักร (ค.ศ. 1914)
• การประกาศสงครามต่อเยอรมนีของสหรัฐ (ค.ศ. 1917)
• การประกาศสงครามต่อออสเตรีย-ฮังการีของสหรัฐ (ค.ศ. 1917)
• การประกาศสงครามตอบโต้สเปนของสหรัฐ (ค.ศ. 1898)
• การประกาศสงครามตอบโต้เม็กซิโกของสหรัฐ (ค.ศ. 1846)
• การประกาศสงครามตอบโต้สหราชอาณาจักรของสหรัฐ (ค.ศ. 1812)
• พระราชกฤษฎีกาเกี่ยวกับการประกาศสงครามต่อต้านมหาอำนาจต่างชาติ (ค.ศ. 1900)

รูปภาพ

• 

  แฟรงคลิน ดี. รูสเวลต์ ประธานาธิบดีสหรัฐ ลงนามในการประกาศสงครามต่อนาซีเยอรมนีเมื่อ 11 ธันวาคม ค.ศ. 1941

• 

  แฟรงคลิน ดี. รูสเวลต์ ได้ให้สหรัฐประกาศสงครามต่อญี่ปุ่นในวันที่ 8 ธันวาคม ค.ศ. 1941

• 

  อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ ได้ให้เยอรมนีประกาศสงครามต่อสหรัฐในวันที่ 11 ธันวาคม ค.ศ. 1941

• 

  เบนิโต มุสโสลินี ได้ให้อิตาลีประกาศสงครามต่อฝ่ายสัมพันธมิตรในสงครามโลกครั้งที่สองในวันที่ 10 มิถุนายน ค.ศ. 1940

• 

  ฮิเดกิ โทโจ ได้ให้ญี่ปุ่นประกาศสงครามต่อสหรัฐและจักรวรรดิบริติชในวันที่ 7 ธันวาคม ค.ศ. 1941

• 

  พระเจ้าจอร์จที่ 5 ได้ให้สหราชอาณาจักรประกาศสงครามต่อเยอรมนีในวันที่ 4 สิงหาคม ค.ศ. 1914

• 

  ประธานาธิบดีวูดโรว์ วิลสัน กล่าวเสนอให้สภาคองเกรสประกาศสงครามต่อเยอรมนีในวันที่ 2 เมษายน ค.ศ. 1917

• 

  จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 ได้ให้จักรวรรดิรัสเซียประกาศสงครามต่อจักรวรรดิเยอรมันในวันที่ 1 สิงหาคม ค.ศ. 1914

• 

  อิตาลีได้ประกาศสงครามต่อฝ่ายมหาอำนาจกลางในวันที่ 23 พฤษภาคม ค.ศ. 1915

• 

  บราซิลได้ประกาศสงครามต่อฝ่ายมหาอำนาจกลางในวันที่ 26 ตุลาคม ค.ศ. 1917

• 

  จักรวรรดิออตโตมันได้ประกาศสงครามต่อฝ่ายสัมพันธมิตรในสงครามโลกครั้งที่หนึ่งในวันที่ 29 ตุลาคม ค.ศ. 1914

ดูเพิ่ม

• การประกาศสงครามระหว่างสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
• การประกาศสงครามระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง

อ้างอิง

• น.อ.รศ.ทองใบ ธีรนันทางกูร (หงษ์เวียงจันทร์) ร.น. ,พจนานุกรมศัพท์ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ อังกฤษ-ไทย, กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ดวงแก้ว, 2545, หน้า 84-85. ISBN 974-344-042-9
• รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 / ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550